درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۴۱ تا ۱٬۱۶۰ مورد از کل ۸٬۶۹۲ مورد.
۱۱۴۱.

تبیین وبررسی چیستی واعمال اصل عدم تبعیض در قراردادهای گروه بی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: سرمایه گذاری خارجی مشارکت عمومی-خصوصی گروه بی قرارداد ساخت قرارداد طراحی و ساخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۷۶
مشارکت های عمومی- خصوصی یکی از اشکال اصلی تامین منابع و اجرای پروژه های زیربنایی در کشورهای در حال توسعه می باشد. قراردادهای (گروه بی) از جمله موفقترین و موثرترین قراردادها در این حوزه می باشند که همین مسئله موجب رشد چشمگیر این قراردادها شده و تدوین مقررات و قوانین ناظر بر انعقاد و اجرای آن از سوی دولت ها را نیز در پی داشته است. در واقع، چهارچوب کنونی دسته بندی قراردادها در قالب قرارداد بی. او. تی، ساخته و پرداخته مهندسان و بر اساس نیازهای آنان بوده و اصول حقوقی در آن رعایت نشده است. لذا دسته بندی فعلی دارای چند ایراد اساسی است، از جمله، عدم توجه به ماهیت قراردادها، عدم توجه به ارکان قراردادها و عدم توجه به اصول تقسیم بندی در علم حقوق. بررسی دقیق این قراردادها نشان می دهد، تفاوت های برخی از قراردادهای مزبور با قرارداد بی.او.تی به حدی است که نمی توان آنها را قسیم قرارداد بی.او.تی دانست و تقسیم بندی صحیح این قراردادها، قراردادن آنها در قالب (گروه بی ) و زیرگروه قراردادهای گروه بی. او و دی. بی. است.
۱۱۴۲.

الگوی اسلامی استقلال اخلاقی بر مبنای روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 1 - 33

کلید واژه ها: استقلال اخلاقی الگوی اسلامی قرآن احادیث روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۳
هدف مقاله حاضر، ارائه الگوی اسلامی استقلال اخلاقی بر پایه قرآن و احادیث معصومان (ع) به  روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی است. استقلال اخلاقی به معنای خود قانونگذاری، اقتدار فردی در اصول اخلاقی، توانایی استدلال، تصمیم گیری آزادانه و مسئولانه برای عمل و پیامدهای آن است. بررسی منابع اسلامی و تحلیل کدگذاری ها نشان می دهد که موجبات اصلی و عوامل مؤثر بر استقلال اخلاقی عبارت اند از: داشتن قوه عقل و امکان اندیشیدن و آموختن برای انسان، عاملیت آدمی (که عملگر بودن انسان از مبادی شناختی، گرایشی و ارادی عمل سرچشمه می گیرد)، اختیارمندی و اراده آزاد او که رهاورد عاملیت است. عقلانیت شخصی و از نظر اخلاقی عامل بودن، در زمینه ها و شرایط خاصی نظیر وجود تربیت عقلانی و رهایی بخش در جامعه، ارزشمندی آگاهی و تشویق به اندیشیدن و آموزش تفکر در حوزه عمومی و اولویت مسئولیت شناسی و پاسخگویی همگانی در قبال اعمال شخصی و جمعی متبلور می شود. تقلید، جهل، تکیه بر ظن و گمان، شتابزدگی و اجبار کردن در حوزه فردی و اجتماعی عوامل مُخلّ استقلال اخلاقی هستند. کنش هایی که یک عامل مستقل اخلاقی انجام می دهد عبارت اند از: تکیه بر عقلانیت و تمرکز بر مسئولیت شخصی، قانون شناسی از نص دین، قانونگذاری و تبعیت از آن. نتیجه راهبردهای یاد شده، هدایت پذیری، ایمان آوری آگاهانه و نه ایمان تقلیدی، آرامش قلبی در دنیا، رستگاری و رضوان الهی در سرای آخرت است.
۱۱۴۳.

مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 5 - 24

کلید واژه ها: انسان منظم فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان مبانی آثار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۲۰
هدف از این نوشتار، تبیین مبانی و آثار تربیت انسان منظم از منظر فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان می باشد. از لحاظ رویکرد تحقیق در زمره تحقیقات کیفی و قیاسی و از لحاظ روش، تحلیلی- استنباطی و از لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و فیش برداری است. خلاصه یافته های تحقیق چنین است: مبانی فلسفی تربیت انسان منظم شاملِ مبانی عامِ خداشناختی( وجود ناظم و وحدت ناظم)، هستی شناختی(آفرینش منظم و مرحله مند جهان)، دین شناختی(تقدم نزول آیات مکی بر آیات مدنی، نظم درونی آیات، نظم در تشریع، تقدم ایمان بر عمل صالح) و مبنای خاصِ انسان شناختی( آفرینش منظم و مرحله مند انسان، نظم شناسی فطری)؛ آثار تربیت انسان منظم، شاملِ دو دسته آثار نظری( تقدم و تأخر در مراحل تفکر، دور اندیشی) و آثار عملی(برنامه ریزی، احترام به قانون و مقررات، وقت شناسی و غیره) می باشد. واژگان کلیدی: انسان منظم، فلسفه تعلیم و تربیت قرآن بنیان، مبانی، آثار.
۱۱۴۴.

اهداف، اصول و روشهای تربیت عاطفه «غم و شادی» از منظر صحیفه علویّه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 147 - 167

کلید واژه ها: صحیفه علویه تربیت عاطفی غم شادی اصل روش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۴۷۱
هدف پژوهش حاضر بررسی اهداف، اصول و روش های تربیت عاطفه «غم و شادی» انسان برمبنای شادی پذیری و غم پذیری آدمی در صحیفه علویه است. بدین منظور براساس رویکرد کیفی، از روش های پژوهش استنتاجی و تحلیل زبانی و مفهومی استفاده شده است. ازاین رو براساس مبنای مفروض، مناجات های امام علی (ع) در صحیفه علویه انتخاب و مورد پژوهش قرار گرفته اند. براساس نتایج پژوهش می توان گفت متربی باید با تکیه بر اصولی چون شناسایی شادی های ممدوح و چگونگی راه یافتن به آن ها، شناخت غم های مذموم و راه های رهایی از آن ها و همچنین شناخت غم های ممدوح و ایجاد آن ها در قلب خویشتن، در تربیت عاطفه «غم و شادی» وجود خود بکوشد. همچنین باید با روش هایی مانند خشنود کردن خداوند، پیامبر (ص) و خاندان وی، از آن ها توسل جوید و در جهت شاد کردن انسان ها و درنهایت ایجاد شادی برای آخرت خویش اقدام کند. ضمن اینکه با شیوه شکرگذاری و ذکر اسماء الهی طی مسیر کرده و به واسطه نعمت های خاص الهی همچون ایمان و اسلام به کسب شادی بپردازد. متربی همچنین باید غم های دنیایی، گناهان و پیروی از هوای نفس را از عوامل غم های مذموم بداند و با روش هایی ازجمله پناه بردن به خداوند، دعا کردن، ذکرورزی، ملامت نفس پس از ارتکاب گناه و مرگ اندیشی، قلب خویش را برای وجود غم های مقدس آماده سازد تا به این ترتیب به اهداف تربیت این عاطفه یعنی رسیدن به مقام قرب الهی، پیوستن به هدایت یافتگان و سعادت لقاءالله نایل شود.
۱۱۴۵.

مطالعه چگونگی نهادینه کردن نمازخوانی فرزندان نوجوان توسط والدین: ارائه مدل مطلوب با رهیافت گراندد تئوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) ۱۱۹-۱۴۲

کلید واژه ها: تربیت دینی نماز خواندن والدین شیوه های موفق تئوری زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۷۸
هدف از پژوهش حاضر بررسی شیوه های تقویت و تعمیق فرهنگ نماز در فرزندان است. مطالعه حاضر به شیوه کیفی، از نوع تئوریِ زمینه ای است که با مشارکت 25 نفر از والدین موفق در امر نمازخوان نمودن فرزندان مقطع متوسطه دوم شهرستان بندرلنگه ،به روش نمونه گیری هدفمند انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و سرانجام مدلی با توجه به شرایط، زمینه و راهبرد ارائه شد. اعتبار مطالعه با استفاده از بازرس خارجی و اعتبارسنجی از طریق اعضا، صورت پذیرفت. نتایج حاصل از مدل نهایی حاکی از آن است که شرط لازم جهت جذب فرزندان به نماز داشتن عزمی راسخ برای تربیت دینی فرزندان است. این شرط کلی، در برگیرنده عوامل زمینه ساز از قبیل ایجاد نگرش دینی در زندگی، الگوسازی، یکسانی عقیده و رفتار و ارتقای رشد شخصی است. راهبردهای مورد استفاده والدین در گستره ای از اقداماتی قبل از تولد، تا اقدامات قبل از سن تکلیف ، اقدامات حین و بعد از سن تکلیف فرزندان قرار می گیرد. جهت کنترل متغیرهای مداخله گر در مسیر تربیت، اتخاذ سبک والدگری مثبت و موثر، کسب مهارت های حل مسئله و ایمن سازی محیط از جمله اقدامات کارآمد والدین است. درمجموع نمازخوان شدن فرزندان در مرحله اول مستلزم برنامه ریزی، مطالعه و پیگیری دقیق مرحله به مرحله والدین است.
۱۱۴۶.

جایگاه حقوق شهروندی کرامت مدار در دکترین مسئولیت حمایت در پرتو حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: سازمان ملل جامعه بشری فاجعه بشری مسئولیت حمایت مداخله بشردوستانه حقوق شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۶۰۵
حقوق بشر و حقوق شهروندی از حقوق ذاتی و طبیعی انسان نشأت گرفته و در طول تاریخ به آنها توجه خاصی شده است. اگر چه پس از گذشت بیش از نیم قرن از عمر سازمان ملل متحد، در عصری که آن را عصر تکنولوژی و ارتباطات می نامیم، هنوز انسان های بسیاری بر اثر جنگ های داخلی و آشوب های قومی، فقر و گرسنگی، خشکسالی، نبود بهداشت یا حتی ابتدایی ترین امکانات زندگی جان خود را از دست می دهند. هنوز خلأ وجود سازوکاری مشخص که بتواند خط مشی یک واکنش منطقی و معقول و در عین حال قاطع و مؤثر را برای مقابله با بحران های بشری ترسیم کند، حس می شود. «مسئولیت حمایت» در واقع ارائه راهکاری جدید و در عین حال دقیق و برنامه ریزی شده برای این است که جایگزینی مناسب برای مفهوم چالش برانگیز «مداخله بشردوستانه» باشد؛ البته «مسئولیت حمایت» مفهومی کاملاً متفاوت از مداخله بشردوستانه است. مجموعه اقداماتی که به موجب این دکترین باید صورت بگیرد، شامل سه بعد مسئولیت پیشگیری، مسئولیت واکنش و مسئولیت بازسازی است. این دکترین راهبردی کاملاً بشردوستانه برای حمایت و حفاظت هر چه بیشتر از حقوق بشر و شهروندی تلقی می گردد. این راهبرد راه حلی مفید و کارآمد برای حکومت های در معرض بحران یا بحران زده براساس حقوق شهروندی است.
۱۱۴۷.

اصل برابری و عدم تبعیض در برخورداری از تامین اجتماعی در حکومت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: اصل برابری تامین اجتماعی حکومت اسلامی رفاه عدم تبعیض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۷ تعداد دانلود : ۵۲۱
تامین اجتماعی از مهم ترین ساز و کارهای تحقق عدالت اجتماعی محسوب می شود، نظام حقوقی ایران به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و گسترش شعارهای عدالت و برابری، و رفع هرگونه تبعیض و نابرابری ، دست کم در سیاستها و برنامه ها به دنبال تحقق عدالت اجتماعی از طریق ساز وکار تأمین اجتماعی در اصول متعدد قانون اساسی و قوانین عادی بوده و هست. با نگاهی به حکومت صدر اسلام (دولت پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع)) مبرهن می شود که این این حکومت ها مبتنی بر برقراری اصل برابری و عدم تبعیض در رفاه بین مسلمین بوده است. دولت اسلامی ایران، نیز که قانون اساسی آن با تأسی از قوانین و اصول اسلامی تنظیم گردیده ، تلاش نموده تا قواعد حاکم بر تامین اجتماعی را نیز بر مبنای اصولی همچون اصل برابری و پرهیز از هرگونه تبعیض وضع نماید و قانونگذار دولت اسلامی را ملزم به دخالت در اجرا و نظارت بر آن نموده است. بنابراین قوانین تامین اجتماعی در ایران هر چند آنگونه که در اهداف اولیه آن وضع گردیده،به جهت کمبود منابع و افزایش جمعیت تحت پوشش، نتوانسته منطبق با اصول حکومت اسلامی حرکت نماید، اما تلاش های صورت گرفته بیانگر اراده حکومت اسلامی در طی مسیر برقراری عدالت و مساوات در این حوزه می باشد.
۱۱۴۸.

تأثیر داستان های کلیله و دمنه بر مهارت های تفکر انتقادی، استدلال و پرسشگری با استفاده از برنامه فلسفه برای کودکان (p4c)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 95 - 114

کلید واژه ها: فلسفه برای کودکان تفکر انتقادی پرسشگری استدلال داستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۶۵۸
هدف از برنامه «فلسفه برای کودکان»، پرورش تفکر در کودکان است. یکی از ابزارهای اصلی این برنامه داستان است که در اجتماع پژوهشی اجرا می شود. در دهه های اخیر این برنامه برای پرورش قدرت تفکر کودکان در ایرانرواج یافته است. اما داستان های این برنامه بومی نبوده و در شرایط فرهنگی جامعه طراحی برنامه تولید شده اند. این درحالی است که ادبیات فارسی مشحون از داستان های فکری و فلسفی متناسب با فرهنگ ایران است. هدف این مقاله بررسی تأثیر داستان های کلیله و دمنه بر پرورش مهارت های استدلال، پرسشگری و تفکر انتقادی (گشودگی انتقادی و شکاکیت تأملی) است. پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش شبه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون−پس آزمون و با دو گروه آزمایش و کنترل انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان اردستان و نمونه پژوهش یک کلاس 32 نفره بود که به روش هدفمند و تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس سنجش پرسشگری رابرت فیشر، مقیاس گرایش به تفکر انتقادی (گشودگی انتقادی و شکاکیت تأملی) ساسو، آزمون مهارت استدلال نیوجرسی بوده است. اعتبار مقیاس سنجش پرسشگری به روش اعتبار ارزشیاب به تأیید متخصصان رسید و ساسو اعتبار و روایی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی را مناسب گزارش کرده است. پایایی مهارت استدلال نیوجرسی از طریق آلفای کرونباخ بین 84/0 تا 94/0 گزارش شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. نتایج نشان داد بین نمره های گشودگی انتقادی، پرسشگری، مهارت استدلال تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین، بین نمره های شکاکیت تأملی گروه ها تفاوت معنادار است؛ این به آن معناست که برنامه فلسفه برای کودکان در افزایش شکاکیت تأملی تأثیر داشته است.
۱۱۴۹.

معرفی و نقد کتاب: پشت پرده ریاکاری؛ چگونه به هر کس دروغ می گوییم، به ویژه به خودمان

ناقد:
منبع: اخلاق سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ (پیاپی ۵۶) 125 - 153

کلید واژه ها: معرفی کتاب نقد کتاب پشت پرده ریاکاری دن آریلی فریبکاری دروغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹۸ تعداد دانلود : ۷۰۵
«پشت پرده ریاکاری» عنوان کتابی از دَن آریلی است. آریلی در این کتاب تلاش کرده با ارائه شواهد تجربی فراوان نشان دهد «مدل ساده بزه خردمندانه» نمی تواند رفتارهای فریبکارانه ما را به خوبی توضیح دهد. براساس این مدل، افراد در هر موقعیت طبق تحلیل عقلانی و محاسبه هزینه - فایده، دست به بزه می زنند. فرد، سود و زیان حاصل از ارتکاب عمل مجرمانه را می سنجد و چنانچه سود عمل از زیان آن بیشتر باشد، به آن اقدام می کند. آریلی بر این باور است که محاسبه هزینه- فایده در کنار تصویری که از خودمان به عنوان انسان اخلاقی داریم، تعیین کننده میزان فریبکاری ماست. محاسبه هزینه- فایده ما را به فریبکاری حداکثری فرامی خواند، اما ما به اندازه ای فریبکاری می کنیم که تصویر اخلاقی که از خودمان داریم، زیاد مخدوش نشود. عاملی که موجب می شود در ضمن فریبکاری، تصویر اخلاقی خودمان را حفظ کنیم، «قصه بافی» است. قصه بافی به ما کمک می کند فریبکاری خود را توجیه کنیم و به نوعی از درگیری با وجدان رهایی یابیم.در نوشتار حاضر، کوشش کرده ایم ضمن ارائه خلاصه ای از محتوای کتاب، ادعاهای نویسنده را نقد و بررسی کنیم. آزمایش های متعددی که آریلی برای اثبات ایده خود ترتیب داده است، در انتقاد از مدل ساده بزه خردمندانه موفق اند، ولی برای اثبات مدل خود وی بسنده نیستند؛بعضی از نتایج این آزمایش ها قابل تفسیرند و صراحتی در ادعای وی ندارند. البته برخی ادعاهای فرعی او با همین آزمایش ها به خوبی تأیید شده اند.
۱۱۵۰.

جایگاه و نقش آفرینی تعهداخلاقی درانتقال اجرائی اسناد در حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: سند انتقال اجرایی تعهدات اخلاقی اجرائیه ثبتی اجرای احکام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۵۳۲
به موجب ماده140قانون مدنی یکی ازاسباب تملک،عقود و تعهدات اخلاقی است و بدین ترتیب ازطریق انعقادعقود ،انتقال مالکیت اموال از مالک به شخص دیگر عملی می گردد.انعقاد عقد و بطورکلی هرعمل حقوقی مستلزم وجود قصد و رضای طرفین است.چنان که د رماده 190قانون مدنی نیز بیان شده است.درشرایط عادی،قصد و رضای طرفین با حضورآنها انشا و اعلام می شود، خواه این حضوربلاواسطه باشد وخواه مع الواسطه. گاهی به دلایلی ازقبیل امتناع شخصی ازانجام دادن تعهدش یا ابای وی ازگردن نهادن به الزام قانونی،براساس قاعده«الحاکم ولی لکل ممتنع» وبه حکم مقامات صالح قانونی،انتقال مال شخصی به شخص دیگر بدون حضور مالک مطرح می شودکه دراین نوشته برخی جنبه های اخلاقی و عملی انجام گرفتن این معاملات دردفاتراسنادرسمی و ابعادحقوقی انتقال اجرایی آن و پاره ای آثارمرتبط باآن دربعداخلاقی بحث وبررسی می شود. نوع روش تحقیق به شیوه توصیفی وتحلیلی باتکیه برمنابع کتابخانه ای واسنادی بامراجعه به قوانین،کتب حقوقی موجوددرحوزه پژوهش حاضرو باکسب نظر از اساتیددانشگاهی و حوزوی ،مطالب مربوط راجمع آوری وسپس موردتجزیه وتحلیل قرارخواهیم داد.
۱۱۵۱.

جایگاه، ساختار و ویژگی های تعلیم و تربیت در دوره امپراتوری عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 193 - 209

کلید واژه ها: امپراتوری عثمانی تعلیم و تربیت مدرسه سازی اصلاحات آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰ تعداد دانلود : ۵۳۰
هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه، ساختار و ویژگی های تعلیم و تربیت اسلامی در امپراتوری عثمانی است. برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته های پژوهش گویای این است که دولت عثمانی از بدو تأسیس به مقوله تعلیم و تربیت و ویژگی های آن توجه کرده و به آموزه های اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت و مؤلفه های آن چون اصلاحات آموزشی، مدرسه سازی، اهداف آموزشی و متون آموزشی پرداخته است. این امپراتوری که برای مدتی طولانی یکی از قدرت های جهان اسلام به شمار می رفت و گستره وسیعی از آسیا و اروپا را در بر داشت، تأثیرات شایان توجهی در عرصه های گوناگون ازجمله حوزه تعلیم و تربیت در جامعه و زیرمجموعه قلمرو و حاکمیت خویش بر جای گذاشته است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای، چگونگی ساختار و سیستم تعلیم و تربیت امپراتوری عثمانی براساس آموزه های اسلامی نشان داده شود. یافته های پژوهش حاکی از این است که سلاطین عثمانی اهتمام ویژه ای بر حفظ تعلیم و تربیت اسلامی داشته و برای رسیدن به این اهداف آموزشی به تربیت متخصصان در حوزه آموزش اسلامی پرداخته بودند. درواقع می توان گفت اصلاحات آموزشی در امپراتوری عثمانی در ادامه موجب تحرک و تکاپوی نهادهای آموزشی شد.
۱۱۵۲.

تحلیل پیامدهای اخلاقی «تکلیف در حد وسع»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ ۶۹-۸۰

کلید واژه ها: وسع تکلیف فوق طاقت فرمان های اخلاقی سنجش اخلاقی ارزیابی کارآمدی اخلاق گریزی اخلاق-ستیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۱۹۹۴
مسأله این تحقیق بررسی جنبه ها و پیامدهای اخلاقی تکلیف در حد وسع است. فرضیه نخست تحقیق این است که تکلیف در حد وسع شامل توصیه ها و فرمان های اخلاقی نیز می شود. فرضیه دوم نقش تکلیف در حد وسع به مثابه یک اصل راهبردی در پیشگیری از آسیب ها در نظام های اخلاقی و تربیتی است. فرضیه سوم نقش سنجش گری و روش شناختی این اصل در کارآمدی و اثربخشی نظام های اخلاقی و تربیتی و ارزیابی اخلاقی نظام های حرفه ای و نظام های حقوقی است. تحقیق برمبنای موضع اندیشمندان شیعی در چالش های تکلیف فوق طاقت است. دو تفسیر از وسع نزد آنان وجود دارد: وسع به معنای توان و وسع به معنای کمتر از طاقت. فرضیه های تحقیق با توجه به این دو تفسیر و با پیش فرض عدم جواز تکلیف فوق طاقت و انتفاء هرگونه تکلیف فوق طاقت به روش تحلیل منطقی انتقادی بررسی می شود. هدف از تحقیق کاربست انتقادی اصل تکلیف در حد وسع در حوزه های گوناگون اخلاق کاربردی است.
۱۱۵۳.

اصول و روش های تربیتی حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با منکران توحید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 135 - 150

کلید واژه ها: حضرت ابراهیم اصول روش‏های تربیتی منکران توحید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۳۲۵
هدف از پژوهش حاضر بررسی اصول و روشهای تربیتی حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با منکران توحید بود؛ چرا که از جمله اهداف بعثت انبیاء الهی هدایت و تربیت انسانها بوده است که برای آن برنامه و روش داشتند. به همین دلیل برگرفتن این برنامه از سیره آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و به منظور وصول به هدف فوق از روش توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از اسناد و منابع کتابخانه ای استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از استدلال یا استنتاج و با روش استقرایی انجام گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اصول تربیتی از منظر گفتگوهای حضرت ابراهیم در مواجهه با منکران توحید شامل اصل هدف گذاری، داشتن برنامه ریزی دقیق و سنجیده، اتخاذ موضوعات مناسب، موقعیت سنجی، انسجام بخشی معقول و منطقی میان مطالب و عملکرد و فعال سازی مخاطب در حیطه عقلی و عملی بوده است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که حضرت ابراهیم روشهای تربیتی روش پرسش و پاسخ، روشهای مبتنی بر استدلال مانند روش نفی استدلال خطا از راه فرضیه سازی و استدلال سلبی را به کار گرفته است.
۱۱۵۴.

اصول تربیت عقلانی در اندیشه فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۴

کلید واژه ها: فارابی اهداف تربیت عقلانی اصول تربیت عقلانی عقل نظری عقل عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۴۸۵
با وجود اهمیّت عقل در فلسفه فارابی، پژوهشی جامع درجهت تبیین اصول تربیت عقلانی باتوجه به آراء و اندیشه های وی انجام نگرفته است، لذا هدف از انجام این پژوهش، تبیین اصول تربیت عقلانی باتوجه به اهداف تربیت عقلانی برمبنای اندیشه فارابی است. در این پژوهش که به روش استنتاجی فرانکنا صورت گرفته است؛ ابتدا مفاهیم مربوط به موضوع تحقیق توصیف شده، در ادامه، مضامین در مقوله های مجزا قرار گرفته و گزاره های واقع نگر فلسفی مربوط به آن مشخص شده است و در آخر به روش استنتاجی فرانکنا اصول تربیت عقلانی ازمنظر فارابی مشخص شده است. نتایج، مبین آن است که اصول تربیت عقلانی در اندیشه فارابی در حیطه عقل نظری عبارتند از: اصل تربیت پذیری (تعلیم)، اصل راهنمایی، اصل لزوم آموزش و اصل تعقّل و در حیطه عقل عملی: اصل آمادگی، اصل تربیت پذیری (تأدیب)، اصل مسئولیّت پذیری (عاملیّت فردی)، اصل تعاون و اصل استدراج.
۱۱۵۵.

تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم برای دوره کارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵

کلید واژه ها: قرآن کریم تفکر انتقادی بسته آموزشی داستان تمثیل دوره کارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۳۲۹
هدف این پژوهش، تدوین بسته آموزشی تفکر انتقادی برای دوره کارشناسی براساس داستان ها و تمثیل های قرآن کریم است، این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری داده های تحقیق، توصیفی تحلیلی همگام با روش پیمایشی برای اعتباربخشی بسته آموزشی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه منابع و اسناد معتبر مرتبط با موضوع و کلیه متخصصان رشته های علوم تربیتی، فلسفه تعلیم وتربیت، برنامه درسی، و معارف اسلامی دانشگاه های استان مرکزی در سال تحصیلی 1395 1396 تشکیل داده اند. نمونه در بخش بررسی اسنادی با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف و دردسترس و در بخش اعتبارسنجی، براساس پژوهش های مشابه و نظر متخصصان، هدف مند و با حجم 20 نفر انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها فیش برداری و پرسشنامه محقق ساخته بود و تجزیه وتحلیل داده ها ازطریق شاخص های مرکزی و پراکندگی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بسته آموزشی طراحی شده، دارای اهداف هفتگانه: 1. پرورش روحیه پرسشگری؛ 2. پرورش مسئولیت پذیری؛ 3. تقویت روحیه انتقادپذیری و تحمل عقاید دیگران؛ 4. مشارکت در فعالیت های گروهی؛ 5.تقویت مهارت «خودسنجی و خوداصلاحی»؛ 6. پرورش مهارت «رمزگشایی مفاهیم» و «شفاف سازی معانی»؛ 7. پرورش توان «آزمودن اندیشه ها» و «تحلیل استدلال ها» است. رئوس محتوای آن آیات مربوط به پنج داستان پیامبران اولوالعزم و داستان اصحاب کهف و هشت تمثیل قرآن کریم و راهبردهای یاددهی یادگیری آن عبارتند از: «بحث گروهی»، «تفحص گروهی»، «پرسش و پاسخ» و شیوه های ارزشیابی آن «ثبت مشاهدات کلاسی»، «خودارزیابی»، «ارزشیابی پژوهش محور»، و «ارزشیابی گروهی»، تعیین شد. همچنین نتایج حاصل از نظرسنجی ها حاکی از آن است که اکثر متخصصان، بسته آموزشی تدوین شده و عناصر آن را تأیید نموده و مطلوب ارزیابی کرده اند. لذا براساس یافته های این پژوهش، آموزش تفکر انتقادی درقالب بسته های آموزشی مذکور، برای کلیه پایه های تحصیلی جهت زمینه سازی و پرورش افرادی معتقد، متدّین، هشیار و آگاه با ذهن فلسفی پیشنهاد شده است.
۱۱۵۶.

ارائه الگوی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی بر اساس رهیافت های از رساله حقوق امام سجاد(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 131 - 154

کلید واژه ها: رساله حقوق امام سجاد (ع) تربیت شهروندی شهروند تراز جامعه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۴۱۳
شهروند جامعه اسلامی باید به خوبی با وظایفی که بر عهده اوست آشنا شده و با رعایت آن، در تراز جامعه اسلامی عمل نماید. هدف پژوهش حاضر، تحلیل رساله حقوق امام سجاد (ع) جهت ارائه الگویی برای تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی با استفاده از روش تحلیل مفهومی و استنتاج قیاسی است. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که بر اساس رهیافت های رساله حقوق امام سجاد (ع) ، تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی در سه حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری قابل تبیین است که با کاربست مؤلفه های هر یک از این سه حیطه در نظام تعلیم و تربیت، می توان در جهت نیل به تربیت شهروند تراز جامعه اسلامی برآمد.
۱۱۵۷.

تبیین و تحلیل تاریخی - حدیثی شاخصه های نظام آموزشی و تربیتی امامیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 47-62

کلید واژه ها: امامیه نظام آموزشی شاخصه های نظام آموزشی و تمایز نظام آموزشی امامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۸۴
هر نظام فکری و آموزشی برای ماندگاری خود، باید مجموعه ای از اندیشه ها و اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و نیز قوانین و رفتارها را در فرآیند آموزشی خویش، با استفاده از نظام و سازمانی هدفمند به مخاطبان خود منتقل کند. در پاسخ به این سؤال که آیا شیعیان از نظام آموزشی تربیتی کارآمدی برخوردار بوده اند که با استفاده از آن و امکانات و توان فرهنگی، برای انتقال معارف متعالی خویش به مخاطبان بهره برده باشند؟ این مقاله، پس از تعریف نظام آموزشی و تحلیل ویژگی ها و کارکردهای آن، به صورت عام و تبیین شاخصه های آموزشی امامیه در پنج قرن نخست هجری و نیز با تجزیه و تحلیل تاریخی حدیثی، با برشماری فعالیت های آموزشی شیعیان، به تبیین شاخصه های نظام آموزشی ایشان، با استفاده از منابع تاریخی و روایی و با روشی تحلیلی و توصیفی پرداخته است؛ پس از بررسی و تحلیل منابع، این نتایج حاصل گردید که نظام آموزشی تربیتی امامیه، علاوه بر تمایزات و استقلال ماهوی خویش، همواره بر مرجعیت و علوم اهل بیت علیه السلام و همچنین مبانی، محتوا و روش آموزشی خاص ایشان استوار بوده است.
۱۱۵۸.

جلوه تربیتی تعلیمی ادبیات انقلاب و جنگ در آثار منتخب کودک دهه شصت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلید واژه ها: ادبیات تعلیمی ادبیات انقلاب وجنگ آثار منتخب کودک دهه شصت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۴۰۱
یکی از گونه های مهم ادبیات، ادبیات کودکان است. در ایران، به رغم عظمت و قدرت و سابقه ادبی، ادبیات کودکان به معنای امروزی سابقه چندانی ندارد؛ اما در دوره معاصر به ادبیات کودکان توجه گسترده ای شده است به طوری که می توان گفت: یکی از گسترده ترین و زیباترین انواع ادبی کودک در ایران بویژه در دوره معاصر جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک است. این نمود در ادبیات کودک دهه شصت به دلیل این که از وقوع انقلاب اسلامی زمان زیادی نمی گذشت هم چنین در فاصله کوتاهی از انقلاب اسلامی جنگ تحمیلی رخ داد به اوج خود رسید به گونه ای که بسیاری از شاعران و نویسندگان ایران بویژه شاعران کودک و نوجوان از میان انواع ادبی به این نوع ادبی توجه شایانی کردند. این مقاله با هدف نمایان ساختن و تحلیل و بررسی جلوه ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ در آثارکودک دهه شصت نگارش یافته است. برای دستیابی به این هدف، ابتدا به طور اجمالی به بیان معنای دقیق ادبیات کودک و ویژگی های آن و ادوار سنی کودکان پرداخته شده است. سپس ادبیات تعلیمی، ادبیات انقلاب و جنگ و جلوه های آن در شعر و داستان کودک دهه شصت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتیجة این بررسی نشان می دهد که پایداری، شجاعت، نوع دوستی، امیدواری، جوانمردی، طرفداری از حق و حقیقت و استقامت در مقابل زور و ستم ارزش ها و مضامین تعلیمی ای هستند که هسته ی مرکزی بسیاری از قصه ها و داستان های کودک دهه شصت را تشکیل می دهند
۱۱۵۹.

ارزیابی یا هدایت عمل؟ راهی برای تمایز عمل درست از فضیلت مندانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 115-126

کلید واژه ها: اخلاق فضیلتِ فاعل واجد شرایط عمل درست عمل فضیلت مندانه هدایت عمل ارزیابی عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۹
بر اساس بازتقریری از اخلاق فضیلت، عمل، درست است، تنها اگر چیزی باشد که فاعل فضیلت مند در این شرایط انجام خواهد داد. از جمله ایرادهای معناشناختی که براین دیدگاه وارد شده، ایراد «درست اما غیر فضیلت مندانه» است که بر اساس آن، خطاست که عمل درست را براساس فعل فاعل فضیلت مند تبیین کنیم، زیرا گاهی فرد غیرفضیلت مند در شرایطی است که فاعل فضیلت مند هرگز در آن شرایط قرارنخواهد گرفت. در پژوهش حاضر، ابتدا به تحلیل این مشکل پرداخته و نشان خواهیم داد که ایراد مزبور ناشی از خلط حوزه تعیین وظایف و ارائه هدایت عملی، با محدوده ارزیابی افعال است، درنتیجه در مقام «هدایت عمل»، عمل درست است، اگر و تنها اگر، چیزی باشد که فاعل فضیلت مند در این شرایط تصمیم می گیرد، هرچند در مقام «ارزیابی عمل»، این تصمیم ممکن است «قابل تحسین» نباشد. بدین ترتیب مواردی وجود دارد که فاعل «باید» عملی را انجام دهد، اما درعین حال نمی توان عمل او را «درست»، به معنای «فضیلت مندانه» و «قابل تحسین» دانست. در پایان به ارائه راه حل های کاربردی تری برای رفع این مشکل خواهیم پرداخت.
۱۱۶۰.

آسیب شناسی اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: اخلاق حرفه اخلاق حرفه ای دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۲۷
هدف مقاله حاضر آسیب شناسی اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاههای سراسر ایران بوده است. پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها انجام شد. داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و معیار اشباع نظری در بین 12 نفر از متخصصان اخلاق حرفه ای که دارای کتاب ، مقاله و یا پژوهشی در این زمینه بودند، انجام شد. همه مصاحبه ها هم زمان ضبط و دست نویس شد و در پایان با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. استحکام داده ها توسط مشارکت کنندگان و محققان مورد تایید قرار گرفت. بدین نحو که جهت تعیین روایی، از روایی ممیزی یا بازبینی توسط مصاحبه شوندگان استفاده گردید. همچنین جهت تعیین پایایی متن مصاحبه ها به 5 نفراز متخصصان مدیریت آموزشی با مدرک دکتری داده شد تا متن مصاحبه ها را کد گذاری نمایند و در آخر نتایج حاصله با هم مقایسه گردید. یافته های بدست آمده شامل، 119 کد مفهومی بود که در3 مفهوم اصلی با مفاهیم فرعی متفاوت دسته بندی گردید. مفهوم اصلی شامل الف: عوامل فردی با (چهار مفهوم فرعی شامل مفهوم شناسی اخلاق با8کد مفهومی شخصیت با 9کد مفهومی و مهارتها با10 کد مفهومی بدست آمد.) ب: عوامل سازمانی( با مفاهیم فرعی ساختار سازمانی شامل13 کد مفهومی ، جذب و نگداشت با 19 کد مفهومی، فرهنگ سازمان شامل 16کد مفهومی، مدیریت و رهبری با 4کد مفهومی، اخلاق شغلی با 8کد مفهومی ونظارت و کنترل با 4 کد مفهومی بدست آمد). ج: عوامل فرا سازمانی( با مفاهیم فرعی عوامل اقتصادی با 11 کد مفهومی وفرهنگ اجتماعی با 7کد مفهومی و سیاستگذاری با 10کد مفهومی بوده است).

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان