فضای گردشگری

امروزه شهرها به طور فزاینده ای در رقابت با یکدیگر برای جذب گردشگران و سرمایه گذاران و شرکت ها، شهروندان جدید و نیروی کار با ارزش و خلاق هستند که در این میان برند شهر نقش موثری را در جذب و یا دفع اقشار مختلف؛ گردشگران، سرمایه گذاران و استعدادها ایفا می کند، بدین منظور تهیه ی برنامه-های راهبردی برندسازی شهری برای بازیابی و ارتقاء برند شهرها باتوجه به ارزش های ذاتی مکان و مسیر توسعه ی آتی شهرها ضروری است. در ایران نیز گام های موثری در جهت برندسازی شهرها انجام شده است که می توان به برنامه ی استراتژیک برندسازی شهر اصفهان، شهر تهران، طرح استراتژیک هویت بصری مشهد و کلاردشت اشاره کرد. فلذا مطالعه اثرات و ارزیابی طرح های استراتژیک برندسازی شهری می تواند ضمن ارتقاء کیفیت برنامه های استراتژیک برندسازی شهری در ایران، رهنمودی در جهت مانع زدایی و اجرایی شدن کامل برنامه هی پیشنهادی اسناد بالادستی برند شهری باشد. در نتیجه پرداختن به این موضوع که طرح های استراتژیکی که تا کنون تدوین و اجرا شدند، تا چه اندازه مؤثر و کارآمد بوده اند، بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی برنامه استراتژیک و راهبردی برندسازی شهر اصفهان و به تبیین مولفه های برندسازی شهری باتوجه به سند مذکور، پرداخته شده و همچنین ابعاد مورد تاکید و یا مغفول مانده در تدوین و تعیین برند شهر اصفهان شناسایی، تحلیل و ارائه شده است.

هدف نهایی پژوهش حاضر، دست یافتن به مدل پیشایندها و پیامدهای تجربه گردشگران است که بر این اساس ابتدا به روش فرا ترکیب پیشایندها و پیامدهای تجربه مشتری و همچنین رویکردهای مدیریت تجربه در صنعت گردشگری شناسایی شده و با راهنمایی 10 نفر از خبرگان و متخصصان بازاریابی و گردشگری و اعمال نظر آنان اصلاحاتی صورت گرفت و پرسشنامه ای تهیه شده و در میان 440 نفر از گردشگران ایرانی که در 5 سال گذشته(1395-1400) به یکی از کشورهای ترکیه، مالزی، آذربایجان و امارات سفر کرده بودند توزیع گشت. در مرحله اول هریک از سازهای مدل پیشنهادی، از لحاظ تک بعدی بودن در یک مدل اندازه گیری مجزا با روش کلاین(2005) بررسی شد تا اولا، بار عاملی شاخص ها بیشتر از 5/0 باشد ثانیاً ضریب همبستگی بین عامل ها بیش از 85/0 نباشد. در مرحله دوم اعتبار و روایی سازه ها مورد ارزیابی قرار گرفت و آلفای کرونباخ، اعتبار سازه (CR) و متوسط واریانس تبیین شده (AVE) و روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا محاسبه و بررسی شد. نتیجه پژوهش حاضر به مدلسازی پیشایندها و پیامدهای تجربه گردشگر با بهره گیری از روش ترکیبی (کیفی و کمی) که از نوآوریهای این تحقیق می باشد، منجر شده که می تواند مورد استفاده مدیران و فعالین این صنعت قرار گیرد.

گردشگری فعالیتی است همه جانبه که در توسعه اجتماعی و اقتصادی بسیار مؤثر است. از طرفی گردشگری در جهت کاهش فقر به منظور افزایش دریافت سود خالص قشر فقیر از گردشگری و اطمینان از کمک رشد گردشگری به کاهش فقر، طراحی شده است. این پژوهش با هدف برنامه ریزی گردشگری پایدار با تأکید بر کاهش فقر در روستای بیشه که از مناطق دارای پتانسیل گردشگری در شهرستان خرم آباد است تدوین گردیده است که در بطن خود از مفاهیم گردشگری روستایی نیز استفاده می کند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. در شناخت از روش های مطالعات اسنادی و روش های پیمایشی نظیر پرسشنامه استفاده شده است. در پرسشنامه از مردم بومی، مسئولین و گردشگران نظرخواهی شد و به دلیل پایین بودن تعداد جامعه آماری از روش اشباع نظری برای دستیابی به تعداد هر نمونه استفاده شد. در تجزیه وتحلیل از روش های برنامه ریزی راهبردی نظیر ماتریس qspm و جدول سوات استفاده شد. همچنین بر اساس مدلی منتج شده از سه گونه گردشگری مطرح شده در پژوهش، شش مقوله جاذبه های توریستی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، آموزشی، محیط زیستی و دولتی با شناخت، تحلیل و ارائه راهکارها مسیر دستیابی به اهداف را ترسیم کردند. در پایان نتایج تحقیق نشان داد که روستای بیشه به همراه روستاهای قمر آن می توانند از طریق زیرساخت سبز (سبزراه ها) به یکدیگر متصل شوند و یک مجموعه ی گردشگری ایجاد شود و گردشگر بیشتری را به این منطقه جذب کنند، از پتانسیل های طبیعی و صنایع دستی روستا استفاده شود و با مشارکت مردم در فعالیت های مربوط به گردشگری، فقر مردم محلی این منطقه نیز کاهش یابد.

با شروع انقلاب صنعتی و گسترش شهرنشینی انگیزه مسافرت و تفریح برای تأمین احتیاجات روحی انسان به امری ضروری مبدل گردید، این مهم در دهه های اخیر پدیده جهانی را به وجود آورد که اصطلاح صنعت گردشگری را بر آن نهاده اند. ورود گردشگر به یک مکان می تواند اثرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مهمی در آن محیط برای جای گذارد و باعث توسعه و پیشرفت منطقه شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه یافتگی مناطق یازده گانه شهر شیراز از نظر خدمات گردشگری می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی می باشد. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای و آمارنامه سال 1398 گردآوری شده است. جهت تحلیل، ابتدا داده ها استاندارد سازی شده و در نهایت با بهره گیری از روش اسکالوگرام مناطق یازده گانه شهر شیراز رتبه بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر شاخص های مورد بررسی منطقه یک با امتیاز 79 در رتبه اول گردشگری و بسیار برخوردار قرار دارد. همچنین مناطق چهار و یازده علی رغم موقعیت جغرافیایی به دلیل جمعیت زیاد و عدم توجه مدیران مربوطه از نظر شاخص ها و عناصر تأمین کننده توسعه پایدار گردشگری با امتیاز های 46 و 49 درسطح تا حدودی برخوردار و رتبه های آخر شناخته شدند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از وجود شکاف بین مناطق یازده گانه شیراز از نظر توسعه گردشگری می باشد و در این بین هیچ کدام از مناطق در شرایط کم برخوردار قرار نگرفته است.

صنعت گردشگری در دنیای امروز یکی از صنایع پرسود از لحاظ اقتصادی و ایجاد و تبادل فرهنگی به شمار می آید. برای جذب گردشگر و معرفی بناها باید اقداماتی صورت بگیرد. از جمله این اقدامات می توان تبلیغات، چاپ کتاب، انتشار بروشور و تابلوها برای دسترسی بهتر گردشگران به مناطق مورد نظر را نام برد. تابلوهای گردشگری نقش ویژه ای را ایفا می کنند، به نوعی که می توان گفت این تابلوها زبان گویا برای راهنمایی یک گردشگرند و راهنمای خوبی برای جذب گردشگر، راهنمایی امین برای رسیدن به مکان مورد نظرند. تابلوها فقط نقش راهنما را ندارند، بلکه یک برند تبلیغاتی را با خود یدک می کشند. بنا براین شکل، اندازه، رنگ، جایگاه نصب، چندزبانه بودن، همه و همه در ساختار تابلوی راهنما مؤثر است. تابلوی گردشگری هویت فرهنگی و شخصیتی یک منطقه را به تصویر می کشد. هدف از تدوین این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری استفاده از تابلوهای گردشگری در سطح شهر اصفهان و توسعه گردشگری این شهر می باشد. روش این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی، و بر اساس ماهیت توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر اصفهان در سال 97 می باشد که به طور تصادفی مورد نمونه برداری قرار گرفته اند. جمع آوری اطلاعات میدانی و از طریق ابزار پرسشنامه تهیه گردیده است. نتیجه حاصل از این مطالعه نشان می دهد که بیش از 62 درصد گردشگران خارجی و بیش از 52 درصد گردشگران داخلی در نظرات خود این وضعیت را بین ضعیف و خیلی ضعیف توصیف کرده اند.

گردشگری فرهنگی یکی از انواع گردشگری است که از متأثر از آسیب های جدی اپیدمی کرونا است. اکثر کشورها در دوران پساکرونا در تلاش برای به جریان انداختن گردشگری فرهنگی را دارند که آن ها را ملزم به اتخاذ رویکردها و روش های جدیدی کرده است. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی و تبیین سناریوهای گردشگری فرهنگی در دوران پساکرونا است که با محوریت استان اردبیل صورت می پذیرد. روش تحقیق ترکیبی است که با استفاده از رویکرد متوالی اکتشافی به ترتیب از دو روش "گروه کانونی و برنامه ریزی سناریو" استفاده شده است. ابزار اصلی مورد استفاده در فاز کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته در قالب گروه کانونی آنلاین بوده و در فاز کمّی، پرسشنامه است. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر، 8 نفر از خبرگان و صاحبنظران دانشگاهی و اجرایی کشور در حوزه گردشگری فرهنگی بودند که در گروه کانونی شرکت نمودند. مطابق با یافته های تحقیق، در فاز کیفی، 13 کد اصلی در قالب سه مفهوم اساسی استخراج شدند که این مفاهیم، با استفاده از مدل سه شاخگی دسته بندی شدند. مطابق با بحث و نتایج حاصله، 4 سناریو ایجاد شدند که هریک از آن ها می توانند به ایجاد انعطاف پذیری لازم در حوزه گردشگری فرهنگی کمک کرده و باعث شوند تا این نوع گردشگری در استان اردبیل با هم افزایی و نوآوری صورت پذیرد.

گسترش شهرنشینی و توسعه اراضی شهری به سمت باغات و مزارع کشاورزی، از بزرگترین مشکلات شهرهای بزرگ کشور است و طی سال های اخیر این توسعه به همراه کاهش منابع آبی و افزایش شدید جمعیت، موجب توسعه جزیره گرمایی شهری و گرم شدن کلانشهرها شده است. در این پژوهش با بررسی وضعیت جزیره گرمایی شهر اصفهان و پیرامون آن و همچنین تغییرات در فضاهای سبز و باغات مجاور شهر اصفهان، رابطه این دو متغیر با هم مورد ارزیابی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی و همبستگی است و هدف پژوهش بررسی نقش توسعه گردشگری خانه باغ ها در اطراف شهر اصفهان و نقش آن در کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر اصفهان است. نتایج این پژوهش نشان داد که طی سال های اخیر دمای شهر اصفهان و اطراف آن بین 5/2 الی 4 درجه سانتیگراد افزایش یافته است و این افزایش همزمان با توسعه شهر اصفهان و تخریب باغات اطراف شهر بوده است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل جذب سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ورزشی ایران با تاکید بر آمیخته بازاریابی و توسعه پایدار انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان حوزه مدیریت بازاریابی ورزشی، گردشگری ورزشی و همچنین مدیریت بازاریابی گردشگری بود. پرسشنامه ها به صورت الکترونیکی توزیع گردید که در نهایت تعداد 249 پرسشنامه به صورت صحیح تکمیل شدند. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه و بررسی مبانی نظری و در بخش کمی پرسشنامه ساخته شده از بخش کیفی با محوریت 3 متغیر آمیخته بازاریابی در صنعت گردشگری ورزشی ایران (7 گویه)، توسعه پایدار (6 گویه) و جذب سرمایه گذار در صنعت گردشگری ورزشی (2 گویه)  بود. از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی برای سنجش گویه ها و سوالات هر متغیر و از آزمون مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار پی ال اس استفاده شد. نتایج مدل تحقیق نشان داد که مسیر آمیخته بازاریابی به توسعه پایدار با ضریب اثر (899/0) بیشترین اثر را در بین متغیرها داشت. مسیر آمیخته بازاریابی به سرمایه گذاری با ضریب اثر (484/0) در رده بعدی قرار داشت و مسیر توسعه پایدار به سرمایه گذاری با ضریب اثر (356/0) کمترین اثر را در بین سایر متغیرها داشت. در یک نتیجه گیری کلی باید ذکر کرد که برای توسعه صنعت گردشگری ورزشی ایران ابتدا باید توجهی ویژه ای به آمیخته بازاریابی داشت، زیرا در این صورت می توان به توسعه پایدار رسید و سرمایه گذران را ترغیب کرد تا منابع مالی خود را در صنعت گردشگری ورزشی وارد کنند.