درخت حوزه‌های تخصصی

هدف :از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت موجود مجموعه سازی کتابخانه های دانشگاهی شیراز و ارائه راهکارهایی برای بهبود کیفی آن است. روش: روش انجام این پژوهش، پیمایشی است. ابزار کردآوری اطلاعات، پرسشنامه است و برای تجزیه و تحلیل آماری از روش توصیفی (فراوانی – درصد) و نرم افزار آماری EXCEL استفاده شده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان میدهد که تنها 25/56 درصد از مدیران و 92/53 درصد از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شیراز تخصص رشته کتابداری دارند و 75/93 درصد، در مجموعه سازی فعالیت میکنند؛ 75 درصد کتابخانه ها، به درخواست مراجعان برای انتخاب و تهیه مواد اهمیت می-دهند و روش اصلی آنان، استفاده از نمایشگاه های کتاب میباشد. کمیته ای به صورت مجزا برای انتخاب کتاب وجود ندارد و تنها 5/12 درصد، خط مشی مدونی در باب مجموعه سازی دارند. همچنین، در 75/93 درصد این کتابخانه ها، کاتالوگ ها طریقه اصلی آگاهی از چاپ و نشر مواد جدید میباشند و 25/31 درصد آن ها از مبادلات بین کتابخانه ای استفاده میکنند

با رشد فزاینده ی نشریات الکترونیکی، به دلیل قابلیت های بالقوه ی آن و گرایش کتابخانه ها به خرید و جایگزینی آن با نشریات چاپی، پژوهش گران به بررسی میزان و چگونگی استفاده ی کاربران از این قابلیت جدید در دهه ی گذشته پرداخته اند. دانشگاه امام صادق (ع) نیز، با اشتراک پایگاه های اطلاعاتی حاوی نشریات الکترونیکی، این امکان را برای کاربران خود فراهم آورده است. در پژوهش حاضر از روش پیمایشی و نیز تحلیل آمار مربوط به استفاده از منابع الکترونیکی که توسط ناشران فراهم گردیده استفاده شده است و طی آن مشخص گردید که در بین نشریات این پایگاه ها نشریات مربوط به حوزه ی مدیریت بالاترین میزان استفاده را دارا است. از نظر تعداد مراجعه به پایگاه ها، به ترتیب پروکوئست 5000، جی استور، امرالد و ابسکو قرار دارد. از نظر تعداد مقاله دانلود شده، پایگاه جی استور در بالاترین رتبه قرار دارد. تکالیف کلاسی و درسی و نیز نگارش مقاله از مهمترین دلایل دانشجویان در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی و در بین استادان، آموزش و تدریس و نگارش مقاله بالاترین دلیل استفاده ایشان است.

هدف: طرح تامین مدرک (برای کتابخانه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) در سال 1378 و در پی بحران کاهش سهمیه ارزی خرید منابع، آغاز به کار کرد. بررسی چگونگی شکل گیری، اجرا و توقف طرح تامین مدرک و همچنین سنجش میزان رضایت کتابداران از مهم ترین هدف های این پژوهش است. روش: در این پژوهش از دو روش سندی و پیمایشی استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات، علاوه بر مطالعه مستندات طرح تامین مدرک و مصاحبه با دست اندرکاران، از ابزار پرسشنامه نیز استفاده گردیده است. یافته ها: روشن ساختن نقاط قوت، ضعف و تاثیرات این طرح بر کتابخانه های مورد مطالعه از مهم ترین یافته های این پژوهش است.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین مؤلفه­های اصلی و رئوس مطالب به منظور تدوین خط­مشی مدیریت منابع الکترونیکی برای کتابخانه­های مرکزی دانشگاه­های دولتی ایران است. نوع پژوهش کیفی- کاربردی، و روش آن پیمایشی است. ابزار پژوهش، پرسشنامة محقق­ساخته­ای است که بین مدیران 112 کتابخانه مرکزی وابسته به دانشگاه­های دولتی توزیع شده است. یافته­ها نشان داد از نظر مدیران مذکور، دست کم وجود 9 عامل در تدوین خط­مشی مدیریت منابع الکترونیکی برای کتابخانه­های مورد بررسی ضروری است و باید در آن لحاظ شود. این 9 عامل به ترتیب واریانس تبیین شده، عبارتند از: مسائل مربوط به دسترسی، مباحث فنی و تخصصی، نیازسنجی از کاربران، بیان رسالت، هدفها و مسائل مالی، اجرا و بازنگری در خط­مشی، مسائل مربوط به دیجیتال­سازی، معیارهای انتخاب منابع الکترونیکی، مقدمه و تعریفهای مربوط به انواع منابع الکترونیکی، و نیروی انسانی. از نتایج مهم این پژوهش می­توان به روابط درونی بین عوامل نه­گانه اشاره کرد که در مدلی عینی این روابط و تأثیرگذاری دو جانبه آنها بر یکدیگر ترسیم شده­ است. پیشنهاد می­شود تهیه­کنندگان خط­مشی مدیریت منابع الکترونیکی در تدوین خط­مشی به این عوامل و تأثیر و تأثر آنان بر همدیگر به شکل خاص توجه کنند

هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی دانشجویان دانشکده ی تربیت بدنی دانشگاه های تهران، تربیت معلم وشهید بهشتی از خدمات کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی دانشگاه های شان می باشد که به صورت نظرخواهی از دانشجویان و با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش 800 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی بوده اند که تعداد 205 پرسشنامه معادل 25 درصد بین آنان توزیع شد. در پژوهش حاضر جنبه های مختلف کتابخانه از دیدگاه دانشجویان از جمله مجموعه سازی، خدمات مرجع، تجهیزات و امکانات رفاهی، قوانین و مقررات کتابخانه و خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی بررسی شد. با توجه به پرسش های اساسی، نتایج پژوهش نشان می دهد که دانشجویان عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی از تجهیزات و امکانات موجود، قوانین و مقررات کتابخانه و نحوه ی برخورد کتابداران رضایت دارند، اما از خدمات مرجع، خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی و خدمات عمومی راضی نیستند.

مقاله حاضر به معرفی جنبه های مختلف بخش نابینایان کتابخانه مرکزی ومرکز اسناد دانشگاه تهران از جمله مباحثی چون نحوه ایجاد بخش نابینایان، امکانات و تجهیزات و چگونگی ارائه خدمات به دانشجویان نابینا می پردازد، در ادامه جهت رشد و ارتقاء بهتر و بیشتر ارائه خدمات به این عزیزان ، راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

هدف از انجام این پژوهش تعیین و بررسی سهم نشریات ادواری در برون دادهای علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی (دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، مدیریت و اقتصاد) دانشگاه شیراز نمایه شده در Web of Science طی سالهای 1998 تا 2007 است. جامعه ی آماری این پژوهش را تعداد 1067 استناد از مجموع 51 عنوان مقاله ی نمایه شده در نمایه های استنادیA&HCI و SSCI تشکیل می دهند. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. در این پژوهش سهم نشریات ادواری نسبت به سایر منابع اطلاعاتی، زبان نشریات مورد استناد، میزان استناد به مجله های رتبه بندی شده در گزارش های استنادی مجله ها (JCR)، تعیین مجله های هسته بر اساس قانون برادفورد و مطابقت فهرست پراستنادترین مجله ها با فهرست موجودی دانشگاه شیراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که نشریات ادواری، نقش مهمی در تولید اطلاعات علمی اعضای هیات علمی دانشکده های علوم انسانی این دانشگاه دارند به طوری که میزان استناد به این نوع منابع 68 درصد است.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران با استفاده از روش تحلیل تناظر و بر اساس شاخصهای ارائه شده در موتور الکسا میباشد.جامعة پژوهش را       41 وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور تشکیل میدهد. در این بررسی، عملکرد وب سایتهای دانشگاه ها، در محیط وب ارزیابی شد و نتایج نشان داد که دانشگاه های مورد بررسی در سطح وب چندان موفق عمل نکرده اند. اکثر وب سایتها به لحاظ شاخص رتبة ترافیک بسیار ضعیف عمل کرده و رتبه ای بالاتر از صدهزار دارند. به طور کلی، دانشگاه های تهران و شیراز در اکثر شاخصها موفق عمل کرده اند، در حالیکه دانشگاه قم عملکرد بسیار ضعیفی داشته است.نتایج حاصل از تحلیل تناظر، 41 وب سایت مورد بررسی را به سه دسته تقسیم کرد که هر دسته از لحاظ برخی ویژگیها، به هم مرتبط بودند

هدف از مطالعه حاضر بررسسی تاثیر استفاده از اینترنت بر ر فتار پژوهشی اعضای هیأت علمی رشته های دانشگاه تهران در سه شاخهء علوم انسانی، علوم بایه، و فنی و مهندسی بوده است. اعضای هیأت علمی علوم انسانی. معتقدند که اینترنت تا حدودی توانسته است بر کیفیت وکمیت پژوهشی آنان موثر باشد در حالیکه اعضای هیأت علمی علوم یایه و فنی و مهندسی معتقدند که استفاده از اینترنت برکیفپت وکمیت پژوهش آنان تأئبر عمده داشته است. تفارت معنی داری میان میزان تأئیر استفاده از أینترنت بر فرابند پژوهش در سه شاخه"" مشاهده شد. سهولت و سرعت بازیابی اطلاعأت. بهبود دسترس پذیری، مفید بودن أز نظر کاربران، هزینه و پشثیبانی فنی و خطوط ارتباطی مناسب به عنوان مهم نرین عرامل مؤثر در اسنفاده از امکانات شبکه توسط اعضای هبأت علمئ، سه شاخه ببان شد مهم ترین عوامل موئر بر عدم اسنفاده از اینترنت عبارتند از: عدم آموزش، مناسب نبودن کیفیت و کمیت امکانات سخت افزاری و نرم افزاری رایانه ای موجود در دانشگاه، تردید در هویت نشر الکترونیکی، متنوع بودن مرتورهای جست و جو از نظر روش استفاده، ترافیک شبکه، عدم دسترسی به محل مدرک بازپابی شده به صورت تمام متن و نداشتن وقت کافی. یافته های پژوهش جهت توسعة شبکة اینترنت و آموزش استفاده کنندگان مفید خواهد بود. در پایان پیشنهادهایی براساس نتایج حاصل ارائه شده است.

این پژوهش به ارزیابی اوپکهای مبتنی بر وب کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران پرداخته است. بدین منظور از روش کتابخانه ای جهت یافتن ویژگیهای اوپکها استفاده گردیده است. ویژگیهای به دست آمده جهت بیان معیارهای ارزیابی به صورت سیاهه وارسی دسته بندی و طراحی شد و به وسیلهی آن اوپکهای مورد نظر از طریق مشاهده مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی 9 اوپک نشان میدهد که نیاز به بازنگری در طراحی این اوپکها وجود دارد. به طور کلی از نظر دسترس پذیری و قابلیت استفاده از نظام جستجو اوپکها وضعیت نسبتاً خوبی داشتند. در زمینه های مراحل دستیابی به اطلاعات، کاربرپسندی، ارائه انواع مختلف منابع اطلاعاتی و تعامل مستقیم میان کاربر و نظام، اوپکها وضعیت مناسبی نداشتند. همچنین نتایج این پژوهش نشان میدهد در طراحی این اوپکها کمتر به کاربران نهایی و نیازهای آن ها توجه شده است.

هدف: بدیهی است آشنایی و درک صحیح مدل های مدیریتی، و از آن جمله مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (European Foundation of Quality Management :EFQM) اهداف، نقش ها و کارکردهای آنها در کتابخانه ها می تواند راهگشای بسیاری از معضلات مدیریتی در کتابخانه های دانشگاهی باشد. این مدل مجموعه ای از روش ها و ابزارهایی است که به منظور ارزیابی سازمان و حرکت به سمت تعالی سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش/ رویکرد پژوهش: روش پزوهش حاضر پیمایشی از نوع تطبیقی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و مسئولان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز (22 نفر) است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مورد تأیید استاندارد بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) است. به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) برای توصیف وضیعت موجود، و آمار استنباطی (آزمون t مستقل) برای بررسی ( معنی داری) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد بررسی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، کیفیت مدیریت در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز با کسب 45/546 امتیاز از 1000 الگوی تعالی سازمانی، در وضیعت متوسطی قرار دارد و در آن حوزه توانمندسازها 03/285 امتیاز، حوزه نتایج 41/260 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «خط مشی و استراتژی» تعلق دارد. درمقابل، کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 07/446 امتیاز را کسب کرده است و در آن حوزه توانمندسازها 36/240 امتیاز و حوزه نتایج 71/205 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «نتایج منابع انسانی» تعلق دارد. نتیجه گیری: استفاده از الگوی تعالی سازمانی EFQM موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف در 9 حوزه در مدیریت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز شد، که درنهایت نقاط ضعف به عنوان حوزه های بهبود مورد بررسی قرار گرفت.