درخت حوزه‌های تخصصی

هنر و معماری

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۲۷٬۵۴۰ مورد.
۱۶۱.

مطالعه تطبیقی نقوش کتیبهها و پرندگان سفالهای دوره سامانی (نیشابور، قرن 3 و 4 ه.ق) با سفال دوره تانگ درچین (چانگشا، قرن7تا10م) بر اساس نظریه گشتالت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 45 - 55

کلید واژه ها: سفال نیشابور سفال چانگشا دوره سامانی دوره تانگ نقوش سفال گشتالت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 446 تعداد دانلود : 618
سامانیان افزون بر ارتباط گسترده با مناطق مختلف، با احیای هنر ایران پیش ازاسلام، زمینه های رشد و شکوفایی فرهنگ و هنر ایران را فراهم آوردند. از دستاوردهای این زمینه سازی، کاربرد متفاوت تزیینات خوشنویسی بر ظروف سفال سامانی است که با تمرکز بر اندیشه ایرانی و  تأثیرپذیری از نقوش هم عصر خود در سفال دوره تانگ چین شکل گرفته است. مسئله اینجاست که تنوع خطوط کوفی و ساده سازی نقوش پرندگان در سفال سامانی چه شباهت هایی با نقوش سفال تانگ و تفکر آن دارد؟ این مقاله با هدف شناخت ویژگی های مشترک بصری و معنایی خوشنویسی و دیگر نقوش سفال دو منطقه نیشابور و چانگشا، بر این فرض می باشد که روابط بینافرهنگی میان این دو تمدن در شکل و محتوا، مبتنی بر چرخش زمان،گردش طبیعت و به ویژه ارتباط انسان با جهان هستی است که از طریق عناصر طبیعت در تزیینات بازنمایی شده است.نگارندگان با روش توصیفی-تحلیلی به مطالعه تطبیقی عناصر بصری و اندیشه های این دو دوره بر اساس اصول گشتالت پرداخته و به این نتیجه رسیده اند که نقوش سفال های هر دو منطقه بر پایه اصول گشتالت مشترکی شکل گرفته است که معناهای مشابهی از تفکر دائوئیستی و عرفان اسلامی را در بر دارد، به طوری که در طرح اندازی برخی از نقوش رایج سفال سامانی تأثیراتی از تفکر چین مشاهده می شود.   
۱۶۲.

بررسی مؤلفه های شکل گیری کانسپت (طرح مایه) در آموزش طراحی معماری با رویکرد پیشینه محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم خرداد ۱۴۰۲ شماره ۱۲۰ 29 - 42

کلید واژه ها: کانسپت (طرح مایه) ایده اسکیس هندسه الگوواره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 826 تعداد دانلود : 195
بیان مسئله: توانایی طراحی، یکی از مهم ترین و پیچیده ترین توانمندی های شناختی است که آدمی سعی در پرورش آن داشته است. طراحی مستلزم فرایند ذهنی پیچیده ای از توانایی دست یازیدن به انواع زیادی از اطلاعات، درآمیختن آن ها در مجموعه ای منسجم از ایده ها و نهایتاً به وجودآوردن شکلی تحقق یافته از آن ایده هاست. این مقاله منشأ شکل گیری کانسپت و رسیدن به طرح مایه را با تشریح زیرمجموعه ها و فاکتورهای مهمی چون آموزش طراحی، اسکیس، خلاقیت، هندسه و بررسی نمونه های برجسته، کنکاش کرده و در این مسیر کوشیده است تا با بهره گیری از مطالعات پیشین به نتیجه ای مطلوب در رابطه با منشأ تولید کانسپت (طرح مایه) برسد. با توجه به نقش انکارناشدنی کانسپت ها در فرایند طراحی، این پرسش اساسی مطرح می شود که آیا می توان شکل گیری کانسپت (طرح مایه) در ذهن طراحان (معماران) قبل از رسیدن به راه حل نهایی را تئوریزه کرد و گسستی که امروزه در میان نظر و عمل طراحان (معماران) ایجاد شده را به یکدیگر پیوند داد؟هدف پژوهش: هدف این پژوهش پرکردن شکاف بین نظر و عمل، در پروژه ها و پایان نامه های معماری است. در هسته مرکزی این مطالعات، منظر روشن و رشدیافته ای درباره ماهیت توانایی طراحی و پرورش آن شکل گرفته است. از این منظر، توانایی طراحی، وجهی از توانایی های شناختی انسانی شمرده می شود که هر فرد به میزانی از آن بهره دارد. ایده اولیه آغازگر خلق طرح مایه بوده و توسعه طرح مایه، طرح نهایی را موجب خواهد شد.روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهش های بنیادی است و بر اساس روش تحقیق کیفی و رویکرد علّی (کشف و شهودی)، با بهره گیری از تجربیات نویسندگان در امر آموزش طراحی معماری، با انجام تحلیل ها و استدلال منطقی همراه خواهد بود. بدین منظور، به مطالعات عمومی درباره طرح مایه و پیشینه موضوع پرداخته سپس روش اجرای پژوهش و چگونگی آزمون ها و ارزیابی ها، نرم افزارهای موردنیاز، سخت افزارهای لازم، مراحل کاری و روند اجرای ارزیابی و آزمون ها، تکنیک های موردنیاز و بررسی پارامترهای مختلف، تشریح شده و در قدم بعدی مؤلفه های نخستین تولید کانسپت (طرح مایه) و یافته های طرح معرفی شده است.نتیجه گیری: می توان گفت کانسپت (طرح مایه)ها جنبه ای شهودی از فرایند طراحی معماری اند، چراکه واسطه ای هستند بین عالم درون و عالم برون طراح. طرح مایه عامل اتصال بین نظر و عمل در طراحی است و می توان گسستی که بین این دو ایجاد شده را با بحث پیرامون تکوین طرح مایه ها ترمیم کرد.
۱۶۳.

تحلیل مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار جهانی شدن بر فضاهای عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم شهریور ۱۴۰۲ شماره ۱۲۳ 5 - 18

کلید واژه ها: فرایند جهانی شدن فضاهای عمومی فضاهای جمعی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 500 تعداد دانلود : 625
بیان مسئله: جهانی شدن فرایندی در حال وقوع است که اثرات قطعی آن بر شهرها و ریزفضاهایشان هنوز مشخص نشده است. جهانی شدن سبب شده است تا اقدامات و تحولات نقطه ای از جهان بر نقاطی آن سوی جهان اثر گذارد. در دنیای جهانی شده امروز که جامعه محلی و نسبتاً بسته گذشته، تبدیل به یک جامعه فرامحلی، جهانی و یا محلی- جهانی شده است، شاخص های بسیاری بر زندگی شهری تأثیرگذارند. ازاین رو این فرایند با ابعاد و مؤلفه های ویژه اش در عرصه فضاهای جمعی در هر دو بعد کالبد و رفتار نیز به روشنی خود را نشان می دهد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که فضاهای جمعی از کدام یک از ابعاد جهانی شدن بیشترین تأثیر را گرفته است؟ و پرسش دیگر که بدان پرداخته می شود این است که جهانی شدن چگونه بر الگوهای رفتاری شهروندان در فضاهای جمعی تأثیر داشته است؟هدف پژوهش: پژوهش حاضر بر آن است که مهمترین مؤلفه های تأثیرگذار بر فضاهای عمومی را تحلیل کرده و چگونگی تأثیر جهانی شدن بر الگوهای رفتاری شهروندان در فضاهای عمومی را بررسی کند.روش پژوهش: برای پاسخ به این پرسش ها با نگاهی کلان و انتقادی و  با استفاده از روش فراتحلیل مهمترین ابعاد جهانی شدن که بر فضاهای جمعی تأثیرگذار هستند، شناسایی شده و سپس با استفاده از پرسشنامه خبرگان و تحلیل های آماری به منظور سنجش پایایی و توزیع نرمال داده ها نرم افزار spss نسخه 26 و در نهایت با روش دلفی فازی رتبه بندی عوامل صورت گرفته است.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد جهانی شدن به طور غیر مستقیم و به واسطه اثرگذاری بر مهم ترین ابعاد زندگی انسان معاصر بر الگوهای رفتاری وی نیز تأثیرگذار بوده است. رونق فناوری اطلاعات به این اتفاق شتاب بخشیده است و با جابجایی مرزهای روانی در برایند کلی هر سه جنبه از رفتار (ضروری، اجتماعی، اختیاری) و همچنین هر دو بعد کیفی فضای شهری، تأثیرات غیرقابل چشم پوشی داشته است. در رتبه بندی انجام شده؛ ارتباطات مجازی، جریان مداوم اطلاعات، ارزش ها و سلایق، کنترل و نظارت بر مردم و مسئولین به واسطه پیشرفت تکنولوژی به ترتیب رتبه اول تا سوم اثرگذاری بر فضاهای جمعی در جریان جهانی شدن را به دست آورده اند. بنابراین پیشرفت تکنولوژی و انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی که به واسطه آن ممکن شده است، بیشترین تأثیر را بر فضاهای جمعی شهرها در جریان جهانی شدن بر عهده داشته است. این امر لزوم توجه بیشتر به شاخص های مطرح شده را در طراحی فضاهای جمعی در دنیای جهانی شده به روشنی بیان می دارد.
۱۶۴.

بازیابی فرم ادوات جنگی دوره ایلخانی بر اساس نگاره های منابع تاریخی این دوره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جلوه هنر سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۸) 72 - 91

کلید واژه ها: ادوات جنگی ایلخانی نسخ خطی نگارگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 78 تعداد دانلود : 56
ساخت ادوات جنگی به منظور دفاع، تثبیت و گسترش قدرت حاکم همواره مورد توجه نهادهای قدرت در اعصار مختلف بوده است. ایلخانان نیز برای اعتلای حکومت خود نیازمند ساخت تجهیزات نظامی بوده اند. امروزه، علی رغم کاوش های باستان شناسی در محوطه های ایلخانی، اطلاعات چندانی از این جنگ افزارها به دست نیامده است. در این میان، نگاره های دوره ایلخانی، به دلیل پرداختن به صحنه های رزمی، از منابع دست اول جهت آگاهی از انواع ادوات جنگی این دوره به حساب می آیند. بر همین اساس، در این مقاله با بررسی و تحلیل نگاره های دوره ایلخانی، انواع ادوات جنگی مورد استفاده این دوره مورد مطالعه قرار می گیرد و طرحی از آن ها نیز جهت آشنایی بیش تر ارایه می شود. هدف، بررسی فرم، تزیین و کاربرد سلاح های دوره ایلخانی است. شیوه گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه ای انجام شده است. پژوهش حاضر به روش تاریخی، توصیفی- تحلیلی درصدد است بر اساس نگاره های نسخ خطی و با استفاده از منابع مکتوب تاریخی به این پرسش ها پاسخ دهد که: در دوره ایلخانی از چه نوع ادوات جنگی استفاده می شد و این ادوات جنگی دارای چه فرم و تزییناتی بوده اند؟ آیا فرم و نقوش ادوات جنگی این دوره، نشان از رده نظامی افراد دارد؟ یافته های پژوهش نشان می دهند که، در این دوره مجموعه ای از انواع شمشیر، گرز، نیزه، تیر و کمان، سپر دفاعی، زره، کلاه خود و منجنیق در طی لشکرکشی در میدان های کارزار، مبارزه تن به تن، شکار و مراسم دربار مورد استفاده قرار گرفته است که طرح آن ها در بدنه اصلی مقاله ارایه خواهد شد. زره و کلاه خود این دوره نشان از رده نظامی دارد و برخی از جنگ افزارها دارای نقوش اسلیمی، هندسی، گیاهی و حیوانی هستند.    
۱۶۵.

سبک زندگی و اثربخشی نقوش انسانی خانه ابریشمی بر ماندگاری جایگاه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جلوه هنر سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 33 - 44

کلید واژه ها: سبک زندگی نقاشی دوران قاجار خانه های اعیانی خانه ابریشمی جایگاه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 240 تعداد دانلود : 613
  سبک زندگی مفهومی است که با انتخابی شدن روش زندگی معنا پیدا می کند و به شخصیت و ترجیحات افراد برمی گردد. با روی کارآمدن سلسله قاجار درتاریخ پررمز و راز ایران به واسطه پیشرفت هایی که در جنبه های اجتماعی -اقتصادی، فرهنگی و توسعه روابط خارجی با کشورهای اروپایی و غربی و رواج تجددگرایی در کشور رخ داد، تصویرگری و تزیینات دچار تغییرات اساسی گردید. در این شرایط، گروه های مختلف اجتماعی شکل گرفت که به تدریج، و در اثر مجاورت و هم نشینی گروه های مختلف سبک های زندگی خاصی ایجاد گردید. این پژوهش، نه تنها جنبه های تاریخی را بررسی می کند، بلکه به تحلیل خصایص اجتماعی- فرهنگی نیز می پردازد و به دنبال یافتن اثربخشی نقوش انسانی بر کیفیت سبک زندگی و ماندگاری جایگاه اجتماعی در خانه های تجار و بازرگانان است. از این رو پرسش این است که، چگونه نقوش انسانی بر کیفیت زندگی و ماندگاری جایگاه اجتماعی طبقات اجتماعی در خانه های اشرافی گیلان دردوران قاجار اثرگذار بوده است. خانه ابریشمی به جا مانده از دوران قاجار در رشت به عنوان نمونه، مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته است. از آن جایی که، در این دوران اقتصاد و تجارت رونق گرفت و رشت به عنوان شهری تجاری شناخته شد، عوامل اقتصادی اثرات شگرفی بر جای گذاشته است. از این رو، بازرگانان بسیاری در رشت زندگی می کردند. آن ها خانه های مسکونی خویش را باشکوه و بزرگ می ساختند. با در نظر گرفتن ماهیت موضوع، پژوهش حاضر مبتنی بر استدلال استنتاجی است و با رویکردی به تحلیل محتوا، روش شناسی تفسیری-تاریخی را اتخاذ می نماید. لذا، اطلاعات این پژوهش از طریق تحقیقات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی جمع آوری شده است. در رشت خانه های اعیانی و مجلل بسیاری باقی مانده است. چرا که به دلیل توسعه ابریشم، این شهر در دوران قاجار از رشد اقتصادی قابل توجهی برخودار بود. بر طبق تفسیر و تحلیل یافته ها ارتباط مستقیمی میان متغیرات سبک زندگی و عواملی مانند عادت واره، مصرف گرایی، تمایزات اجتماعی، سرمایه اقتصادی، شغل و سبک کاری افراد وجود داشته است. 
۱۶۶.

نگرش تحلیلی بر آرایه های معماری خانه های قاجار؛ موردشناسی:خانه قاجاری فیض مهدوی شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال یازدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۰ 35 - 54

کلید واژه ها: آرایه ها معماری خانه های قاجار خانه فیض مهدوی کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 749
تحولات آرایه های معماری در خانه های قاجاری کرمانشاه، بواسطه ی تغییرات معماری تحت تاثیر و نفوذ گسترده ی الگوهای معماری غرب در ایران پدیدار شد. توسعه تزئینات معماری این خانه ها، با استفاده از مفاهیم زیبایی شناسی، خلاقیت و افکار هنرمندان معمار و مطابق با نیازها و امکانات موجود در این دوره متجلی گردید. در این پژوهش، چگونگی کاربرد آرایه های معماری به طور اخص در خانه فیض مهدوی شهر کرمانشاه به عنوان یک مجموعه ی ارزشمند میراثی- فرهنگی در بافت تاریخی شهر و تحلیل میزان تاثیرگذاری الگوهای توسعه معماری در آرایه های معماری خانه قاجاری به عنوان پرسش های اساسی تحقیق مطرح شده است که تاکنون مورد ارزیابی قرار نگرفته است. این پژوهش با روش تاریخی، تفسیری و بررسی تطبیقی طی مراحل «بررسی الگوهای آرایه ها و تعیین مولفه های تاثیرپذیری از معماری سنتی ایران و معماری غرب در خانه های قاجاری»؛ «تحلیل تطبیقی چگونگی و میزان تاثیرگذاری معماری سنتی ایران و معماری غرب در آرایه های معماری خانه ی فیض مهدوی» و «تبیین و ارزیابی چگونگی و میزان الگوپذیری آرایه های معماری از معماری سنتی ایران و معماری غرب در خانه ی فیض مهدوی» صورت گرفت. تحلیل موضوع در این نوشتار بر اساس جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی برای بررسی محدوده ی مطالعاتی مورد نظر میسر شد. تحلیل و جمع بندی نتایج حاصل از یافته های ارزیابی این پژوهش بصورت تطبیقی نشانگر آن است که، تحولات و الگوپذیری آرایه های معماری خانه قاجاری فیض مهدوی، طی دو مرحله متفاوت فضاهای بیرونی و درونی خانه را در آغاز تحت تاثیر تزئینات معماری سنتی ایران به صورت تزئینات ساده و سپس تلفیق هنر تزئینات سنتی با تزئینات غربی مجلل قرار داده است.
۱۶۷.

شناسایی رابطه محرمیت با تغییرات سازمان فضایی خانه های بیرجند در دوره انتقال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 71-88

کلید واژه ها: محرمیت دوره انتقال سازمان فضایی بیرجند معماری خانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 269 تعداد دانلود : 53
از آنجا که خانواده نظامی است بر پایه روابط درونی و بیرونی، خانه سازمان فضایی ویژه ای را می طلبد که در آن تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی و نوع رابطه آنها با یکدیگر اهمیت می یابد. از این رو "اصل محرمیت" به زیبایی در چگونگی سازماندهی فضایی و نحوه قرارگیری عملکردها، نمایان شده است. تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در دوره انتقال سبب تغییرات گسترده در شیوه زندگی و به تبع آن تحول و دگرگونی در سازمان فضایی بناهای مختلف؛ از جمله خانه ها گردید. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناخت تأثیر تغییرات کالبدی سازمان فضایی، در دوره انتقال (اواخر قاجار و دوره پهلوی اول) بر میزان محرمیت خانه ها در شهر بیرجند است. بر این اساس، پژوهشگران در پی پاسخگویی به این پرسش هستند که: تغییرات کالبدی سازمان فضایی خانه ها چه بوده است و این تغییرات، چه اثراتی را بر میزان محرمیت خانه های بیرجند در دوره انتقال داشته است؟ پژوهش حاضر با رویکردی اثبات گرایانه، از روش های تاریخی و توصیفی تحلیلی در جهت رسیدن به هدف، بهره گرفته است. جمع آوری داده ها مطابق با دو شیوه اسنادی و میدانی است. جامعه آماری مشتمل بر خانه هایی است که متعلق به دوره مورد نظر هستند و ثبت ملی شده باشند؛ نه باب از این خانه ها متعلق به دوره قاجار؛ هشت باب قاجار- پهلوی و هشت باب خانه دیگر متعلق به دوره پهلوی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در طی دوران انتقال، میانگین مساحت توده هر خانه از 360 مترمربع به 223 مترمربع کاهش یافته است و تمایل به قرارگیری توده در سه و یا دو طرف فضا نمود بیشتری یافته است. سلسله مراتب حرکتی نیز حذف فیلترها و واسطه هایی همانند هشتی و دالان و ایوان را نشان می دهد. نتایج مؤید آن است که تغییرات در مؤلفه ها و عناصری همانند: نسبت توده و فضا، نظم توده و فضا، سلسله مراتب حرکتی، ورودی، هشتی، حیاط و فیلترها، طی بازه زمانی دوره انتقال، در کالبد معماری خانه های بیرجند، سبب شده است محرمیت که سابقه ای چندهزار ساله در معماری ایران داشته است؛ کمرنگ شود. همچنین مقایسه نتایج پژوهش حاضر با دیگر پژوهش ها، نشان می دهد که تغییرات در شهر بیرجند نسبت به شهرهایی مانند مشهد، تهران و اصفهان کمتر و آرام تر بوده است؛ این امر می تواند ناشی از تأثیرات مذهبی و دور بودن بیرجند از تحولات فرهنگی و سبک زندگی در دیگر شهرهای بزرگ آن دوره، ازجمله مرکز استان باشد.
۱۶۸.

معرفی و طبقه بندی طرح های تراشِ آثار شیشه ای موجود در موزه قاجار تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای صناعی اسلامی سال ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) ۷۴-۶۱

کلید واژه ها: موزه قاجار تبریز تراش و تزیینات شیشه طرح تراش شیشه شیشه قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 256 تعداد دانلود : 901
تراش بر روی شیشه یکی از مهمترین شیوه های تزئینی شیشه است که از سدههای دور، مورد توجه هنرمندان و صنعتگران ایرانی بوده است. در دوران قاجار، با افزایش روابط ایران با کشورهای اروپایی و ورود شیشه های با کیفیت غربی با تزئینات متنوع تراش، این هنر صنعتِ کهن بار دیگر مورد توجه هنرمندان ایرانی قرار گرفت و تداوم یافت؛ بطوریکه بسیاری از طرحهای رایج آن دوران در آثار هنرمندان معاصر نیز قابل مشاهده است. در موزه قاجار تبریز مجموعه ای از شیشه های وارداتی ِتجملاتی با تزئینات متنوع و ظریفِ تراش نگهداری می شود که در پژوهش حاضر موردمطالعه و بررسی قرار گرفته است. هدف پژوهش پیش رو معرفی و طبقهبندی طرحهای تراشِ شیشه های این مجموعه است. این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش بود که در تراشِ آثار موزه قاجار تبریز از چه طرحهایی بهره گرفته شده است؟ و آرایه های بصری آنها چه ویژگیهایی را دارند؟ به همین منظور، نمونه هایی از این مجموعه انتخاب و بررسی شد. نوع پژوهش بنیادی، توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی است. نتایج بهدست آمده نشان داد که تزئینات تراشِ به کار رفته بر روی آثار این مجموعه، بسیار متنوع و ظریف بوده است. طرحهای اجرا شده بر روی آنها شامل تراشهای شستی (دایره مقعر)، شستی کشیده (بیضی کشیده)، عینکی (دایره یا بیضی شکل)، ماهیچه، گندمی، ناخنی، کنگره (دالبری) ، حصیری و همچنین شش ضلعی منتظم، گل و بوته، ستاره هشت پر و پرنده است. اگرچه به علت وارداتی بودن آثار این مجموعه، نمی توان تحلیلی قطعی از این طرحها ارائه کرد، اما پژوهش پیشرو، میتواند دیدگاه جدیدی را برای تفسیر این دسته از آثار هنر قاجار در اختیار پژوهشگران قرار دهد. طرحهای تراشِ این مجموعه تلفیقی بوده و بخش از آنها از آثار دوران اشکانی، ساسانی و همچنین از هنر ایرانی اسلامی اقتباس شده است؛ بخش دیگر نیز از سبک های هنری غربی، چون آرت نوو منبعث گشته اند. آثار مذکور، هوشیارانه توسط هنرمندان غربی طراحی و اجرا شده و آنها تلاش نموده-اند، برای موفقیت در عرصه ی رقابت و فروش در بازارهای ایران، محصولاتشان را متناسب با شرایط فرهنگی جامعه و باب سلیقه ی مردم هماهنگ سازند.
۱۶۹.

تحلیل و طبقه بندی نقش آینه در سوزن دوزی بلوچ از منظر باورهای فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای صناعی اسلامی سال ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) ۱۴۳-۱۲۷

کلید واژه ها: سیستان و بلوچستان سوزن دوزی بلوچ انگاره های فرهنگی نقش آینه مفهوم آینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 604 تعداد دانلود : 59
سوزن دوزی یکی از هنرهای اصیل ایرانی است که در برخی اشکال به آینه آراسته شده است. به دلیل گستردگی صور به کارگیری آینه در هنرهای سنتی و مفاهیم نمادین مکتوم در آن، مقاله حاضر بر سوزن دوزی بلوچ در نواحی جنوبی استان سیستان و بلوچستان تمرکز دارد. به عبارتی هدف آن است که در گام اول، نقوش بلوچی دوزی که آینه در آنها حضور مؤثری ایفا می کند؛ بازیابی شود و در گام بعدی، مفاهیم نمادین و کارکرد این عنصر در سوزن دوزی بلوچ با نظر به اطلاعات به دست آمده به روش میدانی (مبتنی بر مشاهده و مصاحبه) به عنوان رکن مهم شکل گیری این مقاله و البته مطالعات اسنادی به عنوان پشتوانه آن مورد گمانه زنی قرار بگیرد. با این حساب پرسش آن است: «آینه در سوزن-دوزی بلوچ با چه صور و اشکالی ظاهر می شود و بر چه مفاهیمی دلالت دارد؟» نتیجه این پژوهش کیفی به شیوه توصیفی تحلیلی نشان داد: آینه، حداقل در بیست و چهار مورد از نقوش سوزن دوزی بلوچ، کاربرد دارد. با نظر به انگاره های فرهنگی، آینه در سوزن دوزی بلوچ صرفاً هدف تزیین را دنبال نمی کند و همچون سایر هنرهای سنتی ایران، مستلزم معنی سازی است. آینه در برخی از نقوش همچون ستاره، کپ و نال و گل کندی با نور و روشنایی مرتبط می-نماید و در بعضی دیگر مثل حریر، تک زرافشان و گل و گلدان با آب و آبادانی در ارتباط است. به نظر می رسد در برخی از مصادیق همچون چم مژه، کوه بندر و کوه سر عاشق؛ مفاهیم والایی چون عشق، شهادت و ایثار محمل معنی سازی است و در بعضی مانند مروارید، نه آدینکی و چم آهوگ معصومیت و پاکی به صورت خاص به تلویح درمی آید. درمقابل در نمونه های معدودی همچون شرین جنک و دژ، صرفاً صورت ظاهری و زرق و برق ناشی از تلألو نور در آینه به مثابه مکنت و قدرت به رخ کشیده می شود.
۱۷۰.

مطالعه تطبیقی شخصیت پردازی در قالی ها و نگاره های مکتب تبریز دوم با موضوع شکار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۵ ۹۸-۷۹

کلید واژه ها: هنر صفویه نگارگری مکتب تبریز دوم قالی صفوی قالی شکارگاه تصاویر انسانی قالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 535 تعداد دانلود : 404
در دوره صفویه، کتاب های بسیاری توسط بهترین نگارگران زمان در کارگاه های سلطنتی برای شاهان صفوی مصور شده است. از طرف دیگر، علاقه پادشاهان صفوی به هنر ایران موجب برپایی کارگاه های درباری بافت قالی تحت نظر خودشان گردیده است. قالی های شکارگاه و نگاره های با مضمون شکار از دوره صفوی گروه مهمی از این آثار هستند که انسان از مهم ترین تصاویر آن ها است. هدف تحقیق حاضر شناخت نسبت های میان تصاویر انسانی در قالی های شکارگاه و نگاره های با مضمون شکار در مکتب تبریز دوم است. بر این اساس، سوال اصلی مقاله این است که چه تناسب تصویری و شخصیت شناختی میان تصاویر انسانیِ قالی های شکارگاه و نگارگری های با مضمون شکار وجود دارد. این تناسب بصری و شخصیت شناسی در راستای سنجش دو فرضیه در مورد شکل گیری طرح شکارگاه در فرش ایران و نحوه شکل گیری جریان طراحی در فرش طرح می شود. برای رسیدن به اهداف پژوهش، از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و از روش تحلیل تطبیقی استفاده شده است. همچنین اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهند از نظر بصری، بین تصاویر انسانی به کار رفته در آثار ذکر شده در دوره صفوی شباهت های نزدیکی وجود دارد که می توان دلیل آن را تأثیر نگارگری بر طرح و نقش قالی در نظر گرفت. این نتیجه بر این دستاورد تأکید می کند که نگارگران عصر صفوی در طراحی قالی های این دوره مشارکت داشته اند و این تأثیرگذاری را می توان حاصل این امر در نظر گرفت. علاوه بر شباهت بصری، از نظر شخصیت شناختی، پنج شخصیت انسانی از جمله شکارچی، قورچی، نوازنده، ملازم و تماشاگر در آثار مورد نظر تشخیص داده شد که سه شخصیت یعنی، شکارچی، تماشاگر و ملازم به صورت مشترک در قالی و نگارگری حضور دارند.
۱۷۱.

بازشناسی نظام حاکم بر گذرها د ر شهر تاریخی قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۴ 28 - 41

کلید واژه ها: گذر نظم بافت تاریخی محله قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 465 تعداد دانلود : 251
شهرهای تاریخی گواه زند ه فرهنگ و تمد ن بشری هستند . هر چند تا شناسایی و فهم د قیق چنین لایه های تمد نی د ر شهرهای تاریخی مشرق زمین راه طولانی د ر پیش است. یکی از ابهامات د ر زمینه شهرهای اسلامی تأکید پژوهشگران بر بی نظمی آن است، تا آنجا که حتی برخی از محققین، چنین بی نظمی د ر شبکه معابر و گذرهای تاریخی را گواهی بر آشفتگی آن مطرح کرد ه اند . د ر مقابل هستند گروه د یگری از محققین که با رد بی نظمی پاسخ هایی برای اثبات نظم د ر گذرهای تاریخی آورد ه اند ، ولیکن تاکنون نقش گذرهای شهر تاریخی به طور روشن مشخص و تبیین نشد ه است. بنابراین مسئله اصلی این پژوهش بازشناسی نقش گذرهای شهر تاریخی د ر نمونه مطالعاتی قزوین است. روش تحقیق د ر شناخت موضوع، مطالعه مروری و از طریق روش توصیفی-تحلیلی بحث و جمع بند ی شد ه است. همچنین شناسایی و تحلیل ویژگی های گذرها د ر محله های تاریخی نمونه مطالعاتی قزوین بر اساس مورفولوژی و با به کارگیری نرم افزار GIS انجام شد ه است. نتایج تحقیق نشان د اد گذرهای شهر تاریخی نظام مند بود ه و د ارای ابعاد اد ارکی، اجتماعی، اقتصاد ی است.
۱۷۲.

دلالت های نظریه کنشگر-شبکه برونو لاتور در برنامه ریزی شهری با تأکید بر سکونتگاه های غیررسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 28 - 51

کلید واژه ها: کنشگر-شبکه برونو لاتور برنامه ریزی شهری سکونتگاه های غیررسمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 239 تعداد دانلود : 278
بیان مسئله: پیچیدگی ها و تنوع مسائل شهری باعث شده که بین نظریه و عمل برنامه ریزی شکاف زیادی حاصل آید و لذا حرکت و تحول در مفاهیم و عمل در برنامه ریزی را ضروری ساخته است. شهر ها به دلیل اینکه جزء سیستم های پیچیده محسوب می شوند لذا نوع برنامه ریزی در آن ها بسیار مهم بوده و رویکرد های برنامه ریزی باید با توجه به تغییرات روزافزون در شهر ها تحول گردیده و افق های نوینی را در این زمینه شناسایی نمایند. هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی دلالت های نظریه کنشگر- شبکه در برنامه ریزی شهری است و همچنین گسترش افق های نوین با استفاده از نظریات فکری – فلسفی جدید در رویکرد های برنامه ریزی شهری است. روش: پژوهش حاضر، از نظر نوع، بنیادی، از نظر روش کیفی و به لحاظ رویکردی، پیرو نظریه کنشگر-شبکه است. در پژوهش حاضر ابتدا به مرور اجمالی مفاهیم و اصول مهم نظریه کنشگر- شبکه پرداخته و سپس از روش دلالت پژوهی استفاده شده است. روش دلالت پژوهی از رهنمود های یک مکتب فلسفی، رشته پایه، چارچوب، نظریه و یا مدل استفاده کرده و آن ها را در حوزه تخصصی موردنظر به کار می گیرد. یافته ها: نظریه کنشگر- شبکه با رد ذات گرایی و همچنین دوگانه طبیعت/جامعه از عاملیت کنشگران غیرانسانی به همراه انسان دفاع می کند و معتقد است کنشگران انسانی بر کنشگران غیرانسانی برتری نداشته و تمامیت در دست هیچ کدام نیست. نحوه اولویت دهی به مسائل شهری، برنامه ریزی شهری سیال جایگزین برنامه ریزی شهری ایستا، عدم تفکیک کنشگران انسانی و غیرانسانی در برنامه ریزی شهری و رویکرد مواجهه با مسائل شهری از کاربست های نظریه کنشگر- شبکه در برنامه ریزی شهری است. نتیجه گیری: نقش عوامل غیرانسانی در مسائل شهری به اندازه عوامل انسانی است و لذا در برنامه ریزی شهری باید به کنشگران انسانی و غیرانسانی به یک اندازه توجه شود. در برنامه ریزی شهری با استناد به نظریه کنشگر- شبکه، شبکه ها که از مفاهیم کلیدی در این نظریه است به صورت یک شیء مستقل بررسی نمی شوند بلکه هدف نحوه ساخت شبکه ها با استفاده از بررسی فرایند ترجمه ها، وساطت ها و پیوند های بین کنشگران انسانی و غیرانسانی است که نحوه تشکیل شبکه ها را مشخص می کنند تا از این طریق بتوان با تغییر و تحول در این مذاکرات و پیوند ها مسائل شهری را حل وفصل نمود. ازآنجایی که شبکه ها ذات ثابتی ندارند لذا رویکرد پویا و انعطاف پذیر باید در برنامه ریزی های شهری اتخاذ شود و برنامه ریزی شهری از حالت ایستا به حالت سیال تبدیل شود.
۱۷۳.

خوانش بیش متنی نگاره مثنی برداری شده «نقاش نشسته» کمال الدین بهزاد (فریر، 32.28) از نقاشی «کاتب نشسته» جنتیله بلینی (گاردنر، P15e8)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 27 - 36

کلید واژه ها: کمال الدین بهزاد جنتیله بلینی مثنی برداری بیش متنیت ژرار ژنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 486 تعداد دانلود : 341
مثنی برداری یا مشقِ قلمی در سنت نقاشی ایرانی، از مصادیق بارز رابطه بیش متنی است و یکی از قابل توجه ترین نمونه ها در این زمینه نگاره «نقاش نشسته» به قلم بهزاد است که نوعی طرح برداری از نقاشی «کاتب نشسته» بلینی است. هدف از این مطالعه شناخت چگونگی ارتباط یک پیش متن غیرایرانی با یک بیش متن ایرانی با روش بیش متنیت ژنت است؛ و درصدد پاسخ به دو سؤال است که نگاره مثنی برداری شده بهزاد از نقاشی بلینی بیشتر به کدام گونه از بیش متنیت ها تمایل دارد؟ و در فرآیند کپی برداری، چه تغییراتی در نگاره بهزاد ایجاد شده است؟ مطالعه یکی از نخستین یکه صورت های ایرانی که براساس پیش متنی غیرایرانی ایجاد شده است، از ضروریات این پژوهش است. این پژوهش از نوع توسعه ای است و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و مشاهده مستقیم نقاشی هاست. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات کیفی و با رویکرد بیش متنیت ژرار ژنت است. نتایج نشان می دهد که مثنی برداری بهزاد از نقاشی بلینی براساس گونه شناسی بیش متنیت ژنت در دسته «ترانسپوزیشن» (تراگونگی با کارکرد جدّی) است. تراگونگی های ایجادشده در بیش متن شامل تغییرات شکلی، موضوعی، ترکیب بندی، رنگی و نوری است. بهزاد در طرح برداری از یک اثر غیرایرانی نگاه تقلیدی صرف نداشته و در خلق یک بیش متن جدید و مستقل، از سنت نقاشی ایرانی و جامعه خود تأثیر پذیرفته و آن را بسیار خلاقانه در اثرش نشان داده است.
۱۷۴.

روشنایی حرم امام رضا (ع) در دوره صفوی با تکیه بر اسناد تاریخی آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 15 - 25

کلید واژه ها: حرم امام رضا (ع) روشنایی اشیاء روشنایی اسناد وقف نامه دوره صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 366 تعداد دانلود : 362
تأمین روشنایی حرم امام رضا (ع) از الزاماتی است که همواره مورد توجه متصدیان امور آستان مقدس رضوی بوده است. تعدد وقف نامه ها و اسناد مالی و اداری مرتبط با روشنایی از دوره صفوی به این سو نشان از اهمیت این امر در حرم رضوی دارد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که برقراری روشنایی حرم امام رضا (ع) در دوره صفوی به چه طریقی صورت می گرفته است. هدف مقاله نیز شناخت چگونگی روشنایی حرم در دوره صفوی، روش های تأمین آن و انواع مواد و وسایل روشنایی با تکیه بر محتوای وقف نامه ها و اسناد مالی و اداری آستان قدس است.این پژوهش از نوع کیفی است که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شده است. داده ها بر پایه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده اند و در این راستا حدود 25 وقف نامه و 110عنوان سند شناسایی و بررسی شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که مصرف روشنایی جزء مهمترین و اولین مصارف آستان قدس در دوره صفوی بوده است. این امر خود توسعه ساختار اداری و به کارگیری اشخاص در مشاغل گوناگون مرتبط با تأمین روشنایی حرم را در پی داشته است. همچنین در این دوره طیف گسترده ای از وسایل و مواد روشنایی مورد استفاده قرار می گرفته که تأمین آنها از محل نذر و وقف بوده است.
۱۷۵.

تمرین هنر مخالفت: به سوی گونه شناسی فعالیت اعتراضی در ایالات متحده

نویسنده: مترجم:
منبع: مطالعات هنرهای زیبا دوره ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰ 54 - 69
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 809 تعداد دانلود : 153
Protest events present portraits of social problems—people, through collectiveaction, send a message to society through their performance of opposition. Thepurpose of this study is to examine the distribution and diversity of specific activitiestaking place at protest events in the United States from 2006 to 2009. We empiricallyexamine these activities by drawing on preliminary data from a sample of nearly 2,500protest events reported in the Los Angeles Times and New York Times. To more clearlyunderstand our contentious repertoire, we build upon coding protocol developed bythe Dynamics of Collective Action Project and examine over 60 specific activitiesutilized by activists. What we show—in addition to the fact that protester actions,while sometimes confrontational, are overwhelmingly nonviolent—is that themajority of all protester activity at protest events during the period under studyinvolves literally symbolic, aesthetic, and sensory qualities. In this article, we present atypology of six broad activity categories and propose directions for future research.
۱۷۶.

راهبرد برند در هویت بصری موزه های تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال بیستم تیر ۱۴۰۲ شماره ۱۲۱ 5 - 20

کلید واژه ها: استراتژی راهبرد برند طراحی گرافیک هویت بصری موزه های تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 305 تعداد دانلود : 515
بیان مسئله: موزه ها از جمله مکان های ارزشمند در دنیا هستند. شهر تهران نیز دارای موزه های غنی تاریخی، فرهنگی، علمی، تفریحی و گردشگری است. بخش تعیین راهبرد هویت بصری موزه ها بر عهده طراحان گرافیک است. طراحی گرافیک برای موزه ها با نمایش اطلاعات تصویری در قالب طراحی هویت بصری و گرافیک محیطی، به وسیله ابزارهای ارتباطات و تبلیغات نمایان می شود. پژوهش های انجام شده در این حوزه، بیشتر به مباحث حوزه بازاریابی موزه و مطالعه گرافیک محیطی پرداخته اند. لذا این پژوهش با مطالعه راهبرد برند در هویت بصری موزه های تهران به تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق در چند نمونه از هویت بصری موزه های دنیا و موزه های تهران پرداخته است.هدف پژوهش: هدف از این پژوهش مطالعه و کمک به تدوین راهکارهای راهبردی در طراحی گرافیک برای مکان های فرهنگی-گردشگری مانند موزه ها در تهران با روش کیفی است. این پژوهش در پاسخ به این سؤال ها انجام شده که هویت بصری موزه های تهران از منظر طراحی گرافیک چیست؟ و دیگر اینکه، موزه های تهران از چه راهبرد هایی برای هویت بصری خود استفاده کرده اند؟روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در تطبیق نمونه هایی از هویت بصری موزه های تهران، با استناد به منابع کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است.نتیجه گیری: موزه های تهران در طراحی هویت بصری خود، از راهبردهای استفاده از نام اصلی برند، بهره گیری از تصویر بنای موزه، استفاده از تایپوگرافی در طراحی نشان موزه، تمایز و پای بندی به اصول طراحی خدمات، رویکرد نگاه ملی و همچنین نگاه به سنت، بهره برده اند. همچنین موزه های تهران از منظر طراحی گرافیک، قوانین لوگوگاید را رعایت کرده اند و از تایپ فیس و خانواده بریف حروف منحصربه فرد، برای هویت بصری برند خود بهره گرفته اند. این پژوهش، نمایان گر اهمیت تدوین، برنامه ریزی و اجرای راهبرد همه جانبه در مسیر یکپارچگی هویت بصری طراحی گرافیک موزه های تهران است.
۱۷۷.

Proposed Definition and Typology of Brownfield Sites in Iranian Cities(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۳, Issue ۱ - Serial Number ۴۷, Winter ۲۰۲۳ 77 - 90

کلید واژه ها: Brownfield Sites grounded theory Typology Iranian cities

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 617 تعداد دانلود : 863
The term of brownfield and its redevelopment has been considered extensively in the world urban planning literature. However, the nature of the brownfields and the differences between how they are created in countries have caused this term to be defined based on the contextual and typological conditions in each country, involving a wide range of lands. Meanwhile, despite the high importance of brownfield development in improving the quality of urban life, this issue is still neglected in the urban planning system of Iran. Therefore, this study is aimed to propose the definition of brownfield sits in Iranian cities and their typology as a policy to help reconsider them in urban development plans. After presenting the adaptive criteria extracted from the relevant literature, experts in this field were interviewed to determine the main categories of this concept in the country’s cities using the grounded theory qualitative method. Then, the rules and regulations related to the categories were reviewed to finally define this concept and present its comparative typology. The findings show that in Iranian cities, the brownfield sites comprise abandoned sites or lands including activities that pollute the environment, being incompatible with authorized urban activities. According to this definition, twelve types of brownfield sites can be identified in Iranian cities, in which the activities are incompatible with urban activities and they require intervention for development, and one type includes lands with no function at present, in which development has occurred previously.
۱۷۸.

تحلیل مولفه های تاثیرگذار بر کیفیت ساختمان های مسکونی لوکس در ایران با تاکید بر تاب آوری با رویکرد BWM فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 36 - 52

کلید واژه ها: کیفیت تاب آوری ساختمان های مسکونی لوکس اولویت بندی روش Fuzzy BWM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 777 تعداد دانلود : 681
الگوهای کاربری اراضی نقش بسزایی در تاب آوری یک شهر ایفا می کنند. اما نباید از اهمیت ساختمان به عنوان یکی از عوامل اصلی شکل دهنده شهر و تأثیر آن در تاب آوری شهر غافل شد. یکی از موانع عمده در مسیر تاب آوری ساختمان ها، موضوع کیفیت آنها می باشد. که این موضوع با توجه به رشد شهر نشینی و تجمل گرایی در ساختمان های مسکونی لوکس نموده ویژه ای پیدا کرده است. از طرفی در سال های اخیر به دلیل تغییرات زیاد مفهومی، لوکس بودن به موضوعی بسیار پیچیده تبدیل شده است. این مطالعه عوامل تاثیر گذار بر کیفیت ساختمان های مسکونی لوکس را مورد بررسی قرار داده است. روش بکار گرفته شده BWM فازی می باشد که این روش یک مقایسه ساختاری سازگار با عوامل از طریق بهترین و بدترین معیارها را فراهم می کند. برای تعیین وزن معیارهای فازی شناسایی شده از مسئله بهینه سازی غیرخطی با محدودیت استفاده شده است. که این معیارها شامل: استحکام و پایداری، آسایش فیزیکی و آرامش روانی، تناسب بصری و زیبایی، ایمنی، امنیت و زیست محیط و رفاه و سلامت می باشد.نتایج تحقیق نشان می دهد که بهترین و بدترین معیار به ترتیب تناسب بصری و زیبایی و رفاه و سلامت می باشد که می توانند بهبود کیفیت را تسهیل کنند و همچنین وزن های بهینه تعیین شده در این مطالعه می تواند به عنوان یک راهنما برای ارتقاء کیفیت ساختمان های مسکونی لوکس با تأکید بر تاب آوری در مواجهه با چالش های محیطی و غیرعامل مورد استفاده در تحقیقات بعدی قرار گیرد.
۱۷۹.

راهکارهای ارتقای جایگاه طراحان شهری در نظام ساخت سازهای شهری ایران

نویسنده:
منبع: اندیشه راهبردی شهرسازی دوره ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 120 - 136

کلید واژه ها: طراحی شهری نظام ساخت وسازهای شهری ضوابط طراحی شهری مبحث طراحی شهری مقررات ملی ساختمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 122 تعداد دانلود : 919
فرایند ساخت وساز در شهرهای ایران در وضعیت فعلی به طراحی و نظارت مهندسان عمران، معمار، تاسیسات برقی و مکانیکی محدود می شود. در این فرایند جایگاه چندانی برای رشته طراحی شهری در نظر گرفته نشده است. نابسامانی منظر شهری، فضاهای شهری آشفته یکنواختی و اغتشاش بناها و نادیده گرفته شده الگوها و زمینه های بومی و ساخت وسازهای با کیفیت پایین گواهی بر خلاء کیفیات طراحی شهری است. فعالیت مهندسان شهرساز دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی محدود به انطباق کاربری زمین و تفکیک اراضی است. توجه صرف بر نیازها و ملاحظات فضاهای خصوصی در حداقل سطوح و کم توجهی به نیازها و ملاحظات عمومی مساله مورد تاکید این پژوهش می باشد. هدف این مقاله تبیین ضرورت ارتقای جایگاه طراحی شهری در نظام مهندسی ساختمان و ارائه راهکارهای پیشنهادی در این حوزه است که با روش تحقیق توصیفی و تحلیلی با استفاده از شیوه های مطالعه اسنادی و میدانی انجام می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که تدوین و تصویب قوانین و مقررات طراحی شهری می تواند با ایجاد نظم، هماهنگی و تنوع به ارتقای کیفیت های محیطی منجر شود. این قوانین می تواند در موضوعات تراکم، ارتفاع ساختمان ها، طراحی نما، لفاف حجمی ساختمان ها، طراحی فضاهای شهری و نظارت در اجرای آن، طراحی و ساماندهی منظر شهری، از طراحان شهری در نظام مهندسی ساختمان استفاده شود.
۱۸۰.

تحلیل تاب آوری زیرساخت های حیاتی شهری با رویکرد چرخه سازگاری در برابر مخاطرات نمونه موردی کلانشهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر ایمن سال ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 50 - 66

کلید واژه ها: تاب آوری زیرساخت های حیاتی چرخه سازگاری تاب آوری کلانشهر تبریز FTOPSIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 941
تاب آوری به عنوان پاسخی سازگار و انعطاف پذیر در برابر شوک ها و مخاطرات بحران زا قلمداد می شود که به سیستم های پیچیده از جمله سیستم های زیرساختی حیاتی اجازه برنامه ریزی، جذب، بازیابی و سازگاری با شرایط جدید را می دهد. با علم به این موضوع و با توجه به اهمیت تاب آوری زیرساخت های حیاتی به خصوص در مناطق کلان شهری که حجم بزرگی از جمعیت و سیستم های بزرگی از شبکه های زیرساختی حیاتی را دارند،، پژوهش حاضر تلاش کرده است تا با بهره گیری از مدل چرخه سازگاری تاب آوری (RAC) به تحلیل ظرفیت تاب آوری زیرساخت های حیاتی کلان شهر تبریز بپردازد در این راستا،با تحلیل ظرفیت تاب آوری زیرساختی در پنج زیرساخت برق، گاز، آب، حمل ونقل و مخابرات در قالب مدل چهار مرحله ای چرخه سازگاری تاب آوری در کلان شهر تبریز پرداخته شد. بدین منظور به روش دلفی هدفمند و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه و با استفاده از دیدگاه 30 کارشناس به گردآوری داده های تحلیلی اقدام شد. برای تحلیل داده ها از مدل شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بر اساس چهار مرحله مدل چرخه سازگاری تاب آوری، زیرساخت های انرژی در کلان شهر تبریز یعنی برق و گاز نیازمند ایجاد ظرفیت مانایی و بازیابی به خاطر ضعف های اساسی موجود با توجه به سنجه های تحلیلی در دو مرحله اول فروپاشی و سازماندهی مجدد می باشند. از سوی دیگر زیرساخت حیاتی آب نیازمند ایجاد ظرفیت تاب آوری مبتنی بر رشد و توسعه به خاطر اولویت آن در مراحل بهره وری و تعادل در مدل چرخه سازگاری تاب آوری است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان