مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه

این پژوهش در نظر دارد به بررسی چگونگی عملکرد ترجمه سینمایی به مثابه یک عملکرد بینامتنی، میان اثر ادبی و اثر سینمایی بپردازد. در این راستا، سه نوع رابطه بینامتنی در جریان اقتباس سینمایی معرفی شده که شامل «تکرار، آفرینش و حذف» است. پس از معرفی هر یک از این روابط، انواع تکرار و آفرینش در برگردان سینمایی، به تفصیل و با ارائه مثال هایی، عمدتاً از دو فیلم اقتباسی «گاو» و «درخت گلابی»، شرح داده شده است. نگارندگان در این مقاله و در جریان معرفی روابط بینامتنی، درصدد بررسی چگونگی نشان دار شدن فرامتن سینمایی به لحاظ فرهنگی هستند. طبقه بندی روابط بینامتنی در اقتباس، با مبنا قراردادن رویکرد فرکلاف (1995) به متن صورت گرفته است. فرکلاف، متن را در تعریف «تکرار نسبی» و «آفرینش نسبی» می داند. از سوی دیگر، ضمن معرفی تقسیم بندی یاکوبسن درمورد انواع ترجمه- که شامل ترجمه درون زبانی، بینازبانی و بینانشانه ای است، این پژوهش، اقتباس سینمایی را به عنوان نوعی ترجمه بینانشانه ای معرفی می کند.

همراه با جهانی شدن و تغییرات سبک زندگی ایرانیان، از جمله فراموش شدن بازی های سنتی و جایگزین شدن بازی های مدرن، امروزه مهمترین سرگرمی کودکان و جوانان، بازی های رایانه ای است. این بازی ها دارای فرصت ها و تهدیدهایی هستند که تابعی از نحوه عملکرد خانواده، جامعه پذیری و مدیریت منطقی در نحوه برخورد با این مسئله است، بر این اساس، این مطالعه قصد دارد به ارزیابی تأثیر بازی های رایانه ای بر رفتار کودکان (فراتحلیل بازه زمانی 1381-1399) بپردازد. جامعه آماری شامل 57 مطالعه پژوهشی است که از 24 سند تحقیقاتی انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهند بازی رایانه ای، دارای دو بعد فرصت ها، شامل: کاهش پرخاشگری (0.373)، بهبود مهارت های اجتماعی (0.122)، ارتقای کارکردهای اجرایی کودکان (0.246)، یادگیری مفاهیم علمی (0.207)، بهبود عملکرد حافظه (0.311)، خلاقیت و کارآفرینی (0.336)، ارتقای سطح آگاهی و سواد رسانه ای (0.392) توانایی حل مسئله (0.377) و تهدیدهای رفتاری، شامل: ترویج خشونت اجتماعی (0.401)، افت عملکرد تحصیلی (0.485)، بزهکاری اجتماعی (0.385)، ضعف روابط اجتماعی (0.348)، بحران عاطفی خانواده (0.437)، بی انضباطی (0.357)، انزوای اجتماعی (0.399)، افزایش استرس (0.302)، اعتیاد رایانه ای (0.216)، بحران هویتی (0.152) و تعارض رفتاری با والدین (0.189) است.

برخی از روایات خاص زندگی که با عنوان روایات رستگاری بخش شناخته می شوند، با بهزیستی روانی همبستگی مثبت دارند. هدف این پژوهش، مقایسه تأثیر مشاهده فیلم های ویژه (با تفسیر و بدون آن) براساس نظریه مک آدامز و مشاوره ساخت زندگی ساویکاس بر ایجاد و ارتقای تجربه خودرستگاری بخش و درنتیجه، ارتقای سلامت روان بزرگسالان است. روایت رستگاری بخش، شکل یا راهبردی خاص از روایت است که در آن، یک رویدادِ آشکارا بد، حالتی هیجانی و یا شرایطی منفی، به پایانی خوب یا نتیجه هیجانی مثبت بدل می شود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بوده و تعداد 24 بزرگسال در دامنه سنی 24 تا 65 سال دارای تحصیلات کارشناسی و بالاتر، به شیوه نمونه گیری در دسترس، از طریق اعلان اینترنتی انتخاب شده و به صورت تصادفی به چهارگروه کنترل و آزمایش در سه گروه مشاهده فیلم بدون تفسیر، مشاهده فیلم با تفسیر و مشاوره ساخت زندگی  تقسیم شدند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد اگرچه اثر مشاهده فیلم (با تفسیر و بدون تفسیر) و مشاوره ساخت زندگی بر کشف و ارتقای تجربه و کارکرد خودرستگاری بخش از لحاظ کمی معنی دار نیست (05/0< p)، لیکن مداخلات مذکور باعث به وجود آمدن تغییرات کیفی در افراد شده است. این موضوع با توجه به اهمیت خود رستگاری بخش در ارتقای بهزیستی روانی افراد، حائز اهمیت است.  

امروزه رسانه ها- به ویژه تلویزیون- در زمینه ترویج سبک زندگی در میان مخاطبان، نقشی محوری و اساسی را ایفا می کنند. آنها با به نمایش گذاشتن مؤلفه های سبک زندگی، مردم را به سمت آنچه موردنظرشان است،  هدایت می کنند. سیمای جمهوری اسلامی نیز از این امر مستثنی نبوده و در تلاش است با به نمایش گذاشتن مؤلفه ها و شاخص های سبک زندگی اسلامی- ایرانی، مخاطبان خود را با این شاخص ها آشنا کند. این تحقیق- که به روش تحلیل محتوای کیفی  هدفمند (QCA) انجام شده- درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد: بازنمایی سبک زندگی اسلامی- ایرانی خانواده در سیمای جمهوری اسلامی چگونه و براساس چه شاخص هایی بوده است؟ همچنین، تحلیل جامعه شناختی این رویکرد با وجود برخی از واقعیت های اجتماعی چیست؟ به همین منظور، با تحلیل برنامه های خانواده محور تلویزیونی «به خانه برمی گردیم»، «سیمای خانواده» و «هزارراه نرفته» تلاش شده به سؤالات تحقیق پاسخ داده شود. مهمترین نتایج به دست آمده عبارت اند از: شاخص اجتماعی با تعداد 4 نوع مقوله اصلی و27 نوع زیرمقوله، بیشترین شاخص پرداختی، شاخص مذهبی با 4 نوع مقوله و20 نوع زیرمقوله، دومین شاخص پرداختی و شاخص فرهنگی با 4 نوع مقوله اصلی و 11 زیرمقوله، سومین شاخص اصلی پرداختی در برنامه های خانواده محور سیمای جمهوری اسلامی بوده است. همچنین در برنامه «هزارراه نرفته»، رویکرد پرداخت به مقوله ارتباطات خانوادگی، شاخص اجتماعی با تعداد 9 نوع زیرمقوله، دارای بیشترین اهمیت بوده است. در برنامه «به خانه برمی گردیم» رویکرد پرداخت به مقوله ویژگی های اخلاقی جامعه، شاخص مذهبی با تعداد5 نوع زیرمقوله بوده و دربرنامه «سیمای خانواده» مقوله ارتباطات خانوادگی، شاخص اجتماعی با تعداد 6 نوع زیرمقوله، بوده که در قالب اصلی گفت وگو با کارشناس و میهمانان و دیگر قالب ها مانند ترانه و سرود، میان برنامه و... به آن پرداخته شده است.  

هر چند با افزایش استفاده از رسانه های اجتماعی، تأثیر محتوای کاربرساخته بر روی تصمیم گیری مشتریان افزایش یافته، تاکنون پژوهش جامعی که به ارزیابی کیفیت محتوای کاربرساخته در رسانه های اجتماعی بپردازد، انجام نشده است. با توجه به این مسئله، هدف این پژوهش، ارائه چهارچوب ارزیابی کیفیت محتوای کاربرساخته در رسانه های اجتماعی است. در مرحله اول پژوهش، ابعاد و شاخص های کیفیت محتوای کاربرساخته از روش کیفی فراترکیب، شناسایی و استخراج شده است. جامعه آماری شامل مجموعه مقالات حوزه های مرتبط است که با بررسی کتابخانه ای از طریق اینترنت گردآوری شده اند. در مرحله دوم، از روش آنتروپی شانون برای اولویت بندی ابعاد و شاخص های استخراج شده براساس فراوانی کدهای به دست آمده استفاده شده است. براساس نتایج حاصل شده از روش فراترکیب، 6 مقوله اصلی، 13 بُعد و همچنین 207 شاخص به عنوان چهارچوب نهایی ارائه شده که شامل این موارد هستند: مقوله محتوا (شامل ابعاد متنی و صوتی- تصویری)، مقوله اعتبار (شامل ابعاد اعتباردهی کاربران و اعتبار منبع اطلاعات)، مقوله ارائه (شامل ابعاد ساختار و فرم)، مقوله یکپارچگی (شامل ابعاد صحت و امنیت)، مقوله زمینه (شامل ابعاد زمان و جمعیت شناختی) و مقوله عملکرد (شامل ابعاد سودمندی، شناختی و اجتماعی- احساسی). این پژوهش با ارائه طیفی وسیع از مجموعه عوامل تأثیرگذار بر کیفیت محتوا در رسانه های اجتماعی، درصدد آگاهی بخشی به مدیران و شاغلان فعال در بستر تجارت الکترونیک بوده تا با آشنا کردن آنها با نحوه ایجاد محتوای تأثیرگذار، آنان را از مزایای فناوری جدید تجارت اجتماعی برخوردار کند.

  با توسعه فضای مجازی و راه یافتن جریان شهرت به گفتمان اجتماعی، روند تغییرات فرهنگی با چالش مداخله سلبریتی ها مواجه شده است؛ در واقع، نفوذ فضای مجازی در بین جوانان و افزایش مصرف محتوای فرهنگی و رسانه ای از سوی آنها، در کنار اقبال به گروه های مرجع در این فضا، جهت و ماهیت تغییرات فرهنگی را در سطوح مختلف تحت تأثیر قرار داده؛ موضوعی که توجه پژوهشگران حوزه فرهنگ و رسانه را به خود جلب کرده است. اینکه تغییرات فرهنگی با چه چالش هایی مواجه می شوند، موضوع این پژوهش است. بر این اساس، این تحقیق، درصدد بررسی چالش های تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی است. روش پژوهش، پدیدارشناسی توصیفی هوسرلی و مبتنی بر روش کولایزی است. مشارکت کنندگان در پژوهش، چهره های مشهور فعال در عرصه های مختلف هنر، ورزش و فعالان فضای مجازی هستند. از این میان، با روش نمونه گیری هدفمند وابسته به معیار، با 16 نفر به عنوان نمونه پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق صورت گرفت. اعتبار یافته ها از طریق دو کدگذار، ممیزان بیرونی و بازگشت به مصاحبه شوندگان تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد چالش های تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی را می توان در سرمایه شهرت، سلبریته شدن جامعه، جدایی بین واقعیت و بازنمایی، رسانه ای شدن فرهنگ و فردیت نوین، دسته بندی کرد. این ابعاد، دربرگیرنده مؤلفه هایی مانند میل به نمایش خودِ ایده آل، دموکراتیزه شدن احساسات، سیاست «حامی پروری»، گرایش به مصرف داده های زرد، سواد فرهنگی سایبر و کسب منزلت اقتصادی از طریق شهرت است.