درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: شناسایی دیدگاه ها و اولویت های دانشجویان دانشگاه های برتر کشور نسبت به ابعاد گوناگون باورپذیری اطلاعات موجود در وب.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی و به روش پیمایشی انجام شد که دیدگاه دانشجویان پنج دانشگاه برتر کشور را با پرسشنامه پژوهشگرساخته گردآوری کرد. برای توصیف و تحلیل داده های به دست آمده از آزمون همبستگی کانونی، تی تک نمونه ای، و تحلیل واریانس یک عاملی در نرم افزار SPSS استفاده شد.<br /> یافته ها: مدل همبستگی کانونی میان متغیرهای ترکیبی اعتمادپذیری با تخصص در سطح اطمینان 95% به لحاظ آماری معنادار است. زیرمؤلفه های متغیر اعتمادپذیری با متغیر ترکیبی حاصل از زیرمؤلفه های تخصص همبستگی معناداری دارند و بیشترین میزان همبستگی مربوط به «هویت وبگاه» است. همچنین زیرمؤلفه های متغیر تخصص با متغیر ترکیبی حاصل از زیرمؤلفه های اعتمادپذیری همبستگی معناداری دارند و بیشترین میزان همبستگی مربوط به «دقت» است. مردان و زنان در هر سه متغیر با یکدیگر تفاوت معنادار دارند. به طور کلی، زنان در هر سه بُعد اعتمادپذیری، تخصص، و باورپذیری اطلاعات وب نسبت به مردان میانگین بیشتری دارند. متغیر تخصص اولویت اول و اعتمادپذیری اولویت دوم در جامعه مدنظر بودند. میانگین سطوح تحصیلی در متغیرهای اعتمادپذیری، تخصص، و باورپذیری وب و همچنین سطح معناداری آزمون تحلیل واریانس در ارتباط با متغیرهای سن، تحصیلات، محل دانشگاه، و میزان آشنایی با اینترنت بررسی شدند.<br /> نتیجه گیری: دیدگاه ها و اولویت های دانشجویان دانشگاه های برتر ایران نکات مهمی درباره ارزیابی اطلاعات وبگاه ها در اختیار پژوهشگران، سیاست گذاران، طراحان وبگاه ها، و کتابداران قرار می دهد؛ بنابراین، از آنها می توان در بهینه سازی وبگاه های موجود، طراحی وبگاه های بهینه، و نیز آموزش و خدمت رسانی بهتر استفاده کرد.

اهداف پژوهش: بررسی وجوه اشتراک و افتراق فهرست نویسی نسخه های خطی و چاپ سنگی در کتابخانه های بزرگ ایران و ارائه الگوی واحد با طراحی و پیشنهاد کاربرگه مشترک فهرست نویسی نسخه های خطی و کتب چاپ سنگی. روش شناسی: در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده و ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی است. یافته ها: میزان اشتراک عناصر فهرست برگه فهرست نویسی نسخه های خطی و چاپ سنگی 5/76 درصد و میزان افتراق آنها 4/23 درصد است. بنابراین یکسان سازی شیوه های فهرست نویسی منابع خطی و نادر امکان پذیر است.  نتیجه گیری : جهت ایجاد یک الگو و شیوه مشترک فهرست نویسی نسخه های خطی وکتب چاپ سنگی، کاربرگه مشترک فهرست نویسی با دربرداشتن 82 عنصر پیشنهاد شده است.

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مهم ترین ناشران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به لحاظ شاخص های ارزش ویژه برند از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی این رشته است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پیمایشی و توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه ای است که بر اساس مدل آکر تهیه شده است و روایی و پایایی آن تأیید شد. جامعه پژوهش را تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه های تهران، فردوسی و شهید چمران تشکیل داده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون t) استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که نشر کتابدار، چاپار، کتابخانه رایانه ای و دبیزش به ترتیب بیشترین نمرات شاخص های ارزش ویژه برند را کسب کرده اند. نتیجه گیری: در کل می توان گفت که ناشران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به لحاظ ارزش ویژه برند در وضعیت متوسطی قرار دارند و نیاز است تا جهت ارتقا در هر یک از شاخص های ارزش ویژه برند فعالیت شود.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی تقریظ های نوشته شده بر کتاب های فارسی دفاع مقدس در بازه زمانی سال۱۳۶۰ تا ۱۳۹۷ در ایران صورت گرفته است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، با رویکرد کیفی انجام شده است و تقریظ های مورد نظر به روش تحلیل محتوای ترکیبی بررسی شدند، جامعه آماری در این پژوهش، شامل ۵۷ تقریظ از ۵۵ کتاب فارسی دفاع مقدس است که در بازه زمانی سال۱۳۶۰ تا ۱۳۹۷ مورد تقریظ قرار گرفته اند که از این تعداد ۵۳ تقریظ متعلق به «آیت الله سید علی خامنه ای»، ۳ تقریظ متعلق به «سردار قاسم سلیمانی» و ۱ تقریظ متعلق به « محمد رضا سنگری» است. یافته ها: یافته ها نشان داد که «آیت الله سید علی خامنه ای»، با تعداد 53 تقریظ، بر کتاب های فارسی دفاع مقدس، دارای بیشترین تقریظ است. سپاسگزاری از خداوند، تقدیر از نویسندگان، توجه به زبان و ادبیات فارسی، ضرورت ترجمه برخی منابع، تأکید بر ساخت فیلم، توجه به نقش زنان در دفاع مقدس و تاریخ سازی از جمله مواردی است که ایشان در تقریظ های خود مورد تأکید قرار داده است. همچنین محتوای تقریظ ها شامل ۳ مقوله اصلی «بیان عواطف و احساسات»، «اظهارنظر» و «پیشنهاد» است که تجزیه و تحلیل داده های توصیفی بر اساس تعداد فراوانی 3 مقوله اصلی، حاکی از آن است که در میان تقریظ های مورد بررسی مقوله «بیان عواطف و احساسات» با 100 درصد دارای بیشترین فراوانی و پس از آن «مقوله اظهارنظر» با 86 درصد در رتبه بعدی قرار دارد. همچنین مقوله پیشنهاد با 20 درصد دارای کمترین فراوانی در تقریظ ها است. بر اساس این نتایج، هدف از نوشتن تقریظ بر کتاب های فارسی دفاع مقدس، بیشتر اطلاع رسانی مخاطبان جهت مطالعه، ترویج فرهنگ کتابخوانی، نشر و ترویج فرهنگ تحقیق و نویسندگی است. در ضمن بررسی تقریظ های مورد نظر نشان از نوعی نگرش با احساس صادقانه از یک سو شگفتی و تحسین و عزت، و از سویی دیگر همراه با غم و اندوه بوده است. نتیجه گیری: تقریظ افراد  تأثیرگذار باعث بالا رفتن شمارگان و گسترش و توسعه صنعت چاپ در کشور و همچنین افزایش ساعات مطالعه و توسعه فرهنگ کتابخوانی است.

هدف: معرفی و ارائه روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به عنوان چهارچوبی مفهومی برای انجام پژوهش های قلمرو بازیابی اطلاعات و ارائه بازتاب ویژگی های این روش برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه مند به روش های پژوهش کیفی. روش شناسی: این مقاله با رویکردی مروری/ تحلیلی از نوع مفهومی، روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری ذیل پارادایم تفسیری را معرفی کرده است و با بررسی مطالعات پژوهشگرانی چون بروس، لیمبرگ، ادواردز، فورستر، و دیگران تلاش دارد تغییر پارادایمیک روش شناسی پژوهش (از پارادایم اثبات گرایی به پارادایم تفسیری) در قلمرو بازیابی اطلاعات را به تصویر بکشد. یافته ها: توجه به ضرورت تغییر پارادایم در پژوهش های قلمرو بازیابی اطلاعات از دهه 1980 در میان پژوهشگران این قلمرو آغاز شد. روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری، روشی است که تنوع در روش های تجربه های افراد از یک پدیده را بررسی می کند. در این روش، افراد از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده ها در قالب مصاحبه های نیمه ساختاریافته گردآوری می شوند و از طریق کدگذاری نظری تحلیل و نتایح در قالب دسته های توصیفی به شکل فضای نتیجه ارائه خواهند شد. نتیجه گیری: این روش پژوهش می تواند با شمارش و درک پدیده ها ازنظر گروه های خاصی از کاربران، درک روشن تری نسبت به بسیاری از پرسش های مطرح در عرصه پژوهش های رفتار اطلاع یابی ارائه دهد و ضمن توصیف برداشت کاربران از تجربه آنها در جستجو و بازیابی اطلاعات، نگرشی جدید به قلمرو مطالعات کاربران نهایی ایجاد و دست اندرکاران این قلمرو را با رویکردی جدید، نسبت به موضوع آشنا کند و زمینه دقیق تری برای خدمات و عمل آنها به وجود آورد.

هدف: پذیرش اصالت مناظر فرهنگی بومی ناظر بر پیوستگی هویت ما با سرزمین، نمادها، ارزش ها و نظام باور ساکنان بومی است. فرض بر این است که کتابخانۀ عمومی نقش مهمی در حفاظت از این اصالت دارد. هدف پژوهش حاضر آزمودن این پیش فرض بر اساس نظرات مدیران مرکزی و منطقه ای نهاد کتابخانه های عمومی در ایران است. روش : این یک پژوهش کیفی بر مبنای تحلیل محتوای جهت دار است که داده های آن با استفاده از روش مصاحبۀ نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. نمونۀ جامعۀ پژوهش عبارت است از نمونه ای هدفمند از مدیران ارشد و میانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور از استان های تهران، مازندران و بندرعباس. داده های گردآوری شده بر اساس نظریۀ اصالت مناظر فرهنگی بومی اندروز و باگی تحلیل شد. یافته ها: اصالت مناظر فرهنگی بومی و نقش کتابخانه های عمومی در حفاظت از این اصالت مورد تأیید شرکت کنندگان این پژوهش قرار گرفت. از جمله مقولاتی که نشان از اهمیت حفظ و پاسداشت اصالت مناظر فرهنگی بومی دارد، ضرورت توجه به آثار نویسندگان بومی، حفظ اشیای فرهنگی تاریخی ، برپایی نمایشگاه ها و فستیوال های منطقه ای، و قدردانی از سازندگان و اهداکنندگان آثار هنری بومی قابل ذکر است. بااین حال، بررسی نظرات شرکت کنندگان نشان داد که کتابخانه های عمومی نقش فعال و روشنی در حفاظت از مناظر فرهنگی بومی مناطق بررسی شده نداشته اند. اصالت/ارزش: اصالت مناظر فرهنگی بومی بر پیوستگی ناگزیر هویت و دانش بومی با سرزمین و میراث مادی و فرهنگی تأکید می کند. اگرچه توجه به اصالت مناظر فرهنگی بومی مجرای درک محیطی و نیز نوعی سپر بازدارنده در مواجهه با رویدادهای جاری و آتی است، بااین حال نقش کتابخانه های عمومی در مناطق بررسی شده نقشی غیرفعال و کم رنگ داشته اند. درمان کسالت موجود در بدن کتابخانه های عمومی ایران می تواند مدنظر سیاست گذاران باشد.

طرح های ملی پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی (پارسا) از کارآمدترین کانال ها برای افزایش مشاهده پذیری پایان نامه ها و رساله ها (پارس) به شمار می آیند. برای راه اندازی و نگهداری چنین طرح هایی در سطح ملی نیاز به مدل کسب وکار مؤثری است که بتواند زیست پذیری آنها را تضمین کند. با این حال، هستی شناسی ها و چارچوب های مدل کسب وکار کنونی کلی هستند و با بافت طرح های پارسا هم خوانی ندارند. هدف این مقاله شناسایی اجزای کلیدی مدل کسب وکار طرح های پارسا در سطح ملی است. رویکرد این پژوهش کیفی است و برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه ساخت نیافته و پروتکلی از پیش تنظیم شده برای انجام مصاحبه ها بهره برداری شده است. با 10 نفر از مدیران پایگاه های ملی پارسا از کشورهای گوناگون مصاحبه، متن مصاحبه ها پیاده سازی، و سرانجام در نرم افزار «مَکس کیو. دی. ای.» تجزیه و تحلیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده از رویکرد «مایلز»، «هابرمن»، و «سالدانا» پیروی شده است که آمیزه ای از روش «گرانند تئوری» و قوم نگاری است. مدل کسب وکار فراهم آوری منابع اطلاعاتی دیجیتال و به ویژه طرح های ملی پارسا در سطح هستی شناسی دربردارنده هشت جزء کلیدی است: کاربران نهایی، مسائل مالی، حاکمیت، تأمین کنندگانِ محتوا، محتوا، خدمات، فناوری، و همکاری. هریک از این اجزا خود مؤلفه های گوناگونی را پوشش می دهند و روی هم رفته باید 46 مؤلفه کلیدی را در مدیریت طرح های ملی پارسا در نظر داشت. جنبه کسب وکاری طرح های پارسا در نوشته های کنونی به شکل مؤثری در کانون توجه نبوده است. این مقاله از نخستین پژوهش هایی است که طرح های ملی پارسا را از دیدگاه کسب وکاری بررسی می کند و می کوشد تا کسب وکار این طرح ها را به شکل فراگیر در سطح هستی شناسی بررسی کند. از آنجا که طرح های ملی پارسا به دنبال گردآوری، سازماندهی، و اشاعه پارسا هستند زیست پذیری آنها بسیار مهم است. پیشنهاد ابعاد و اجزای مدل کسب وکار این طرح ها به مدیران و سیاستگذاران اجازه می دهد تا به طرح و سازماندهی نیازهای کسب وکاری خود بپردازند و از زیست پذیری این پایگاه ها مطمئن شوند.

قابلیت استفاده یکی از معیارهای مهم کیفیت نرم افزار است که می تواند در بهبود تجربیات کاربری نقش به سزایی داشته باشد. روشهای مختلفی برای ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار ارائه شده است. با توجه به تنوع روش ها و زمان و هزینه موردنیاز برای اجرای آنها، روش مناسب جمع آوری اطلاعات و ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار یکی از چالشهای موجود در این حوزه است. در این پژوهش سهولت استفاده، به عنوان زیرمجموعه ای از قابلیت استفاده که در آن تلاش مورد نیاز کاربر برای انجام یک کار در نرم افزار ارزیابی می شود، بر اساس دو روش نظرسنجی از طریق پرسشنامه و ارزیابی بر اساس عملکرد کاربران در یک آزمایش تجربی ارزیابی و نتایج این دو روش مقایسه شده است. بدین منظور، دو نسخه مختلف از یک نرم افزار فروشگاه اینترنتی با کارکرد های یکسان تولید شده است. از کاربران خواسته شده عملیات مشخصی را در نرم افزار انجام دهند و به سوالات یک پرسشنامه در ارتباط با سهولت استفاده از کارکرد های مختلف نرم افزار پاسخ دهند. حین انجام کارکرد های موردنظر، از طریق ثبت وقایع، عملکرد کاربران در استفاده از نرم افزار ثبت و معیار های انجام موفقیت آمیز عملیات، زمان انجام کار، تعداد گام ها در انجام کار، تعداد خطا و زمان صرف شده در برطرف کردن خطا اندازه گیری شده است. این معیارها بر اساس معیارهای قابل مشاهده و اندازه گیری سهولت استفاده در پژوهشهای مرتبط انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش، بر اساس داده های 48 کاربر بدست آمده و برای یک کارکرد به علت عدم کفایت داده برای سطح اطمینان مطلوب، تعداد شرکت کنندگان در آزمایش به 70 کاربر گسترش یافته است. این نتایج نشان می دهد ارزیابی حاصل از پرسشنامه با عملکرد کاربران در معیار های مورد سنجش همبستگی ندارد. در برخی کارکرد ها، عملکرد کاربران در دو نسخه اختلاف معناداری نداشته اما نظرات آن ها در پرسشنامه به صورت معناداری متفاوت بوده است. از سوی دیگر، در برخی دیگر از کارکرد ها، معیارعملکرد کاربران در دو نسخه دارای اختلاف معناداری است، در صورتی که نتایج نظرسنجی اختلاف قابل توجهی را بیان نمی کند. بررسی عملکرد هر کاربر با نتایج پرسشنامه نیز همبستگی میان این اطلاعات را نشان نمی دهد. همچنین، مطابق با بررسی های انجام شده در این آزمایش، صداقت کاربران در ارزیابی از طریق پرسشنامه می تواند مورد تردید باشد. زیرا کاربرانی که موفق به انجام کارکرد نشده اند، در بالاتر از 80 درصد مواقع سهولت استفاده را بالاتر از خوب ارزیابی کرده اند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر استفاده از امکانات تلفن های هوشمند توسط کارکنان بر شکل گیری پیامدهای رفتاری مثبت در آن ها شامل رضایت شغلی، رضایت ارتباط و عملکرد و همچنین بررسی نقش میانجی سرمایه اجتماعی صورت گرفت. روش : این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش در زمره پژوهش های توصیفی-پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان کتابخانه های عمومی زیر نظر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به تعداد ۳۹۲ نفر است که 200 نفر از آن ها با توجه به حجم نمونه موردنیاز برای مدل یابی معادلات ساختاری به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری در این پژوهش، پرسش نامه استاندارد پژوهش شیر و رایس (2017) شامل شش گویه برای سنجش میزان استفاده از تلفن های هوشمند، هشت گویه برای سنجش سرمایه اجتماعی و شش گویه برای سنجش پیامدهای رفتاری مثبت کارکنان است که پایایی این پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 914/0 محاسبه شد. به منظور بررسی کفایت داده ها برای تحلیل عاملی، از آزمون KMO ازطریق نرم افزار SPSS استفاده شد. همچنین، آزمون تحلیل عاملی تأییدی به منظور بررسی روایی ابزار انجام شد و درنهایت، به منظور آزمون فرضیات از نرم افزار آموس استفاده شد. یافته ها: بررسی شاخص های برازش مدل حاکی از آن است که مدل ساختاری پژوهش از وض عیت مناس بی برخوردار است. همچنین، یافته های پژوهش نشان داد که استفاده از تلفن های هوشمند بر پیامدهای رفتاری مثبت کارکنان با ضریب مسیر 45/0 تأثیر معنی دار و مثبت دارد. همچنین، نقش میانجی سرمایه اجتماعی در تأثیر استفاده از تلفن های هوشمند بر پیامدهای رفتاری مثبت کارکنان با ضریب مسیر غیرمستقیم 48/0 تأیید شد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای اولین بار در کشور به بررسی نتایج مثبت استفاده کتابداران از تلفن های هوشمند و پیامدهای آن در کتابخانه های عمومی با نقش میانجی سرمایه اجتماعی پرداخته است. این پژوهش فواید استفاده از تلفن های هوشمند در سازمان ها را آشکار می سازد و به توسعه تجربی و نظری این زمینه مطالعاتی کمک می کند. ازاین رو، با توجه به اهمیت و کارایی تلفن های هوشمند در ارائه خدمات اطلاع رسانی، مرجع، فناوری اطلاعات و آموزشی و پژوهشی پیشنهاد می شود تدابیری برای استفاده مناسب در توسعه خدمات کتابخانه های عمومی با کمک تلفن های هوشمند لحاظ شود .

هدف: هدف از این پژوهش، مروری نظام مند بر پژوهش های انجام شده در زمینه ضرورت به کارگیری فهرست نویسی اجتماعی در کتابخانه ها و شناسایی خلأهای پژوهشی موجود است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مرور نظام مند و همچنین تحلیل محتواست. بدین منظور پژوهش های مرتبط در 4 پایگاه اطلاعاتی در بازه زمانی 2005 تا 2016 مورد جستجو قرار گرفت و پس از 3 مرحله غربالگری تعداد 19 مورد از مرتبط ترین آن ها انتخاب شدند. سپس اهداف و نتایج پژوهش ها با استفاده از روش تحلیل محتوا در قالب مقولات و خرده مقولات گروه بندی شدند و فراوانی هر کدام به دست آمد. یافته ها: در پژوهش های مورد بررسی «بررسی همپوشانی و امکان همزیستی برچسب ها و واژگان کنترل شده» بیش از سایر اهداف و «امکان سنجی کاربرد برچسب ها در فهرست های کتابخانه ای» کمتر از سایر اهداف، مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر روش شناسی، «تحلیل محتوا» بیش از سایر روش ها و «روش پیمایشی» کمتر از سایر روش ها در پژوهش های مورد استفاده قرار گرفته است. بیشترین پیشنهاد مطرح شده نیز «پیشنهاد تلفیق برچسب زنی با واژگان کنترل شده» می باشد. نتیجه گیری: اگر فهرست نویسی اجتماعی را به مفهوم همزیستی مسالمت آمیز واژگان کنترل شده در کنار برچسب های اجتماعی و سایر ابرداده های کاربرساخته مد نظر قرار دهیم عمده پژوهشگران با تحول فهرست نویسی سنتی به فهرست نویسی اجتماعی نظر موافق دارند. اما اگر تصور ما از فهرست نویسی اجتماعی جایگزین کردن برچسب های اجتماعی، یادداشت ها و نقطه نظرات کاربران با فهرست نویسی سنتی باشد، اغلب پژوهشگران با آن مخالفند.

همانندجویی ابزاری است که از آن برای تشخیص سرقت علمی/ادبی استفاده می شود. در یک روش همانندجویی، هدف تشخیص تمام قسمت های همانند موجود در یک متن مشکوک با توجه به تعدادی متن منبع احتمالی است. روش های زیادی برای همانندجویی ارائه شده اما از یک طرف، استفاده از روش های همانندجوی موجود برای سایر زبان ها به منظور همانندجویی در زبان فارسی مناسب نیست و از طرف دیگر، اغلب روش های ارائه شده برای همانندجویی در زبان فارسی قادر به تشخیص متون بازنویسی شده نیستند. با توجه به این مهم، در این مقاله دو روش همانندجویی جدید با هدف تشخیص متون فارسی بازنویسی شده ارائه خواهد شد. روش شناسی پژوهش براساس مطالعه منابع و مستندات معتبر علمی در این خصوص و روش کتابخانه ای است. روش اول پیشنهادی روشی معنایی است و از لغت نامه جهت بررسی همانندی جملات متون استفاده می کند. روش دوم پیشنهادی روشی احتمالاتی است و از اطلاعات آماری به دست آمده از پیکره ای عظیم از متون برای همانندجویی استفاده می کند. روش معنایی پیشنهادی در مقاسیه با روش های معنایی موجود از معیارهای جدیدتری برای بررسی همانندی متون استفاده کرده و روش احتمالاتی پیشنهادی اولین روش همانندجویی احتمالاتی ارائه شده برای زبان فارسی است. علاوه بر این، درحالیکه در سایر روش های موجود، همانندی هر دو جمله از متون موردنظر به صورت مستقل بررسی می شود، در روش های پیشنهادی همانندی جملات همسایه نیز در بررسی همانندی دو جمله در نظر گرفته شده است. نتایج پیاده سازی و آزمایشات صورت گرفته بر روی روش های پیشنهادی نشان می دهد که در حالیکه هر دو روش از کیفیت مناسب و تقریبا یکسانی برخوردار هستند، روش همانندجوی احتمالاتی پیشنهادی بسیار کاراتر بوده و زمان موردنیاز برای همانندجویی با استفاده از آن به طور متوسط برابر با 3.8% زمان موردنیاز توسط الگوریتم همانندجوی معنایی پیشنهادی است

انسان برای برطرف کردن نیازهای خود دائماً مشغول بروز رفتارهای گوناگون است. این رفتارها انواعی دارند و هرکدام موضوع بحث رشته های علمی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت، هنر، علم اطلاعات و دانش شناسی، و برخی زیرمجموعه های تخصصی آن ها است. رفتارهای اطلاعاتی و دانشی که ارکان اصلی فعالیت کاربر در تعامل با اطلاعات و دانش و همچنین نظام های بازیابی نشان می دهد، از جمله موضوع هایی است که در علم اطلاعات و دانش شناسی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مفاهیم، در این جستار تلاش شده است تا با توجه به متون و پژوهش های علمی موجود و با رویکردی مروری- تحلیلی، مفاهیمی کلیدی همچون داده، اطلاعات، دانش، خرد، و هوش مورد بحث قرار گرفته، سپس پیش نیازهای شکل گیری یک رفتار دانش یابی مطرح شده و در ادامه تعریفی از رفتار دانش یابی و تمایز آن با رفتار اطلاع یابی ارائه شود. بررسی های صورت گرفته نشان داد مفهوم رفتار دانش یابی، مفهومی مهم و بسیار گسترده است، به همین دلیل می توان انتظار داشت که عرصه نوینی در ادبیات و پژوهش های حوزه های گوناگون به ویژه علم اطلاعات و دانش شناسی باز کند. به نظر می رسد که تلاش در زمینه تدوین و ضابطه مند کردن چارچوب ها در این عرصه بسیار ضروری باشد.

توسعه نرم افزار به دلیل تعداد عوامل درگیر از جمله عوامل انسانی، پیچیدگی محصول در حال توسعه، تنوع سطوح توسعه و مشکلات مدیریتی پروژه های بزرگ فرایندی پیچیده است. در پیش بینی هزینه توسعه نرم افزار با تعداد زیادی متغیر مواجه هستیم که در طول زمان تغییر کرده و بر هم تأثیر متقابل دارند و عمل پیش بینی را مشکل می سازند. برای حل این مشکل، در این پژوهش مدلی برای پیش بینی هزینه های توسعه نرم افزار با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم ها و نرم افزار «ونسیم» طراحی و ارائه گردیده است. در این پژوهش از منطق فازی و رویکرد پویایی شناسی سیستم ها برای مدل سازی استفاده شده است. جامعه آماری اول در این پژوهش، مدیران فناوری اطلاعات و مدیران پروژه های توسعه نرم افزار و جامعه آماری دوم، خبرگان شرکت «مگفا» است. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه است و داده ها و اطلاعات مربوط به پروژه توسعه نرم افزار هوش تجاری در شرکت «مگفا» بوده و اطلاعات آن نیز از افراد دخیل در پروژه جمع آوری شده است. پس از شبیه سازی و تست مدل، سه سناریو برای کاهش هزینه های توسعه نرم افزار تعریف گردید که عبارت اند از: افزایش تجربه پرسنل و افزایش تجربه مدیران پروژه، افزایش قابلیت ها و شایستگی های نیروی انسانی، و تغییر مدل چرخه حیات سیستم از مدل آبشاری به متدولوژی چابک. یافته ها حاکی از آن است که شرکت مورد مطالعه با استفاده از مدل چرخه حیات چابک، کاهش بیشتری در هزینه های توسعه نرم افزار خود شاهد خواهد بود.

به این مقاله به شکل زیر استناد کنید: درون متن: (فرهودی، زودآیند) در فهرست منابع: فرهودی، فائزه. زودآیند. تاثیر نگرش های فرهنگی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بر قضاوت ربط: بر اساس شاخص های نگرش فرهنگی هافستد. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. (دسترسی در http : //Jipm.irandoc.ac.ir روز/ماه/سال) فرهنگ بر ادراکات، رفتار مدیریتی و تصمیم گیری های انسان تأثیر به سزایی دارد. اطلاع یابی هم فرایندی است که در آن کاربر دست به انتخاب می زند و تصمیم می گیرید که کدام منابع اطلاعاتی مرتبط با نیاز اطلاعاتی او هستند. بافت فرهنگی هر کشور با کشور دیگر متفاوت است و حتی در یک کشور، بافت های فرهنگی متفاوتی وجود دارد. بنابراین، بررسی تأثیری که فرهنگ بر رفتار اطلاع یابی کاربران دارد، بسیار ضروری است و در صورت تأیید وجود ارتباط بین نگرش های فرهنگی و قضاوت ربط، رویکرد بازیابی اطلاعات وارد مرحله ای جدید خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر نگرش های فرهنگی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بر قضاوت ربط آن هاست. روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است و از دو پرسشنامه نگرش فرهنگی «هافستد» و تشخیص قضاوت ربط به عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، متشکل از 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی است که ورودی سال های 1393 تا 1395 بودند. جهت توصیف داده های آماری از میانگین و انحراف معیار و جهت تحلیل داده ها از ضریب همبستگی «پیرسون» و تحلیل رگرسیون همزمان به منظور بررسی رابطه بین دو متغیر استفاده شد. دیدگاه اجتماعی-شناختی، تأثیر بافت و زمینه ای را که کاربر در آن رشد کرده در نتایج جست وجوی اطلاعات بررسی می کند؛ اما تاکنون پژوهشی انجام نشده که به طور ویژه به بررسی تأثیر بافت نگرش های فرهنگی کاربران بر قضاوت ربط آنان پرداخته باشد. لذا، پژوهشگر در این پژوهش در پی بررسی ارتباط این دو متغیر با یکدیگر است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بین شاخص های فرهنگی و قضاوت ربط رابطه معنادار وجود دارد و در ارزیابی مدارک بازیابی شده، نباید صرفاً به ویژگی های نظام بازیابی اطلاعات اکتفا کرد، بلکه خود کاربر هم نقش اساسی در تصمیم گیری ایفا می کند. علاوه بر این، نه فقط ویژگی های فردی و حالات روانی کاربر، بلکه ویژگی های فرهنگی جامعه ای که فرد در آن زندگی کرده است نیز در این زمینه بسیار مؤثر خواهد بود . بر اساس نتایج این پژوهش، دانشجویانی که از نگرش فرهنگی فاصله قدرتِ کم برخوردارند ( یعنی دانشجویانی که سعی می کنند تا حد امکان، نابرابری ها در قدرت، ثروت و رقابت را در بین خود کاهش دهند و از این نابرابری ها و تبعیض ها پشتیبانی نمی کنند)، قضاوت ربط خوبی دارند ( r=0.315 ). بالاترین رابطه بین دو متغیر پژوهش مربوط به قضاوت ربط و شاخص جمع گرایی دانشجویان است ( r=0.508 ). همچنین، مشخص شد که از بین شاخص های نگرش فرهنگی، نگرش زن سالاری است که با قضاوت ربط کمترین رابطه معنادار را دارد ( r=0.212 ) و نیز تنها شاخصی که رابطه معکوس با قضاوت ربط دارد، اجتناب از عدم اطمینان است ( r= -0.249 ).

مقدمه: امروزه راز موفقیت سازمان ها مدیریت دانش است و مدیریت دانش تنها باید توسط خود شخص صورت گیرد. همین امر باعث مطرح شدن مفاهیم مختلف روان شناختی در مدیریت دانش شده است. باتوجه به نقش غیرقابل انکار اشخاص در تعالی سازمان های امروزی، مبحث مدیریت دانش شخصی در برابر مدیریت دانش سازمانی مطرح می شود. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی در خدمات اطلاعاتی و دانشی است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و از نوع تحقیقات آمیخته (کمی کیفی) است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی افرادی هستند که در زمینه مدیریت دانش شخصی سابقه مطالعه و پژوهش داشته اند و در بخش کمی نیروی انسانی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران هستند. برای این منظور از پرسش نامه محقق ساخته که هفت مؤلفه بازیابی، ارزیابی، سازماندهی، همکاری، تجزیه و تحلیل، ارائه اطلاعات و امنیت اطلاعات دارد. برای بررسی مدیریت دانش شخصی، از پرسش نامه نئو برای بررسی ویژگی های روان شناختی و برای شایستگی های سازمانی از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که پنج مؤلفه آگاهی از اطلاعات خارجی، توزیع دانش داخلی، معماری تصمیم گیری مؤثر، تمرکز سازمانی و نوآوری مستمر دارد. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 728/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که ویژگی های روان شناختی بر مدیریت دانش شخصی اثر مستقیم دارند. مدیریت دانش شخصی بر شایستگی های سازمانی اثر مستقیم دارد. ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی اثر غیرمستقیم دارد. نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی های روان شناختی بر شایستگی های سازمانی تأیید شد. نتیجه گیری: کتابدار موفق کسی است که ابزارها و فنون جدید را یک هشدار بداند و سعی در یادگیری آن ها داشته باشد. بنابراین یادگیری فنون و مهارت های مدیریت دانش شخصی باعث خواهد شد تا کتابدار افزون بر مدیریت دانش خود بتواند آن را با همکاران خود در کتابخانه و همچنین در جامعه دانشگاهی به اشتراک گذارد. بنابراین در کتابخانه ها نیز باید در استخدام نیروی انسانی به شخصیت آن ها توجه شود؛ زیرا همان طور که مشخص شد، شخصیت کتابداران بر مهارت های مدیریت دانش شخصی آن ها تأثیر دارد. همچنین برای دستیابی به شایستگی های سازمانی مطلوب باید مهارت های مدیریت دانش شخصی کارکنان کتابخانه را تقویت کرد.

هدف کلی این پژوهش تعیین وضعیت وب سایت روزنامه های سراسری ایران بر اساس شاخص های بهینه سازی موتورهای کاوش (سئو) است. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش تحلیل محتوای رایانه ای بر روی 110 وب سایت روزنامه سراسری ایران از طریق وب سایت تحلیل کننده «سئو» (سئو چک آپ) به لحاظ رعایت شاخص های عمومی، سرعت بارگذاری و امنیت «سئو» و نیز مجموع سه شاخص انجام شد. یافته ها نشان داد که میانگین نمره کل «سئو» وب سایت های روزنامه های سراسری ایران (08/54) با نمره مطلوب برای سئو وب سایت (75 درصد) فاصله ای معنا دار دارد. تنها 5 روزنامه «پیروزی»، «فرصت»، «جام جم»، «امین» و «پیام ما» نمره بالاتر از 75 کسب کردند. همچنین، نتایج بررسی شاخص های عمومی، سرعت بارگذاری و امنیت «سئو» وب سایت روزنامه های سراسری ایران نشان داد که میانگین نمرات دسته شاخص های فوق با هم به صورتی معنا دار متفاوت بوده و شاخص های عمومی «سئو»، نسبت به شاخص های سرعت بارگذاری و امنیت از اهمیت بیشتری برخوردارند.

هدف: ارزیابی فازی و کلاسیک عملکرد موتورهای جستجو در بازیابی اطلاعات فارسی و تعیین میزان ریزش کاذب و بهترین موتور جستجو با بازیابی کمترین رکوردهای تکراری. روش شناسی: پژوهش کاربردی حاضر به لحاظ روش انجام کار نیمه تجربی، تطبیقی، و ارزیابانه است. طبق نمونه گیری هدفمند و براساس محبوبیت موتورهای جستجو ، نمونه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی پژوهشگرساخته با 20 پرسش بود. یافته ها: در دو ارزیابی فازی و کلاسیک، گوگل عملکرد بهتری نسبت به بینگ و یاهو داشت. به علاوه، مشخص شد میزان دقت ارزیابی فازی موتورهای جستجو از میزان دقت ارزیابی کلاسیک آنها بیشتر است. همچنین یافته ها در هر دو ارزیابی نشان داد گوگل، بینگ، و یاهو به ترتیب کمترین میزان ریزش کاذب را داشتند. علاوه بر این، میزان ریزش کاذب موتورهای جستجو در ارزیابی فازی کمتر از این میزان در ارزیابی کلاسیک به دست آمد. در این بررسی مشخص شد گوگل کمترین و یاهو بیشترین میزان رکوردهای تکراری را بازیابی کرد. نتیجه گیری: یافته ها نشان داد ارزیابی فازی باعث افزایش میزان دقت و کاهش میزان ریزش کاذب در موتورهای جستجو می شود. با توجه به اینکه ارزیابی فازی با طیف بندی میزان ارتباط رکوردهای بازیابی شده، میزان مانعیت و ریزش کاذب دقیق تر و واقعی تری را ارائه می دهد، به پژوهشگران پیشنهاد می شود برای بررسی عملکرد موتورهای جستجو از ارزیابی فازی استفاده کنند. به طورکلی، یافته های پژوهش نشان داد موتور جستجوی گوگل براساس سه معیار اندازه گرفته شده، عملکرد بهتری نسبت به بینگ و یاهو از خود نشان داد. از این رو، به کاربران پیشنهاد می شود هنگام جستجوی اطلاعات فارسی در وب برای صرفه جویی در وقت و هزینه خود از این موتور جستجو استفاده کنند.

پژوهش های اخیر نشان می دهد داده بعنوان یکی از ارزشمندترین منابع هر سازمان شناخته می شود. ازسوی دیگر امروزه داده های علم و فناوری در رشد و توسعه هر کشور به پایه و عنصری کلیدی تبدیل شده است. سامانه گنج نقشی کلیدی در اشاعه علم و فناوری در کشور و ارائه خدمات به پژوهشگران در راستای انجام پژوهش های اثربخش و کارا برعهده دارد. بر این اساس، کیفیت عملکرد این سامانه یکی از عوامل تاثیرگذار در این ماموریت محسوب می گردد. از سوی دیگر، بخش عمده مشکلات کیفی مشاهده شده در حوزه اشاعه اطلاعات از سوی این سامانه، بصورت ریشه ای به خروجی سامانه دیگری با عنوان سامانه ثبت برمی گردد که در مرحله آغازین کلان فرایند ثبت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات قرار دارد. تعیین وضعیت (یا سطح کیفیت) مطلوب در هر فیلد از فراداده از جنبه های کیفی مختلف مانند دقت، صحت، نامتناقض بودن، کامل بودن و ... یکی از حیاتی ترین اقدامات در حوزه کیفیت سامانه ثبت به حساب می آید. در پژوهش حاضر پس از بررسی مدل های استاندارد مدیریت کیفیت داده، چارچوبی جامع بمنظور تعیین ابعاد کیفیت سامانه ثبت ایجاد شد. مدل مدیریت کیفیت جامع داده ( TDQM ) بعنوان یکی از پرکاربردترین مدل های کیفیت داده بمنظور ارزیابی اجزاء سامانه از چهاربعد اصلی ذاتی، دسترس پذیری، زمینه ای و نمایشگری انتخاب شد. سپس در قالب طرح کیفیت سامانه ثبت عوامل کلیدی در کنترل کیفیت سامانه ثبت تعیین خواهد شد. طرح کیفیت داده ارائه شده پس از اعتبارسنجی توسط کارگروه خبرگان بعنوان مرجع تعیین عدم انطباق های آتی داده ها قرار گرفت. در انتهای پژوهش حاضر اقدامات کاربردی بمنظور ارتقاء کیفیت این سامانه نیز ارائه شد .

هدف: تعیین رابطه میان سواد اطلاعاتی و توانایی کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه در تشخیص اخبار جعلی براساس مؤلفه های ایفلا با استفاده از مدل معادلات ساختاری.<br /> روش شناسی: روش پژوهش توصیفی-همبستگی است. 22787 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه، جامعه آماری پژوهش حاضر هستند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 377 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته توانایی تشخیص اخبار جعلی که براساس هشت مؤلفه اطلاع نگاشت ایفلا طراحی شده بود و نیز پرسشنامه استاندارد سنجش سواد اطلاعاتی قاسمی (1385) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل و آزمون ضریب همبستگی پیرسون در اس پی اس اس بهره گرفته شد.<br /> یافته ها: سطح سواد اطلاعاتی و نیز توانایی تشخیص اخبار جعلی (به جز مؤلفه پرسش از کتابدار) در میان کاربران، اندکی بالاتر از حد متوسط است.  میان سواد اطلاعاتی و توانایی تشخیص اخبار جعلی به طور کلی و نیز سواد اطلاعاتی با تک تک مؤلفه های توانایی تشخیص اخبار جعلی رابطه وجود دارد. همچنین از میان متغیرهای جمعیت شناختی، فقط سطح تحصیلات و رشته تحصیلی با متغیر سواد اطلاعاتی و سطح تحصیلات و سن با متغیر توانایی تشخیص اخبار جعلی ارتباط دارند.<br /> نتیجه گیری: با توجه به رابطه مثبت میان سواد اطلاعاتی و توانایی تشخیص اخبار جعلی، کتابخانه های عمومی باید آموزش فنونی نظیر سواد اطلاعاتی را به کاربران برای تشخیص اخبار جعلی مدنظر قرار دهند.

هدف: شناسایی پروتکل های مبادله اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی و تعیین شاخص های اثرگذار در انتخاب و بهره گیری از آنها. روش شناسی: ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه پژوهشگرساخته بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. جامعه پژوهش 36 کتابخانه دیجیتالی است. یافته ها: پروتکل او.ای.آی. – پی.ام.اچ. با 80% استفاده، پرکاربردترین و او.ای.آی. – او.آر.ای. با 18% کمترین استفاده را داشت. کتابخانه های دانشگاهی، آموزشگاهی، و تخصصی بیشتر از پروتکل او.ای.آی. – پی.ام.اچ. استفاده می کنند. پروتکل Z39.50در کتابخانه های ملی و عمومی به کار رفته است. از اس.آر.یو./دبلیو. در کتابخانه های عمومی بیشتر استفاده می شود. بیشترین و کمترین استفاده از پروتکل ها به ترتیب در کتابخانه های تخصصی و آموزشگاهی است. نتیجه گیری: تنها استفاده از پروتکلZ39.50 تحت تأثیر فعالیت کتابخانه های دیجیتالی است. وجود منابع آرشیوی و اشیای فرهنگی- موزه ای باعث شده است کتابخانه ها بیشتر از پروتکل او.ای.آی.–پی.ام.اچ. اطلاعات استفاده کنند. استفاده از پروتکل Z39.50 و اس.آر.یو./دبلیو. تحت تأثیر استفاده از مدل جستجوی هم زمان و استفاده از او.ای.آی. – پی.ام.اچ. تحت تأثیر استفاده از مدل برداشت اطلاعات است.