مطالعات زبان و ترجمه

سیمون دوبووار و سیمین دانشور از اولین پیشگامان ادبیات زنانه و مدافع حقوق زنان در فرانسه و ایران به شمار می آیند. این دو نویسنده در اکثر آثارشان به توصیف اوضاع زنان و نقش آن ها در جامعه پرداخته و همواره با قلم خود برای احیای حقوق و برابری جنسیتی در جامعه تلاش کرده اند و بدین ترتیب در عرصة جهانی مورد توجه عموم قرار گرفته اند. علاوه بر این، با نوشتارهای اجتماعی و سیاسی خود همواره جزو نویسندگان متعهد زمان خود محسوب می شوند. گاهی ممکن است شباهت ها و تأثیرپذیری های دو اثر از یکدیگر ما را به مقایسة آن ها وا دارد، در حالی که این امکان نیز وجود دارد که دو نویسنده متون مشابه یا نزدیک به هم را در یک حیطه و در رابطه با یک موضوع نوشته باشند که این تشابه ممکن است براساس ذهنیت مشترک یا شرایط اجتماعی تاریخی مشترکی باشد که در آن می زیسته اند. از همین منظر، در این پژوهش به بررسی مقایسه ای تصویر جنگ جهانی دوم در دو رمان خون دیگران اثر سیمون دوبووار و سووشون اثر سیمین دانشور بر پایة اصول شاخه ای از ادبیات تطبیقی موسوم به تصویرشناسی پرداخته شده است. آنچه که از این تطبیق به دست آمده، وجود تصاویر مشابه و متفاوت از یک جنگ مشترک در هر دو داستان است. با وجود فاصلة جغرافیایی و فرهنگی بین دو نویسنده، تصاویر به دست آمده به یک هدف مشترک یعنی پرداختن به موضوع جنگ از جوانب مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی منتهی می شود. هر دو نویسنده با ارائة تصاویری همچون مبارزه و شرایط اجتماعی، چهرة جنگ را به خوبی برای خواننده ترسیم کرده و با ساختن تصاویر منفی از جنگ به تقبیح آن دست زده اند.

کتاب های درسی انگلیسی برای اهداف ویژه نقشی اساسی در موفقیت برنامه های آموزش زبان دارند. شلدون [1] (1988) بر این باور است که کتاب های درسی موتور محرکه ی برنامه های آموزش زبان انگلیسی هستند. هر کتاب درسی باید قبل از استفاده، با توجه به نیازهای خاص دانشجویان کلاسِ درس، مورد ارزیابی قرار گیرد. مطالعه ی حاضر به ارزیابی کتاب درسی انگلیسی تخصصي برای دانشجویان کامپیوتر [2] انتشارات سمت از دیدگاه دانشجویان و مدرسان می پردازد. هدف از انجام این مطالعه این است که آیا از دیدگاه دانشجویان و مدرسان، کتاب درسی انگلیسی برای اهداف ویژه (زبان تخصصی) که در ایران برای دانشجویان کارشناسی رشته ی کامپیوتر تدریس می شود، اهداف، نیازها و خواسته های دانشجویان این رشته را تامین می کند. شرکت کنندگان در این پژوهش سه مدرس زبان تخصصی و 83 دانشجوی کامپیوتر بودند که یک پرسشنامه در مقیاس لیکرت را تکمیل نموده، در یک مصاحبه نیمه ساختمند شرکت کرده و مورد مشاهده واقع شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین نظرات دانشجویان و مدرسان در مورد ملاحظات عملی، موضوع، مهارت ها و راهبردها، تمرینات، طراحی و محتوای کتاب تفاوت معناداری وجود ندارد. دیدگاه کلی آنها این بود که این کتاب درسی، به رغم داشتن شایستگی های خاص، عمدتا بر روی مهارت های خواندن تمرکز کرده و طبق اظهارات آنها، مهارت های دیگر از جمله مکالمه و دستور زبان را نادیده گرفته است.

پژوهش کیفی پیشِ رو، در پی کشف و توصیف دلایل علاقه و گرایش مخاطبان ایرانی به فیلم ها و سریال های کره ای و تولید طرفدارزیرنویس و زیرنویس برای این محصولات تلویزیونی بوده است. برای رسیدن به این هدف، مجموعه ای از اطلاعات توصیفی و شناختی، از مصاحبه با 26 شرکت کنندة منتخب فعال در حوزة تولید طرفدارزیرنویس محصولات کره ای شامل بیست خانم و شش آقا و اطلاعات به دست آمده از تجربیات و مشاهدات پژوهشگر به عنوان یکی از تولیدکنندگان طرفدارزیرنویس در این حوزه گردآوری شده و با تکیه بر نظریة داده بنیاد تحلیل شده است. بازة سنی شرکت کنندگان 14 تا 45 سال است. سابقة فعالیت آن ها در این حوزه یک تا ده سال بوده و اکثراً دارای تحصیلات آکادمیک در رشته های فنی مهندسی یا مرتبط با علوم تجربی است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که اکثریت طیف تولیدکنندگان ایرانی فعال در حوزة طرفدارزیرنویس فارسی فیلم ها و سریال های کره ای هوادارن فرهنگ و محصولات رسانه ای کشور کره بوده که دلیل اصلی علاقة خود به این محصولات را تشابه فرهنگی و استفادة مناسب فیلم سازان کره ای از مفاهیم شرقی در کنار تکنیک های به روز فیلم سازی، به دور از مضامین پوچ غیراخلاقی عنوان نمودند. این افراد با تولید طرفدارزیرنویس فارسی برای این فیلم ها و سریال ها، علاوه بر رفع نیاز دیگر علاقه مندان ناآشنا به زبان کره ای و انگلیسی به زیرنویس فارسی این محصولات، از بازیگر مورد علاقه و محصول رسانه ای محبوبشان نیز حمایت می کنند.

رمان سرگذشت ندیمه به قلم مارگارت اَتوود مفهوم متفاوتی از زنانگی را در ساختار جامعه ای ضد اتوپیایی و بی رحم به نام جلید ارائه می دهد. در این حکومت استبدادی زنان براساس قدرت جفت گیری و توانایی تولیدمثل ارزش گذاری می شوند و هر نوع کنترل و سرکوب به بهانةة اصلاحات مذهبی و اجتماعی مشروع به شمار می آید. استثمار، شی ءشدگی، بیگانگی و استفادة ابزاری از بدن ندیمه را در سراسر این روایت می توان دید. در این راستا نگاه منفی و ابزاری نسبت به بدن زنانه در بافت اجتماعی توجیه می شود. اَتوود در این رمان نشان می دهد چگونه بدن زنان می تواند توسط ایدئولوژی مردسالارانه و با هدف اصلاحات مذهبی و اجتماعی مورد استثمار قرار گیرد. پژوهش حاضر با مطرح کردن دیدگاه های اجتماعی، مذهبی و سیاسی به تعریف هویت زنانه و ارزیابی زنان براساس ایدئولوژی حاکم می پردازد. بخش پایانی به موضوع نمود قدرتمند بدن زنانه به مثابة ابزاری ایدئولوژیک در رویارویی با قدرت حاکم بر سرنوشت جامعه اختصاص داده شده و تقابل آن را با نظام سرکوب گر نشان می دهد.

ادبیات داستانی قرن بیستم فرانسه با اِدغام کردن واقعیت و خیال در بطن سازه های داستانی توانسته است بسیاری از حوادث گذشته را با روایت منحصربه فرد بازسازی کند. تاریخ و گذشتة یک سرزمین از ورای ادبیات و داستان های رئالیستی و اتوبیوگرافیک می تواند هویت و عناصر فکری آن سرزمین را نشان دهد. جنگ جهانی دوم مثل بسیاری از درون مایه های دیگر برای نویسندگان معاصر فرانسوی همچون پاتریک مودیانو ابزاری را فراهم می کند تا با توسل به رخدادهای فراموش شده و با توجه به تحولات داستان پردازی، از ورای تجربة حسی، تاریخ و حوادثی را به تصویر کشند که هیچ کس را از آن گریزی نیست. داستانِ گشتی شبانه یا کاوش هویتی در تیرگی و تاریکی ها واقعیاتی را به تصویر می کشد که جدا از تجربه، در بطن حافظه و پریشانی های یک فرد، جامعه، ملت قرا گرفته است و برای به تصویر درآوردنِ آن باید به زمان و مکان متوسل شد تا ریشة هویت گرایی یا هویت ستیزی شخصیت های داستانی را در قلمرو خاطره و روایت نشان داد.

تحقیق حاضر به بررسی دو مفهوم انتقادی اصالت زن و تداوی روحی طبیعت در یکی از رمانهای آلیس واکر باعنوان اکنون زمان دل گشودن است می پردازد که در سال 2004 به چاپ رسید. مفهوم اصالت زن از دید واکر رویکردی جهانشمول و غیرجدایی طلب است که بر اهمیت اجتماع، یکپارچگی و احیای زنان تأکید می کند. اما اصالت زن فقط نوعی نقطۀ آغاز به حساب می آید. واکر درادامه پروژۀ خود برای توانمندسازی زنان، تداوی روحی طبیعت را معرفی کرد، مفهومی مستقل از بدن که تجسم نوعی انرژی پویا است و برای آسایش فرد ضرورت دارد. تجلیل وی از پیوند ذاتی میراث آمریکا-آفریقایی ها با فرهنگ بومی امریکا و تمرکزش بر وابستگی معنوی بین همۀ عناصر زندگی از جمله خصوصیات مرحلۀ دوم زندگی حرفه ای آلیس واکر در نقش یک نویسنده است. رمان اکنون زمان دل گشودن است نشانه ورود او به این مرحلۀ فکری جدید است، مرحله ای که مشخصۀ آن تجلیل از تقدس و یکپارچگی حاصل از اتصال «انسان» با کل «هستی» است. او در مورد اهمیت ارتباط واقعی با طبیعت و محیط اطراف در حکم پیش نیازی برای یکپارچگی جسمی و عاطفی توضیح دیگری نداده است. این مقاله به فرایند مشقت بار سفر شخصیت اول داستان برای کشف خود می پردازد که با هدف التیام جسمی و معنوی انجام می گیرد. خود-بازسازی نهایی شخصیت اول داستان از طریق رجعت داوطلبانۀ او به طبیعت صورت می گیرد. این استقلال تازه به دست آمده باعث می شود که شخصیت ها نظم نمادینِ سرکوبگر را بی ثبات سازند، از تروما جان سالم به در برده و انرژی بازیابی شده خود را برعلیه گسستگی ذهن به کار گیرند.