درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه : یکی از راه های پیشگیری از بروز مشکلات روانی ورفتاری، ارتقاء سرمایه روانشناختی افراد می باشدکه از چهارسازه امید، خوشبینی، تاب آوری و خودکارآمدی تشکیل شده است. هدف : هدف پژوهش حاضر، ساخت و رواسازی مقیاس سرمایه روانشناختی جهت کاربرد در حوزه های عمومی و رابطه آن با بهزیستی ذهنی بود. روش : روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری کلیه متأهلین شهر تهران بودند که از بین آنان520 نفر به روش چند مرحله ای انتخاب شدند. مقیاس های بکاررفته، مقیاس66سؤالی محقق ساخته و مقیاس های 24 سؤالی سرمایه روانشناختی لوتانز (2007) و فرم کوتاه 18سؤالی بهزیستی ذهنی ریف(1995) بودند. برای تحلیل داده ها از نظریه جدید اندازه گیری (IRT) و تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول و دوم استفاده گردید. جهت انجام تحلیلIRT ابتدا مفروضه های تک بعدی بودن و استقلال موضعی، با استفاده از سه روش VSS وMAP و تحلیل عامل اکتشافی مورد بررسی قرارگرفتند و پس ازآن با استفاده ازتحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و برازش مدل، پنج عامل امیدواری، خودکارآمدی، خوشبینی مثبت، خوشبینی منفی و سازگاری استخراج شدند. جهت بررسی منتج شدن این پنج عامل از عامل بزرگ تری بنام سرمایه روانشناختی، از تحلیل عاملی مرتبه دوم بهره گرفته شد و برای بررسی پایایی از روش ضریب همسانی درونی، در دوفرم آلفای کرونباخ وتتای ترتیبی استفاده گردید. یافته ها : در نتیجه این تحلیل ها، پرسشنامه66 سؤالی محقق ساخته به پرسشنامه 48 سؤالی تغییر یافت. مقیاس دارای ضریب پایایی بالا وقابل قبولی بوده (آلفای کرونباخ برابر 945/0و تتای ترتیبی برابر952/0) ودر بررسی روایی همگرایی، پرسشنامه مذکور رابطه مثبت ومعنی داری با مقیاس لوتانز و همچنین رابطه مثبت و معنی داری با مقیاس بهزیستی ذهنی ریف وشش عامل آن بدست آمد. نتیجه گیری : نتایج نشان دادکه مقیاس محقق ساخته از پایایی وروایی مناسبی برای سنجش این سازه درحوزه های مختلف اجتماعی برخوردار است.

زمینه: توسعه و پرورش روحیه پژوهشگری از جمله آرمان های نظام آموزش و پرورش رسمی قلمداد می شود که تحول و نوآوری را برای نسل آینده به ارمغان خواهد آورد. هدف: هدف این مطالعه تهیه ابزاری برای سنجش روحیه پژوهشی دانش آموزان بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی آزمون سازی بوده است. با استفاده از مبانی نظری مرتبط با روحیه پژوهشی، مؤلفه های سازنده این ویژگی شناسایی و گویه های مقیاس تدوین شد. تعداد 1425دانش آموز به روش خوشه ای – کومه ای انتخاب شدند. روایی به شیوه های محتوایی و از نوع داوری تخصصی، تحلیل عاملی و روایی ملاکی و پایایی به شیوه های بازآزمایی و همسانی درونی آلفای کرونباخ محاسبه شد. تحلیل سؤالات از طریق همبستگی با نمرات مقیاس و تأثیر حذف سؤال بر شاخصه های واریانس و پایایی تعیین شد. یافته ها: همبستگی نمره کل آزمون با آزمون گرایش به تفکر انتقادی 45/0 به دست آمد. تحلیل عاملی چهار مؤلفه کنجکاوی، پشتکار، مدیریت اعمال تکانشی و توانایی انجام کارگروهی را تائید نمود. پایایی آزمون از طریق بازآزمایی با فاصله 15 روز برابر با 80/0 و از طریق همسانی درونی آلفای کرونباخ برابر با 81/0 مشاهده شد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، مقیاس روحیه پژوهشی می تواند مورد استفاده محققان قرار گیرد.

هدف: مقیاس اضطراب ورزشی-2، ابزاری است که به وسیله آن می توان میزان اضطراب صفتی رقابتی افراد را سنجید. نسخه اصلی مقیاس، دارای 15 سؤال و سه خرده مقیاس اضطراب جسمانی، نگرانی و اختلال تمرکز است. هدف از این تحقیق بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی مقیاس اضطراب ورزشی-2 در ورزشکاران کودک و نوجوان بود. روش: تعداد 358 پرسش نامه به وسیله ورزشکاران 9تا 16 ساله (5/49 درصد پسر و 5/50 درصد دختر) که در رشته های مختلف فعالیت داشتند، تکمیل گردید. برای برآورد روایی سازه سیاهه از چهار مدل رقابتی استفاده شد. جهت ارزیابی مدل های اندازه گیری از تحلیل عاملی تأییدی (CFA) استفاده گردید. پایایی مقیاس با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید. همچنین، برای بررسی پایایی زمانی از روش آزمون- آزمون مجدد استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که نسخه فارسی مقیاس اضطراب ورزشی-2، از ساختار اصلی حمایت کرده و روایی و پایایی مقیاس تأیید می گردد. نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس اضطراب ورزشی-2 برای سنجش اضطراب صفتی رقابتی ورزشکاران با توجه به رده های مختلف سنی، توصیه می گردد.

زمینه: برای تحقیق درخصوص روش مناسب برای پرورش مهارت تفکر انتقادی در نظام یادگیری بر خط ضروریست در ابتدا فرایند مفهوم سازی تفکر انتقادی ، درقالب بحث های همزمان و غیر همزمان مورد بررسی قرارگیرد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارائه گزارشی از روایی سنجی و اعتباریابی مراحل منتهی به پرورش مهارت تفکر انتقادی به واسطه تبیین ساخت دهی زنجیره یادگیری مفاهیم تا بالاترین سطح و فرایند رشد مهارتهای شناختی در نظام یادگیری برخط با استفاده از مدل بحث سقراطی صورت پذیرفت.روش: برمبنای روش تحقیق طولی در طول دو ترم تحصیلی- دانشگاهی به بررسی روایی و پایایی مراحل پرورش مهارت تفکر انتقادی(بر اساس مقیاس آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا) از طریق روش بحث سقراطی وبررسی تاثیرات آن بر 42 دانشجو در محیط برخط پرداختیم.یافته ها: روایی سازه یا ارتباط بین اجزاء سازنده این مهارت و روایی عاملی در مرحله روایی سنجی و سنجش پایایی مهارت در پایان اجرای آزمون تائید شد. نتیجه گیری: بازسازی مفاهیم و پرورش مهارت تفکر انتقادی از طریق روش بحث سقراطی و با به کارگیری مشوق های مدل بحث سقراطی در فرایند پرورش این مهارت ودر محیط برخط امکانپذیر است#,

زمینه: پژوهشگران اضطراب را یک حالت هیجانی منفی که با بی قراری، تشویش، نگرانی و فعال سازی یا انگیختگی بدنی همراه است توصیف کرده اند. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی سیاهه تجدیدنظر شده اضطراب حالتی رقابتی-2 در ورزشکاران انجام شد. روش: جامعه پژوهش حاضر کلیه ورزشکاران شهر تهران بودند. 376 پرسش نامه به وسیله ورزشکاران 16 تا 44 ساله ای که در رشته های مختلف فعالیت داشتند، تکمیل گردید. برای برآورد روایی سازه سیاهه از تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) جهت تعیین تعداد عوامل و تحلیل عاملی تأییدی (CFA) برای برازش مدل اندازه گیری استفاده شد. پایایی سیاهه با استفاده از روش همسانی درونی محاسبه گردید. برای تعیین پایایی زمانی با استفاده از روش آزمون- آزمون مجدد از ضریب همبستگی درون طبقه ای استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و LISREL تحلیل شد. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که نسخه فارسی سیاهه، از ساختار اصلی حمایت کرده و روایی و پایایی این سیاهه تأیید می گردد. بحث و نتیجه گیری: اضطراب عاملی است که می تواند بر عملکرد ورزشی ورزشکاران مؤثر باشد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، پیشنهاد می شود که از نسخه فارسی سیاهه بازنگری شده اضطراب حالتی رقابتی-2 برای سنجش اضطراب حالتی ورزشکاران استفاده شود.

پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی(لری، 1983) در نوجوانان تیزهوش و عادی انجام شد. 680 دانش آموز (325 عادی و 355 تیزهوش) به نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین گروهی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در هر دو گروه تیزهوش و عادی، الگوی دو عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی شامل سوال های نمره گذاری شده مثبت و سوال های نمره گذاری شده منفی، برازش خوبی با داده ها داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا واریانس ها و کواریانس های بین عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی را در دو گروه نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد که الگوی ساختاری بُعد شناختی اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی) در دو گروه، از نظر کیفی، یکسان است.

زمینه : مهارت تمرکز یکی از مهارت های ضروری یادگیری بشمار رفته و از آن به عنوان مهم ترین عامل موفقیت عملکرد یاد می شود لذا در همین زمینه برای شناخت بهتر آن به ابزار اندازه گیری دقیق نیاز دارد. هدف : هدف از تحقیق حاضر، ساخت و تعیین ویژگی های روانسنجی ( پایایی و روایی) پرسش نامه مهارت تمرکز است. روش : کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور اهواز، جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل داده اند که از بین آنان 200 نفر (100 پسر و 100 دختر) به شیوه تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی– اکتشافی است و داده ها با کمک پرسش نامه محقق ساخته بدست آمد و جهت تجزیه و تحلیل آنها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. یافته ها : نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسش نامه مهارت تمرکز از 13ماده و دو خرده مقیاس تمرکز ارادی با 8 ماده، و تمرکز غیر اردای با 5 ماده تشکیل شده و از پایایی و روایی نسبتا خوبی برخوردار است. بحث و نتیجه گیری : برای سنجش میزان تمرکز افراد از این پرسش نامه می توان در تحقیقات یادگیری و بالینی استفاده کرد.

هدف از این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس میزان پیشرفت درمان وابستگی به مواد است. این پژوهش از نوع پیمایشی مقطعی می باشد. جامعه آماری این پژوهش تمامی افراد مراجعه کننده به مراکز درمان وابستگی به مواد در شهر شیراز می باشد . که 470 نفر از افراد مراجعه کننده به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند بطوری که این میزان بر حسب حجم آخرین خوشه و اهداف پژوهش بدست آمد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته مقیاس پیشرفت درمان وابستگی به مواد می باشد که روایی محتوایی، صوری و سازه ای آن مورد بررسی قرار گرفت سپس پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و روش دونیمه سازی و ضریب بازآزمایی محاسبه گردید. در این پژوهش از تحلیل عاملی و چرخش واریمکس به منظور بررسی روایی سازه ای، ازآلفای کرونباخ به منظور بررسی هماهنگی درونی سوالات استفاده گردید. از نتیجه حاصل از تحلیل عاملی 3 عامل جسمی، روانی و اجتماعی استخراج گردید. سوالات هر خرده مقیاس با یکدیگر دارای بار عاملی بیش از 5/0 بودند. میزان آلفای کرونباخ در خرده مقیاسهای جسمی، روانی و اجتماعی و مقیاس کل به ترتیب برابر با 83/0، 73/0، 81/0، 92/0 و ضریب دو نیمه سازی وبازآزمایی به ترتیب برابر با 66/0 و 86/0 محاسبه گردید. نتایج نشان داد که آزمون از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و قابل اجرا می باشد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین شبکه معنایی واژگانی برای کلمات منتخب فارسی و طراحی مقیاس حافظه کاذب (محک) مبتنی بر آن بود. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات مقطعی است. پژوهش حاضر از دو مطالعه مجزا تشکیل شده است. در مطالعه نخست با ارائه واژه های منتخب به30 نفر، کلمات تداعی شده با هر واژه تعیین شد. کلمات منتخب (کلمات کلیدی) لیست کلمات دیس، رودیگرز و مک درموت (1995) در آزمایش خطاهای حافظه بودند. در مطالعه دوم که بر روی 80 نفر اجرا شد لیست های کلمات بدون کلمات کلیدی به افراد ارائه شد و میزان یادآوری و بازشناسی لیست ها مورد سنجش قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و نیز آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میزان یادآوری با بازشناسی در سطح (001/0p<) رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین میزان بازشناسی با بازشناسی کلمات کلیدی رابطه معناداری وجود داشت (66%r=)، بین یادآوری کلمات کلیدی با بازشناسی کلمات کلیدی نیز رابطه معناداری بدست آمد (41%r=). از طرفی دیگر، نتایج تحلیل آماری بیانگر آن بود که آزمودنی ها در لیست کلمات یادآوری 19% از کلمات کلیدی را یادآوری و در لیست کلمات بازشناسی 51% از کلمات کلیدی را بازشناسی کردند. مطالعه حاضر لیستی را برای آزمون حافظه کاذب بدست داده است که از آن می توان برای مطالعه حافظه کاذب در فارسی زبانان استفاده کرد.