درخت حوزه‌های تخصصی

گروه های ویژه

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۸۱ تا ۲٬۴۰۰ مورد از کل ۷٬۷۶۲ مورد.
۲۳۸۳.

قرائتی تاریخی از تفسیر به رأی و مقایسه ی آن با دیدگاه مفسر المیزان

کلید واژه ها: علامه طباطبایی تفسیر به رأی خوانش تاریخی اثر سلف صالح سده های نخست هجری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات رابطه تاریخ با علوم دیگر
تعداد بازدید : ۱۱۴۱ تعداد دانلود : ۵۷۰
یکی از راه های درک گزاره های تاریخی شناخت دقیق گفتمانی است که این گزاره ها در آن تولید شده اند؛ به تعبیر بهتر، فهم گزاره ها در افق تاریخی آن ها.از مشهورترین گزاره های تاریخی ای که همواره معنای آن ها محل مناقشه بوده است، حدیث ها درباره ی تفسیر به رأی است. این مقاله، در ابتداف دیدگاه علامه طباطبایی را درباره ی تفسیر به رأی بررسی می کند، سپس با خوانشی تاریخی از مفهوم تفسیر به رأی، که با واکاوی گفتمان مسلمانان سده های نخست هجری انجام شده است، برای فهم معنای رأی تفسیری در افق تاریخی آن تلاش می کند.پس از آن، نویسنده این خوانش تاریخی را با دیدگاه علامه طباطبایی درباره ی تفسیر به رأی مقایسه می کند و نشان می دهد که دیدگاه ایشان با خوانش تاریخی از تفسیر به رأی چندان سنخیت ندارد.به نظر می رسد دیدگاه ایشان درباره ی مقوله ی رأی تفسیری بیشتر از اندیشه ی محوری ایشان درباره ی تفسیر قرآن به قرآن متأثر است. برای دستیابی به هدف مقاله گزارش ها درباره ی تفسیر به رأی در منابع اسلامی، اعم از شیعه و سنی، و همچنین دیدگاه علامه طباطبایی بر اساس آثار وی بررسی شده است.
۲۳۹۴.

آسیب شناسی تأثیر تحولات سیاسی بر محتوای کتاب های درسی تاریخ معاصر ایران (1358ـ1388) با رویکردی تطبیقی به کتاب های درسی ایران پیش از انقلاب

کلید واژه ها: کتاب های درسی انقلاب اسلامی تاریخ معاصر ایران تحولات سیاسی جنگ عراق علیه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۴ تعداد دانلود : ۹۳۳
انقلاب ها، جنبش های اجتماعی، جنگ، نحوه ی تراکم یا توزیع قدرت در دست احزاب و جریان های سیاسی از مصادیق بارز تغییرات سیاسی به شمار می آیند که به دگرگونی مبانی ارزشی و نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور می انجامند. بیشترین بازتاب این دگرگونی در نظام آموزشی کشور انعکاس می یابد؛ زیرا حاکمیت، برای تبیین مبانی ارزشی و ایدئولوژیکی خود، می کوشد آن را از طریق مواد آموزشی به ویژه کتاب های درسی به کودکان و نوجوانان منتقل نماید. از میان کتاب های درسی، یکی از مهم ترین کتاب هایی که منعکس کننده ی تحولات جامعه و سیاست گذاری های حاکمیت هاست، کتاب های تاریخ است. این مقاله با هدف آسیب شناسی تأثیر تحولات سیاسی بر محتوای کتاب های درسی تاریخ معاصر ایران، با رویکردی تطبیقی به بررسی کتاب های تاریخ قبل و بعد از انقلاب پرداخته است. دغدغه ی اصلی آن، پاسخ به این سؤال است که تحولات سیاسی، تاریخ نگاری کتاب های درسی را دچار چه آسیب هایی نموده است؟ این بررسی نشان می دهد کتاب های درسی تاریخ ایران، تحت تأثیر سه تحول مهم انقلاب اسلامی، جنگ عراق علیه ایران و جابه جایی قدرت در میان احزاب، دستخوش تغییر شده است. از جمله ی این تغییرات، می توان به غلبه ی نگرش سیاسی و ایدئولوژیکی بر محتوای کتاب های درسی تاریخ معاصر، کتمان یا تحریف وقایع تاریخی در جهت تبیین دیدگاه های سیاسی و ارزشی جریان سیاسی حاکم، نگرش منفی نسبت به برخی شخصیت ها و حاکمیت ها، داوری های یک سویه درباره ی رخدادهای تاریخی و فقدان نگاهی جامع در بررسی حوادث تاریخی، اشاره کرد.
۲۳۹۵.

جشن نوروز در دربار تیموریان هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تیموریان هند جشن نوروز نوروز در هند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۳ تعداد دانلود : ۷۲۴
نوشتار حاضر، به بررسی چگونگی برگزاری مراسم جشن نوروز در شبه قاره ی هند می پردازد که عمدتاً در عهد تیموریان هند به صورت منظم و مفصل برگزار می گردید. در این مقاله، با اتکاء به اطلاعات موجود در منابع تاریخی و با رویکردی توصیفی - تحلیلی، فراز و فرودهای این جشن در دربار چند شاه نخست این حکومت مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله، این پرسش اساسی را مورد توجه قرار می دهد که دیدگاه و موضع شاهان تیموری نسبت به جشن نوروز و تشریفات برگزاری آن، متأثر از چه عواملی است. در این نوشتار، نشان داده شده است که نگاه حکمرانان تیموری به جشن نوروز و اقدامات آنها برای برگزاری یا عدم برگزاری مراسم این جشن، متأثر از طرز تفکر و اندیشه ی این شاهان و اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگار آنها بوده است. افزون بر این، رابطه ی میان میزان اقتدار و ثروت شاهان با چگونگی تشریفات برگزاری این جشن و نیز تأثیر پذیری آداب و رسوم و تزیینات جشن از زمینه های ارتباطات فرهنگی و اقتصادی سلسله ی تیموریان هند با کشورهای دیگر بازنموده شده است.
۲۳۹۶.

گفتمان مشروعیت در هشت بهشت ادریس بدلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان جهاد مشروعیت بینامتنیت سلطان محمد فاتح غیریت سازی بدلیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۲ تعداد دانلود : ۵۲۷
مسئله مشروعیت سازی از رهگذر تاریخ نویسی، همواره مسئله ای مهم وجذاب بوده است. در این بین نوشتار حاضر برآن است تا مسئله مشروعیت سازی را دست کم در بخش پایانی کتاب هشت بهشت یا تاریخ آل عثمان نوشته ی ادریس بدلیسی ردیابی کند. پرسش این است که آیا بدلیسی کتاب خود را تنها برای توصیف وقایع به نگارش درآورده و یا در پس روایت وقایع، به امری دیگر یعنی مشروعیت سازی برای عثمانیان نیز چشم داشته است؟ این نوشتار با توجه به رویکرد گفتمانی و با توجه به مفاهیمی که مطالعات گفتمانی برای رصد سازوکارهای گفتمانی از جمله غیریت سازی و حاشیه رانی و برجسته سازی و سازوکارهای بینامتنیت به دست می دهد، به بررسی مشروعیت سازی در هشت بهشت بدلیسی می پردازد. این پژوهش نشان می دهد که بدلیسی با در مرکز قرار دادن مفهوم جهاد، تمام تلاش خود را از رهگذر دست مایه قرار دادن تاریخ حوادث دوره سلطان محمد فاتح جهت کسب مشروعیت برای مخدومان عثمانی خود مبذول می دارد و در این بین با برجسته سازی مفهوم جهاد، مفهوم قومیت و سرزمین و فره ایزدی را به حاشیه می راند و در این راستا از نظم های گفتمانی دینی و دانشی بهره می برد.
۲۳۹۹.

مقایسه چگونگی بازنمونی «رویداد تاریخی دمدم در دو روایت بیت دمدم و عالم آرای عباسی»

نویسنده:

کلید واژه ها: عالم آرای عباسی بیت دمدم قلعه دمدم امیرخان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۱ تعداد دانلود : ۸۹۶
رویداد دمدم شرح یکی از درگیری ها و جنگ های کردهای غرب ایران به رهبری امیرخان با حکمرانان صفویه بود. این حادثه در دوران شاه عباس اول رخ داد. کردها در این حادثه شکست خوردند و قلعه آنان به نام دمدم ( نزدیک ارومیه فعلی) به تصرف نیروی نظامی صفوی در آمد. شرح این رویداد به تفصیل در “عالم آرای عباسی“ نوشته اسکندربیگ منشی آمده است. تنها منبع به زبان کردی که از این حادثه یاد کرده، داستانی منظومه ای به نام “بیت دمدم“ است. گوینده یا گویندگان ناشناس این داستان منظومه ای با بیانی حماسی و در چارچوب یک گفتمان روایی حماسی- مذهبی به شرح این رویداد پرداخته اند. مساله بازنمایی این حادثه در این دو منبع که اولی اثری تاریخ نگارانه است و دومی در قالب ادبیات عامه می گنجد، مساله این نوشتار است. مقایسه ی این دو منبع نشان می دهد که این دو منبع در شیوه ی بازنمایی، منظرها و ارزش های ایدئولوژیک راوی، روایت رئالیستی و سوررئالیستی از امر واقع تاریخی و در نهایت قضاوت درباره ی رخداد مورد نظر در تمایز با یکدیگر می باشند و رویداد دمدم در هر یک از این دو منبع بازتاب متفاوتی یافته است. عالم آرا یک اثر سفارشی دستگاه سلطه مرکزی است که کاربرد زور و خشونت را برای قدرت مرکزی و حذف رقیبان مشروع می داند، ولی مقاومت قدرت های غیر مرکزی را نامشروع و یاغیگری تلقی می نماید. ولی بیت دمدم مقاومت اهالی دمدم را مقاومتی مشروع می داند. در واقع هر یک از این دو ژانر به دنبال مشروعیت بخشی به کنش سیاسی کنشگران متن می باشند. البته یک تفاوت مهم وجود دارد: عالم آرا اثر سفارشی دستگاه سلطه مرکزی است و در واقع روایت دستگاه سلطه از اعمال قدرت و خشونت خود است. ولی بیت دمدم روایت مردم از مقاومت خود در برابر دستگاه سلطه می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان