فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۰۶۱ تا ۵٬۰۸۰ مورد از کل ۱۳٬۱۵۸ مورد.
۵۰۶۱.

تحلیل مفهوم ""رشد"" با تکیه بر آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت اسلامی رشد و تربیت اسلامی تحلیل مفهومی واژگان قرآنی قرآن کریم و تربیت انسان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت اخلاقی
تعداد بازدید : ۳۳۸۲ تعداد دانلود : ۵۵۲۰
هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به شناخت کاملتر، عمیقتر و دقیقتر از مفهوم ""رشد"" به عنوان یکی از مفاهیم اساسی در تربیت اسلامی، بررسی عناصر و اجزای آن و هم چنین عرضه الگویی مفهومی از مسیر رسیدن به رشد (از دیدگاه قرآن کریم) است. روش این پژوهش، تحلیل مفهومی است. مفهوم ""رشد"" با استفاده از سه شیوه تحلیل مفهومی یعنی بررسی بافت یا سیاق مفهوم، تحلیل مفهوم برحسب مفهوم متضاد و تحلیل بر حسب شبکه معنایی ( از نوع ارتباط اندراجی) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت رشد شامل دو بعد معرفت و محبت الهی است؛ رشد در گرو دستیابی به معرفت حقیقتی است و طی کردن مراحل معرفت یابی و رشد، جز در بستر آزادی و محبت معنا و مفهوم نمی یابد.
۵۰۶۶.

عوامل و زمینه های گسترش روابط دختران و پسران با رویکرد به عوامل شخصیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حدود روابط شخصیت ناسالم آسیب شناسی روابط دختر و پسر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات
تعداد بازدید : ۲۲۶۹ تعداد دانلود : ۴۹۰
دوران نوجوانی و جوانی در شکل گیری شخصیت هر فرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اختلال در هریک از مؤلفه های شخصیتی (عقلانی، روانی، عاطفی، اخلاقی، رفتاری و...)، در سایر ابعاد وجودی فرد تأثیر منفی خواهد گذاشت. از این رو، روابط ویرانگر دختر و پسر، نشانه اختلال شخصیتی جوانان به شمار می رود. این پژوهش در نظر دارد عوامل و مؤلفه های شخصیتی روابط دختران و پسران را، با استفاده از قرآن کریم و روایات معصومان: و یافته های روان شناسی مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر، توصیفی تحلیلی از نوع تحقیق کیفی است. نتیجه این نوشتار این است که میان شخصیت و روابط مطلوب و نامطلوب دختران و پسران، رابطه مستقیمی وجود دارد؛ یعنی هم شخصیت فرد در رفتارها و عواطف و چگونگی عکس العمل های فرد در برخورد با جنس مخالف نقش اساسی دارد و هم رفتارهای غیرعقلانی دختران و پسران، به تدریج در شکل گیری عادات، اخلاق و خلاصه در شخصیت ناسالم آنان مؤثر است.
۵۰۶۹.

تحلیل معنایی درجات تقوا در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغه تقوا درجات تقوا تحلیل معنایی تقوا لایه های معنایی تقوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۲۵
واژه تقوا در نهج البلاغه پس از قرآن، از جمله واژه های کلیدی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در سازندگی انسان داشته باشد. از ویژگی های مهم واژه تقوا در طرح معنایی، طرح شبکه های معنایی آن است که در هر متن با تحلیل زبان شناسی آن شبکه ها می توان به افق های تازه ای در لایه های معنایی تقوا رسید. مقایسه میان مختصات معناشناختی قرآن و نهج البلاغه پنجره های جدیدتری را بر روی پژوهشگران باز می کند. در این مقاله به تحلیل های زبان شناختی درجات سه گانه تقوای عام، تقوای خاص و تقوای خاص الخاص پرداخته شده است. کشف ارتباط میان تقوا به عنوان یک واژه مهم کلیدی و واژگان مرتبط با آن در یک حوزه عناصر هم معنا (متقارب المعنی) برای کسانی که به دنبال مکانیسم تدوین تقوا هستند، می تواند بسیار حیاتی و با اهمیت باشد. در قرآن و نهج البلاغه واژه تقوا کلیدی ترین واژه درباره فضلیت انسان است.
۵۰۷۰.

مطالعه تطبیقی معیارهای گرو هبندی در جامع هشناسی و سه سوره اوّل قرآن کریم

نویسنده:

کلید واژه ها: گروه های قرآنی معیارهای قرآنی معیارهای جامعه شناختی رویکرد جامعه شناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۲
مقاله حاضر برای مقایسه معیارهای جامعه شناسی با معیارهای قرآنی در دسته بندی گرو هها، تعیین انواع گرو ه های موافق و مخالف با معیارهای قرآنی و ارائه راهکارهایی در جهت الگوبرداری نسل جوان از رفتارهای گرو ه های موافق با معیارهای قرآن، به مطالعه تطبیقی معیارهای گرو ه بندی در جامعه شناسی و قرآن کریم م یپردازد. روش بررسی، توصیفی با رو رویکرد تحلیل محتوا و نمونه مورد مطالعه، 3جزء اوّل قرآن کریم است. نتایج بررسی نشان داد که معیار جامعه شناسی در دسته بندی گرو هها، بر عوامل اجتماعی تاکید دارد، در حالی که گرو ه بندی در قرآن کریم بر اعتقادات دینی و انتخاب راه و مسیر زندگی استوار است. براساس معیارهای قرآنی، گرو هها در یک دسته بندی کلی به دو گروه موافق و مخالف با اعتقادات دینی و راه الهی قرار م یگیرند؛ همچنین هر یک از این دو گروه، به چند زیرگروه دسته بندی می شوند. نتیجه آ نکه آموزش ویژگی های رفتاری گروه های موافق با ارز شها و معیارهای قرآنی به نسل جوان مهمترین راهکار الگوبرداری برای آنهاست.
۵۰۷۱.

التزام به آموزه های قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم همزیستی صلح امنیت دیدگاه جامع نگر نظریه استخدام حب ذات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۴۰
صلح و همزیستی در پناه امنیت، از بنیان های اصلی هر تمدن و ملّتی است و از دیرباز تئوری پردازان به عنوان یکی از آرمانی ترین شاخصه ها ی «مدینه فاضله» به آن پرداخته اند. امروز نیز آنچنان مورد توجه است که حقوق دانان و سیاستمداران را، در حیطه بین المللی یا منطقه ای، برانگیخته تا به لوازم قانونی و اجرایی آن بیاندیشند و راه کارهایی را جهت تحقق آن ارایه کنند. اما باید دانست که آنچه در این تلاش ها مغفول مانده، توجه به تعالیم وحیانی است. در وضع موجود جهانی، رویکرد منفی به اندیشه دینی، در هر دو گستره روابط فردی و تعاملاتِ اجتماعی، حسّ هایِ نازل بشری را بر حسّ هایِ متعال او چیره کرده و اِعمال انگیزه های طبیعی نظیر: حبّ ذات، استخدام منافع دیگران در خدمت نفعِ خود و میل عبور از محدودیت ها را لجام گسیخته کرده است؛ در صورتی که اگر باور دینی در نخبگان حقوقی و سیاسی نهادینه بود، آثار فراوانی در تمام زمینه ها را به مثابه یک پیکر واحد به همراه داشت، چیزی که اکنون چون حلقه مفقوده ای است.
۵۰۷۲.

تفسیر تطبیقی آیه شریفه انفال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نسخ تفسیر تطبیقی خمس انفال فیء

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۴ تعداد دانلود : ۸۶۳
یکی از مباحث مورد اختلاف میان مفسرین فریقین بحث پیرامون چیستی و مالکیت انفال و نسخ آیه شریفه انفال است. انفال از بزرگ ترین منابع مالی حکومت اسلامی است که آیه آغازین سوره انفال بدان تصریح نموده است. برخی از مفسران بر آن اند که بین آیه انفال و آیه خمس تعارض وجود دارد؛ از این رو آیه انفال به وسیله آیه خمس نسخ شده است. این مقاله با بررسی دیدگاه های فقها و مفسرین فریقین و مفهوم شناسی واژه انفال، با استفاده از قرائن سیاقی، ادله روایی، شأن نزول آیه و ... به این نتیجه رسیده است که انفال ملک پیامبر اکرم| و ائمه اطهار است و هیچ گونه تنافی و تعارضی میان آیات خمس و انفال وجود ندارد و در آیه انفال نسخی صورت نگرفته است. همچنین در این مقاله افزون بر بیان رابطه آیه انفال با آیه فیء، به شبهات مطرح شده در باره انفال پاسخ داده شده است.
۵۰۷۳.

تحلیل و بررسی تقسیم بندی های ارایه شده در قرائات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم اختلاف قرائات انواع اختلاف قرائات قرائات سبع قرائات عشر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی قرائت تاریخ قرائت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی قرائت اصول قرائات
تعداد بازدید : ۲۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۱۶
«قرائت قرآن کریم» از جمل? علوم قرآنی است که ریش? آن به قدیمی ترین تألیفات دانشمندان قرآنی بازمی گردد و به عنوان علمی بر پای? نقل، استوار است. انواع اختلاف در قرائات قرآنی متعدد می باشند که تقسیم بندی این انواع و جامع نگری در خصوص آن، از دیرباز مورد گفت وگوی صاحبان این فن بوده است. اختلاف نظریات در این باره فراوان است که دستیابی به الگوی مناسب و جامع را با دشواری روبه رو کرده است و همین مسأله، این شبهه را القا کرده است که قرائات مختلف ممکن است به حدی فراوان و متنوع باشند که اساس قرآن را تغییر دهند. در این مقاله، پس از نقل، بررسی و نقد عمد? نظریات مطرح شده دربار? تقسیم قرائات، الگوی تقسیم بندی جامعی در انواع قرائات ارائه گردیده است. سپس، با همین الگو، هفت و ده قرائت مشهور در تمام آیات قرآن کریم بررسی و پس از شمارش و دسته بندی موارد، جدول نتیج? شمارش اختلافات و انفراد قاریان و راویان، ارایه شده و نشان داده است علی رغم اصالت قرائت واحد نبوی(ص) و عدم پذیرش قرائات مختلف به عنوان اصل نازل شده از جانب خدای متعال، تعداد و تنوع اختلافات منقول به حدی نیست که در متن متواتر قرآنی اشکال ایجاد کند.
۵۰۷۴.

معناشناسی عبودیت در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عبودیت معناشناسی واژگان قرآن بندگی ایزوتسو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۶۹
معناشناسی بخشی از زبان شناسی امروزی (زبان شناسی توصیفی و ساخت گرا)، است. معناشناسی به دنبال مطالعه و بررسی شرایط تولید معنا و دریافت آن نزد خواننده است. در واقع، نویسنده، اثر را به عنوان تولید دستور زبانی و گرامری نگاه نمیکند و در نگاهی نو به مطالعة فرهنگ واژه و جهان بینی حاکم بر آن میپردازد. از این رو، با علم تفسیر متفاوت است. این روش در میان مستشرقان نظیر ایزوتسو و برخی از محققان اسلامی به کار گرفته شده است. پژوهش حاضر به معناشناسی مفهوم عبودیت در قرآن در چهار گام میپردازد و در نهایت با ارائة تعریف معناشناسانة عبودیت و تبیین جهان بینی آن از دیدگاه قرآن، به مقایسة مفهوم عبودیت در قرآن با مفهوم عبودیت در پیش از اسلام و نیز مفهوم عبودیت در روایات و مصطلحات دانشمندان اسلامی میپردازد.
۵۰۷۸.

قصه های قرآنی و رویکردهای زبان دینی در تحلیل آنها (با تأکید بر قصه خلقت حضرت آدم علیه السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: داستان تفسیر تأویل کارکردگرایی تمثیل معرفت بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۳ تعداد دانلود : ۶۷۳
سازوکار گفتاری قرآن و دلالت های زبانی آن همواره از بحث های پرجاذبه و چالش برانگیز در میان مفسّران از یک سو، و متکلمان و سایر دین پژوهان از سوی دیگر بوده است. این بحث واجد مباحث مهمی است؛ از جمله اینکه آیا جملات و گزاره های قرآن همه ناظر به حقیقت است؟ اگر برخی تعابیر قرآنی مجازگونه، نمادین و تمثیلی است، آیا این مجازها تحویل پذیر به واقع و حقیقت است، یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش ها، به ویژه در حوزه داستان های قرآنی، دو رویکرد عمده وجود دارد: دسته اول دیدگاه های غیرواقع گراست که تفاسیر و برداشت هایی را از قصه های قرآنی ارائه می نماید مبنی بر اینکه این داستان ها را از محتوای واقعی، که مدلول ظاهری الفاظ و کلمات آنهاست، تهی می نماید. دسته دوم شامل آرائی است که مضامین داستان های قرآن را حاکی از حوادث و رویدادهای رخ داده می داند. در این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی، در ذیلِ دسته اول، پنج دیدگاه و در ذیل دسته دوم، دو دیدگاه بررسی و نقد شده است.
۵۰۷۹.

ارزیابی سندی و متنی روایات آغاز نزول قرآن

نویسنده:

کلید واژه ها: پیامبر (ص) آغاز نزول قرآن روایات بیانگر نزول نخستین آیات نازله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۷ تعداد دانلود : ۷۶۷
در بیشتر منابع حدیثی وتاریخی اهل سنت از جمله صحیح بخاری، صحیح مسلم،تفسیر طبری، الدر المنثور،تاریخ طبری و... روایاتی در باب آغاز نزول قرآن نقل شده است که ماهل سنت به آنها استناد می کنند. نگارنده ابتداء به نقل این روایات پرداخته و سپس آن را ازجهات سندی و متنی مورد ارزیابی قرارداده است و در نهایت به این نتیجه رسیده است که از جهت سندی، روایات فوق مرسل تلقی شده وقابل اعتماد نیست؛ زیرا سند هیچ یک از این روایات به پیامبر صلی الله علیه و آله ختم نمی شود و راویانی غیر ثقه در سند آن وجود دارد که به هنگام نزول نخستین آیات قرآن بر پیامبر صلی الله علیه و آله به دنیا نیامده بودند و نیز شاهد نقل آن واقعه از آن حضرت نبوده اند. همچنین نگارنده، روایات فوق را ازجهت متنی به دلیل اختلاف نقلها در ساختار روایات مذکور ونیز وجود مطالبی همچون: تعبیر از نخستین وحی نازله با عنوان رویای صالحه، ترس واضطراب پیامبر صلی الله علیه و آله به هنگام دریافت نخستین وحی نازله وافسانه ورقه بن نوفل ( رجوع آن حضرت به یک راهب مسیحی برای رفع ترس و اضطرابش از نخستین وحی نازله) دراین روایات، مورد نقد قرارداده وتمام روایات فوق را ساختگی وجعلی دانسته است و در پایان به ذکر روایاتی از شیعه در مورد آغاز نزول قرآن پرداخته که هم از جهت سندی مورد اعتماد است وهم از نظر متنی متقن و قوی هستند.
۵۰۸۰.

تقسیم نامه علوم قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علوم قرآن مجموعه های علوم قرآن تک نگاشته ها تقسیم ده گانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۸
علوم قرآن، عنوان آثار اختصاصی بسیار و مجموعه های علوم قرآن و بخش هایی از مجموعه های حدیثی و تفسیری است. علوم و مباحث یادشده در این آثار، مختلف و متنوع است و گاهی از ده ها نوع، گذر می کند و چند جلد تألیف را به خود اختصاص می دهد، این آثار متعدد و این علوم متنوع را از آغاز تاکنون می توان، زیر دوازده عنوان قرار داد. این نوشتار بر آن است که علوم یادشده در مجموعه های علوم قرآن را در جدول تقسیم دوازده گانه، قرار دهد و این قابلیت را در همه آن آثار، فراگیر سازد. گذشته از این، آشنایی گذرا با فهرست علوم قرآن را در مجموعه های آن علوم، فراهم کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان