درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رابطه معنایی بین سال انتشار و قالب های ادبی در کتاب های اروپایی کودک و نوجوان ترجمه شده به فارسی در دهه اول قرن بیست ویکم پرداخته و قالب های ادبی را در کتاب های مورد نظر که در طول نُه سال (از ابتدای سال 2000 میلادی برابر با 11دی ماه 1378 شمسی تا انتهای سال 2008 میلادی یعنی 11 الی دی ماه 1386) از نویسندگان اروپایی به زبان فارسی در ایران چاپ شده اند، شناسایی نموده است. روش: روش به کار رفته در این پژوهش تحلیل محتوا است که در آن تلاش شده است با تحلیل نظام مند قالب های ادبی کتاب هایی که در دایره این پژوهش می گنجند هر یک از داستان ها را به روشی دقیق بررسی، و قالب ادبی آن مشخص گردد. جامعه آماری این پژوهش با بهره گیری از نمونه گیری منظم انتخاب شده است. اطلاعات مورد نیاز از هر کتاب در یک سیاهه بررسی ثبت شده و با بهره گیری از آزمون خی دو، فرضیه پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از مجموع 318 عنوان اثر داستانی ترجمه ای منتشر شده، 59 اثر (28 درصد) توسط زنان و 170 اثر (5/53 درصد) توسط مردان تالیف شده است. از سوی دیگر 89 عنوان کتاب ترجمه شده (28 درصد) نویسنده مشخص نداشتند. بررسی 4 قالب ادبی استاندارد در نظرگرفته شده حاکی از آن است که 89 کتاب در قالب ادبی داستان واقعی (28 درصد)، 81 عنوان کتاب در قالب کتاب غیر داستانی (4/25 درصد)، 106 کتاب در قالب ادبی داستان فانتزی (4/33 درصد) و 42 عنوان کتاب در قالب ادبی داستان عامیانه (2/13درصد) توسط پدیدآورندگان اروپایی تالیف شده و به زبان فارسی ترجمه شده اند. همچنین نویسندگان انگلیسی با 105 کتاب (9/31 درصد) بیشترین فراوانی نگارش را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر نتایج پژوهش نشان داد که فرضیه مورد نظر در ارتباط با «وجود رابطه معنادار بین فراوانی قالب ادبی و تاریخ نشر» تایید نشد؛ چرا که بر اساس آزمون خی دو 05/0> 135/23 p= محاسبه شد و چنین نتیجه گرفته شد که بین قالب های ادبی و تاریخ نشر در کتاب های ترجمه شده رابطه معناداری وجود ندارد. اصالت/ارزش: مقاله حاضر به شناسایی گستره قالب های ادبی کتاب های اروپایی کودک نوجوان، ترجمه شده به زبان فارسی پرداخته و از رویکردهای جدیدی است که به بررسی وضعیت کتاب های این حوزه از منظر گونه شناسی قالب های ادبی و نیز بررسی رابطه معنایی بین قالب های ادبی و سال نشر این کتاب ها می پردازد.

فصلنامه تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، مجله ای علمی-پژوهشی است که قبلاً با نام «پیام کتابخانه» منتشر می شد و از سال 1387 با تغییر در رویکرد، قالب و محتوا، پس از سه دوره انتشار، به مجله ای علمی-پژوهشی ارتقاء یافت و با نام جدید منتشر گردید. این فصلنامه از سال 1391 عملاً دارای سایتی مستقل با پشتیبانی شرکت یکتاوب گردید و کاربران از این سال به بعد توانستند مقالات خود را از این طریق ارسال، پیگیری و منتشر کنند. این مجله دارای دو شکل چاپی و الکترونیکی است و کاربران می توانند علاوه بر خرید یا اشتراک شکل چاپی، پس از ثبت نام در سایت، همه مقالات فصلنامه را به طور رایگان بارگیری نمایند.

هدف: این پژوهش به منظور بررسی وضعیت انتشار داستان های دینی منتشر شده برای کودکان و نوجوانان بین سال های 1385-1380 انجام شده است. روش: این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. جامعه آماری شامل 291 عنوان کتاب داستانی منتشر شده بین سال های 1385-1380 می باشد که برای شناسایی آن ها از پایگاه اطلاع رسانی خانه کتاب ایران استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که 77 درصد آثار توسط مردان و 23 درصد توسط زنان نوشته شد ه اند. همچنین 6/43 درصد آثار توسط تصویرگران زن و 7/56 درصد توسط تصویرگران مرد تصویرگری شده بودند. انتشار داستان های دینی فقط محدود به هفت شهر بود. بیش ترین آثار در سال 1385 و کم ترین آثار در سال 1382 منتشر شده بودند. گروه سنی «ب» و «ج» 8/47 درصد از آثار مورد بررسی را به خود اختصاص داده بود. میانگین تیراژ آثار برای کل ناشران 7246 نسخه، برای ناشران دولتی 4550 نسخه و برای ناشران خصوصی 7888 نسخه بود. مقایسه میانگین قیمت ها نشان داد که ناشران خصوصی برخلاف ناشران دولتی هر سال قیمت آثار خود را افزایش داده اند. اصالت/ارزش: با توجه به استقبال خوب خوانندگان از کتب داستانی دینی و حمایت دولت و نهادهای دولتی از انتشار این گونه آثار، پژوهش مستقلی در خصوص بررسی وضعیت انتشار آثار دینی صورت نگرفته است. این بررسی اولین پژوهشی است که در این حوزه صورت گرفته که ضمن بررسی نقش سازمان های مؤثر در زمینه نشر و حمایت از این نوع آثار، پیشنهادهایی را برای آشنایی مسئولان، ناشران و پدیدآورندگان با کاستی ها و نارسائی های موجود ارائه کرده و برنامه هایی جهت برطرف کردن مشکلات در سال های آتی پیشنهاد کرده است.

هدف: هدف پژوهش، مقایسه ی مقایسه اهمیت ملاک های رایج انتخاب کتاب کودک برای والدین و کودکان بوداست. روش: این پژوهش به روش ارزیابانه انجام گرفت. جامعه شامل دو جامعه گروه فرعی بود: نخست جامعه جامعه کودکان سنین 7 تا 12 سال شهر مشهد و عضو کتابخانه کتابخانه عمومی یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جامعه جامعه دوم شامل والدین آن ها بود. از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه بود. یافته ها: نتایج، مناسب ترین ملاک های والدین، کودکان و ملاک های رایج، هم چنین اهمیت مؤلفه های فرعی هر کدام از آن ها را مشخص کرد. والدین و کودکان هر کدام 9 مؤلفه را به عنوان مؤلفه های پیشنهادی خود معرفی کردند. بیش ترین همخوانی بین نظرات کودکان با ملاک های رایج شورای کتاب کودک، در ملاک کیفیت زبان و شیوه نگارش و بیش ترین همخوانی بین نظرات والدین با ملاک های رایج شورای کتاب کودک، در ملاک کیفیت تصویر بود. کم ترین همخوانی نظرات والدین و کودکان با ملاک های شورای کتاب کودک در کیفیت ارائه مشخص شدبود. در اولویت بندی ملاک های اصلی انتخاب کتاب، کودکان همانند والدین، کیفیت محتوا را اولویت اول، و کیفیت ارائه را اولویت آخر خود انتخاب کردند. هم چنین، در انتخاب کتاب کودک تفاوت معناداری بین وزن ملاک های والدین و کودکان در انتخاب کتاب کودک وجود داشت. و با این حال، بین وزن ملاک هایی کودکان دختر و پسر، و نیز بین وزن ملاک های پدرها و مادرها در انتخاب کتاب کودک تفاوت معناداری وجود نداشت. اصالت/ارزش: اهمیت این پژوهش در آشکار کردن مناسب ترین ملاک های کودکان و والدین در انتخاب کتاب کودک است. چرا که ممکن است اساس تصمیم گیری والدین و کودکان برای انتخاب کتاب کودک، ملاک های آن ها باشد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین تأثیر روش های کتاب درمانی بر کاهش میزان افسردگی در کودکان 7 تا 12 سال تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران بوده است. روش : این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش نیمه تجربی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان دختر تحت پوشش بهزیستی استان تهران در مرکز دخترانه دارالقراء بوده که 15 دختر 7 تا 12 سال (گروه سنی ب و ج) به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته ها: داده های به دست آمده با استفاده از آزمون یو مان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و حاکی از آن بود که بین کودکان مورد مطالعه در سازمان بهزیستی استان تهران از لحاظ میزان افسردگی در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد و کودکان مورد مطالعه پس از مداخله یعنی گذراندن دوره درمان، میزان افسردگی کمتری را در مقایسه با دوره قبل از آن از خود بروز داده اند. اصالت/ارزش: نتایج این پژوهش نشان داد که کتاب درمانی در کاهش افسردگی کودکان گروه سنی ب و ج (7 تا 12 سال) تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران تأثیر دارد. با اتکاء به یافته های این پژوهش می توان برنامه هایی عملیاتی در سطح گسترده تر برای درمان افسردگی کودکان تدوین و اجرا نمود

پژوهش حاضر به بررسی روند انتشار و گرایشهای موضوعی کتابهای اطلاعاتی کودکان و نوجوانان، طی سالهای 1380 تا 1384 می پردازد. هدف از این پژوهش، تعیین گرایشهای موضوعی کتابهای اطلاعاتی کودکان و نوجوانان طی سالهای مذکور و تعیین خلأها و کمبودهای موجود در موضوعات منتشر شده می باشد. بدین منظور، کتابشناسی کتابهای اطلاعاتی منتشر شده برای کودکان و نوجوانان، در پنج سال مورد مطالعه از طریق جستجو در پایگاه اطلاعاتی کتابشناسی ملی گردآوری و کلیه کتابها در 17 رده موضوعی دسته بندی شده اند. نتــایج پژوهش نشان میدهد که انتشار کتابهای اطلاعاتی کودکان و نوجوانان تنهـــا در فاصله سالهای 1380 تا 1381 روند رو به رشدی داشته است و از آن پس دچار سیر نزولی شده و در سال 1384 به پایین ترین میزان خود رسیده است.بیشترین درصد موضوعات منتشر شده طی سالهای 1380 تا 1384، به ترتیب مربوط به موضوعات علوم (2/38%)، سرگذشتنامه ها (26/16%)، و تاریخ و جغرافیا (9% ) میباشد. همچنین، موضوعات جامعه شناسی، کشاورزی، و ادبیات به ترتیب با 38/.%، 64/0% و 89/0% کمترین عناوین منتشر شده می باشند

راه های علاقه مند کردن دانش آموزان ودانشجویان به کتابخوانی وعادت به مطالعه وهمچنین کاربرد ماهرانه ی ان، یکی از مهم ترین ارکانتعلیم وتربیت در جامعه امروزی به شمار می رود.آنچه درمقاله ی حاضر مطرح شده تحقیق روی کودکان ونوجوانان علاقه مند وغیر علاقه مند به کتاب است .

هدف: تعیین میزان حضور مؤلفه های تفکر انتقادی در داستان های کودکان و نوجوانان از نظر مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است. جامعه مورد پژوهش شامل8 داستان تألیفی است. مؤلفه های تفکر انتقادی موجود در این داستان ها با استفاده از سیاهه وارسی توسط 48 مربی شاغل در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در استان خوزستان شناسایی شده است. یافته ها: از دید مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در کتاب های داستانی مورد بررسی مؤلفه های تفکر انتقادی دارای تأکید یکسانی نیست. نتیجه گیری: ادبیات کودک (در حوزه داستان) فقط ماهیت سرگرمی و تفریحی ندارد، بلکه دارای کارکردهای آموزشی ازجمله آموزش مهارت های فکری نیز هست که باید مدّ نظر قرار گیرد.