فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۸۱ تا ۱٬۲۰۰ مورد از کل ۱٬۵۱۹ مورد.
۱۱۸۲.

نقش های معنایی- منظوری جملات پرسشی در غزلیات حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غزلیات حافظ نقش معنایى .نقش منظورى جملات پرسشى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه حافظ پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری
تعداد بازدید : ۳۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۵۴۶
"معمول‏ترین مقوله‏هاى دستورى در زبان‏هاى دنیا جمله‏هاى خبرى، پرسشى، امرى و تعجبى است، که عمدتا به ترتیب براى بیان مقوله‏هاى معنایى-منظورى خبر، سؤال، فرمان و شگفتى به کار مى‏روند. با این وجود، مطالعات نوع‏شناسى زبان حاکى از آن است که رابطه میان مقوله‏هاى نحوى و معنایى- منظورى رابطه‏اى مستقیم نیست.بسیار اتفاق مى‏افتد که از جمله خبرى براى صدور فرمان، و از جمله پرسشى براى بیان شگفتى استفاده مى‏شود. تحقیق حاضر در پى کشف نقش‏هاى معنایى-منظورى جمله‏هاى پرسشى در شعر حافظ است. استفاده هنرمندانه شاعر از جمله‏هاى پرسشى براى بیان مقوله‏هاى گوناگون معنایى-منظورى تأثیر کلام وى را دو چندان و خواننده را مسحور مى‏سازد. تحقیق حاضر نشان مى‏دهد که از 366 بیت، 255 بیت، یعنى تقریبا 70%از ابیات، براى بیان پنج مقوله معنایى-منظورى شگفتى، نفى، انکار، تمنا(آرزو)و نهى به کار رفته است.30%باقیمانده براى بیان 15 مقوله معنایى-منظورى استفاده شده است.یکى از نتایج بسیار جالب توجه تحقیق این است که بیان حافظ براى بیان سؤال از جملات پرسشى کمترین استفاده را مى‏برد."
۱۱۸۳.

فرایند باهم آیی و ترکیبات باهم آیند در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
تعداد بازدید : ۳۷۵۵ تعداد دانلود : ۱۱۸۵
مقدمه هدف از تحقیق حاضر طرح و توصیف مفهوم با هم آیی در زبان فارسی و توجه به نقش ترکیبات هم آیند در مسائل کاربردی این زبان (مانند تالیف فرهنگ های آموزشی) است. در زبان فارسی، تاکنون بررسی مستقلی در این بحث صورت نگرفته و جایگاه آن در دستگاه زبان مشخص نشده است. نگارنده، در بررسی با هم آیی از نظرگاه های معنایی، ساخت واژی و نحوی (پایان نامه کارشناسی ارشد)، به این نتیجه رسید که تبیین و توضیح آن بر اساس معناشناسی موجه تر است. از این رو، در این مقاله ابتدا، در حوزه نظری مروری خواهم داشت بر آرا و ملاک ها و طبقه بندی برخی زبان شناسان غربی چون فرث، پالمر، مک اینتاش، لاینز، کروز، هلیدی، رقیه حسن، و هارتمن و جیمز؛ و، در حوزه زبان شناسی کاربردی، برای یافتن الگویی در تالیف فرهنگ ترکیبات با هم آیند در زبان فارسی، به آرا تجربی هاوسمن و بنسون در تالیف فرهنگ با هم آیی اشاره خواهم کرد. سپس به بررسی سابقه طرح مسئله در زبان فارسی و آرایی که درباره آن اظهار شده خواهم پرداخت. سرانجام تعریف، تحلیل و توصیف معنایی و صرفی این پدیده زبانی در ترکیبات زبان فارسی و هم چنین پیشنهادی برای تدوین فرهنگ ترکیبات با هم آیند ارائه خواهم داد...
۱۱۸۵.

تک واژه شناسی زبان روسی و مقایسهء آن با تک واژشناسی زبان فارسی

نویسنده:

کلید واژه ها: تک واژ پیشوند پسو ند میان و ند پایان و ند، پی واژ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری رده شناسی زبان
تعداد بازدید : ۲۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۰۱
با کمک علم تکوا ژشناسى مى تو انیم اجزاتشکیل دهندهء یک واژه رامورد تحلیل وبررسى قر ار دهیم. تک واژهاى زبان روسى از لحاظ تعد اد غنى تر از زبان فارسى مى باشند. براى برخى از تک واژهای زبان روسى در زبان فارسى و بالعکس، نمى توان معادل یافت. تک واژهاى زبان فارسى به غیر از ریشه و شناسه، عارى از معنى مى باشند، در صورتیکه در زبان روسى فقط میان وند عارى از معنى دستورى و لغوى است. وندهاىزبان فارسى غیر از پى و اژ که در زبان روسى معادل ند ارد، باعث تبدیل اجزا کلام به یکدیگر مى شوند، در صورتى که این مورد درباره برخى از وندهای زبان روسى مصد اق ندارد.
۱۱۸۶.

بررسی چارچوبها و ساختارهای بلاغی سیاق کلام در مقاله های علمی علوم انسانی در سطوح خرد و کلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار مقالات علمى گونه‏هاى زبانى حلیل متون علمى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۳ تعداد دانلود : ۱۰۷۱
"هدف از تحقیق حاضر بررسى چارچوبها و ساختارهاى بلاغى سیاق کلام در مقاله‏هاى علمى علوم انسانى در سطح خردوکلان مى‏باشد.در این بررسى 171 مقاله از رشته‏هاى مختلف علوم انسانى، چاپ شده در 5 مجله دانشکده‏هاى علوم انسانى کشور مورد مطالعه قرار گرفتند. از دیدگاه نظرى این تحقیق بر پایه نظریه‏هاى زبانشناسانى چون فرت، هلیدى و سینکلر استوار است، و از نظر علمى از روشهاى تجزیه و تحلیل متن که توسط جان سویلز(1990)به ویژه براى بررسى مقاله‏هاى تحقیقى ارائه شده، پیروى مى‏کند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد مقاله‏هاى علوم انسانى به دو دسته تجربى و توصیفى تقسیم مى‏گردند.چارچوب به کار رفته در مقاله‏هاى تجربى با چارچوب ارائه‏شده توسط سویلز کاملا هماهنگى دارد.اما گروه عمده مقاله‏ها را مقاله‏هاى توصیفى تشکیل مى‏دادند که این مقاله‏ها از چارچوب دیگرى پیروى مى‏کردند که مى‏توان گفت چارچوب مناسبترى براى مقاله‏هاى توصیفى مى‏باشد.از آنجا که تحقیق جامعى روى متنهاى علوم انسانى در زبان انگلیسى به عمل نیامده است نمى‏توان مقایسه‏اى با مقالات مشابه در زبان انگلیسى انجام داد، اما مسلم است که مقاله‏هاى توصیفى در زبان انگلیسى نیز از چارچوب رایج در متنهاى تحقیقى تجربى استفاده نمى‏کنند.بررسى بخشهاى مقدمه مقالات نشان داد که این بخشها دقیقا داراى چارچوبى منطبق با چارچوب ارائه شده توسط بروس(1983)بودند.در عوامل ریز ساختى نیز نتایج جالب توجهى بدست آمد که تقریبا با نتایج تحقیقات قبلى همسو هستند."
۱۱۸۷.

اصطلاحات زبانشناسی و مشکل تعدد معادل ها در زبان فارسی

کلید واژه ها: واژه نامه زبان شناسى معادل هاى فارسى مشکل تعداد معادل ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴۶ تعداد دانلود : ۱۶۶۷
هدف این مقاله، بررسى آمارى میزان یکدستى، هماهنگى میان آن دسته از معادل هاى فارسى است که در برخى از کتاب ها و مقاله ها، برابر اصطلاحات انگلیسى زبان شناسى ارائه گردیده اند. همچنین سعى شده است مشکلات ناشى از تعددو کثرت معادل ها مورد بررسى قر ار گرفته، پیشنهادهایى در جهت یکسانى و یکنواختى آنها مطرح گردد. در بخش او ل این مقاله به بررسى معادل هاى به کاررفته در 10 کتاب مختلف در زمینهء زبان شناسى پرداخته ایم و آنها را از حیث یکسانى یا تفاو ت معادل ها، با یکدیگر مقایسه کرده ایم. در مرحله بعدى به بررسى و اژه نامه هاى زبان شناسى که در آن تقریبا از 90 منبع مختلف براى انتخاب معادل ها استفاده شده پرد اخته ایم که با شمارش و آمارگیرى معادل هاى به کار رفته در آن، در واقع 90 منبع مختلف از نظر تعداد معادل ها مورد تجزیه، تحلیل قرار گرفته اند. در بخش بعدى جهت دستیابى به نتایج دقیق تر به بررسى آمارى دو کتاب با موضوعى مشترک پرداخته شده است. سر انجام، بخش پایانى این مقاله به نتیجه گیرى اختصاص دارد که در آن پیشنهادهایى در جهت یکسان سازى معادل ها ارائه گردیده است.
۱۱۸۹.

نقش نما هاى گفتمان مقایسه نقش نماى but در زبان انگلیسى با نقش نماى اما در زبان فارسى

نویسنده:

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان نقش نماهاى گفتمان پیوستگى گفتمانى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۳۴
مقالهء حاضر به معرفى نقش نماهاى گفتمان و سپس مقایسهء کارکردهاى نقش نماهاى but در زبان انگلیسى و اما در زبان فارسى اختصاص دارد. پس از بحث کوتاه نظرى دربارهء تحلیل گفتمان و تبیین و توصیف جایگاه نقش نماهاى گفتمان در زبان و نیز معرفى یکى از رویکردهاى موجود، به مطالعه کارکردهاى نقش نماهاى یادشده د ر دو زبان انگلیسى و فارسى مى پردازیم. در ادامهء بحث روشن خواهد شد که کارکردهاىbut در زبان انگلیسى و همتاى آن در زبان فارسى یعنى اما به میزان زیادى بر یکدیگر هم پوشى دارند، هرچندکه تفاوت هایى هم مشاهده مى شود. این تفاوت ها نیز مورد بحث و بررسى قرار خواهد گرفت.
۱۱۹۱.

کمی نماهای زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان سنتی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۸۵
نگارنده در این نوشتار به بررسی بخشی از ساختمان جمله یعنی وابسته های پیشین گروه اسمی پرداخته و آنها را به انواعی تقسیم کرده است. وی پس از ارائه پیشینه ای مختصر از مطالعات انجام شده در این باره ، به توصیف و طبقه بندی برخی از وابسته های پیشین گروه اسمی موسوم به "کمی نما" که پیش از هسته گروه اسمی قرار می‌ گیرند ، پرداخته است. این پژوهش بر مبنای داده های گرد آوری شده از نوشته های نشریات و جملات گفتاری انجام شده است تا بتوان از هر دو گونه گفتار و نوشتار را فراهم آورد.
۱۱۹۲.

بررسی واژگان دام داری در گویش دوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۴ تعداد دانلود : ۲۷۵۷
مقدمه نگاه محققانه به تاریخ و فرهنگ مردم ایران درباره کوچ نشینی، فکر را به عمق تاریخ ایران – زمانی که قوم آریایی به فلات ایران کوچید – سوق می دهد. اقوام ایرانی، در اصل، کوچ نشین بوده اند و هنوز هم، در این سرزمین عشایر کوچ نشین، هر سال، برای چرادادن دام جابه جا می شوند و، در دو سوی مسیر کوچ، دو نقطه برای ییلاق و قشلاق خود برمی گزینند. جامعه یکجانشین ایرانی نتوانسته است آداب و رسوم و فرهنگ آبا و اجدادی خود را تمام و کمال حفظ کند و، به تاثیر زندگی شهری، خواه ناخواه تحول فرهنگی یافته است. اما کمتر دست خوش این تحول گشته و الگوی سنتی زندگی و، در نتیجه، میراث فرهنگی نیاکان خود را حفظ کرده است. بعضی از جوامع روستایی ایران، با تمام سابقه یکجانشینی، به دلیل گله داری، هنوز دارای خصوصیات زندگی کوچ نشینی هستند، هر چند کوچ از روستا تا چشمه بهاره میاه کوه و دره اطراف روستا باشد. گله داران، حتی اگر یکجانشین باشند در مواقع لازم، خانه و کاشانه را رها می کنند و همراه گله به دامان طبیعت پناه می برند تا دام خود را در مراتع سرسبز بچرانند و تا فصل سرما در آن نواحی به سر می برند. بدین سان، وابستگی صرف به گله، عامل جابه جایی است. اهلی کردن حیوانات به جوامع گوناگون نسبت داده شده است؛ از جمله اهلی کردن میش را به عراق، گاو را به یونان و ترکیه، الاغ را به مصر، اسب را به آسیای مرکزی، شتر یک کوهان را به عربستان و بز را به ایران نسبت داده اند. نقوش دیواره غارها و ظروف سفالی در نقاطی از ایران نشان می دهد که متجاوز از ده هزار سال پیش، ساکنان این سرزمین بز را اهلی کرده بوده اند...
۱۱۹۳.

نقدی بر مقاله ی دو نقش (باز هم درباره دو نقش)

۱۱۹۴.

کاربردشناسى دیرش واکه درگفتمان دینى فارسى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادب دیرش واکه- کاربرد شناسی ادات تکریم افعال کلامى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری واج شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
تعداد بازدید : ۱۹۸۱ تعداد دانلود : ۹۳۲
در برخى گونه هاى گفتمان دینى (شیعى) فارسى، دیرش اضافى واکه اى معانى کاربردشناختى چندى را مى رساند. چنین دیرشى بر واکه دوم در نام محمد، واکه دؤم در لقب امام (هنگامى که براى مرحوم امام خمینى به کار مى رود) و در واکه نخست در لقب قائم- یکى از القاب تکریم براى حضرت مهدکما (عج)- اعمال مى گردد. در این موارد دیرش دو مقصود را برآورده مى کند: یکى آن که ادب و احترام واعظ را نسبت به شخصیت هاى دینى نام برده مى رساند و دیگر آن که شنوندگان (اعم از مخاطبان و ناظران) را به اداى پاسخ هاى کلامى و یا غیر کلامى مناسب گوناگونى وا مى دارد که از اعتقاد مشترک سخنران و شنوندگان بر مى خیزد. از سوى دیگر این پدیده را مى توان یک فعلى کلامى جمعى و تلفیقى همراه با معناى متداعى مدارکوتاه نیز قلمداد کرد، بدین صورت که دیرش دادن به واکه از سوى واعظ، (فعل کلامى) بیانى و نیز اگاهانیدنى بوده براى مخاطبان از شأن (فعل کلامى) امرى برخوردار مى باشد،

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان