مطالعات علوم اسلامی انسانی

مطالعات علوم اسلامی انسانی

مطالعات علوم اسلامی انسانی سال هشتم تابستان 1401 شماره 30

مقالات

۱.

فرهنگ واژه های شاهنامه در دیوان قاآنی شیرازی

تعداد بازدید : 134 تعداد دانلود : 698
قاآنی شیرازی از جمله شاعرانی است که در سرودن اشعار خویش گاهی تحت تأثیر اندیشه های فردوسی بوده و در جای جای کتاب خویش از عناصر حماسی و پهلوانانی بهره برده است. به علاوه می توان از شکوه و شوکت شاهان و شاهزادگانی چون اسفندیار و پهلوانی چون سام، رستم و ... یاد کرد. موجودات حماسی و اساطیری مانند، دیو، سیمرغ، اسب و نظایر آن نیز در دیوان قاآنی به چشم می خورد. بر روی هم بیشترین عناصر حماسی در اشعار وی از گونه حماسه ملی و پهلوانی است. سیر در دیوان او تصویری از شاهنامه را منعکس می کند. در این مقاله ما برآنیم که ارزش و جایگاه نامه نامور را بر اساس اصطلاحات و تلمیحات ذکر شده در شعر این شاعر بررسی و تحلیل کنیم.
۲.

ویژگی ها و روش های تبلیغ دین در فضای مجازی از منظر آیات و احادیث

نویسنده:
تعداد بازدید : 182 تعداد دانلود : 482
امروزه، فناوری اطلاعات و ارتباطات و در معنای عام و فضای مجازی در معنای خاص نقش مهمی در نگرش افراد دارند. به عبارتی دیگر، فضای مجازی مروج بسیاری از شبهات و حقایق می باشد؛ بنابراین هم می تواند بهترین ابزار برای حمله دشمنان به آموزه های دینی باشد و هم می تواند بهترین وسیله ی ترویج اعتقادات اصیل دین اسلام و اصلاح شبهات به وجود آمده باشد. روش تحقیق حاضر از نوع کتابخانه ای و میدانی است و گردآوری آن از طریق مطالعه مقالات و کتب متعدد و همچنین از طریق مصاحبه با 5 نفر از اساتید و معلمان متخصص در حوزه دینی به دست آمده است. در این راستا، این پژوهش به پیشینه مبلغان اسلام و اهمیت تبلیغ اهتمام ورزیده ؛ سپس به ارائه روش هایی به جهت ارتقای سطح تبلیغ دین در فضای مجازی به وسیله مبلغان پرداخته و در نتیجه به ویژگی هایی از جمله تبلیغ مستمر و مبلغ سیار، ارتباط عاطفی با مخاطب و ... اشاره شده است.
۳.

اثر تحولات ناشی از زمان بر حقوق زوجین از نگاه فقهی

تعداد بازدید : 77 تعداد دانلود : 381
خانواده از مهمترین نهاد اجتماعی است که نقش بسیار زیادی در رشد و تعالی فرد دارد و در ادیان مختلف نیز از دیر باز مورد توجه قرار گرفته است. این نهاد تاثیر گذار در اسلام نیز از جایگاه والایی برخوردار بوده و به آن شده است. حقوق و وظایف متقابل زوجین از اموری است که در دین اسلام به آن توجه ویژه ای شده و احکام و قوانین دقیق و سنجیده ای را تدوین کرده است. ایﻦ اﺣکﺎم در ﻫﺮ اوﺿﺎع و اﺣﻮاﻟی از ﺗﻐییﺮات ﻣﺼﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ. این در حالی است که لازمه حیات دنیوی، تغییر و سیلان است. تلفیق بین این دو گزاره، چگونه ممکن است؟ به بیان دیگر، با تحول دائمی اوضاع و احوال زمانه، اسلام چگونه میتواند پاسخگوی مسائل پیچیده و دائماً متحول مباحث مهمی چون مسائل خانوادگی به ویژه حقوق متقابل زوجین باشد. آیا تحول زمان میتواند بر حقوق زوجین و نیز ضمانت اجرایی آن اثرگذار باشد؟ این تحقیق، درصدد بررسی تحولات ناشی از گذر زمان بر حقوق است.
۴.

مفهوم عمل در نهج البلاغه

تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 84
حضرت علی (ع) در کتاب شریف نهج البلاغه، معارفی عمیق و ره گشا برای طالبان کمال انسانیت ارائه داده است. یکی از این مفاهیم پر نغز، مفهوم عمل عرفانی است. می توان چنین گفت که اولین و ابتدایی ترین مرحله ای که سالک برای وصول به حق باید بدان توجه نماید، عمل و انجام عبادات مأموره می باشد. از طریق عمل، سالک به تهذیب نفس می پردازد تا ظرف وجودی اش، قابلیت درک مظروف با عظمتی همچون رب العالمین را بیابد. در واقع، هدف از عمل، عملی است که بر معرفت سالک بیفزاید. از منظر نهج البلاغه عمل به دو نوع اعمال ظاهری و اعمال باطنی قابل تقسیم است که انجام خالصانه ی هر کدام از آنها مرکب پر نوری برای وصول سالک به سر منزل مقصود می شود. برخی از مهم ترین اعمال عرفانی در نهج البلاغه عبارتند از : نماز، روزه، زهد، ورع، پرهیز از دروغ گویی و غیبت و...
۵.

ابعاد مختلف روش شناسی مَکس فَن مِنِن برای پژوهش پدیدارشناسی هرمنوتیکی با نگاه زبان شناسانه

تعداد بازدید : 192 تعداد دانلود : 509
هدف اصلی این پژوهش توصیف مفصل ابعاد مختلف روش شناسیِ مکس فن منن برای پژوهش های پدیدارشناسی هرمنوتیکی با نگاه زبان شناسانه است. این پژوهش در قالب روش مرور نظامند به دنبال پاسخ به این پرسش است که، ابعاد مختلف روش شناسیِ مکس فن منن برای پژوهش های پدیدارشناسی هرمنوتیکی با نگاه زبان شناسانه چیستند و چگونه اند؟ نتایج پژوهش نمایانگر ابعاد مختلف روش شناسی مکس فن منن است که عبارتند از: الف. رویکردهای آماده سازی طرح پژوهش برای پژوهش پدیدارشناسانه هرمنوتیک (وجودی، تمثیلی، تفسیری، تحلیلی، مضمونی) ب. پروپزال پژوهش ج. روی آوردن به ماهیت تجربه زیسته(جهت دهی به پدیده، طرح مسئله پدیدارشناسی، توضیح مفروضات و پیش فهم ها) د. کندوکاو در تجربه زیسته آنگونه که آن را زیست می کنیم ن. شرط های لازم برای توصیف پدیدارشناسانه. ط. رعایت کردن اصول اساسی پدیدارشناسی درباره تجربه زیسته. ف. تامل پدیدارشناختی (انجام تحلیل مضمونی، کشف جنبه های مضمونی در توصیفات دنیای زیسته، جداکردن تم عبارات، جمع آوری توصیفات مضمونی از منابع هنری، تعیین موضوعات ضروری). م. نوشتن پدیدارشناسی هرمنوتیکی.
۶.

بررسی و مقایسه سلامت روان و عزت نفس در میان افراد نمازخوان و غیر نمازخوان

تعداد بازدید : 449 تعداد دانلود : 904
هدف از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه سلامت روان و عزت نفس در میان افراد نمازخوان و غیر نمازخوان بوده است. پژوهش حاضر از حیث هدف، پژوهشی بنیادی و از منظر گردآوری داده ها، پژوهشی علی-مقایسه ای بوده است. جامعه آماری این تحقیق تمام دانشجویان و کادر شاغل در مرکز تحقیقات سلولهای بنیادی محمد رسوال الله دانشگاه علوم پزشکی فارس بوده است. نمونه مورد نظر شامل 100 نفر از افراد نمازخوان و 100 نفر از افراد غیر نمازخوان بوده اند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ (1965) و پرسشنامه سلامت روان GHQ-28 بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، از نرم افزار spss نگارش 25 استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، نتایج نشان داد که بین سلامت روان در میان افراد نمازخوان و غیر نمازخوان تفاوت وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین عزت نفس در میان افراد نمازخوان و غیر نمازخوان تفاوت وجود دارد.
۷.

اثربخشی شفقت به خود مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان کاهش آسیب های اجتماعی نوظهور مرتبط با فضای مجازی در دانش آموزان

نویسنده:
تعداد بازدید : 718 تعداد دانلود : 149
افزایش استفاده نادرست از اینترنت و فضای مجازی که موجب افزایش آسیب های اجتماعی مربوط به فضای مجازی در بین دانش آموزان شده است اگر به موقع به آن توجه نگردد و اقدامات پیشگیرانه در این خصوص صورت نگیرد خسارات روحی و روانی جبران ناپذیری بوقوع خواهد پیوست، در این راستا هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی شفقت به خود مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان کاهش آسیب های اجتماعی نوظهور مرتبط با فضای مجازی در دانش آموزان می باشد. این پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون می باشد، جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان بوشهر می باشد و نمونه مورد مطالعه شامل 60 نفر می باشند که بصورت تصادفی و مساوی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند، در ابتدا از هر دو گروه بعنوان پیش آزمون خواسته شد تا آزمون اعتیاد به اینترنت را تکمیل نمایند سپس بسته آموزشی شفقت به خود مبتنی بر ذهن آگاهی در هشت جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفته شد و مجددا از هر دو گروه بعنوان پس آزمون خواسته شد تا آزمون اعتیاد به اینترنت را تکمیل نمایند، داده های بدست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و بوسیله نرم افزار SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که میزان اعتیاد به اینترنت در دو گروه آزمایش و کنترل پس از آموزش شفقت مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. (P.<05) با توجه به یافته های بدست آمده می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های شفقت مبتنی بر ذهن اگاهی موجب کاهش اعتیاد به اینترنت به عنوان یک آسیب اجتماعی نوظهور در دانش آموزان می شود.
۸.

هوش مصنوعی و الگوریتم ترکیبی مناسب برای افزایش دقّت پیش بینی های مدیریت منابع انسانی

تعداد بازدید : 200 تعداد دانلود : 914
الگوریتم های هوش مصنوعی شامل شاخه های مختلفی از علوم کامپیوتر و ریاضیات می باشند. الگوریتم های ترکیبی یا فراتکاملی نوعی از الگوریتم های تقریبی هستند که برای یافتن پاسخ بهینه به کار می روند. یک الگوریتم بهینه سازی ترکیبی یک روش ابتکاری است که میتواند با تغییرهایی کم برای مسائل مخلتف بهینه سازی به کار رود الگوریتم های فرا ابتکاری بطور قابل ملاحظه ای توانایی یافتن جواب های با کیفیت بالا را برای مسائل بهینه سازی در تصمیم گیری و پیش بینی های مدیریت منابع انسانی سخت افزایش میدهد. این پژوهش یک سامانه ی خبره ی ساده و اثربخش را برای پیش بینی داده های نوسانی تصادفی وکوتاه مدت ایجاد نموده است. فرآیند بررسی شامل معرفی الگوریتم سری فوریه، زنجیره ی مارکوف و مقایسه ی مدل پیش بینی الگوریتم های ساده سنتی که در هم آمیخته شده اند ادامه یافته، تا منجربه خلق یک سامانه ی خبره ی پیش بینی با کمک هوش مصنوعی شود. این مدل موجب می شود اثربخشی پیش بینی داده های تصادفی نوسانی در اکثر برنامه های مدیریتی ومنابع انسانی به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار در افزایش بهره وری سازمان ها افزایش یابد. حاصل این مطالعه، معرفی الگوریتم تشخیص هوش مصنوعی است که کمک می کند تا محیطی رایانه ای برای یک سامانه ی پیش بینی خبره ایجاد شود که داده های کوتاه مدت و اتفاقی ناپایدار را در مدیریت منابع انسانی به درستی و بادقت پیش بینی کند.
۹.

تأثیر کالبد شهر بر فرهنگ با تأکید بر بافت شهری (مطالعه موردی منطقه 15شهرتهران)

تعداد بازدید : 494 تعداد دانلود : 621
فرهنگ به عنوان مفهومی پویا همواره تحت تأثیر عوامل گوناگون قرار داشته و عناصر شکل دهنده آن بر اثر مؤلفه های گوناگون در حال تغییر هستند. در جوامع کنونی، تغییرات فرهنگی به طور واضح به چشم می آید و عوامل مؤثر بر این تغییرات به موضوعی بحث برانگیز تبدیل شده است؛ با توجّه به نقش و اهمیّت دانش شهرسازی در بهبود کیفیّت زندگی و ارتقای فرهنگ شهری، لزوم مطالعه چگونگی تأثیر کالبد شهر بر فرهنگ، به روشنی دیده می شود به دو بعد مادی و غیرمادی تقسیم شده است؛. روش تحقیق، آمیخته ای از روش های اسنادی و زمینه یابی است؛ توجّه به موضوع تحقیق برای مطالعه تأثیر کالبد شهر بر فرهنگ، نمونه موردی به نحوی انتخاب شد که مؤلفه های کالبد شهر (متغیّر مستقل) دسته بندی شده و تأثیر آنها بر مؤلفه های فرهنگ (متغیّر وابسته) سنجیده شود؛ از سوی دیگر با توجّه به اینکه فرهنگ به عنوان یک مفهوم پویا از عامل مهم اقتصاد نیز تأثیرپذیر است، بنابراین در تهیّه پرسشنامه دقت شد که از نظر کارشناسان و خبرگان در این زمینه استفاده شود که در این مورد کارشناسان مجرب واحد شهر سازی منطقه 15 شهرداری تهران به تعداد 16 نفر می باشند بوده است. با انجام آزمون های آماری به وسیله نرم افزار SPSS نتایج ذیل حاصل شد که عبارتند از، ارزیابی عوامل موثر بر افزایش کیفیت فضاهای عمومی شهری (دسترسی پذیری، دسترسی برای اقشار، احساس امنیت، تعاملات اجتماعی، حس مکان، کاربری های مختلط، آلودگی های محیط) کالبد شهر بر عناصر بیرونی فرهنگ نظیر تغییر سبک زندگی، اخلاقیات و چگونگی عمل به هنجارها و غیره تأثیر بیش تری دارد و فقط در طول زمان بر زبان فرهنگ تأثیر می گذارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۰