درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان تأثیر مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی بر خلاقیت، علاقه به مطالعه و خودکارآمدی دانش آموزان دوره ابتدایی (مقطع سنی 12-9 سال) مراجعه کننده به کتابخانه عمومی هنر و اندیشه فولادشهر و نیز بررسی تأثیر عامل جنسیت بر ویژگیهای ذکر شده است. روش: پژوهش حاضر مطالعه نیمه آزمایشی مبتنی بر اندازهگیری تأثیر مداخله متغیر مستقل مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی بر رفتار تک گروه آزمایشی از طریق مشاهده رفتار آزمودنی ها حین اجرا و نیز مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون بوده است. جامعه آماری، دانشآموزان دوره ابتدایی مقطع سنی 12-9 مراجعه کننده به کتابخانه عمومی هنر و اندیشه فولادشهر اصفهان بودند که از بین آنها 20 نفر دانش آموز دختر و پسر در مقطع سنی 12-9 سال به صورت تصادفی گزینش شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. در شروع کار از گروه مورد نظر پیش آزمون گرفته شد. سپس اعضای گروه طی 10 جلسه و در هر جلسه 2 کتاب تعاملی رایانهای مطالعه کردند. پس از پایان 10 جلسه امتحان، از گروه آزمایش پس آزمون گرفته شد. یافتهها: یافته ها بیانگر آن بود که از دیدگاه دانش آموزان مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی سبب افزایش میزان خلاقیت، علاقه به مطالعه و خودکارآمدی در آنها می شود همچنین جنسیت تأثیری بر ویژگی های مذکور ندارد. اصالت/ارزش :ارزش این مقاله در بیان اثر کتابهای تعاملی الکترونیکی به عنوان یکی از مهم-ترین رسانههای انتقال پیام در افزایش علاقه به مطالعه و خودکارآمدی است.

این مقاله ابتدا به اهمیت مجلات در ارتباطهای علمی و بحران پیش روی کتابخانه­ها برای اشتراک این مجلات می­پردازد. سپس رویکرد به مجلات دسترسی آزاد را به عنوان روشی جدید در ارتباطهای علمی مورد توجه قرار می­­دهد، پیش زمینة ظهور این مجلات را بررسی می­کند، مسائل مرتبط به آنها را ارائه می­دهد و در نهایت نگرانیهای مربوط به آنها را بیان می­نماید و میپذیرد که جنبش دسترسی آزاد با وجود تاریخچة اندک خود، تأثیری بسزا در وضعیت ارتباطهای علمی در سطوح علمی، دانشگاهی و جوامع انتشاراتی داشته است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی انطباق قواعد لوتکا و پائو با تعداد نویسندگان و مقالات آنان در حوزه های علوم رایانه و هوش مصنوعی در پایگاه اطلاعاتی وب آو ساینس در سال های 1986 تا 2009 است. اهداف فرعی پژوهش عبارتند از الف) جایگزینی «تعداد همکاری در تالیف» نویسندگان به جای تعداد مقالات آنان در قاعده پائو؛ ب) بررسی معیارهای بررسی قواعد لوتکا و پائو. پژوهش حاضر از نوع نظری بوده و با استفاده از قواعد علم سنجی انجام شده است. نتایج حاکی از این است که تعداد نویسندگان و تعداد مقالات آنان در حوزه های علوم رایانه و هوش مصنوعی با قاعده لوتکا انطباق ندارد، اما مطابق قاعده پائو است. رابطه بین تعداد نویسندگان و تعداد «همکاری در تالیف» آنان در این دو حوزه با قاعده پائو انطباق ندارد. برای مقایسه پذیر ساختن یافته-های پژوهش های مختلف، هماهنگ سازی استفاده از روش های بررسی قواعد علم-سنجی ضروری به نظر می رسد، از این رو در پایان، پیشنهادهایی برای هماهنگ سازی روش مطالعه این قواعد ارائه شده است. تفاوت های موجود در مطالعات در ارتباط با مطالعه نحوه رشد بروندادهای علمی نویسندگان براساس قاعده لوتکا یا پائو، روش شمارش نویسندگان مقالات، دامنه حوزه موضوعی یا موضوعات مورد مطالعه، بازه زمانی مورد مطالعه، و آزمون آماری است. یکسان سازی استفاده از روش شناسی ها در قواعد لوتکا و پائو در مطالعات علم سنجی و نتایج و یافته های حاصل از این گونه مطالعات در سطح ملی و بین المللی می تواند تا حدود زیادی حاصل تحقیقات را مقایسه-پذیر کند و در مسیر انجام پژوهش های هماهنگ گام بردارد

این پژوهش با هدف بررسی تأثیرگذاری ویژگی تعامل رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی بر رفتار علمی کاربران و بررسی نقش واسط دستیابی به تجربه دلپذیر و نقش مداخله گر خودکارآمدی انجام شده است. ابتدا شاخص های سه متغیر ""تعامل رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی""، دستیابی به ""تجربه دلپذیر""، و ""رفتار علمی"" شناسایی و تدوین گردید. سپس، داده ها با استفاده از پرسشنامه (366 آزمودنی شامل اعضاء هیئت علمی و دانشجوی دکتری به آن پاسخ دادند) گردآوری شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش از روش ""مدل سازی معادله ساختاری"" استفاده شد. متغیرهای جمعیت شناختی بر میانگین متغیرهای مورد مطالعه تأثیر معنی دار نداشت. اما، تأثیر مهارت زبان انگلیسی بر میانگین متغیرهای خودکارآمدی، تعامل رابط کاربر، تجربه دلپذیر، رفتار علمی معنی دار بود. نتایج تحلیل مدل ساختاری نشان داد که تأثیر ""خودکارآمدی"" بر ""تعامل رابط کاربر"" و ""رفتار علمی"" معنی دار است. تأثیر متغیر ""تعامل رابط کاربر"" بر ""تجربه دلپذیر""، و ""تجربه دلپذیر"" بر ""رفتار علمی"" معنی دار است. خودکارآمدی به عنوان مداخله گر ویژگی مهمی برای ایجاد تعامل با رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی و ارتقاء رفتار علمی در افراد است. به واسطه دستیابی کاربران به تجربه دلپذیر، تأثیر تعامل رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی بر رفتار علمی کاربران افزایش می یابد. ممکن است یافته های این پژوهش در حوزه هایی مانند ""آموزش از راه دور"" یا ""تربیت پژوهشگر"" مورد استفاده قرار گیرد. تحول رفتار علمی کاربران به عنوان حاصل تعامل انسان با رایانه زاویه جدیدی برای پژوهش در حوزه تعامل انسان-رایانه بگشاید. تأثیر پذیری رفتار علمی کاربران از تعامل رابط کاربر بر اثر دستیابی به تجربه دلپذیر، سبب تقویت نظریه ""تجربه دلپذیر"" گردد. این پژوهش به دلیل ارائه چارچوبی نظری درباره تأثیر تعامل رابط کاربر بر رفتار علمی حوزه پژوهشی نویی معرفی نموده است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان و عوامل مؤثر بر رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات پیوسته ی واحدهای اطلاع رسانی کتابخانه های مرکزی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران می باشد. برای تعیین میزان رضایت مندی و عوامل مؤثر بر آن از عواملی همچون سرعت دریافت اطلاعات، روزآمد بودن اطلاعات، تعداد پیشینه های بازیابی شده، تعداد دفعات استفاده از پایگاه های اطلاعاتی، مرتبط بودن اطلاعات دریافتی، آشنایی با نحوه ی جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و راهنمایی و جستجو توسط کتابدار استفاده شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی توصیفی انجام گرفته شده است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. براساس نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل یافته ها، بیشتر پاسخگویان سرعت دریافت اطلاعات، روزآمد بودن اطلاعات، تعداد پیشینه های بازیابی شده، مرتبط بودن اطلاعات دریافتی، آشنایی با نحوه ی جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و تعداد دفعات استفاده از پایگاه های اطلاعاتی را در رضایت مندی خود مؤثر دانسته اند. همچنین بیشتر پاسخگویان تمایل داشته اند که خود عمل جستجو را انجام دهند. در پایان پیشنهادهایی جهت بهتر شدن خدمات پیوسته این واحدهای اطلاع رسانی و نیز پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه شده است.

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت تهیه و خرید منابع الکترونیکی در کتابخانه-های تخصصی دولتی شهر تهران از دیدگاه مدیران کتابخانه ها می باشد، که به چگونگی وضع موجودی منابع الکترونیکی، نحوه خرید و تهیه آن ها و مشکلات تهیه منابع الکترونیکی در کتابخانه-های تخصصی دولتی شهر تهران پرداخته شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی- توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه مورد پژوهش 86 نفر از مدیران کتابخانه های تخصصی دولتی شهر تهران بوده اند که 60 نفر از مدیران (70 درصد) پرسشنامه را عودت دادند و یافته های پژوهش بر اساس داده های این تعداد پرسشنامه به دست آمده است. تحلیل های این پژوهش به کمک آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزارهای excel و SPSS صورت گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در 10 کتابخانه هیچ گونه منبع الکترونیکی وجود نداشت؛ 28 کتابخانه هر سه مورد منبع الکترونیکی( کتاب، مجله، پایگاه اطلاعاتی) را دارا می باشند و در 22 کتابخانه نیز یک یا دو نوع از منابع الکترونیکی موجود بوده است. منابع الکترونیکی در اکثر کتابخانه های تخصصی موجود بوده؛ اما با توجه به رشد روزافزون آن ها در کتابخانه های جهان و نیز مزایای منابع الکترونیکی، میزان منابع الکترونیکی برای کتابخانه های تخصصی بسیار کم بوده است. عمده ترین مشکلات تهیه منابع الکترونیکی، هزینه خرید منابع الکترونیکی، هزینه خرید تجهیزات لازم برای استفاده از این منابع و سپس تصمیم گیری در خصوص انتخاب نوع منبع الکترونیکی عنوان شده است. در اکثر کتابخانه های تخصصی شهر تهران برای تهیه و خرید هر سه نوع منبع الکترونیکی کم تر از 10 درصد بودجه کتابخانه اختصاص داده می شود. اصالت/ارزش: با وجود اینکه در زمینه منابع الکترونیکی و موارد مرتبط با آن پژوهش های بسیاری صورت گرفته است، اما کم تر به بررسی وضعیت خرید و تهیه این منابع از دیدگاه مدیران کتابخانه ها پرداخته شده است. همچنین نتابج حاصل از پژوهش می تواند معیاری برای ارزیابی روزآمدی و کارآیی کتابخانه های تخصصی در امر تولید و انتشار منابع الکترونیکی باشد.

Jorge E. Hirsch در سال 2005 میلادی، شاخصی را با عنوان h index ابداع کرده است که به وسیلة آن، بازده علمی دانشمندان و محققان، با عدد نشان داده میشود. در این مقاله، تعریف h index همراه با مثالی از بانک اطلاعاتی Scopus، برای درک بهتر تعریف، ارائه شده است. در بخشی از این مقاله، سه بانک اطلاعاتی Google Scholar، Scopus و ISI Web of Science به عنوان منابعی که برای دستیابی به h index میتوان در آنها جستجو کرد، معرفی شده اند. در بخش دیگری از این مقاله مراحل دستیابی به h index که به طور خودکار در بانک اطلاعاتی Scopus محاسبه میشود، با مثال، ارائه شده است. در پایان مقاله، چگونگی محاسبة h index، به طور دستی، و با یک مثال بیان گردیده است

این پژوهش تعداد پیوندهای وارد شده را به وبگاه مستقل 69 مجله علوم پزشکی نمایه شده در پایگاه «آی. اس. آی» که از وبگاه مستقلی برخوردار بوده اند را با استفاده از سه موتور جستجوی آلتاویستا، آل د وب و یاهو و با روش وب­سنجی بررسی کرده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم افزار آماری علوم اجتماعی استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشترین میزان پیوندهای برقرار شده در سه موتور جستجو مربوط به مجله«بریتیش مدیکال ژورنال» است. یافته­های حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه آماری معنی­داری بین تعداد پیوندهای خارجی به وبگاه مجلات و عامل تاثیر آنها ( 82/0 در آل د وب و 65/0 در یاهو و آلتاویستا) وجود دارد. یافته­های حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میان سه موتور جستجو از نظر سنجش میزان صفحات و پیوندهای داخلی هیچ تفاوت معنی­داری وجود ندارد اما از نظر سنجش عامل تاثیر با یکدیگر متفاوت هستند. بر این اساس مجلاتی که عامل تاثیر بالاتری دارند تعداد پیوند بیشتری به وبگاه خود جذب می­کنند. سه موتور جستجو از لحاظ سنجش میزان پیوند داخلی و تعداد صفحات تفاوت معناداری ندارند، اما از لحاظ عامل تعداد پیوندهای کلی و خارجی و عامل تاثیر تفاوت معنی­داری را نشان می­دهند. تفاوت معناداری میان این سه موتور جستجو از لحاظ تعداد پیوندهای کلی و خارجی (که مهمترین پیوند در مطالعات وب سنجی به شمارمی روند) تفاوت معناداری وجود دارد ولی اگر معیار سنجش، عامل تاثیر وب باشد این سه موتور جستجو از این لحاظ تفاوت معنی داری را نشان می دهند

در سالهای اخیر وبلاگ به عنوان یکی از محصولات نسل جدید اینترنت یا آنچه وب2 نامیده می شود جای خود را در شبکه گسترده اینترنت به خوبی یافته است، کتابداران و اطلاع رسانان نیز با توجه به ماهیت رشته خود و نقش های متفاوتی که به عنوان کتابدار در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ایفا می کنند می توانند از وبلاگ به عنوان محملی سریع و آسان برای اطلاع رسانی و اشتراک دانش استفاده نمایند. در این پژوهش تعداد 150 وبلاگ کتابداری و اطلاع رسانی انگلیسی زبان به منظور بررسی و تحلیل روابط میان نوع وبلاگ ها (شخصی، کتابخانه ای و گروهی) و ساختار محتوایی و فنی آنها، به صورت نمونه گیری هدفمند و با استفاده از شیوه های وب سنجی، انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته اند، در این مطالعه سعی شده تا با تحلیل آماری ارتباط معناداری بین نوع وبلاگ ها (شخصی، کتابخانه ای و گروهی) و هر یک از جنبه های محتوایی و فنی آنها به پرسشهای پژوهش در مورد معناداری یا عدم معناداری روابط در میان نمونه مورد پژوهش پاسخ داده شده و به نقش این مسئله در جامعه وبلاگهای کتابداری و اطلاع رسانی پی برده شود. یافته های پژوهش نشان می دهند که بین نوع وبلاگها و نحوه روزآمدی آنها ارتباط معناداری وجود دارد، همچنین بین نوع وبلاگها و محتوی آنها نیز ارتباط معنادار است. اما بین نوع وبلاگ و نوع ابزار وبلاگ نویسی ارتباط معناداری وجود ندارد و در برخی موارد هم رابطه معناداری در سطوح مختلف وجود داشته است مانند رابطه بین اهداف وبلاگ نویسی و نوع وبلاگ ها که در چهار مورد معنادار نبوده و در پنج مورد معنادار بوده است. محققین این پژوهش معتقدند که روابط مذکور احتمالا می توانند در جامعه وبلاگ های کتابداری و اطلاع رسانی ایرانی هم وجود داشته باشند که با انجام پژوهشهای مشابهی این مسئله قابل بررسی خواهد بود.