پژوهش در برنامه ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی)

با توجه به نقش بسیار مهم زیرساخت پداگوژی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه مجازی، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی به منظور کاربست ابعاد پداگوژیک دانشگاه مجازی در کشور به روش توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. برای تحقق هدف کلی، ابتدا 96 بعد و مؤلفه پداگوژی مجازی از طریق مطالعه منابع مربوط استخراج شد که پس از نظرسنجی به 88 مؤلفه کاهش یافت و مدل پیشنهادی مشتمل بر پنج بخش اصلی تدوین شد. برای تعیین میزان تناسب مدل پیشنهادی، پرسشنامه ای در مقیاس لیکرت مشتمل بر پنج بخش اساسی تهیه گردید. جامعه آماری این پژوهش را کلیه اعضای هیات علمی متخصص و صاحب نظر دانشگاهها (آزاد اسلامی و دولتی) در زمینه فناوری و فناوری اطلاعات و ارتباطات و آموزش مجازی و یا حداقل آشنا با این زمینه ها با رشته های علوم انسانی، فنی ـ مهندسی و پزشکی در شهرهای تهران، شیراز، اصفهان و تبریز تشکیل داده است. به منظور تعیین مدل مناسب پیشنهادی پرسشنامه روی یک نمونه آماری متشکل از 111 نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه ای) و همچنین از تحلیل عاملی استفاده گردید. اهم یافته های این پژوهش از این قرارند: 1ـ تدوین مدل پیشنهادی به منظور زیرساخت پداگوژیک دانشگاه مجازی مشتمل بر پنج بخش اساسی 2ـ تعیین تناسب درونی (روایی سازه) مؤلفه های مدل پیشنهادی از طریق تحلیل عاملی و استفاده از میانگین و آزمون t برای تعیین تناسب شمای کلی مدل، بدین ترتیب که بخش فلسفه و اهداف با ارزش ویژه 517/4، مبانی نظری با ارزش ویژه 578/3، مراحل اجرایی با ارزش ویژه 208/4، و نظام ارزشیابی از مدل با ارزش ویژه 084/2، در اکثر موارد تناسب درونی (روایی سازه) بالایی را نشان دادند. همچنین فلسفه و اهداف با میانگین 18/4، مبانی نظری با میانگین 021/4، مراحل اجرایی با میانگین 40/4، و نظام ارزشیابی از مدل با میانگین 36/4، در مقایسه با میانگین ثابت 3 مورد تایید بسیار بالاتر از میانگین مقیاس پاسخگویی قرار گرفت. ولی در مورد بخش سوم مدل یعنی چارچوب ادراکی (مؤلفه ها و زیرمؤلفه های پداگوژیک) در تحلیل عاملی مرتبه اول 24 عامل استخراج گردید که چون تعداد آنها زیاد بود تحلیل عاملی مرتبه دوم صورت گرفت که در نتیجه آن 5 عامل استخراج شد و از 88 زیرمؤلفه، 9 زیرمؤلفه به دلیل اینکه بر بیش از یک عامل بار مشابه داشتند حذف گردیدند و تعداد 79 زیرمؤلفه باقی ماند که در 5 عامل (بعد پداگوژیک) توزیع گردیدند. بدین ترتیب مدل پیشنهادی اولیه در چهار بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مراحل اجرایی و نظام ارزشیابی از مدل تایید شد، ولی در بخش چارچوب ادراکی ترکیب زیرمؤلفه ها و مؤلفه ها تغییر یافت و مدل نهایی به دست آمد. درنهایت مدل پیشنهادی با میانگین 02/4 در مقایسه با میانگین مقیاس که 3 در نظر گرفته شد و مقدار، 313/15=t که در سطح 001/0P< معنادار می باشد، مورد تایید بالاتر از متوسط مقیاس پاسخگویی قرار گرفت.

این پژوهش به منظور تاثیر استفاده از کتاب فیلم در پیشرفت تحصیلی درس زیست شناسی صورت گرفته است. از بین جامعه آماری چهار گروه 27 نفره از دانش آموزان پایه اول دبیرستانهای برآن شمالی (آموزش و پرورش منطقه جی اصفهان)، به عنوان نمونه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای در نظر گرفته شد و به دو گروه آزمایش و دو گروه گواه تقسیم شدند. این پژوهش شبه تجربی است و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، از طریق آزمونهای معلم ساخته، پیش آزمون و پس آزمون و با استفاده از آزمونهای آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که دانش آموزانی را که دبیر متخصص همراه با کتاب فیلم آموزش داده بود، نسبت به گروهی که دبیر غیرمتخصص با استفاده از کتاب فیلم آموزش داده بود، از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردار بودند (01/0 P≤). اما گروهی که در آموزش از دبیر غیر متخصص همراه با کتاب فیلم استفاده کرده بودند، با گروهی که فقط از دبیر متخصص بهره گرفته بودند، از لحاظ آماری تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0 P≤). میانگین نمرات دانش آموزانی که از طریق دبیر متخصص و کتاب فیلم، آموزش دیده بودند، نسبت به گروهی که فقط از دبیر متخصص استفاده کرده بودند، برتری داشت (01/0 P≤). و در نهایت گروهی که دبیر غیرمتخصص همراه با کتاب فیلم به آنها آموزش داده بود، نسبت به دانش آموزانی که فقط دبیر غیرمتخصص به آنها آموزش داده بود، پیشرفت تحصیلی بیشتری از خود نشان دادند (01/0 P≤).

هدف از این تحقیق بررسی میزان تحقق مؤلفه کیفیت زندگی کاری در میان اعضای هیات علمی دانشگاههای دولتی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، علوم پزشکی و صنعتی اصفهان) بود. سؤالات تحقیق با توجه به میزان کیفیت زندگی کاری اعضای هیات علمی برحسب سن، جنسیت، رشته تحصیلی، مرتبه علمی، وضعیت استخدامی و دانشگاه محل خدمت آنان مطرح شده بود. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاههای دولتی شهر اصفهان (1505 نفر) در سال تحصیلی 85 ـ 84 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم 205 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها یک پرسشنامه کیفیت زندگی کاری با 23 گویه بود که ضریب پایایی آن 96/0به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، میانگین، درصد و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل واریانس تک متغیره، آزمون تعقیبی LSD و t مستقل) که با استفاده از بسته نرم افزار آماری علوم اجتماعی صورت گرفت. یافته ها نشان داد تفاوت معنادار و مثبتی بین میانگین کیفیت زندگی کاری اعضای هیات علمی برحسب سن، جنسیت، رشته تحصیلی و دانشگاه محل خدمت وجود ندارد.

امروزه برای سازمان ها رسیدن به مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) برای بقا و حفظ توانایی رقابت در عرصه های ملی و جهانی یک ضرورت است و آموزش مستمر کارکنان از مهمترین شاخص های دستیابی به آن است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر آموزش مدیریت کیفیت فراگیر بر تغییر فرهنگ سازمانی و الگوهای رفتاری کارکنان شرکت مخابرات استان چهارمحال و بختیاری است. این پژوهش از نوع شبه تجربی است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 25 کارشناس که طی 22 جلسه آموزش مدیریت کیفیت فراگیر دریافت کرده بودند به عنوان گروه آزمایش و 25 کارشناس که چنین آموزشی دریافت نکرده بودند، پس از همتاسازی با گروه آزمایش به عنوان گروه گواه انتخاب شدند و با پرسشنامه فرهنگ سازمانی (سوسمن و دپ، 1989) و پرسشنامه محقق ساخته الگوهای رفتاری کارکنان به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مجدد ارزیابی شدند. پایایی پرسشنامه ها بعد از اجرای مقدماتی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرهنگ سازمانی برابر با 81/0 و برای پرسشنامه الگوهای رفتاری کارکنان 84/0 محاسبه شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها را نیز استادان تایید کردند. نتایح تحلیل کواریانس نشان داد که ارائه آموزش مدیریت کیفیت فراگیر به گروه آزمایش موجب بهبود در نمرات پس آزمون پرسشنامه های فرهنگ سازمانی و الگوهای رفتاری کارکنان شده است (01/0 P<). نتایج پیگیری مجدد نیز که پس از 6 ماه صورت گرفت، نشان داد که تفاوت بین میانگین نمرات گروه آزمایش و گواه معنادار بوده است (01/0 P<). نتایج به دست آمده نشان داد که آموزش مدیریت کیفیت فراگیر بر روی فرهنگ سازمانی و الگوهای رفتاری کارکنان شرکت مخابرات استان چهارمحال و بختیاری مؤثر بوده است.

هدف این پژوهش بررسی نقش آموزش عالی و دانشگاه در امور آموزشی، فرهنگی ـ اجتماعی و اقتصادی زنان است. روش پژوهش از نوع توصیفی و زمینه یابی است و نمونه آماری آن 140 فارغ التحصیل و 90 دانشجوی مازندرانی و 25 عضو هیات علمی زن است که با روش نمونه گیری تصادفی و طبقه ای انتخاب شدند. حجم نمونه با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه بر حسب انحراف معیار جامعه برآورد شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. در پژوهش حاضر چهار فرضیه مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که: 1ـ آموزش عالی و دانشگاه در امور آموزشی زنان تاثیر دارد (5%P < ، 59/83 = t) 2ـ آموزش عالی و دانشگاه در امور فرهنگی ـ اجتماعی زنان تاثیر دارد (5%P < ، 98/38 = t) 3ـ آموزش عالی و دانشگاه در امور اقتصادی زنان تاثیر دارد (5% P < ، 05/72 = t) 4ـ سهم پیامدهای آموزش عالی و دانشگاه در امور آموزشی ، فرهنگی اجتماعی و اقتصادی متفاوت است (5% P < ، 93/640 = f).

ارزیابی مراکز کارآفرینی دانشگاهها از وظایف دبیرخانه طرح توسعه کارآفرینی در دانشگاههاست که تحت نظارت مرکز مطالعات، تحقیقات و ارزشیابی آموزشی و سازمان سنجش آموزش کشور است. این پژوهش با هدف تعیین میزان فعالیتهای انجام شده در راستای اجرای طرح کاراد انجام گرفته است. تحقیق حاضر توصیفی پیمایشی است و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است و به دلیل محدود بودن جامعه آماری تمامی اعضای فعال مرکز کارآفرینی که 57 دانشجو و کارشناس مرکز است، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از نرم افزار SPSS در دو سطح آمار استنباطی و توصیفی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی از توزیع فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون های t تک متغیره، t مستقل، t هتلینگ و تحلیل واریانس و آزمون توکی و آزمون کالموگروف اسمیرونوف استفاده شده است. در این پژوهش برای سنجش روایی سؤالات از نظر کارشناسان مربوط و برای سنجش پایایی سؤالات از فرمول آلفای کرونباخ (97/0 = ) استفاده شده است. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که هر شش مؤلفه مورد بررسی شامل ترویج فرهنگ کارآفرینی با میانگین 89/2 و آموزش مهارتهای کارآفرینی با میانگین 98/2، آموزش ویژگیهای کارآفرینی با میانگین 00/3، کشف و شناسایی زمینه های کارآفرینی با میانگین 94/2، آموزش تدوین طرح کسب و کار با میانگین 79/2 و معرفی دانشجویان دارای طرح کسب و کار به مراکز حمایتی با میانگین 57/2 کمتر از سطح متوسط بوده است.