دست آوردهای روان شناختی

هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر نوروفیدبک در افزایش عملکرد هوشی و توجه کودکان مبتلابه نارساخوانی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر نارساخوان مراجعه کننده به مرکز ویژه ناتوانی های یادگیری در شهرستان اردبیل در سال 1389 تشکیل می داد که تعداد 31 نفر به روش نمونه گیری در دسترس از بین آن ها انتخاب شدند. ماهیت موضوع و اهداف مطالعه ایجاب می کرد که از روش آزمایشی و طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه پلاسیبو استفاده شود. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل دستگاه نوروفیدبک (NFT)، مقیاس ارزیابی ADHD وندربیلت (فرم والدین)، آزمون عملکرد پیوسته (CPT)، آزمون اختلال در خواندن، مقیاس تجدیدنظر شده هوش وکسلر کودکان و پرسشنامه محقق ساخته می باشد. نتایج تحلیل واریانسچندمتغیرهبهبودیمعنی داریرادر آزمون هوشی وکسلر درپس آزمون و پیگیری دوماهه در گروه نوروفیدبک واقعی در مقایسه با گروه نوروفیدبک کاذب نشانداد. همچنین نتایج نشان دهنده بهبودیمعنی داریدر زیر مقیاس های آزمون عملکرد پیوسته یعنی پاسخ های صحیح، خطای حذف و خطای ارائه درپس آزمون و پیگیری دوماهه در گروه نوروفیدبک واقعی در مقایسه با گروه نوروفیدبک کاذببود. نتایج این پژوهش حاکی از کارآیی نوروفیدبک و پایداری آن به عنوان یک شیوه اثربخش در کاهش مشکلات توجه و افزایش عملکرد هوشی دانش آموزان مبتلابه نارساخوانی در مقایسه با گروه پلاسیبو است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه رانندگی ایمن بر ادراک ریسک و نگرانی رانندگان موتورسیکلت انجام شد. طرح پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه و دوره ی پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه رانندگان موتورسیکلت شهرستان بابل بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر انتخاب شدند که این تعداد به صورت تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. شرکت کنندگان پرسشنامه ادراک ریسک راندمو و اورسون را تکمیل کردند. برنامه آموزش رانندگی ایمن به مدت هشت هفته، 16 جلسه و 32 ساعت به گروه آزمایش آموزش داده شد و به گروه کنترل آموزش داده نشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد بین نمرات ادراک ریسک و نگرانی رانندگان موتورسیکلت در پیش آزمون با پس آزمون و پیگری گروه آزمایش تفاوت معنی دار وجود دارد (001/0P≤)، این تفاوت در نمرات گروه کنترل مشاهده نشد. این نتایج نشان می دهد که برنامه آموزش رانندگی ایمن در افزایش ادراک ریسکو نگرانی رانندگان موتور سیکلت مؤثر است.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی بین تنیدگی تحصیلی ادراک شده و بهزیستی ذهنی با میانجیگری حمایت اجتماعی ادراک شده و باورهای خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز و مقایسه مدل در دو گروه پسر و دختر بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 600 نفر به عنوان نمونه از میان آنها انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه تنیدگی تحصیلی (ASQ)، مقیاس چند بُعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS) پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی (ASEBQ)، برنامه ی عاطفه ی مثبت و منفی  (PANAS) و مقیاس رضایت از زندگی (SWLS) است. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج نشان دادند که تنیدگی تحصیلی ادراک شده هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق حمایت اجتماعی ادراک شده و ترکیب باورهای خودکارآمدی تحصیلی و حمایت اجتماعی ادراک شده با بهزیستی ذهنی رابطه دارد. رابطه غیرمستقیم تنیدگی تحصیلی ادراک شده با بهزیستی ذهنی از طریق باورهای خودکارآمدی تحصیلی تأیید نشد. همچنین نتایج تحلیل مدل چندگروهی نشان داد که با وجود یکسان بودن نمودار مسیر دخترها و پسرها، از لحاظ ضرایب مسیر بین دو گروه تفاوت معنی دار وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی تأثیر روش درمانی عقلانی- هیجانی رفتاری بر نمایه توده بدن، خودکارآمدی وزن و تصویر بدن در وجوانان دختر 18-14 سال دارای اضافه وزن شهر اهواز بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و از طریق فراخوان عمومی و پس از ارزیابی های اولیه و تشخیص داشتن اضافه وزن توسط متخصص تغذیه 36 نفر انتخاب و در سه گروه آزمایش، پلاسیبو و فهرست انتظار به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه ای شرکت کردند و علاوه بر دریافت برنامه رژیم غذایی و وزن کشی هفتگی، مداخله ی روان شناختی نیز دریافت کردند. گروه پلاسیبو به تعداد جلسات گروه آزمایش در جلسات جداگانه شرکت کردند و علاوه بر دریافت برنامه رژیم غذایی و وزن کشی هفتگی، هر هفته نیز گزارش فرم های پایش خود را ارائه می دادند. اما گروه فهرست انتظار هیچ گونه پایش و مداخله ای دریافت نکردند. هر سه گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پرسشنامه های مربوط به متغیرهای پژوهش را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با روش تجزیه وتحلیل کوواریانس در سطح معنی داری (05/0p<) نشان داد که در مرحله پس آزمون از نظر نمایه توده بدن بین گروه آزمایش و پلاسیبو با فهرست انتظار تفاوت معنی دار بود، اما بین گروه آزمایش و پلاسیبو در مرحله پس آزمون تفاوت معنی دار نبود. ولی در مرحله پیگیری تفاوت معنی دار بود. یعنی این که هر دو گروه در مرحله پس آزمون کاهش وزن داشتند ولی در مرحله پیگیری دو ماه و نیم گروه آزمایش وزن کاهش یافته خود را حفظ نمودند در حالی که گروه پلاسیبو بازگشت وزن داشتند. همچنین نتایج نشان داد که این درمان منجر به افزایش خودکارآمدی وزن و کاهش نارضایتی از تصویر بدن در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون و پیگیری گردید.

این پژوهش با هدف تهیه جدول های هنجار مقیاس هوش وکسلر چهار (WISC-IV[1])، برای دانش آموزان 6 تا 16 سال استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. با توجه به آمار دانش آموزان مناطق 16 گانه در دوره ابتدایی، راهنمایی و اول دبیرستان 872 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. ابزار اندازه گیری مقیاس هوش وکسلر چهار، مقیاس هوش وکسلر کودکان تجدید نظر شده و ماتریس های پیشرونده ریون بود. برای تهیه جدول های رتبه نمره ها با استفاده از تبدیل غیرخطی به Z و T تبدیل شد. سپس برای 15 زیر مقیاس نمره هایی با میانگین 10 و انحراف معیار سه تهیه و نهایتاً به نمره هایی با میانگین 100 و انحراف معیار 15 تبدیل شد و به این ترتیب جدول های هنجار خرده آزمون ها و هوشبهرها برای سنین مختلف از 6 تا 16 سال به دست آمد. مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار دارای روایی و پایایی مناسب بوده و از جدول های هنجار آن می توان برای ارزیابی هوشی کودکان 6 تا 16 سال در استان چهارمحال و بختیاری و هم چنین در ایران استفاده کرد. <br clear="all" /> [1]-  Wechsler Intelligence Scale for Children -IV

هدف پژوهش حاضر طراحی و آزمودن الگویی از برخی متغیرهای فردی (سرمایه روان شناختی و نیازهای روان شناختی اساسی)، متغیرهای شغلی (ویژگی های شغل و استرس شغلی) و متغیرهای سازمانی (رهبری خدمت گزار و جو اخلاقی سازمان) به عنوان پیشایندهای بهزیستی سازمانی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب بود. با استفاده از روش نمونه گیری مرحله ای نسبی 384 نفر برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه فعالیت های بیانگر شخصی (PEAQ)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ)، زمینه یابی رهبری خدمت گزار (SLS)، پرسشنامه جو اخلاقی سازمانی (OECQ)، مقیاس استرس شغلی (JSS)، مقیاس نیازهای اساسی روان شناختی در محل کار (BPNWS) و پرسشنامه ویژگی های شغل (JCQ) بودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و نرم افزار AMOS-18 صورت گرفت. جهت آزمودن رابطه غیرمستقیم از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان دادند که الگوی پیشنهادی دارای برازش مطلوبی با داده هاست. همچنین، روابط مثبت مستقیم سرمایه روان شناختی، نیازهای اساسی روان شناختی، ویژگی های شغل، رهبری خدمت گزار، جو اخلاقی سازمانی با بهزیستی سازمانی و رابطه منفی مستقیم استرس شغلی با بهزیستی سازمانی مورد تأیید قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاضر حاکی از نقش واسطه ای جو اخلاقی سازمانی در رابطه بین رهبری خدمت گزار با بهزیستی سازمانی بودند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش سبک های دلبستگی و ارتباط با همسالان در پیش بینی احساس غربت و ایجاد آن انجام شد. گروه نمونه شامل 293 دانشجوی دختر دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 91-92 بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مقیاس احساس غربت فن فلیت، پرسشنامه ی سبک دلبستگی هازن و شیور و خرده مقیاس ارتباط با همسالان از مقیاس مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) ابزارهای پژوهش بودند. تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه هم زمان برای تحلیل داده های پژوهش استفاده گردید. نتایج نشان داد سبک دلبستگی اجتنابی و سبک دلبستگی دوسوگرا احساس غربت را پیش بینی می کنند. ارتباط با همسالان پیش بین معنی داری احساس غربت نیست.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر درمان شناختی - رفتاری گروهی کودک و مادر - کودک بر اضطراب اجتماعی، عزت نفس و جرات ورزی دانش آموزان پایه های پنجم و ششم شهر اهواز صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه های پنجم و ششم مدارس شهر اهواز در سال تحصیلی 1393-1392 بود. از بین 525 دانش آموزا که به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بودند تعداد 36 نفر که دارای 1 انحراف استاندارد اضطراب اجتماعی بالاتر از میانگین بودند در سه گروه 12 نفره گمارده شدند. گروه یک، در درمان شناختی – رفتاری کودک و گروه دو در درمان شناختی – رفتاری مادر – کودک شرکت کردند، درحالی که گروه کنترل در هیچ درمانی شرکت داده نشدند. ابزارهای مورداستفاده شامل آزمون اضطراب اسپنس فرم کودکان، سیاهه اضطراب و فوبی اجتماعی کودکان و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ است. طرح پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که درمان شناختی – رفتاری مادر –کودک باعث کاهش معنی دار اضطراب اجتماعی، افزایش جرات ورزی و عزت نفس گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل گردید، درحالی که گروه شناختی – رفتاری کودک در مقایسه با گروه کنترل  فقط سبب کاهش معنی دار اضطراب اجتماعی و افزایش جرات ورزی گردید. مرحله پیگیری بین گروه های آزمایشی (کودک و مادر – کودک) و گروه گواه در متغیر اضطراب اجتماعی وجود دارد درحالی که در دو متغیر دیگر تفاوت معنی دار نیست.

در تحقیق حاضر،رابطه علّی تعاملات آموزشی با رضایت تحصیلی از طریق میانجی گری خودتنظیمی تحصیلی مورد مطالعه قرار گرفت. دانشجویان دانشگاه پیام نور اهواز (1392) جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل داده اند که از بین آن ها 500 نفر به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تعاملات آموزشی، رضایت تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی استفاده گردید. نتیجه نشان داد که تعاملات آموزشی (تعامل دانشجو- دانشجو، تعامل دانشجو- استاد و تعامل دانشجو- محتوا) با رضایت تحصیلی رابطه علّی مثبت و رابطه تعامل دانشجو- دانشجو و دانشجو- محتوا با رضایت تحصیلی از طریق خودتنظیمی تحصیلی معنی دار اما مسیر تعامل دانشجو- استاد به رضایت تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی معنی دار نشد. بر مبنای تحقیق حاضر پیشنهاد می شود برای ایجاد رضایت تحصیلی، تقویت تعامل دانشجو- دانشجو و دانشجو- محتوا در دانشجویان بسیار ضروری است.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مهارت های حل مشکل خانواده در دانشجویان متأهل دانشگاه شهید چمران بود. طرح پژوهشی حاضر، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پی گیری با گروه کنترل بود. از بین افراد داوطلب 40 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش مقیاس حل مشکل خانواده بود. ابتدا روی هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردید، سپس آموزش هوش هیجانی به مدت 8 جلسه ی 90 دقیقه ای و یک بار در هفته روی گروه آزمایش اجرا و پس از اتمام برنامه آموزشی، دو گروه در مرحله پس آزمون و پی گیری یک ماهه به ابزار پژوهش پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد آموزش هوش هیجانی باعث افزایش توانایی حل مشکل خانواده و بهبود رابطه در دانشجویان متأهل گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحله پس آزمون و پی گیری شده است.