درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از جنبه های مهم و عام در دوران پست مدرنیسم نگاه نسبی گرایانه به هر چیز از جمله فرهنگ است. از این رو بررسی مفهوم فرهنگ و سرنوشت تاریخی و عقاید و نظریات پیرامون آن هماره از دل مشغولی های اصلی اندیشمندان جامعه شناسی بوده است. نسبی گرایی فرهنگی به معنای ارزشمند بودن همه فرهنگ ها و قوم مداری به معنای برتر دانستن فرهنگ جامعه و گروه خود، موافقان و مخالفان زیادی همراه با نظریات و نقدهای گوناگون به دنبال داشته است. این مقاله در پی آن است که با تحلیل نظریه نسبیّت فرهنگی و مفهوم مقابل آن، اطلاق یا نسبیّت فرهنگ مبتنی بر اصول دینی را مورد ارزیابی و سنجش و تحقیق قرار داده و با توجه به آموزه ها و تعالیم قرآنی، نگاه و منظر سومی را تحت عنوان حق محوری پیش رو نهد.

هدف این مقاله، بازشناسی معیارهای رویکرد شهر شاد از خلال تطبیق آن با ابعاد فضای شهری و دستیابی به مدلی برای سنجش میزان شادی در فضاست. روش تحقیق، کیفی-کمی و در بررسی مبانی تحلیل شده که ماحصل آن دستیابی به شاخص های تحقق کیفیت شادی در فضای شهری است. خیابان چهارباغ عباسی، به دلیل زمینه تاریخی آن، به عنوان بستری برای بروز رویدادهای مرتبط با شادی، انتخاب شده است. حجم جامعه آماری برای انجام پرسشگری (مبتنی بر پرسشنامه)، 200 نفر بوده است. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان می دهد که به منظور ایجاد فضای شهری شاد از دید کاربران، توأمان باید ابعاد عینی و ذهنی را مدنظر قرار داد تا سطوح متعالی شادی محقق شود. شاخص های عینی مؤثر برافزایش شادی، مواردی چون: محدودیت دسترسی وسایل نقلیه، زیبایی، سرزندگی، مطلوبیت فضای سبز و سیما و پاکیزگی و در ابعاد ذهنی شاخص هایی چون: احساس غرور، امنیت روزانه و شبانه، خاطره انگیزی و احساس صمیمیت را شامل می شود.

"مقاله حاضر جستاری است دربارة چگونگی طرح و اولویت یافتن اخبار مربوط به بیماری ایدز در رسانه‌های امریکا. نویسنده، ابتدا به زمینه‌های بروز این بیماری در سانفرانسیسکو و طرح توأم با تاخیر اخبار آن در رسانه‌های این ایالت اشاره می‌کند و سپس مراحل عبور این اخبار را از دو قطب اساسی تعیین اولویت خبر در امریکا؛ یعنی روزنامة ملی نیویورک تایمز و کاخ سفید شرح می‌دهد. اخبار مربوط به ایدز در سال 1981 برای اولین بار، در رسانه‌های سانفرانسیسکو طرح شد اما تا سال 1985 که رسانه‌های سراسر امریکا، به تبعیت از روزنامة نیویورک تایمز به برجسته‌سازی اخبار این بیماری مبادرت کردند، توفیق طرح و برجسته‌سازی در رسانه‌های ملی امریکا را نیافت!! " رسانه‌های امریکا، ایدز، برجسته‌سازی، کاخ سفید، نیویورک تایمز.

کار و تلاش از عناصر مهم در تحقق سبک زندگی اسلامی است و از ارکان یا عناصر مقوم تمدن نیز به شمار می رود، اما مسلمانان در سده های اخیر با پدیده کم عملی و کم کاری مواجه بوده اند که شاید یکی از علل آن بی توجهی به روش صحیح عمل کردن و درنتیجه نرسیدن به اهداف و ایجاد سرخوردگی بوده است، ازاین رو، استخراج روش صحیح انجام عمل که در منابع روایی ذکر شده است، می تواند گامی در رفع موانع عمل گرایی در سبک زندگی مسلمانان باشد، خصوصاً «عمل گرایی کارگزاران». این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال بررسی «اقدامات و فرآیند انجام کار» از منظر روایات است. از نتایج این پژوهش آگاهی از دو دسته اقدامات است که باید قبل و حین عمل به آن ها دست زد تا «عمل با روش درست» درخارج تحقق یابد. ارائه الگوی مفهومی فرآیند اقدامات به ترتیب زمانی برای تحقق عمل و بازبینه ای ساده برای ارزیابی تحقق اقدامات حین عمل و بعدازآن، از دیگر یافته های این پژوهش است. رویکرد فرآیندی به روایات این امکان را فراهم می آورد که عمل صحیح به شکل یک کل مرکب و نه امور پراکنده غیر مرتبط مورد ملاحظه قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عملکرد سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری و شناسایی مؤلفه های اصلی برنامه سازی تلویزیونی با رویکرد ترویج علم بوده است. در این پژوهش، با روش مطالعه میدانی، عملکرد رسانه ملی در حوزه علم و فناوری، بررسی گردید و با روش مصاحبه اکتشافی، عناصر اساسی برنامه سازی با رویکرد ترویج علم استخراج و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد که برنامه های علمی، به طور متوسط 4 درصد از برنامه های سیما را در ده سال گذشته، به خود اختصاص داده اند. از طرفی، بالاترین میزان پخش برنامه های علم و فناوریِ از شبکه های ملی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران مربوط به سال 1390 بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که در برنامه سازی فاخر با رویکرد ترویج علم، مواردی همچون پژوهش فراگیر برنامه ای، انتخاب عوامل و بویژه تهیه کنندگان آشنا با ترویج علم و نیز مؤلفه هایی همچون توجه به ساده سازی مفاهیم پیچیده، اتقان و استحکام مباحث علمی، پرهیز از شبه علم و ضدعلم و به روز بودن موضوع برنامه باید رعایت شود.

سازگاری زناشویی کیفیت روابط زوجی را اندازگیری می کند بنابراین شناسایی متغییر های مرتبط با سازگاری زناشویی می تواند در پیش برد اهداف مربوط به ارتقاء سطح کیفی روابط زوجین موثر باشد. هدف تحقیق حاظر شناسایی رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی وهمچنین تعیین نقش واسطه ای ترس از صمیمیت در رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی بود. پژوهش حاضر یک مطالعه غیرآزمایشی از نوع همبستگی (تحلیل مسیر) بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بر تمام متاهلین( زن و مرد) بود، که در سال های 1395- 1396 در شهر کاشان مشغول به زندگی بوده و حداقل سه سال از زندگی مشترک آن ها گذشته باشد . بدین منظور 250 نفر از متاهلین به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر (DAS)، پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ(YSQ-SF)، مقیاس ترس از صمیمیت دسکاتنر و تلن (FIS) ، بود. داده ها با استفاده از نرم افزار Spss و Amos 21 تحلیل شد. یافته ها نشان داد که بین طرحواره های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی برای مردان (31/0r=-) و زنان (53/0- r=)، رابطه منفی و معنادار وجود دارد. بین نمره کل طرحواره های ناسازگار اولیه و نمره ترس از صمیمیت برای مردان (43/0 r=) و زنان (58/0 r=)، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین ترس از صمیمیت و سازگاری زناشویی برای مردان (78/0- r=) و زنان (76/0- r=) رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین یافته های مربوط به تحلیل مسیر نشان داد که ترس از صمیمیت میانجی گر رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و سازگاری زناشویی است. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که طرحواره های ناسازگار اولیه نقش عمده ای در سازگاری زناشویی از طریق ترس از صمیمیت دارد. بنابراین لزوم توجه به متغییر هایی همچون طرحواره های ناسازگار اولیه و ترس از صمیمیت در کار با زوجین بیش از پیش احساس می شود.

بازی های سنتی، بخشی از فرهنگ عامه هستند که در آن تعامل و مشارکت میان افراد یک گروه به خوبی نمایش داده می شود. در میان برنامه های رادیویی مسابقه های رادیویی هم با تکیه بر همین اصل تولید می شوند. هدف این تحقیق آن است که به برنامه سازان رادیویی شیوه استفاده از بازی های سنتی را برای نوآوری در طراحی مسابقات رادیویی یادآوری کند. شاید به نظر برسد بیشتر بازی های سنتی، حرکتی و تصویری اند و به شکل مرسوم آن نمی تواند در مسابقه های رادیویی کاربرد داشته باشند؛ همچنین محدودیت زمان و شنیداری بودن مسابقه های رادیویی سبب می شود که دایره انتخاب بازی های سنتی محدود باشد. اما برخی از بازی های سنتی به شکل مرسوم، الگوی مناسبی برای مسابقه های رادیویی هستند ازجمله: بازی توپ و الفبا، نمایش (قصه گویی، نقالی) مشاعره. در برخی از آیتم های اجرا شده در مسابقه های رادیویی فعلی، با الگوبرداری و اقتباس از بازی ها، تنوع در ساختار را شاهد بوده ایم. اما این تحقیق توصیه های جدیدی برای ساخت مسابقات مبتنی بر بازی های محلی دارد. در این تحقیق سعی شده است  با رویکرد کیفی و  مطالعه موردی مسابقات رادیویی مورد بررسی قرار گیرند. تحلیل محتوای نمونه هایی از مسابقات رادیویی صدای جمهوری اسلامی ایران و مصاحبه با برنامه سازان و تهیه کنندگان مسابقه های رادیویی و تحلیل  محتوای برخی از بازی های سنتی و بومی محلی در حوزه بازی های کلامی، حرکتی، نمایشی الگوی مناسبی برای تبدیل بازی های سنتی به مسابقه رادیویی مطرح می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد که اگرچه در نگاه اول بازی های سنتی کلامی با ساختار مسابقات رادیویی هماهنگی بیشتری دارند؛ اما حتی بازی های حرکتی و حسی هم با استفاده از ظرفیت های نمایش های رادیویی و رادیو نما می توانند در طراحی مسابقات جدید استفاده شوند.

بحث از سلامت و ابعاد آن سال هاست که اندیشه دانشمندان و صاحب نظران علوم تغذیه و دانش پزشکی را به خود جلب کرده است و پیشرفت های علمی و فناوری های نوین جهان معاصر، ارتباط مجموعه ای از عوامل را با سلامت به خوبی تأیید نموده اند. الگوی تغذیه به دلایل وجدانی، تجربی و وحیانی، بر ابعاد جسمی و روانی انسان تأثیرگذار است؛ به طوری که پایه و بنیان یک زندگی موفق همراه با سازندگی و پشتکار را تشکیل می دهد. در این میان، سبک زندگی مؤمنانه، الگوی تغذیه را با نگرش ها و ارزش های توحیدی گره زده، زمینه برخورداری از روانی سالم و تکامل انسان را فراهم می آورد. هدف از پژوهش پیش روی، بررسی نقش تغذیه بر سلامت روان در چارچوب سبک زندگی اسلامی است. جمع آوری داده ها با مراجعه به منابع تفسیری و حدیثی صورت گرفته است. جهت تحلیل داده ها و پاسخ به سؤالات پژوهش از روش تحلیلی اسنادی و مفهومی استفاده شد. یافته ها نشان داد دقت در انتخاب الگوی تغذیه ای سالم مبتنی بر آموزه های وحیانی بر شاخص های سلامت روان از قبیل آرامش، پرهیز از خشم و غضب، پرهیز از افسردگی، خوش خلقی و سیرتی نیکو تأثیری مثبت برجای می گذارد. علاوه بر این، تأیید رابطه بین جسم و روان و ضرورت تأمین نیازهای جسمانی در راستای شکل گیری و جهت دهی نیازهای روانی، تأمین بهداشت و سلامت روان و بیان ارزش و توجه ویژه به جایگاه تغذیه در سبک زندگی اسلامی از یافته های دیگر این پژوهش است.

امروزه بحث خوراک، مشخصات و کارکردهای آن در قلمرو فرامادّی، امری غریب و خالی از پشتوانه علمی قلمداد شده؛ به گونه ای که در دیدگاه بسیاری از مردم، حوزه خوردنی ها در مسئله حلال و حرام و تاثیراتی که بر جسم و سلامتی انسان می گذارد خلاصه شده است . به اعتقاد برخی، ورود دین در حوزه خوراک ، فعالیتی غیر علمی و خرافی پنداشته می شود؛ در حالی که از منظر دین، یکی از وظایف عمده صاحبان رسالت الهی، تمرکز بر خوراک به عنوان یکی از واسطه های حل بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی است. آنچه در فرهنگ تغذیه دینی نقش برجسته ای دارد و در نقطه کانونی این پژوهش نیز قرار می گیرد، توجه اسلام به خوراک، به مثابه یک نظام نشانه ای و نمادین در روابط انسان ها با یکدیگر و با خداوند است. در این پژوهش، تلاش شده است با الهام از چارچوب نظری تفسیرگرایی و نشانه شناختی، و بررسی عمیق در آموزه های دینی و با کمک ابزار مصاحبه، نقش های نمادین غذا و هم سفرگی را در ساختار فرهنگ تغذیه اسلامی مردم بخش لاله زار از توابع شهرستان بردسیر (استان کرمان) شناسایی کنیم و نشان دهیم که مفاهیمی را که اسلام با توجه به نقش های نمادین غذا به جامعه القا نموده، آرمانی کاملا نظری نیست؛ بلکه غذا و سفره غذا یکی از بهترین زمینه های انتقال مفاهیم دینی در فرهنگ اسلامی محسوب شده و خداوند و بزرگان دین اسلام با استفاده از این قدرت نمادین غذا، عمیق ترین مفاهیم انسانی و دینی را در ابعادی به کوچکی یک سفره غذا به مخاطبان خود منتقل نموده اند؛ مفاهیمی چون تواضع، قناعت، پیوند اجتماعی، روابط اجتماعی، برابری اجتماعی، و یکسانی طبقاتی.