درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای کنترل خشم بر سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر در سال تحصیلی ۸۷ ـ ۸۶ بودند. نمونه این پژوهش را ۵۰ نفر از این دانش‌آموزان تشکیل می‌دادند که از بین جامعه مورد نظر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند (گروه آزمایش ۲۵ نفر و گروه گواه ۲۵ نفر). پژوهش به روش تحقیق آزمایشی انجام شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سازگاری فردی ـ اجتماعی کالیفرنیا بود. پس از انتخاب تصادفی گروههای آزمایش و گواه، ابتدا بر روی هر دو گروه پیش‌آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (آموزش مهارتهای کنترل خشم)، در ۸ جلسه ۵/۱ ساعته ارائه گردید و پس از اتمام برنامه آموزش، پس‌آزمون روی هر دو گروه اجرا شد. سپس داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که آموزش مهارتهای کنترل خشم موجب افزایش سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دختر گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه شده است. سطح معناداری در این پژوهش۰۰۱/۰P< است.

مقدمه:همسرآزاری عبارت است ازسوءرفتار با زن که به اشکال مختلف بوده و گستره­ی وسیعی از صدمات روانی- جسمی تا مرگ را به دنبال دارد. با توجه به اهمیت موضوع و عدم انجام مطالعه در منطقه بر آن شدیم که موارد همسرآزاری ارجاع شده به مراکز پزشکی قانونی شهر مشهد را مورد بررسی قرار دهیم. روش­کار: در یک مطالعه­ی مقطعی تحلیلی درطی سال­های 1385 تا 1386، 816 نفر از زنان مراجعه­کننده به مراکز پزشکی قانونی مشهد با استفاده از روش نمونه­گیری غیر احتمالی (آسان) و روش جمع­آوری اطلاعات بر اساس تکمیل پرسش­نامه وارد مطالعه گردیدند. داده­ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS نسخه­ی 13 ثبت و جهت بیان نتایج از آمار توصیفی و برای تحلیل یافته­ها از آزمون­های آماری تی و مجذور خی استفاده گردید. یافته­ها:در کل 816 نفر با میانگین سن زنان 83/4 ±34/27 سال و مردان 23/8 ±77/32 سال و میانگین مدت ازدواج در 98/3 ±24/8 سال وارد مطالعه گردیدند. بیشتر زنان آسیب­دیده درسنین 20 تا 35 و مردان نیز اکثرا کمتر از 40 سال بودند و اکثرا نیز در سال­های اولیه­ی ازدواج اقدام به همسرآزاری کرده بودند. تقریبا نیمی ازمردان همسرآزار، اعتیاد به مواد مخدر داشتند و در حدود 80 درصد، موارد سابقه­ی خشونت قبلی وجود داشت. نتیجه­گیری: با توجه به این که اعتیاد به مواد مخدر و پایین بودن سطح سواد همسر از عوامل مهم در بروز خشونت علیه زنان بود، لزوم اتخاذ تدابیر لازم در راستای پیشگیری از اعتیاد زوجین از راهکارهای مهم پیشگیری از خشونت علیه زنان خواهد بود.

مقدمه: زمینه یابی های متعدد نشان می دهند که خشم و پرخاشگری رانندگی به طور معمول و با هزینه های بسیار زیادی برای جامعه رخ می دهد. به همین منظور، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر گروه درمانی شناختی- رفتاری بر کاهش خشم و پرخاشگری رانندگی انجام شد. روش: طرح این پژوهش از نوع شبه آزمایشی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه این پژوهش شامل 20 نفر از رانندگان تاکسی مرد شهر مشهد بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به شیوه تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش درمان شناختی- رفتاری را دریافت کرد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. هر دو گروه در سه مرحله زمانی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. ابزارهای سنجش در این پژوهش عبارت بودند از مقیاس خشم رانندگی، پرسشنامه ابراز خشم رانندگی و پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی. داده ها با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه درمانی شناختی- رفتاری در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش معنادار خشم رانندگی، ابراز پرخاشگرانه خشم رانندگی و افزایش معنادار ابراز انطباقی- سازنده خشم رانندگی می گردد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، گروه درمانی شناختی- رفتاری در کاهش خشم و پرخاشگری رانندگی در رانندگان تاکسی مؤثر است

پژوهش حاضر به منظور مقایسه نظام ارزشی، نگرش نسبت به کنترل نوجوانان و نگرش نسبت به تحصیل دانش آموزان سال سوم دبیرستانهای اهواز با والدین و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنها طراحی و اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبیرستانهای شهر اهواز در سال تحصیلی 82-81 بود. نمونه پژوهش تعداد 400 نفر دانش آموز (200 دختر و 200 پسر) بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. به علاوه، تعداد 800 نفر والدین (400 نفر پدر و 400 نفر مادر) و تعداد 1200 نفر از نزدیکترین دوستان همکلاسی دانش آموزان در تحقیق حاضر شرکت داشتند. در این تحقیق از پرسشنامه نظام ارزشی آلپورت، ورنون و لیندزی و پرسشنامه نگرش نسبت به کنترل نوجوانان استات و پرسشنامه نگرش نسبت به تحصیل رانکویست و اسلتو استفاده گردید. ابزارهای فوق از لحاظ ویژگیهای روان سنجی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پایایی و اعتبار این آزمونها مطلوب و رضایت بخش هستند. فرضیه اصلی این پژوهش یعنی وجود تفاوت معنی دار بین ابعاد ششگانه ارزشها (نظری، اقتصادی، اجتماعی، هنری، سیاسی و مذهبی) و نگرشهای دانش آموزان و والدین و شباهت بین ارزشها و نگرشهای دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری با اندازه گیریهای مکرر مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. آزمونهای پیگیری توکی، مشخص کردند که بین میانگین نمره های به دست آمده دانش آموزان و والدین در ابعاد ارزش نظری، سیاسی، هنری و اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد، ولی در ارزشهای اقتصادی و مذهبی تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین، این آزمونها نشان دادند که بین میانگین نمره های دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان در ابعاد ارزش نظری، اقتصادی و اجتماعی شباهت وجود دارد لیکن در ارزشهای هنری، سیاسی و مذهبی تفاوت وجود دارد. بین میانگین نمره های والدین و دانش آموزان در نگرش نسبت به کنترل نوجوانان و نگرش نسبت به تحصیل نیز تفاوت معنی دار وجود دارد، در حالی که بین میانگین نمره های دانش آموزان و نزدیکترین دوستان همکلاسی آنان در نگرشهای فوق الذکر شباهت وجود دارد. نتایج نیز با توجه به مساله شکاف بین نسلها، مورد بررسی قرار گرفت.

مطالعات فرهنگی نشان داده است که تفاوت­های فرهنگی در شیوه­های استدلال افراد نسبت به جهان وجود دارد . در مطالعات انجام­شده در حیطه بررسی­های بین فرهنگی، مطالعه­ای به­منظور بررسی قضاوت­های اخلاقی شخصی و غیرشخصی انجام نشده است. این پژوهش با هدف بررسی زمان تصمیم گیری و نوع پاسخ به قضاوت­های اخلاقی شخصی و غیرشخصی در نمونه ایرانی و مقایسه آن با نمونه مطالعه شده گرین و همکاران (2004 و 2008) در فرهنگ غربی انجام شد. روش: این مطالعه پس رویدادی در سال 1388 روی 60 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته های مختلف دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام شد. نمونه ­ ها با روش نمونه­گیری در ­ دسترس انتخاب شدند. 20 معمای اخلاقی شامل 12 داستان شخصی و 8 داستان غیرشخصی ترجمه شد و با استفاده از کامپیوتر و به صورت شنیداری برای آزمودنی­ها پخش شد . آنان با فشاردادن دو دکمه روی صفحه کلید، نظر موافق یا مخالف خود را با تصمیم پیشنهادشده در داستان اعلام ­کردند و نوع پاسخ و زمان واکنش ثبت شد. داده­ها با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون همبستگی رتبه­ای اسپیرمن و آزمون مقایسه نسبت­ها تحلیل شد. یافته­ها: بین رتبه­بندی زمان پاسخ معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی تفاوت معنی­داری وجود نداشت. میزان پاسخ مثبت به معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی با مطالعات گذشته تفاوت معنی­دار نشان داد. نتیجه­گیری: تفاوت­های فرهنگی معنی­داری در پاسخ به قضاوت­های اخلاقی وجود دارد و فرهنگ نقش عمده ­ ای در تصمیم ­ گیری پیرامون مسایل اخلاقی در کنار عوامل شناختی و هیجانی مداخله کننده بازی می کند.

مقاله حاضر به بررسی خشونت کلامی از نظر معلمان و دانش آموزان مدارس راهنمایی شهر تهران می پردازد. آزمودنی های پژوهش شامل 498 نفر از دانش آموزان دختر و پسر و 43 نفر از دبیران زن و مرد آنها است. یافته های پژوهش نشان می دهد که خشونت کلامی در مدارس راهنمایی شهر تهران شایع است. دانش آموزان فضای آموزشی نامناسب. ارتباطات نامطلوب در مدرسه. و حجم زیاد کتب درسی را باعث خشونت کلامی خود می دانند در حالیکه معلمان بیشتر بر عوامل خارج از مدرسه. در ایجاد خشونت دانش آموزان تاکید دارند. دانش آموزان ناتوانی معلم در تدریس حقوق و در آمد ناکافی و عدم ارتباط مطلوب و همکاری میان معلمان و مسئولان مدرسه را سبب بروز خشونت کلامی معلمان می دانند حال آنکه اکثر معلمان عدم علاقه و انگیزه معلم به حرفه معلمی و تدریس را از عوامل بروز خشونت در معلم تلقی می کنند معلمان بیشتر ازدانش آموزان اعتقاد دارند که مسئولان مدرسه در مقابل خشونت کلامی دانش آموزان و معلمان واکنش نشان می دهند.

امروزه، خشونت شوهران علیه زنان تبدیل به مسئله ای فراگیر شده است که مرزهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را درنوردیده است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در شهر تهران بوده است. برای نیل به این منظور از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسش نامه در جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است که روایی ابزار سنجش متغیر وابسته (91/0=α) و اعتبار آن از طریق اعتبار سازه و اعتبار محتوا تأیید شده است. جمعیت تحقیق را کلیه زنان 15-45 سالة متأهل ساکن منطقة 4 شهر تهران تشکیل داده اند که در مجموع 400 نفر از این زنان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی خشونت شوهران علیه زنان، از چهارچوب نظری دربرگیرندة نظریات پدرسالاری، یادگیری اجتماعی و منابع استفاده شده است و متغیرهای مستقل مدل تحلیلی که در پی تبیین متغیر وابسته (خشونت شوهران علیه زنان) بوده اند، شامل منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش های جنسیتی، قدرت زن در ساختار خانواده، خشونت پذیری، خشونت در خانواده خاستگاه و پایگاه اجتماعی- اقتصادی نسبی زوجین بوده است. بر اساس تحلیل داده های تحقیق، از میان شش متغیر مستقل، متغیر قدرت زن در ساختار خانواده با ضریب تأثیر رگرسیونی (43/0- =β)، مهمترین تبیین کنندة خشونت شوهران علیه زنان بوده و متغیرهای خشونت در خانوادة خاستگاه، خشونت پذیری، منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش های جنسیتی و پایگاه اجتماعی - اقتصادی نسبی زوجین از لحاظ تبیین متغیر وابسته، به ترتیب، در رتبه های بعدی قرار داشته اند.

"روان شناسان امروزه به این نکته علاقه مند هستند که چگونه فرهنگ بر افراد تاثیر میگذارد و هویت فردی آنها را شکل میدهد. این پژوهش، پژوهشی توصیفی – تحلیلی است که به بررسی جنسیت و ویژگیهای جنسیتی دو گروه از دانشجویان پرداخته است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های نقش جنسیتی در میان این دو فرهنگ است و این که چگونه عوامل قومیت و جنسیت با یکدیگر در شکل بخشیدن به طرحوارههای نقش جنسیتی تاثیرمی گذارد. بدین منظور ،156 دانشجوی دختر و پسر فارس و کرد سال اول با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردید. در این پژوهش، پرسش نام نقش جنسی بم و پرسشنامه اطلاعات فردی به کار گرفته شد. نتایج نشان میدهد که طرحوارههای نقش جنسیتی زنانه و مردانه در دو گروه از دانشجویان دختر فارس و کرد تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ درحالی که بین دانشجویان پسر فارس و کرد از لحاظ کلیشههای زنانگی تفاوت معنیدار است (2.5 t = )، ولی از لحاظ طرحوارههای ذهنی مردانه و نقشهای مردانگی، تفاوت معنیدار نیست. همچنین نتایج نشان میدهد که در بین دانشجویان دختر فارس و کرد از لحاظ نقشهای جنسیتی چهارگانه ،تفاوت معنیدار نیست، ولی در میان دانشجویان پسرفارس و کرد، از این لحاظ تفاوت معنیدار است ( 1. 72= ). به علاوه هر دو گروه قومی صفات مردانه را مثبتتر و صفات زنانه را منفیتر ارزیابی کردهاند. نتایج براساس نظریههای موجود درباره طرحوارههای نقش جنسیتی،مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. "

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر تمرینات ورزشی بر پرخاشگری دانش آموزان آهسته گام انجام شد. به این منظور از بین دانش آموزان آهسته گام 20 نفر با روش تصادفی ساده انتخاب، و به دو گروه آزمایش (10 نفر) و کنترل (10 نفر) تقسیم شدند. آزمون ناکامی روزنزوایک به عنوان پیش آزمون بر روی دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش به مدت یک ماه به تمرینات جسمانی منظم پرداختند. پس از اتمام دورة مداخله، آزمون روزنزوایک بار دیگر بر روی هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. در پایان نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری (40/64 = F، 001/0 P>) بین دو گروه نشان داد. یافته ها نشان از افزایش سازگاری و کاهش پرخاشگری برای افراد گروه آزمایش داشت. بنابراین تمرینات منظم جسمانی ممکن است به کاهش پرخاشگری و افزایش سازگاری دانش آموز آهسته گام منجر شود.

در این مقاله به تعریف «خشونت» با توجه به چهار حوزه فلسفه‏، سیاست، جامعه شناسی و روان شناسی پرداخته می شود و این که آیا منشأ و ریشه اش در نهاد انسان است و یا بیرون از آن. ابزارهای ا‎ِعمال خشونت (حوزه فکر، زبان و عمل) مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین در این باره بحث می شود که راه مبارزه با خشونت، سرکوب غرایز انسانی نیست، بلکه کنترل و هدایت آن‏هاست. سپس تعریفی از مدارا و ظرایفی که در مفهوم آن قرار دارد ارائه می‏گردد. محور اصلی مقاله بررسی خشونت و مدارا در ادبیات کودک است. نگارنده همچنین بر آن است که نشان دهد افسانه های اژدها، و دیو و جن، پری مصداق خشونت در ادبیات کودک نیستند. در خاتمه به تحلیل و بررسی خشونت در دو نمایشنامه کودکانه پرداخته می شود.

این پژوهش با هدف بررسی نقش ویژگی های شغل، رهبری تحولی و دشواری هدف در عملکرد کارکنان به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان هولدینگ صنایع و معادن شرکت احیاء فولاد سپاهان در تابستان 1388 (2500 نفر) تشکیل دادند که از این تعداد 329 نفر با استفاده از نمونه گیری دو مرحله ی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه 22 سؤالی رهبری تحولی (با چهار خرده مقیاس موسوم به اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظارات عملکرد بالا)، پرسشنامه پنج سؤالی دشواری هدف، پرسشنامه 23 سؤالی ویژگی های شغل (با پنج خرده مقیاس تنوع مهارت، هویت تکلیف، اهمیت تکلیف، خودمختاری و بازخورد) و پرسشنامه 6 سؤالی ارزیابی عملکرد (با سه خرده مقیاس عملکرد عمومی، عملکرد فنی و عملکرد بین فردی) بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که به ترتیب برای عملکرد شغلی عمومی، دشواری هدف، تنوع مهارت و انتظارات عملکرد بالا، برای عملکرد شغلی فنی، اهداف گروهی، دشواری هدف و انتظارات عملکرد بالا، برای عملکرد شغلی بین فردی، دشواری هدف، تنوع مهارت والگوی نقش هوشمندانه و برای عملکرد شغلی کلی نیز تنوع مهارت، دشواری هدف و انتظارات عملکرد بالا دارای بالاترین توان پیش بین معنادار (01/0P<) هستند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اهمیت «توجه به خود» در زندگی زنان و نتایج این توجه در میزان احساس خوشبختی و کیفیت مطلوب زندگی آنان، به بررسی متغیرهای تشکیل دهنده «توجه به خود» و نیز مؤلفه های «احساس خوشبختی» و «کیفیت زندگی» و نیز روابط بین این متغیرها و مؤلفه ها با یکدیگر و با «توجه به خود» پرداخته است. داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس، آزمون t، آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، ماتریس همبستگی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان میدهد که بین میزان توجه به خود با احساس رضایت و خوشبختی و نیز کیفیت مطلوب زندگی زنان رابطه معنیدار وجود دارد. میزان ارتباط بین این عوامل به ترتیب 507/0 و 614/0 میباشد. همچنین بین کیفیت مطلوب زندگی و احساس خوشبختی 73/0 رابطه وجود دارد. این تحقیق با 19 فرضیه به بررسی علل و نتایج توجه به خود پرداخت. نتایج نشان داد که متغیرهای زیر به ترتیب بیشترین رابطه را با «توجه به خود» دارند. به عبارتی عوامل زیر مهمترین پیامدها و نتایج توجه به خود در زنان هستند: 1ـ موفقیت تحصیلی، 2ـ رضایت از خود و زندگی، 3ـ توجه همسر و فرزندان به زنان، 4ـ ایفای موفق نقش های مادری و همسری، 5ـ محبوبیت اجتماعی، 6ـ رضایت زناشوئی، 7ـ عزت نفس، 8ـ تعداد مشکلات، 9ـ موفقیت شغلی، 10ـ سلامت جسمانی، 11ـ سلامت روانی، 12ـ احساس زیبایی و تناسب. در بررسی علل «توجه به خود» در زنان، تجارب دوران کودکی به عنوان مهمترین عامل از بالاترین ضریب همبستگی برخوردار بود.

با توجه به این موضوع که نوع رابطه والد- فرزند نقش بسزایی در رشد یا اختلال کودک دارد. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر خانواده بر بهبود رابطه مادر- فرزند و کاهش پرخاشگری انجام شد. در یک طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل، 27 کودک با نشانه های پرخاشگری با نمونه گیری هدفمند در دو گروه آزمایش (10) و گروه کنترل (17) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش مداخلات مبتنی بر رویکرد رشد یکپارچه انسان و گروه کنترل مداخله نما (ایمنی در خیابان) را دریافت کرد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رابطه مادر- فرزند و پرسشنامه پرخاشگری کودکان پیش دبستانی بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد مداخلات رابطه مثبت کلی مادر- فرزند را به طور معناداری افزایش و خرده مقیاس های تعارض و وابستگی را به طور معناداری کاهش داد اما در خرده مقیاس نزدیکی افزایش معناداری حاصل نشد همچنین پرخاشگری به طور معناداری کاهش یافت. مداخلات توانست رابطه مادر- فرزند را بهبود بخشیده و پرخاشگری را کاهش دهد. این امر لزوم طراحی یک مداخله جامع و در ارتباط با انواع چالش های رشدی دوران کودکی را آشکار می سازد.