تاریخ جهان

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۲٬۶۵۹ مورد.

۱۲۱.

معرفی و شناسایی مهاجران گیلانی هند، با تکیه بر دکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلال جعفرپور بیجاربنه ساسان طهماسبی

منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم تابستان۱۳۹۶ شماره ۳۱

کلید واژه ها: گیلان هند مهاجران دکن محمود گاوان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۷۷۵

در فاصله زمانی قرن پانزدهم تا هجدهم میلادی گروه های مختلفی از جمله شعرا، صوفیان، علما و دانشمندان ایرانی راهی هند شده و منشا خدمات شایانی در شبه قاره هند گردیدند. تحولات سیاسی گیلان در دوران صفوی بویژه دوره شاه تهماسب و شاه عباس اول سبب شد تا گروهی از بزرگان این خطه راهی دیار مهاراجه ها شوند. این تحقیق تلاش دارد در کنار شناسایی اجمالی ۳۷ نفر از مهاجران گیلانی شمال هند به معرفی 15 نفر از مهاجران گیلانی دکن، بخصوص محمود گاوان وزیر شیعی و قدرتمند دوره بهمنیان، پرداخته و نقش آنان در دولت های مسلمان فارسی زبان دکن را مورد بررسی قرار دهد. سفر محققان به جنوب هند و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و به کارگیری اسناد و مدارک مبنای شیوه کار این پژوهش قرار گرفته است. اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که حضور محمود گاوان گیلانی در دربار بهمنیان و پادشاهانی همچون احمد شاه بهمنی، محمد قطب شاه و علی عادل شاه در جذب این مهاجران به دکن نقش بسزایی داشته است.

۱۲۲.

جایگاه اشکانیان ارمنستان در روابط شاهنشاهی ساسانی با امپراتوری روم در سده سوم میلادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: روزبه زرین کوب محمد ملکی

منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلید واژه ها: ساسانیان ارمنستان امپراتوری روم اشکانیان ارمنستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۲۸

اشکانیان ارمنستان در دوران شاهنشاهی اشکانی به دلیل قرابت سببی و نسبی که با فرمانروایان ایران داشتند و همواره متحد ایران دربرابرِ روم بودند؛ اما با سقوط اشکانیان و روی کار آمدن ساسانیان در ایران فصل جدیدی در روابط ارمنستان با ایران و روم آغاز شد. برخلافِ دوران پیش از آن، که اشکانیان ارمنستان همواره در نزاع بین ایران و روم در صف مقدم مقابله با نفوذ امپراتوری روم بودند، این بار با سقوط اشکانیانِ ایران و روی کار آمدن خاندان ساسانی، از درِ اتحاد با دشمنان ساسانیان درآمدند. در این میان، ساسانیان نیز سیاست پرتنشی را نسبت به ارمنستان در مقابله با امپراتوری روم در پیش گرفتند که در ابتدا منجر به جنگ های پی درپی اردشیر بابکان و جانشینش، شاپور یکم با امپراتوری روم بر سر ارمنستان شد که درنهایت، به موفقیت شاپور در به زیر سلطه درآوردن ارمنستان انجامید. به گونه ای که از اواسط نیمه سده سوم میلادی، ارمنستان تبدل به مرکز فرماندهی نیروهای ساسانی در جنگ با روم شد. در این دوران، شاهان اشکانی ارمنستان برای درامان ماندن از گزند احتمالیِ ساسانیان، به امپراتوری روم پناهنده شدند و از جانب روم بر بخش هایی از ارمنستان غربی که زیر سلطه روم باقی مانده بود، به عنوان شاهان دست نشانده روم حکومت می کردند. نفوذ اشکانیان در ارمنستان تا بدان جا بود که پس از شکست شاهنشاه نرسه از امپراتوری روم در پایان سده سوم، خواستار پذیرش و رجعت دوباره تیرداد، شاهزاده اشکانی شدند که پیش از این ازدستِ نیروهای ساسانی به امپراتوری روم پناهنده شده بود.

۱۲۳.

غنائم هند و کاربردهای آن در اقتصاد غزنه عصر غزنوی

نویسنده: صالح پرگاری فؤاد پورآرین رضا دریکوندی

منبع: تاریخنامه خوارزمی سال پنجم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلید واژه ها: اقتصاد تجارت غزنویان غزنه غنائم هند

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۹

یکی از مهم ترین انگیزه های سلاطین غزنوی از حمله به هند کسب غنیمت بود. به منظور دست یابی به این هدف از زمان سبکتگین حملاتی به این سرزمین آغاز شد که کمابیش تا پایان عمر دودمان غزنوی ادامه داشت. در نتیجه این حملات غنائم فراوانی به دست آمد که نقش بسیار مهمی در رونق اقتصادی شهر غزنه ایفا نمود. بکر بودن موضوع حاضر، نقش مهم غنائم هند در اقتصاد غزنه به همراه لزوم انجام پژوهش های اقتصادی در تحقیقات جدید بر اهمیت این موضوع می افزاید. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی متکی بر متون تاریخی، جغرافیایی و ادبی و با هدف بررسی برخی از مهم ترین فتوحات غزنویان در هند و تأثیر غنائم ناشی از آن بر ساختار اقتصادی شهر غزنه در نهایت بدین نتیجه رسیده که غزنویان بنا به انگیزه های مختلفی ازجمله کسب غنیمت به هند حمله کردندکه درنتیجه آن غنائم فراوانی به ویژه در عصر اول حکومت این خاندان به دستآمد؛ و بخشی از این غنائم در کنار سایر مؤلفه های اقتصادی در جنبه های مختلفی از جمله تجارت برده و ضرب مسکوکات به رونق اقتصادی غزنه کمک کرد.

۱۲۴.

کارکردهای اجتماعی جزیه در مصر سده نخستین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نگار ذیلابی بهرام کارجواجیرلو

منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: جزیه مصر اهل ذمه والیان مصر سده نخستین اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ مصر

تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۶۳۶

مالیات جزیه در مصر سده نخستین اسلامی، از جمله مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر مناسبات اجتماعی والیان مسلمان و اتباع ذمی بود. شرایط و اقتضاءات اخذ جزیه، قوانین و نحوههزینه کرد و دیگر مسائل مربوط به آن هر دو سوی این معادله یعنی ذمیان و حاکمیت اسلامی را متاثر می ساخت. در این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخ اجتماعی، کارکردهای متنوع اجتماعی جزیه در مصر سده نخستین اسلامی بررسی شده است. در مواردی نشان داده شده که چگونه اقتضائات جزیه، نتایجی چون تغییر والیان و یا شورش ها و نارضایی های عمومی در میان اتباع ذمی را به دنبال داشته است.

۱۲۵.

طراز الرسایل حسام خویی (نوآوری در قالب های شعری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن ذاکرالحسینی

منبع: مطالعات آسیای صغیر (ویژه نامه نامه فرهنگستان) بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا آسیای صغیر

تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۵۵

۱۲۶.

مطالعه تطبیقی ظروف جواهر نشان ایران و هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم فروغی نیا فاطمه کاتب ولیانکو

منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم پاییز۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلید واژه ها: ظروف جواهرنشان ایران هند روش ساخت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۸۳۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۰

هنر جواهرنشانی در ایران و هند پیشینه ای دیرینه دارد. در برخی منابع به ظروف جواهرنشان صفوی اشاره شده ولی متأسفانه نمونه های اندکی از آن دوران باقی مانده است. هم چنین در برخی مستندات به تأثیرپذیری گورکانیان از این هنر در عصر صفوی اشاره شده است. در این مقاله ظروف جواهرنشان دو کشور به ویژه از قرن دهم قمری/ شانزدهم میلادی تا دوران معاصر از لحاظ فرم، جنس، کابرد و شیوه ساخت مورد تطبیق قرار گرفته است. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: رابطه تأثیر و تأثری ایران و هند در ساخت ظروف جواهرنشان چگونه است؟ در این پژوهش بنیادی که با روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته و مبتنی بر منابع کتابخانه ای است، ظروف جواهرنشان شاخص دو کشور بر اساس کاربرد، جنس، تکنیک و نقش، مورد تطبیق قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش حاکی از آنست که علی رغم تأثیرپذیری گورکانیان از ظروف جواهرنشان صفوی، غنای مواد اولیه بومی به تدریج منجر به تفاوت محصولات گورکانی شده و سبک جواهر نشانی گورکانی در دوره قاجار، ظروف جواهرنشان ایرانی را تحت تأثیر قرار می-دهد.

۱۲۷.

ترجمه از زبان ترکی عثمانی به فارسی در دوره ناصری (مطالعه موردی ترجمه های محمدعارف اسپناقچی پاشازاده)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نصرالله صالحی

منبع: مطالعات آسیای صغیر (ویژه نامه نامه فرهنگستان) بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا آسیای صغیر

تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۳۳۵

۱۲۸.

سنت کتاب آرایی ایرانی و توسعه آن در آسیای صغیر در دوره میانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه فرخ فر

منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۹۸

کلید واژه ها: عثمانی آسیای صغیر سلجوقیان روم کتاب آرایی هنر ایران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۸۲ تعداد دانلود : ۷۷۱

سنت آرایش و تزیین کتب، سابقه ای کهن در آسیای میانه و به خصوص در فلات ایران دارد. این هنر از عصر حاکمیت مغول و با حمایت مستقیم دربار دارای قاعده و اصولی مشخص شد و توسعه ای چشمگیر یافت. به تدریج آوازه فعالیت مکاتب کتاب آرایی ایران و کیفیت بالای آثار، سبب شد تا دولت های همسایه در پی کسب این تجارب و برپایی کارگاه هایی مشابه برآیند. سرزمین آسیای صغیر یکی از این مناطق بود که در دوره های مختلف تاثیرات چشمگیری را از ادب و هنر ایران و از جمله کتاب آرایی اخذ کرد. پرسش این است که چه عواملی سبب بسط و گسترش سنت کتاب آرایی ایرانی در منطقه آسیای صغیر بوده است؟بدین منظور مجموعه عواملی که بر ورود دستاوردهای هنر کتاب آرایی ایران بر سرزمین آسیای صغیر در دوره میانه (از زمان حاکمیت سلاجقه روم تا دوران شکوفایی کتاب آرایی عثمانی) نقش داشته اند با ارجاع به منابع و اسناد موجود، معرفی و تحلیل می شوند. داده های به دست آمده بر این امر گواهند که مواردی همچون نفوذ فرهنگ و ادب ایرانی، مهاجرت هنرمندان، انتقال نسخ مصور و حضور برخی از حامیان کتاب آرایی ایرانی در دیار عثمانی از جمله عوامل مهم در گسترش و تداوم دستاوردهای کتاب آرایی ایران در آسیای صغیر بوده اند.

۱۲۹.

چالش های امنیتی روابط ایران و پاکستان در منطقه بلوچستان پس از 11 سپتامبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: یاسر کهرازه سعید وثوقی حسین مسعودنیا مهناز گودرزی

منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم پاییز۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلید واژه ها: بلوچستان پاکستان ایران مکتب کپنهاگ

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۱۳۶۴ تعداد دانلود : ۹۴۴

ایجاد رابطه حسنه با پاکستان همسایه شرقی ایران، همواره از دغدغه های مسئولان و سیاستگذاران ایران بوده است. ایران نیز به عنوان کشور هم مرز پاکستان، از موقعیت ژئوپلتیک بالایی برخوردار است و با توجه به ویژگیهای ژئواستراتژیک خود کشور مهمی در منطقه محسوب می شود، جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی و امنیت ملی پاکستان دارا می باشد. اما نکته مهم این است که در سالهای اخیر روابط دو کشور در منطقه بلوچستان دو سوی مرز با چالش هایی روبرو بوده است. این پژوهش می کوشد به بررسی تهدیدات امنیتی موجود در منطقه بلوچستان و اثرات آن در روابط بین دو کشور ایران و پاکستان با تکیه به مفاهیم امنیتی مکتب کپنهاگ بپردازد. سؤال اساسی این تحقیق این است که با توجه به مفاهیم امنیت در مکتب کپنهاگ چه موانع در روابط دو کشور می تواند دخیل باشد؟ فرضیه اصلی این پژوهش این است که منطقه بلوچستان بر امنیت دو کشور و در حوزه های نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی تهدید ایجاد می کند. از این رو، در این پژوهش به تبیین تهدیدات منطقه بلوچستان و تأثیر آن بر روابط ایران و پاکستان با تکیه بر مکتب کپنهاگ می پردازد.

۱۳۰.

آرمان شهر در اندیشه یک متفکر عثمانی: بررسی رؤیا اثر نامق کمال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: توران طولابی

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۴

کلید واژه ها: تجدد آرمان شهر عثمانی نوعثمانیان نامق کمال رژیا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۸۴۱

قرار گرفتن عثمانی در سراشیب ضعف و انحطاط، تکاپویی را در میان طیفی از متفکران تجددگرای ترک برانگیخت که هدف آن یافتن راهکاری برای عبور از وضعیت بحرانی بود. نتیجه این تکاپو، تحقق مقاطع چندگانه اصلاحات و ظهور جریان فکری نوعثمانیان بود. نوعثمانیان از قالب های نوشتاری متنوع و عمدتاً تازه ای بهره گرفتند، تا مفاهیم جدید را در ادبیات سیاسی عثمانی طرح کنند. رؤیانگاری از جمله این قالب ها بود. نامق کمال از متفکران پیشگام عثمانی که با نگارش آثار مختلف نقش پیشرویی در طرح مفاهیم جدید داشت، از جمله نگارندگان این گونه آثار بود. رؤیای نامق کمال را می توان بیانی از دغدغه او درباره مسائلی دانست که عثمانی گرفتار آن بود. نویسنده در این اثر از یک سو تصویری از سپهر سیاسی عثمانی و مسئله آزادی تأکید « وطن » در روزگار خود ارائه می دهد و از سوی دیگر بر ضرورت نجات با بیانی « فرشته حریت » می کند. رؤی ااثری تمثیلی است که در آن نامق کمال نخست از زبان حزن انگیز موقعیت بحرانی عثمانی را شرح می دهد و سپس به تصویر آرمان شهری می پردازد که برای عثمانی در ذهن دارد. نامق کمال دغدغه های متجددانه خود را به علت تنگای زمانه در آرمان شهری بازتاب می دهد که نه در دوره او و نه در آغازین سال های حضور ترکان جوان در ساختار سیاسی عثمانی محقق نشد و در نهایت با ظهور ترکیه جدید فصل نویی از تاریخ ترک ها رقم خورد.

۱۳۱.

روابط سیاسی ایران و مصر از پیروزی انقلاب اسلامی تا رحلت حضرت امام خمینی (ره) (1357-1368 ه . ش)

نویسنده: فرهاد سهامی ابراهیمی

منبع: تاریخنامه خوارزمی سال پنجم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۰

کلید واژه ها: امام خمینی اسرائیل کمپ دیوید سادات انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۲۷ تعداد دانلود : ۷۲۲

در اردیبهشت 1358 روابط دیپلماتیک دولت های مصر و ایران در پی اعتراض دولت جمهوری اسلامی ایران به قرارداد کمپ دیوید قطع شد. قطع رابطه با کشوری که تا پیش از انقلاب اسلامی ایران یک متحد راهبردی محسوب می شد، تنها به فاصله چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بطن خود نشان از آن داشت که حکومت جوان جمهوری اسلامی ایران برای تحقق بخشیدن به آرمان فلسطین از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد. مفروض این پژوهش آن است که امام خمینی و جمهوری اسلامی کوشیدند با قطع ارتباط با دولت مصر این کشور را به جرگه طرفداران آرمان فلسطین بازگردانند که متأسفانه با پاسخ سرد طرف مصری روبرو گردید. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی تلاش می شود دلایل قطع روابط دیپلماتیک بین جمهوری اسلامی ایران و مصر مورد مداقه و بررسی قرار داده شود و با توجه به اینکه در حال حاضر نیز روابط دیپلماتیک دوکشور قطع است ریشه یابی این قطع روابط از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.

۱۳۲.

نقد و بررسی آراء قرآن گرایان شبه قارّه درمورد نماز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین خاکپور عبدالمجید ظل نارویی غلامرضا رضوی دوست

منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۰

کلید واژه ها: شبه قاره نماز انکار سنت قرآن گرایان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۰۰۱

مسلمانان از همان آغازین روزهای بعثت رسول الله(ص) با تأسی از وجود مبارک ایشان به اقامه نماز همّت گماشته و درآن اختلافی نداشتند. با رخت بربستن رسول الله(ص)ازجهان خاکی اندک اندک اندیشه «حَسبُنا کتاب الله» درذهن برخی دگراندیشان – به ویژه خوارج – ریشه دواند و با گرایش به رأی، در تعداد رکعات نماز اختلاف نمودند. جریان قرآن گرایی اگرچه نوظهور و حاصل رویکرد بخشی از جنبش های نوگرایانه در دو قرن اخیر می باشد، اما شواهدی بر بروز رگه هایی از قرآن بسندگی و بی اعتنایی به سنّت، در قرن اول و دوم هجری گزارش شده است. نوشتارحاضر با روش توصیفی-تحلیلی به طرح ونقد استدلال های قرآنیّون درباره نماز از آیات قرآن پرداخته و ضمن آسیب شناسی دیدگاه ها، نتیجه می گیرد: قرآن گرایان با انکار حجیّت سنّت باب رأی گروی و عقل گرایی افراطی را به روی خود گشوده و با نادیده انگاری نقش سنّت و عقل برهانی دست به برداشت های ذوقی از آیات قرآن کریم زدند. آنها در بسیاری موارد از ظواهر معتبر قرآنی دست کشیده و به تأویل جهت دار و توجیه رأی مدارانه و غیر متکی به عقل برهانی روی آورده اند.گرچه آنها نام «اهل قرآن» را بر خود گذاشته اند، اما تفکر و عمل آنان بر خلاف نص و مضامین قرآن می باشد.

۱۳۳.

برآمدن ترکان و تأثیر آن بر اشاعه زبان و فرهنگ فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی موحد

منبع: مطالعات آسیای صغیر (ویژه نامه نامه فرهنگستان) بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا آسیای صغیر

تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۵۳۱

۱۳۴.

ارمنستان و عملیات های نظامی هراکلیوس علیه ساسانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پرویز حسین طلایی

منبع: مطالعات ایرانی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۲

کلید واژه ها: ارمنستان خسروپرویز هراکلیوس نینوا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۰۹

ارمنستان از جمله سرزمین های حائل میان ایران و روم در عصر باستان است که از اواسط دوره اشکانیان تا پایان دوره ساسانی، همواره به عنوان یکی از کانون های درگیری میان دو قدرت بزرگ عصر باستان نقش آفرینی کرده است؛ چراکه این سرزمین نه تنها ازلحاظ اقتصادی بلکه ازلحاظ جغرافیایی، سیاسی و استراتژیکی نیز از موقعیّت مناسبی بهره مند بوده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از شیوه پژوهش های تاریخی و با استناد به منابع دست اوّل دوره مورد بررسی، به بررسی نقش و جایگاه ارمنستان در لشکرکشی های هراکلیوس در اواخر دوره ساسانی بپردازد. یافته های این پژوهش بیانگر این است که سپاه ساسانی پس از قتل موریس، نزدیک به دو دهه بر بسیاری از سرزمین های شرقی بیزانس تسلّط پیداکرده بود تا اینکه هراکلیوس با کمک مالی کلیسا، پس از احیا و سازمان دهی نیروها به جای اینکه با نیروهای ایرانی حاضر در قلمرو بیزانس وارد کارزار شود؛ به عقب جبهه در ارمنستان لشکر کشید تا بتواند از این منطقه مهم مناطق غربی ایران ازجمله پایتخت ساسانی را موردحمله خود قرار دهد. سیاست هراکلیوس نتیجه بخش بود و توانست اوّلین پیروزی خود را در ارمنستان به دست آورده، سپس ساسانیان را در نبرد نینوا با شکست قطعی روبرو سازد.

۱۳۵.

بررسی اصلاحات آتاتورک در دگرگونی موقعیت زنان ترکیه (1922-1938 م)

نویسنده: مصطفی پیرمرادیان مونا فاطمی نژاد

منبع: تاریخنامه خوارزمی سال پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷ «ویژه نامه تاریخ اسلام»

کلید واژه ها: حقوق زن اصلاحات آتاتورک زن در جمهوری لائیک جایگاه اجتماعی - سیاسی زن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۶۴ تعداد دانلود : ۱۵۱۲

دگرگونی موقعیت اجتماعی و سیاسی زنان یکی از مهم ترین اهداف اصلاحی مصطفی کمال؛ آتاتورک و دیگر جمهوری خواهان بود که به عنوان راهکاری در راستای لائیسیسم و غربی کردن ترکیه ی نوین پی-گیری می شد، پژوهش حاضر از نوع مطالعات تاریخی می باشد که با استفاده از مهم ترین منابع و مآخذ موجود در تاریخ ترکیه، به روش توصیفی، تحلیل و مقایسه ی داده ها درصدد بررسی این دگرگونی است. بر اساس یافته ها، مصطفی کمال و کمالی ها کوشیدند با تغییراتی در حقوق زن در خانواده، تصویب قانون لباس و اعطای برخی آزادی های سیاسی، فرهنگ زندگی زنان را در ترکیه ی نو دگرگون سازند، تا زن ترک به شأن و منزلتی هم پای زنان در جوامع غربی دست یابد، آن ها در معرفی زن جمهوری بر ملی-گرایی و یا هوا خواهی او از لائیک تأکید می نمودند، و به شیوه های مختلف سعی در معرفی و ترویج این چهره ی مطلوب در جامعه داشتند.

۱۳۶.

یادداشتی دیگر درباره «مقدمه بر تصحیح جدید مثنوی»

نویسنده: حسین مطیعی امین

منبع: مطالعات آسیای صغیر (ویژه نامه نامه فرهنگستان) پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا آسیای صغیر

تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۵۶

۱۳۷.

نقش شیوخ اورامان در تحولات سیاسی تاریخ معاصر، با تکیه بر جنگ جهانی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نصرالله پورمحمدی املشی علیه جوانمردی

منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: مشروطه قاجاریه جنگ جهانی اول نقشبندیه شیوخ اورامان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۱۷۵۴

خاستگاه نقشبندیه، ماوراءالنهر و خراسان بود و از این مراکز به سایر مناطق، از جمله کردستان نفوذ پیدا کرد؛ که این مهم در کردستان توسط مولانا خالد شهرزوری بود. چرایی و چگونگی نفوذ شیوخ اورامان بین مردم و نقش آنها در تحولات سیاسی قرن بیستم مسئلة محوری این پژوهش می باشد. مشایخ و بزرگان طریقت ها در کردستان به ویژه نقشبندیه، به واسطة حمایت و پشتیبانی مردم از آنها و همچنین با حذف حکومت های محلی، در راستای افزایش نفوذ و اعتبار سیاسی و اجتماعی در عرصه های گوناگون بودند. نفوذ سیاسی شیوخ اورامان در دوران قاجار و به خصوص در زمان مشروطه و پس از آن افزایش یافت. با وقوع جنگ جهانی اول فرمان جهاد در مقابل روس و انگلیس صادر کردند و با جذب مریدان و پیروان بیشتر آنان را به جنگ تشویق نمودند. به طور کلی فعالیت سیاسی طریقت نقشبندیه به خصوص شیوخ اورامان در دورة قاجاریه به بالاترین سطح خود رسیده بود.

۱۳۸.

بازشناسی جریان های فکری اثرگذار در منطقه شامات در دوره ایوبیان تا پایان ممالیک(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: شهناز کریم زاده سورشجانی زهرا روح اللهی امیری حسین ایزدی

منبع: تاریخ اسلام سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۰)

کلید واژه ها: ممالیک تاریخ شیعه ایوبیان شامات سلفیگری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۵ تعداد دانلود : ۵۶۲

منطقه راهبردی شام قدیم، شامل: سوریه، اردن، لبنان و فلسطین امروزی در بازه مهمّ تاریخی ایوبیان (567 658ق) تا پایان ممالیک (648 923ق)، شاهد مهم ترین رویدادهای تاریخ سیاسی خود، یعنی تداوم جنگ های صلیبی و حمله مغولان بود. این رویدادهای نظامی و سیاسی در کنار اوضاع فرهنگی و اجتماعی آن دوره، زمینه ساز پیدایش رویکردهای فکری گوناگونی در میان اهل سنّت و شیعیان امامی مذهب این منطقه شد. بازشناسی جریان های فکری منطقه شامات می تواند در شناخت ریشه های تاریخی رویدادهای سیاسی و اندیشگی کنونی این بخش از جهان اسلامی سودمند باشد. مقاله حاضر، کوشیده است با رویکردی توصیفی تحلیلی پس از بررسی اوضاع فرهنگی و اجتماعی این منطقه در دوره ایوبیان و ممالیک، بدین پرسش پاسخ دهد که جریان های فکری اثرگذاری که دامنه نفوذ خود را به عنوان میراثی تاریخی در این منطقه به یادگار گذاشته اند، کدام اند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در این زمینه، از رشد تصوف و پیدایش برخی جریان های منحرف شیعی و سنّی و نیز تعصب ورزی در برخورد با بزرگان اندیشه می توان یاد کرد

۱۳۹.

Early Muslims in America(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس اقدسی

منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۹۸

کلید واژه ها: Contact theories early Muslims America slavery (west) Africa

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آمریکا

تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۶

Available scholarship does not agree on the exact date of Muslim arrival to America. Early Islam in America could have been a Pre-Columbian presence, while some scholars suggested a Columbian, or even a post-Columbian contact. None of the three views discuss the idea of Muslim minorities among early Muslims to America. (West) Africa was the origin to many free and slave Africans who later made it to America. Given the influence of various Muslim dynasties (e.g. Fatimids and Idrisids in North, and later in other parts of Africa), some questions are raised: were there any religious minorities among early Muslims who came (or were brought) to America; when did early Muslims entered America ? Contact theories were briefly reviewed to show early presence of Islam in America was multi-faceted. I traced the very first moments of Islam in America from among (west) African slaves. Interestingly, some slaves practiced Islam differently. It was suggested that since not much has been left from early Islam in America, in all probability early Muslims were slaves who did not have the power to establish their presence and practice their religion. Religious differences in early Islam in America seemed to be a matter of culture and choice, of which many Muslims might have been unaware. The paper concluded that the current literature on the history of (Shii) Muslim minorities in America focused on immigrants and did not cover periods of slavery. That might indicate why some scholars opined minorities like Shias came during late nineteenth century.

۱۴۰.

تأثیر جریان های سیاسی قفقاز بر مهاجران ایرانیِ مقیم باکو در انقلاب 1905 روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سهراب یزدانی سوده ابراهیم زاده گرجی

منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: ایران مهاجرت قفقاز اجتماعیون عامیون باکو انقلاب 1905 حزب سوسیال دموکرات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۶ تعداد دانلود : ۹۴۶

یکی از پدیده های اجتماعی مهم ایران در اواخر سده نوزدهم و اوایل سده بیستم مهاجرت نیروی کار به جنوب امپراتوری روسیه، بویژه باکو و مناطق پیرامونی آن بود. از سال های آغازین سده بیستم موج اعتصاب ها، درگیری های قومی و در نهایت انقلاب 1905 روسیه، منطقه قفقاز و باکو را هم درنوردید. این رویدادها بر زندگی هزاران هزار مهاجر ایرانی که در آن مناطق به شغل های مختلف و عمدتا پست، می پرداختند اثرگذار بود. پژوهش با تکیه بر منابع و اسناد مختلف به بررسی تأثیر فعالیت احزاب انقلابی روسیه و قفقاز و اعتصابات فراگیر منطقه بر ایرانیان مقیم باکو می پردازد. نتیجه بیانگر آن است که اگرچه ایرانیان در ابتدا از فعالیت های صنفی و سیاسی کناره می گرفتند اما به تدریج و به فراخور موقعیت خود، تحت تأثیر روشنفکران آزادی خواه، مطبوعات، احزاب سیاسی و جریان های انقلابی ناحیه باکو قرار گرفتند. برخی از آنها چون حیدر عمواوغلی، اسدالله غفارزاده و ... به احزاب سیاسی روسی گرایش یافتند و سرانجام گروهی از ایرانیان نخستین حزب سیاسی خود را به نام فرقه اجتماعیون عامیون پی ریزی کردند.

درخت حوزه‌های تخصصی