فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۱٬۵۵۹ مورد.
ایجاد فهرستگان اسناد آرشیوی
حوزه های تخصصی:
این نوشتار، با معرفی پروتکل پیشنهادی PMH ، بر آن است تا نشان دهد که چگونه می توان از این پروتکل برای ایجاد فهرستگان اسناد آرشیوی بهره گرفت. هدف نهائی این پروتکل، تسهیل در انتقال اطلاعات به صورت فراداده در محیط شبکه است. PMH ، با بهره گیری از عناصر فراداده دوبلین کور، قالب (فرمت) XML (زبان نشانه گذاری گسترش پذیر) و پروتکل HTTP این امر را میسر می سازد. بدین منظور، مقاله به تعریف فراداده و معرفی عناصر فراداده ای دوبلین کور می پردازد و ساختار پیشنهادی رکورد فراداده را براساس الگوی پیشنهادی در قالب XML نشان می دهد. همچنین، توضیحاتی درباره شش فرمان قراردادی برای درخواست فراداده از طریق پروتکل HTTP ارائه می کند، و نشان می دهد که چگونه دارندگان اسناد، می توانند نقش داده فرآور و متولیان امور اسناد، نقش خدمت فرآور را ایفا کنند. در پایان، به مزایای اصلی و جنبی استفاده از این پروتکل اشاره شده است.
مقایسه تحلیلی خاطره نگاری با تاریخ شفاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهشی در چگونگی نگارش« رقم صفر » در «تاریخ کتابت» اسناد دوران قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر در پی مشخص کردن انواع شکل های تحریری «تاریخ هجری قمری»در اسناد دوران قاجار، بر اساس تغییرات به وجود آمده در نگارش «عدد صفر» و بررسی دلایل آن است. همچنین، بررسی های مقایسه ای با نسخه های خطیِ علمِ حساب ، در دوران قاجار ، به منظور یافتن شواهد احتمالی وجود این سبک نگارش اعداد در متون علمی و نیز خواص عدد صفر و نحوه جای گیری و عملکرد آن در سلسله اعداد از دیدگاه این متون از اهداف دیگر پژوهش حاضر است.
روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با گزینش تصادفی 1000 برگ سند تاریخ دار دوران قاجار؛ از یک دوره زمانی 150 ساله ؛ از چهار منطقه مرکز، فارس، شمال، و شمال غرب ایران صورت گرفته است. روش و رویکرد پژوهش حاضر، بررسی و ثبت و ضبط تاریخ های اسناد و طبقه بندی اشکال تحریری آنها با روش آماری و نیز مطالعات مقایسه ای و کتابخانه ای است.
یافته های پژوهش: در بررسی ها، چهار شیوه تحریری گوناگون برای تاریخ کتابت اسناد، در مناطق چهارگانه، و با میزان تکرار متفاوت مشخص گردید. اشکال تحریری مشخص شده(با ویژگی تغییرات عدد صفر) در اسناد تمامی مناطق، بجز شمالغرب(به دلیل محدودیت اسناد بررسی شده) وجود داشت. عملکرد صفر در نسخ خطی علم حساب، در دوران قاجار، پیرو منطق ریاضی است. این نسخه ها، ضمن پرداختن به خواص و ویژگی ها، نحوه عملکرد و اهمیت این عدد در سلسله اعداد، به امکان حذف یا اضافه نویسی این عدد در یک مقدار عددی اشاره ای نداشتند. تنها ویژگی جابجایی صفر- البته در مرتبه مکانی خود و بدون تغییر مقدار و کمیت عدد- توسط نویسنده یکی از این نسخه ها به کار رفته بود. تغییرات نگارشی تاریخ کتابت اسناد در اثر تغییر و دستکاری رقم صفر، ناشی از شیوه های فردی و سلایق شخصی کاتبان در نویسندگی، در اثر نیاز به تندنویسی و شکسته نویسی، به دلیل حجم زیاد اسناد و شاید کم دقتی ناشی از آن و در برخی موارد کمبود فضای نگارش صورت گرفته است.
اسنادی از امتیاز نفت خوشتاریا در راستای نفت شمال
حوزه های تخصصی:
بررسی یک سند مربوط به شهر چادگان در دوره شاه عباس اول صفوی
حوزه های تخصصی:
این مقاله به بازخوانی و بررسی سندی منحصر به فرد درباره چادگان در دوره صفوی می پردازد که می توان به واقع آن را نخستین سند بازشناخته تاریخی درباره پیشینه چادگان در عصر صفوی و قبل از آن دانست، حال آنکه قبل از بازخوانی این سند، قدیمی ترین منبعی که درباره پیدایش و پیشینه چادگان گزارش کرده، کتاب خاطرات ظل السلطان یا تاریخ مسعودی است. بدین روی، این مقاله افزون بر معرفی و بازخوانی این سند و تحلیل پاره ای داده های ارزشمند تاریخی آن، اطلاعات مهمی بر پایه محتوای سند درباره مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دوره صفوی و تاریخ شهر چادگان ارائه می دهد.
سجع مهر سلاطین و شاهزادگان و صدور ایران
منبع:
وحید مرداد ۱۳۴۴ شماره ۲۰
حوزه های تخصصی:
بررسی و مطالعه تطبیقی وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران وکتابخانه و آرشیو ملی کانادا
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی و مقایسه ویژگیهای ساختاری و محتوائی وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با وبگاه کتابخانه و آرشیو ملی کانادا، در جهت کشف و درک نقاط قوت و ضعف وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و بهتر شدن آن است. ویژگیهای ساختاری و محتوائی وبگاههای موجود که از طریق سیاهه وارسی (چک لیست) با یکدیگر مقایسه شده اند در مجموع 66 مورد اند (51 مورد ویژگی محتوائی و 15 مورد ویژگی ساختاری). یافته های پژوهش نشان می دهد که وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران از 51 مورد ویژگی محتوائی، 35 مورد و از 15 ویژگی ساختاری دارای 1 مورد است که تعداد این ویژگیها در مقایسه با کتابخانه و آرشیو ملی کانادا، کم تر است.
بررسی تطبیقی مرکب های خوشنویسی مورد استفاده درمیان ایرانیان، عثمانی ها، چینی ها، هندیان، و اعراب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بشر زمانی که خواست آنچه را می اندیشد نقش کند، قدم به دنیای نگارش گذاشت. انسان، از دیرباز، برای انتقال مفاهیم و نوشتن از مرکب استفاده می کرد. از این رو، در تهیه اجزای مرکب ها و چگونگی ترکیب آنها با هم، دقت و تلاش ویژه ای داشته است. اما، متأسفانه پژوهش های صورت گرفته در این زمینه هنوز به درستی راهگشای کشف فنون ساخت مرکب های پیشین نیست و مشاهده شده که بسیاری از آثار قدیمی دچار آسیب شده اند. پس، پژوهش در این زمینه امری لازم وضروری است.
هدف: شناخت و طبقه بندی مرکب های خوشنویسی ملت های ایران، عثمانی، چین، هند، و اعراب؛ و شناسایی مواد به کارگرفته شده در مرکب های ملل مذکور اهداف این پژوهش است. پرسش های پژوهش نیز عبارت اند از: آیا اجزای اصلی به کار گرفته شده در ساخت مرکب ها در ملل مختلف تقریباً یکسان بوده یا نه؟ و آیا شباهتی میان ترکیبات به کارگرفته درمرکب های ملل مذکور وجود داشته است؟
روش و رویکرد پژوهش: روش یافته اندوزی، کتابخانه ای و اینترنتی؛ و روش پردازش داده ها، توصیفی است.
یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که در ترکیب اصلی مرکب های همة تمدن ها دو عنصر حضور دارد، یکی مادة رنگی(گیاهی، معدنی)، و دیگری بست(صمغ، سریشم ماهی، و مانند آن) است که باعث می شود رنگدانه به حالت معلق باقی بماند و پس از نوشتن، بر روی تکیه گاه بچسبد. در هر تمدنی، با توجه به مواد بومی آن منطقه و برای اهداف متفاوت، افزودنی هایی به این اجزا اضافه می کردند.
بررسی نقش و جایگاه مجلس شورای ملی در سیاست گذاری های عشایری دوره پهلوی اول (1320-1304ه .ش.)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دوره پهلوی اوّل (1320 1304) یکی از ادوار مهم و قابل توجّه تاریخ ایران است.در این برهه، تغییر و تحوّلات شگرفی در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... در کشور رخ داد. یکی از مهم ترین این تحوّلات، به حاشیه رانده شدن ایلات و عشایر ایران از صحنه قدرت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و نظامیبود. حکومت پهلوی با در اختیار گرفتن شیوه ها و شگرد های مختلف، به سرکوب، خلع سلاح و سپس یکجانشین کردن ایلات و عشایری پرداخت که تا آن دوره در عرصه های مختلف دارای قدرت و آثار بسیاری بودند.
بنابراین مسئله ایلات و عشایر در این دوران، یکی از مباحث اصلی در زمینه سیاست گذاری های کلان جامعه ایران در عرصه نظامی،سیاسی،فرهنگی و اجتماعی بوده است. بر پایه قانون اساسی ایران، در ساختار حقوقی قدرت، سه نهادِ «سلطنت»، «مجلس شورای ملّی» و «هیئت وزیران»، از حق قانونی برای تصمیم گیری در زمینه مسائل مربوط به حوزه ایلات و عشایر برخوردار بودند.
به جهت اهمّیت این موضوع در دوره مورد پژوهش و اعتبار و ارزش آن در تصمیم گیری های نهادهای مربوط، در این مقاله کوشش می شود تا جایگاه نهاد مجلس در سیاست گذاری برای ایلات و عشایر در دوره پهلوی اوّل تشریح و تحلیل شود.
پژوهشی در اصطلاحات مالی دوره صفویه(پرداخت وظیفه به موالید و مشایخ در آستان قدس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی یکی از اصطلاحات مالی دوره صفویه بر اساس محتوای اسناد موجود در مرکز اسناد آستان قدس ،سنجش ارزشهای اطلاعاتی این اسناداست تاکنون درباره وظیفه دردوره صفویه تحقیق مستقلی صورت نگرفته است واین پژوهش در نظردارد تا به عنوان اولین کار مدون در این زمینه با استفاده از اطلاعات اسنادآستان قدس که درباره پرداخت های مالی به افراد مختلف می باشد صرفابه پرداخت وظیفه به موالید و مشایخ بپردازد.
روش،رویکرد پژوهش: روش این پژوهش اسنادی و متکی بر اطلاعات موجود در اسناد هست که با تبیین ویژگیهای سندشناسی و سندپژوهی آن ها سعی می کندجنبه های مختلف اهمیت اسناد را مشخص نمایدالبته نیم نگاهی نیز به منابع کتابخانه های در تایید یا رد مطالب سندی دارد.
یافته ها و نتایج پژوهش : یافته های این پژوهش نشان می دهد که آنچه تاکنون تحت عنوان وظیفه درمنابع دست اول و یا مقالات به آن پرداخته شده کلی بوده و به جزئیاتی مانندعلت پرداخت،نحوه پرداخت و میزان آن توجه نشده است و بررسی اطلاعات اسناد مورد بررسی درباره یکی از انواع پرداخت وظیفه ضمن آشنایی با این نوع سند ما را با دیدگاههای جدیدی در زمینه اصطلاحات مالی دوره صفویه آشناو زمینه تحقیقات بیشتر در این حوزه را فراهم نماید.
مدیریت بحران زلزله برای حفاظت از آثار موزه ای در بناهای تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف : پراکنده کاری های درون و برون سازمانی در پی زلزله می تواند آسیبهای جدی به دنبال داشته باشد. هدف این بررسی تدوین طرح برای مدیریت بحران زلزله به منظور حفاظت از اشیایی که در مکان های تاریخی به نمایش در می آیند.
روش/ رویکرد : مطالعة کتابخانه ای، مصاحبه و استفاده از تجربة گروه های آموزش دیده در شرایط بحران، مستند نگاری و ثبت وضعیت موجود موزه از نظر شرایط حفاظتی.
یافته ها:طی یک سناریو، مدلی تقسیم بندی سطوح بحران ناشی از زلزله و اقدامات مدیریتی برای هم افزایی در مقابله با بحران ارائه گردید
ناگفته هائی از قیام تنگستان و دشتستان
حوزه های تخصصی:
در این مقاله به معرفی دو سند از زبان شیخ حسین چاه کوتاهی، از سران قیام تنگستان و دشتستان و سند دیگری که به قلم احمدخان دریابیگی، حکمران بوشهر و بنادر نگاشته شده، پرداخته می شود. این اسناد در زمانی به رشته تحریر درآمده است که قیام سرکوب شده و رهبران نهضت به کوههای اطراف منطقه پناه برده اند. در این شرایط، شیخ حسین زبان به گلایه گشوده، به اهم وقایعی که در طول نهضت رخ داده است، به صورت خلاصه و گذرا اشاره می نماید. علاوه بر این، وی از اقدامات انگلیسیها برای اشغال کشور و اغفال و نابودی سران قیام سخن رانده، در آخر از مسئولان وقت می خواهد که به خواسته هایش رسیدگی نمایند. این در حالی است که سند سوم گویای این مطلب است که انگلیسیها به کمک حکمران بوشهر و بنادر سعی در از میان برداشتن سران قیام دارند.
آرشیوهای دانشگاهی با تاکید بر آرشیو دانشگاه هاروارد (HUA)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله، به دنبال توصیف اهداف و وظایف آرشیوها و دانشگاه ها، آرشیوهای دانشگاهی تعریف شده و در شمار آرشیوهای سازمانی قرار می گیرند. وجه تمایز این آرشیوها که معمولاً درون کتابخانه ها شکل می گیرند با آرشیوهای دیگر بیان می شود. یکی از مؤسساتی که در زمینه آرشیوهای دانشگاهی فعالیت دارد، بخش آرشیوهای دانشگاهی و مؤسسات آموزشی ایکا (ICA/SUV) است. برای آشنائی بیش تر با آرشیوهای دانشگاهی، آرشیو دانشگاه هاروارد به مثابه یک نمونه از این آرشیوها بررسی و معرفی می شود. موزه دانشگاه آکسفورد، آرشیو دانشگاه آکسفورد، موزه دانشگاه مک گیل، و آرشیو دانشگاه مک گیل نمونه هائی از آرشیوهای خارجی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، و مرکز مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، به عنوان نمونه های داخلی آرشیوهای دانشگاهی هستند که مختصراً به آن ها پرداخته می شود. از این بررسی و مقایسه ها نتیجه گرفته می شود که نگاه آرشیوی در کتابخانه ها، باید نگاهی فراتر از منابع و مواد آرشیوی رایج باشد؛ آرشیوهای دانشگاهی در خارج از ایران، سالها پیش از آرشیوهای دانشگاهی ما ایجاد شده اند؛ آنچه در آرشیوهای دانشگاه های آکسفورد، مک گیل و هاروارد وجود دارد، توجه به اطلاعات به معنای عام تر آن است؛ این آرشیوها، حافظه سازمان مادر محسوب می شوند؛ در ایران هنوز توجهی به ایجاد و شکل گیری آرشیوهای دانشگاهی نشده است؛ و در آخر آن که، مرکز مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، شاید گام مؤثری برای ایجاد این گونه آرشیوها باشد.
بررسی شیوه های سامان دهی اسناد و مدارک مکتوب و غیرمکتوب و ارائه الگویی مناسب برای اسناد و مدارک دفاع مقدس؛ براساس مطالعه شیوه های سامان دهی مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی فرایند توصیف اسناد آرشیوی در مراکز اسنادی نظامی و غیرنظامی مهم ایران و تهیة الگویی برای سامان دهی اسناد دفاع مقدس است. روش/رویکرد: در این پژوهش از دو رویکرد کمی و کیفی استفاده شده است؛ بنابراین این پژوهش، پژوهشی ترکیبی است. برای اجرای پژوهش از روش پیمایشی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات آن از منابع کتابخانه ای، اسناد و مدارک، قوانین، استانداردها، و کاربرگه های سازمان ها و نهادها استفاده شده است. برای تکمیل اطلاعات کتابخانه ای نیز از روش مطالعات میدانی مثل مشاهده، و مصاحبه با کارشناسان و متخصصان تنظیم و پردازش اسناد استفاده شده است. یافته ها: بررسی شیوه های سامان دهی اسناد در مراکز اسنادی بررسی شده در این پژوهش نشان می دهد که هرکدام از سازمان های مذکور روشی بومی و مختص اسناد آرشیوی خود را به کار برده اند و تنها تعداد کمی از مراکز براساس « استاندارد بین المللی توصیف آرشیوی» عمل کرده اند. در بین مراکز اسنادی بررسی شده، تنها «معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران» و «آستان قدس رضوی» شش مؤلفة اصلی مدنظر ایساد(استاندارد بین المللی توصیف آرشیوی) را رعایت کرده اند. نتیجه گیری: هیچ کدام از مراکز غیرنظامی به اسناد جنگ تحمیلی و دفاع مقدس نپرداخته اند و تنها برخی از آن ها مانند معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بخشی از اسناد دفاع مقدس را آرشیو و نگهداری می کنند. در بین مراکز نظامی نیز تنها دو مرکز «اسناد و تحقیقات دفاع مقدس» و «سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و بسیج» به جمع آوری و نگهداری اسناد دفاع مقدس بر پایه استانداردهای فهرست نویسی و نمایه سازی و نیز استفاده از نرم افزار استاندارد داخلی و بومی نیروهای مسلح (نرم افزار مأوا) پرداخته اند؛ ولی بااین حال اشکالِ اساسیِ موازی کاری و رعایت نکردن استانداردی یکسان بر این دو مرکز وارد است.