پژوهش و مطالعات علوم اسلامی

پژوهش و مطالعات علوم اسلامی

پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی 1399 شماره 18

مقالات

۱.

حقیقت وآثار و موانع ذکر در بیان امام محمد غزالی

نویسنده:

کلید واژه ها: ذکر فکر شهود دل سیر و سلوک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۷۸
مقاله حاضر با هدف آشنای بیشتر بامبحث ذکراز دیدگاه امام محمد غزالی به روش توصیفی تحلیلی است می پردازد. با ذکر خدا دل آرام می گیرد هرکس با ذکر حق تعالی انس گیرد در دنیا و آخرت هیچ ترسی به او نمی رسد. ذکر خدا شفای همه دردهاست پس از یاد کردن خلق باید پرهیز نمود. ذکر خدای تعالی اقامه نماز و دادن زکات است و باطن آن ذکر شهود اسما و صفات حق است. برای انسان سالک ذکر غذای قلب و روح است، ذکر معراج مومن است که با ذکر حق و ذکر مشاهده به حق تعالی می رسد. هدف از ذکر حقیقی یاد محبوب است و فراموش کردن هستی وجودی خود است. ذکر گفتن لااله الاالله است و خداوند هیچ حدی برای ذکر قایل نیست. ذکر زیباترین جلوه ارتباط با خدا و اساسى ترین راه سیر و سلوک است؛ ذکرخدا، از یادبردن هستی محدود خویش درگذر یاد اسماى الهى و تداوم و استمرار آن است کتاب های منحصر به فرد امام محمد غزالی در رابطه باذکر که منتج از کتاب آسمانی و رسالت های پیامبران است جایگاه رفیع ذکر و اهمیت و موانع آن در عرفان اسلامی از منطر عرفا و بزرگان طریقت به ذکر الی الله که، تا حدّ بسیاری تحت تأثیر عظمت و ارزش این عمل عبادی قرار گرفته آن را مورد بررسی قرار می دهد. و جایگاه و ارزش ذکر در سلوک الی الله، و مداومت بر آن را به سالکان طریق حق متوجه ساخته و آن را تبین می نماید. و آنان را به ذکر و یاد حضرت حق فرا می خوانند.
۲.

ضرورت مراعات اخلاق و رفتار اعتقادی کارگزاران حکومت دینی از منظر امیر المومنین علیه السلام

کلید واژه ها: اخلاق کارگزار حکومت نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۲۹۰
همه به نیکی می دانند حکومت علوی تمام قدرت خود را برای خدمت به مردم به کار گرفت وکوشید فساد اداری بر جای مانده از گذشته را از بین ببرد. امیرمؤمنان (ع) درمدت کم تر از پنج سال حکومت ، در راه اصلاح رابطه کارگزاران با مردم ،گام های مثبتی برداشت و بنیان حکومتی مردم را پی ریخت . بر کناری کارگزارانی که خود را در تصرف بیت المال و تجاوز به حقوق مردم تام الاختیار می دانستند و گماردن کارگزاران جدید مورد اعتماد و دارای حُسن سابقه ، گام های مثبتی در جهت فراهم سازی خشنودی خدا و مردم بود و زمینه را برای اجرای احکام حیات بخش اسلام و احقاق حق و اجرای عدالت فراهم ساخت . امام علی (ع) ضوابطی را در گزینش کارگزاران و اصلاح رفتار آن هاارائه داد و آنان را به ویژگی های اخلاقی شایسته سفارش و به پیراستن خود از ناشایستگی ها و آفات اخلاقی ترغیب کرد. این ها اموری است که در تنظیم درست رابطه کارگزاران با مردم و رفتار با آن ها، تأثیر مثبت و سازنده دارد. در ابتدا مفاهیم و تعریف و توضیح داده شده است و پس از آن، به مبانی اخلاق کارگزاران در نظام اسلامی، به روش کتاب خانه ای، پرداخته شده است. سپس مهم ترین اصول اخلاقی لازم برای کارگزاران با استفاده از سخنان معصومین بویژه حضرت امیر (ع) مانند: تقوا، عدالت، امانتداری، تواضع، عفو و احسان و اعتراف به گناه و اشتباه، احتیاط و مواظبت در امر بیت المال، ساده زیستی، نظریه تحلیل سیستمی چنین نتیجه گیری شده است.
۳.

بررسی تطبیقی نظر شیعه و وهابیت در مورد آیه 84 سوره توبه

کلید واژه ها: زیارت قبور آیه 84 توبه شیعه وهابیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۳۵۵
با توجه به اختلاف نظر بسیار شیعه و وهابیت در موضوعات مختلف دینی و باتوجه به اینکه یکی از مسائل مورد مناقشه بین پیروان مذاهب اسلامی و جریان وهابیت، موضوع زیارت قبور انبیا، اولیا و مؤمنین است که وهابی ها آن را حرام می دانند و در مقابل پیروان مذاهب اسلامی با تکیه بر منابع یقینی یعنی قرآن و سنت این عمل را حرام نمی دانند، بلکه آن را امری مشروع قلمداد می کنند، این پژوهش در پی آن است تا به بررسی نظر این دو گروه بپردازد. در این مقاله جواز زیارت از دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت و در پی آن ردّ نظر وهابیت مبنی بر حرمت زیارت قبور اثبات گردید.
۴.

مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری و شرکت های چند ملیتی در زمینه دارا شدن ناعادلانه

کلید واژه ها: شرکت های چند ملیتی مسئولیت اجتماعی تعهدات حقوق بشری دارا شدن ناعادلانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۶۱۰
روند دنیا به سمت رقابت و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتباط شرکت ها با یکدیگر و تعامل پیدا کردن یک شرکت با نیاز مشتری به عنوان عاملی برای بهبود کسب و کار تلقی شده است. رضایتمندی مشتری عاملی شده که هر شرکت برای به دست آوردن اهداف خود و رسیدن به قله سعود فاکتورهایی را درنظر می گیرد که اهمیت آن در رضایت مندی مشتری و مشتری مداری بازتاب می کند. در تحقیق حاضر که به صورت کتابخانه ای تشریح شده است، مفهوم مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری شرکت های چند ملیتی در قبال داراشدن ناعادلانه در پاسخ به نگرانی های متداول جامعه بین المللی در خصوص مخاطرات و تهدیداتی شکل گرفته است که شرکت های فراملی در جامعه جهانی ایجاد می کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی و یا ضرورت تحقق محدودیت های حقوق بشری به این معنا است که شرکت های فراملی از آن جهت که در جامعه بین المللی زیست اجتماعی دارند و از حقوق و آزادی های جامعه بین المللی مسئولیت دارند و بایستی نسبت به رعایت، احترام و ارتقا حقوق بشر همت گمارند این در حالی است که حقوق بین المللی موضوعه فاقد رژیم جامع؛کامل؛منسجم و مستقل مسئولیت پذیریشرکت های فراملی است با این وجود؛با تمسک به «حقوق نرم و یا اقوام نیافته»می توان ارکان وجودی مسئولیت اجتماعی شرکت های چند ملیتی را استنتاج کرد و نظام حقوق بین الملل را به سمت و سوی آرمان عدالت نزدیک ساخت. بنابراین شرکت های چندملیتی کنش گرانی مهم و تاثیرگذار در جهان کنونی به شمار می آیند. گسترش دامنه تاثیرگذاری های منفی و مثبت این شرکت ها در ورای مرزهای ملی در حیات بیش از پنج دهه ای آنها موجب گسترش مسئولیت آنها نیز گردیده است. سوال اصلی مقاله پیرامون چگونگی تحول این مسئولیت است که ضمن بررسی تحول در دو سطح عمودی و افقی، جدیدترین تحولات حقوقی را در مورد تعهدات حقوق بشری مورد تاکید قرار می گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با گسترش حوزه های فعالیت شرکت های چندملیتی، مسئولیت آنها در بعد عمودی از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقی از نیروی کار تا کل بشریت را در بر گرفته است.
۵.

اثر تقلب بر حقوق بانک گشاینده اعتبار در عرصه تجارت بین الملل

کلید واژه ها: اعتبارات اسنادی قاعده تقلب معاملات اسنادی بانک گشاینده اعتبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۱۷۸
اعتبارات اسنادی روش رد و بدل نمودن پول، کالا یا خدمات بر اساس اسناد توسط بانک هاست و خوشبختانه از چنان تنوع و جامعیتی بر خوردار است که با به کارگیری آن امکان بهره گیری از منابع مالی بازار جهانی فراهم می شود و ریسک مالی تجارت خارجی را به کمترین میزان می تواند برساند. بدون آگاهی و تسلط بر این تکنیک مهم پیشرفت تجارت خارجی قابل تردید است، از این رو پژوهش در این حوزه اهمیت دارد. این روش پرداخت مهم در عرصه بین المللی، آنچنان با تجارت بین المللی آمیخته شده که از آن به عنوان ماده اصلی و مایه حیات تجارت خارجی نام برده می شود. مشخصه اصلی این ابزار مهم ، استقلال از قرارداد پایه است و قاعده تقلب استثنائی بر این اصل و در واقع یکی از موانع پرداخت اعتبارات اسنادی به شمار می رود. قاعده تقلب این امکان را فراهم می آورد که واقعیت هایی را که در پس ظاهر اسناد منطبق قرار دارند، بررسی و چنانچه تقلبی مشاهده گردید، پرداخت وجه متوقف گردد. حال آنکه فلسفه وجودی اعتبارات اسنادی آن است که تضمینی مطلق مبنی بر پرداخت ثمن برای فروشنده فراهم آورند، مشروط بر اینکه فروشنده اسناد صحیح ارائه کند، لذا قاعده تقلب تأثیری بس مهم بر تعهد ناشی از اعتبار اسنادی دارد. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ مناسب به سؤالات مطروحه در خصوص تبیین حقوقی قاعده تقلب و آثار آن بر معاملات اسنادی و طرفین معامله است و با استفاده از روش تحلیلی - توصیفی و استنتاج منطقی به مطالعه تطبیقی اثر تقلب بر حقوق بانک گشاینده اعتبار پرداخته است.
۶.

بررسی ارتباط بین بازداری هیجانی و اعتیاد به اینترنت در رضایت زناشویی زوج های استان قم

کلید واژه ها: بازداری هیجانی اعتیاد به اینترنت رضایت زناشویی زوج ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۳۳۷
رضایت زناشویی ، یک تجربه ی شخصی در ازدواج است که تنها توسط خود فرد در پاسخ به میزان لذت در رابطه زناشویی قابل ارزیابی است و عوامل بسیاری هستند که در زندگی مشترک روی رضایت زناشویی تاثیر می گذارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین بازداری هیجانی و اعتیاد به اینترنت در رضایت زناشویی زوج های استان قم می باشد. در این مطالعه ، همبستگی 20 زوج ساکن در استان قم می باشد که به شیوه ی تصادفی در سال 99-1398 انتخاب شدند . به منظور جمع آوری داده ها پرسشنامه بازداری هیجانی خرس سفید ، رضایت زناشویی انریچ و اعتیاد به اینترنت کیمبرلی یانگ اجرا شد و به منظور محاسبه ی داده از نرم افزار SPSS ورژن 21 و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و انحراف معیار تجزیه و تحلیل شدند . نتایج دلالت بر این داشتند که بین رضایت زناشویی و اعتیاد به اینترنت در هر دو گروه رابطه معناداری وجود دارد (P<0/05). طبق داده های بدست آمده رابطه ی بین رضایت زناشویی و اعتیاد به اینترنت در زوج (آقایان) با سطح معناداری (0.019) رابطه منفی متوسطی را نشان دادند در حالی که زوجه (خانم ها) با سطح معنا داری (0.466) رابطه مثبت متوسطی را نشان دادند.
۷.

مفهوم تشدید مجازات در کود جزای افغانستان

نویسنده:

کلید واژه ها: تشدید مجازات کود جزا حداکثر تبدیل مجازات احوال مشدده مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۱۵۰۰
تحقیق حاضر به بررسی رویکرد کود جزای افغانستان در رابطه به «مفهوم تشدید مجازات» پرداخته است. دانشمندان حقوق، تشدید مجازات را به معنی «بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی» دانسته و این امر را مستلزم دو شرط، وجود سبب تشدید و معین بودن میزان تشدید، می دانند. برخی ها معتقد اند تشدید مجازات یعنی «تعیین حداکثر مجازات مقرر قانونی» درحالیکه دیگران، منظور از تشدید را «تعیین بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی» و احیاناً هم، تبدیل مجازات به جزای یک درجه بالا-تر، گفته اند. از صراحت مواد کود جزای افغانستان در رابطه به تشدید مجازات، به این نکته پی می بریم که منظور از تشدید مجازات، نه تنها تعیین جزا به «حداکثر مجازات مقرر قانونی» بل به مفهوم تعیین جزا به «بیش از حداکثر مجازات مقرر قانونی» و حتی «تبدیل مجازات به مجازات یک درجه بالاتر»، نیز، می باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۵