فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده

امروزه، خشونت شوهران علیه زنان، به مسئله ای فراگیر تبدیل شده است که مرزهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را در نوردیده است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در شهر تهران می باشد. برای نیل به این منظور از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است. روایی ابزار سنجش متغیر وابسته (91/0=α) و اعتبار آن از طریق اعتبار سازه تأیید شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه زنان 15- 45 ساله متأهل ساکن شهر تهران تشکیل می دهند که در مجموع 400 نفر از زنان ساکن منطقه 4 تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی خشونت شوهران علیه زنان، از چهارچوب نظری دربرگیرنده نظریات پدرسالاری، یادگیری اجتماعی و منابع استفاده شده است. براساس تحلیل داده های تحقیق، از میان شش متغیر مستقل، متغیر قدرت زن در ساختار خانواده با ضریب تأثیر رگرسیونی (43/0-=β)، مهم ترین تبیین کننده خشونت شوهران علیه زنان می باشد و متغیرهای خشونت در خانواده خاستگاه،

در زندگی همه کودکان و نوجوانان، خانواده همواره یک تکیه گاه محسوب می شود و شناخت به موقع و آگاهی از مشکلات خانواده می تواند نقش مهمی در کاهش اختلالات روانی در جامعه داشته باشد. از این رو هدف این پژوهش بررسی تاثیر تروماهای کودکی و سبک های دلبستگی بر اقدام به خودکشی در بزرگسالی است. جامعة این تحقیق شامل کلیه زنانی است که طی خرداد ماه سال 1391 به دلیل اقدام به خودکشی در بیمارستان لقمان حکیم بستری شده اند. برای اجرای این پژوهش 180 نفر از زنانی که اقدام به خودکشی کرده اند به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. همچنین جهت مقایسه این افراد با جمعیت عمومی، تعداد 180 نفر از بیمارانی که در خرداد ماه سال 1391 در بیمارستان لقمان حکیم به دلیل یک بیماری جسمی که ارتباط غیرمستقیم با خودکشی نیز نداشت، بستری شده بودند نیز در پژوهش شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل تشخیص استفاده شد. نتایج نشان داد که با کاهش نمرات دلبستگی ایمن و افزایش نمرات دلبستگی اجتنابی و تروماهای دوران کودکی احتمال اقدام به خودکشی افراد نیز افزایش می یابد (001/0=). از بین تروماهای دوران کودکی، سوء استفاده هیجانی و از بین سبک های دلبستگی، ناایمن اجتنابی بیشترین نقش را در اقدام به خودکشی دارد. نتایج نشان داد سبک های دلبستگی و تروماهای دوران کودکی می توانند منجر به رفتار اقدام به خودکشی افراد در بزرگسالی شوند.

در این مقاله به موضوع «اعتقاد به حجاب» و «نگرش های مربوط به آن» پرداخته شده است. در واقع، با انجام تحلیل ثانویة داده های یک نظرسنجی، «اعتقاد به حجاب» و «نگرش های مربوط به آن» بررسی گردید. روش این پژوهش تحلیل ثانویه است. در این مقاله داده هایِ «طرح نظرسنجی از مردم تهران درباره نوع نگرش آنان به وضعیت حجاب و عفاف در جامعه» انجام شده در «پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات» مورد تجزیه و تحلیل مجدد قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. در واقع، این تحقیق در رهیافت تحلیلی و تکمیلی تحقیق پیشین انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در میان افراد جامعه تحقیق، متغیر «اعتقاد به حجاب» در سطح بالا قرار دارد. ولیکن «میزان نگرش به مسئله حجاب به عنوان یک معضل» در سطح بالایی است. «میزان رضایت از موقعیت فعلی حجاب» نیز در سطح نسبتاً متوسط قرار دارد. همچنین افراد جامعه معتقدند میزانِ اثرگذاری «عوامل فرهنگی بیرونی بر حجاب» و «عوامل فرهنگی دورنی بر حجاب» هر دو در سطح متوسط هستند.

نیاز به آگاهی داشتن از اندام خود و نظارت و کنترل بر بدن، یکی از ضروریات عصر حاضر به شمار می رود که در مباحث جامعه شناسیِ بدن به عنوان مدیریت بدن مطرح می گردد. کنترل، نظارت و مدیریت بر بدن، گاهی در قالب فعالیت های ورزشی و گاهی در قالب جراحی های زیبایی، انجام می شود. توجه بیشتر زنان به وضعیت ظاهر و زیبایی خود نسبت به مردان، سبب می شود تا گاهی به صورت افراطی، رفتارهایی به منظور مطابقت دادن ویژگی های بدن خود با الگوهای فرهنگی زیبایی و چهره و اندام که در رسانه های جمعی و صنعت زیبایی تبلیغ می شود، اتخاذ کنند. این امر تبعات سوئی به دنبال دارد. پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که آیا تمایزات فردی و روانی بر مدیریت بدن، مؤثر است؟ اگر پاسخ مثبت است میزان تأثیر آن چقدر است؟ در مقاله پیش رو جهت تدوین الگوی نظری، از نظریه گئورگ زیمل استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه زنان مراجعه کننده به مجموعه های ورزشی و کلینیک های جراحی زیبایی منطقه 1 شهر تهران و در سال 1392 می باشند. هم چنین روش تحقیق، پیمایش بوده و از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. هم چنین برای نمایش یافته ها نیز از دو نوع آمار توصیفی و استنباطی شامل جداول توافقی، آزمون های پارامتری (اسپیرمن و پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر) و برای مقایسه بین گروه ها از آزمون F استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی است که تمایزات فردی و روانی بر مدیریت بدن، مؤثر است. هم چنین مدیریت بدن در گروه های سنّی، تحصیلی و وضعیت های تأهل، تفاوت معناداری دارد. درحالی که مدیریت بدن در گروه های شغلی مختلف تفاوت معناداری ندارد و بین مدیریت بدن با میزان درآمد رابطه معناداری وجود ندارد.

ارتباط یکی از مهم ترین جنبه های زندگی اجتماعی است. لذا پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین انگیزه های ارتباط بین فردی (لذت، عاطفه، شمول، گریز، آرمیدگی و کنترل) با رضایت از ارتباط با پدر در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز پرداخته است. نمونه شامل 195 دانشجوی دختر دانشگاه شهید چمران اهواز است که به صورت در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس رضایت از ارتباط (Com-Sat) و مقیاس انگیزه های ارتباط بین فردی ((ICM است. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد بین انگیزه های لذت، عاطفه، شمول و آرمیدگی با رضایت از ارتباط، رابطه مثبت وجود دارد. هم چنین نتایج رگرسیون چندمتغیری به روش مرحله ای نشان می دهد که انگیزه های لذت، آرمیدگی، گریز و شمول بهترین پیش بینی کننده برای رضایت از ارتباط است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که انگیزه های ارتباط بین فردی پیش بینی کننده های معنی داری برای رضایت از رابطه هستند.

خانواده یکی از بنیادی ترین نهادهای اجتماعی است که تحولات اقتصادی و اجتماعی جوامع بر کارکردهای آن تاثیر جدی برجای می گذارد. نتایج تحقیقات موجود نشان می دهد، سطح تحصیلات زن و مرد یکی از عوامل موثر بر کارکردهای خانواده است. یکی از تحولات دهه های اﺧیر در ایران، رشد فزاینده حضور زنان در سطوح مختلف آموزش عالی و گذر از مرز 55 درصد قبولی زنان در آزمون سراسری دانشگاه ها است. هدف این پژوهش بررسی نتایج و پیامدهای این پدیده در نهاد خانواده است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری آن اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان هستند. نمونه آماری آن دارای 125نفر عضو (شامل 112 نفر مرد و 13 نفر زن) و به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای تعیین گردید. برای جمع آوری اطلاعات از دو روش کمی( پرسشنامه محقق ساخته) وروش کیفی( مصاحبه نیمه سازمان یافته) استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که از نظر اعضای نمونه، افزایش پذیرش دانشجویان دختر بر تمامی کارکردهای خانواده (شامل کارکرد تربیتی و پرورشی، کارکرد تامینی، کارکرد تولید مثل و نظام بخشی به رفتارهای جنسی، و کارکرد اقتصادی) بیش از حد متوسط تاثیر دارد.

پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی در کاهش تعارض والد- نوجوان دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بر روی دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی ناحیه 3 آموزش و پرورش شهر کرمانشاه انجام شد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 24 نفر انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. افراد گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت تأثیر برنامه مداخله ای مشاوره گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی قرار گرفتند و برای گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نشد. با استفاده از پرسشنامه های نگرش فرزند نسبت به مادر، داده های هر دو گروه در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری جمع آوری شد و با روش های آماری تحلیل کواریانس و t همبسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که مشاوره گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی، تعارض والد- نوجوان دانش آموزان (000/0>P و 951/20=F) را کاهش می دهد. نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که نشان می دهد مشاوره گروهی مبتنی بر واقعیت درمانی می تواند تعارض والد- نوجوان دانش آموزان دختر را کاهش دهد. همچنین نتایج حاصل از آزمون t همبسته در مرحله پیگیری نشان داد که اثر مداخلات اعمال شده پایدار است.