فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۱۰٬۹۴۷ مورد.
۶۸۱.

دریافت شیخ مفید از مفهوم ثقلینی امامت و بازخورد آن در تعریفِ امامت ا,

نویسنده:

کلید واژه ها: مفهوم امامت افتراض طاعت شیخ مفید تعریف امامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۰
شیخ مفید از جمله عالمان پرکار در حوزه امامت است. وی در ابتدای دوران غیبت کبری می زیسته است؛ زمانی که بسیاری از گنجینه روایی شیعه در دسترس بوده است. از این رو متوقع است که او ضمن داشتن دریافتی نظام مند از مفهوم ثقلینی امامت، در پژوهش های امامتی خود، از جمله تعریف امامت، از آن ادراک ثقلینی استمداد طلبد و نتایج آن را در نگاشته هایش انعکاس دهد. این خواسته، از جانب او پاسخ مثبت یافته است. با الگو گرفتن از نظریه «افتراض الطاعه» به عنوان نظریه ای پرشاهد و متقن در تبیین مفهوم ثقلینی امامت، و جستجو از اجزای هفت گانه آن در آثار شیخ مفید، روشن می شود که وی به مفهوم ثقلینی امامت -افتراض طاعت- و سایر پارامترهای اساسی مرتبط به آن، التفات داشته است. شیخ مفید هرچند در تعریف اصطلاحی امامت، از آن مفاهیم سود برده است، اما ادبیات او با واژگان وحیانی فاصله دارد.
۶۸۲.

شیطان گرایی در مکتب عرفان و تصوف

کلید واژه ها: تقدیس ابلیس سلوک عاشقانه شهود شیطانی شیطان گرایی نور سیاه فنای در ابلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۸
یکی از بارزترین وجوه انحرافی در تصوف، دیدگاه منحصر به فرد صوفیان راجع به ابلیس است که مخالف با اعتقاد توحید بوده و دوری اندیشه آنان از باورهای اسلام را نشان می دهد. دیدگاه صوفیان در باب تقدیس ابلیس، مخصوص به فرقه خاصی از تصوف نیست و اعتقادی فراگیر به شمار می آید. در این نوشتار سیر تاریخی اندیشه تقدیس ابلیس و تطورات آن، از همان ابتدای پیدایش فرقه صوفیان توسط حسن بصری تا عصر ابن عربی واکاوی گشته و مبانی و پایه های نظری این اندیشه، مورد بررسی قرار گرفته است. صوفیان در اولین مواجهه با ابلیس، ابتدا بر پایه جبرگرایی اشعری، صفاتی مانند کفر، تکبر و ضلالت را از او زدوده و سرپیچی وی از فرمان خداوند برای سجده به حضرت آدم را، با مجبوربودن او توجیه کردند. در قرن سوم و چهارم، با پایه ریزی مبانی سلوک عاشقانه توسط حلاج و پیروانش، صوفیان با قداست بخشیدن به چهره ابلیس، در صدد معرفی او به عنوان یک الگوی طریقتی در سلوک به سوی خداوند برآمدند و عمل خلاف شرع وی را در چارچوب سلوک طریقتی، امری ممدوح و پسندیده دانستند. محیی الدین ابن عربی در قرن ششم، با طرح اندیشه وحدت شخصیه وجود، مسئله تقدیس ابلیس را در جایگاه منحصربه فردی در نظام معرفتی و جهان بینی صوفیان قرار داد و بر همین اساس، توجیهات جدیدی از جانب صوفیان برای ترک سجده ابلیس به حضرت آدم مطرح گردید. در نظام فکری وحدت وجود، ابلیس و شیاطین به عنوان بارزترین مظاهر برای برخی از اسما و صفات الهی، مورد تقدیس و تمجید قرار می گرفتند.
۶۸۳.

یأس و ناامیدی از ظهور (علل و راه های برون رفت)

کلید واژه ها: ناامیدی ظهور امام زمان برون رفت از ناامیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۸۴
در این نوشتار، علل یأس و ناامیدی از ظهور امام مهدی4 مورد بررسی قرار گرفته است. از آن جا که عقیده به ظهور امام زمان4 یکی از کلیدی ترین مبانی عقیدتی شیعه اثنا عشری است؛ ناامیدی از تحقق آن، چالشی مهم محسوب می شود؛ چرا که پیامدهای خطرناکی در انتظار چنین افراد و جامعه ای خواهد بود. در این مقاله، هشت ریشه ناامیدی از ظهور واکاوی شده است ؛ عللی همچون طولانی شدن غیبت، شتاب زدگی (استعجال)، تعیین وقت، تطبیق ناصحیح علائم ظهور، عدم معرفت صحیح، ملاقات گرایی، قدرت و تسلط جبهه باطل بر مسلمانان و عملکرد ناصحیح منتظرنمایان. همچنین شش پیامد مهم یأس از ظهور بیان شده است که عبارتند از: گریز از امام، بدبینی به امام، انکار امام، سستی و تنبلی، ترک امر به معروف و نهی از منکر و چیرگی بیگانگان. در این پژوهه، با توجه به ریشه های ناامیدی و پیامدهای آن، به وسیله روش تحلیلی و کتابخانه ای، با استناد به روایات، هشت راهکار مهم و کاربردی برای پیشگیری از این چالش و درمان آن، به این ترتیب بیان کرده ایم: استمداد از خدای متعال به وسیله ادعیه مأثور، معرفت امام، تبیین پیامدهای ناامیدی، تبیین صحیح مقوله انتظار، تبیین آثار صبروتسلیم برای ظهور، توجه به بداء پذیری ظهور، توجه به روایات ناهی از توقیت، تقویت ارتباط معنوی با امام.
۶۸۴.

بررسی تأثیر شخصیت مدعیان در بروز ادعای مهدوی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: شخصیت مدعی مهدویت جامعه ناکامی سایکوز سرخوردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸ تعداد دانلود : ۱۹۳
«شخصیتشناسی مدعیان» حوزه جدیدی است که به شاخصههای رفتاری، عوامل و بسترهای پیدایشی آنها و رویکردهای اجتماعی مدعیان میپردازد. «شخصیت» بیانگرِ آن دسته از ویژگیهای افراد است که شامل الگوهای ثابت فکری، عاطفی و رفتاری آنهاست. شناخت ویژگیهای شخصیتی «مدعیان» و زمینههای بروز ادعایشان، اهمیت بسیاری دارد، چراکه این امور بنیادین، شخصیتشان را تحتالشعاع قرار میدهد و آنها را وادار میکند شخصیت واقعیشان را فراموش کرده و برای خودشان شخصیتی دروغی بسازند. البته گاهی ادعای شخص مدعی، در روان و روحیات و گاهی هم در شخصیت منحرفش ریشه دارد، و گاهی هم معجونی از هردوست. گفتنی است، شناسایی ریشههای فکری و عملی، درمان و مقابله با این پدیده شوم را آسان خواهد کرد.
۶۸۵.

نقش انتظار در تحقق ارزش های امنیت اجتماعی

نویسنده:

کلید واژه ها: انتظار ارزش ها امنیت امنیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۵۵
از ضروریات و لازمه هر جامعه، امنیت است که همه افراد باید از آن برخوردار باشند. خواه امنیت فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و اجتماعی باشد، که در اینجا به امنیت ارزش های اجتماعی پرداخته شده است. یکی از تأثیرگذارترین مباحث مهدوی4 که به امنیت اجتماعی جامعه کمک فراوانی می کند، بحث فرهنگ انتظار است. یکی از اثرگذاری های انتظار بر امنیت اجتماعی این است که انتظار درست به منتظِر، روحیه مسئولیت پذیری، خداباوری و مقاومت، ایستادگی در برابر ضد ارزش ها و تقویت پیشرفت ارزش هایی که باعث امنیت اجتماعی می شوند می دهد که در اینجا به تأثیرگذاری فرهنگ انتظار بر تحقق ارزش های امنیت اجتماعی که سبب ایجاد جامعه ای سالم و بانشاط و معنوی می شود پرداخته شده است. اگر افراد جامعه دارای فرهنگ انتظار باشند ناخودآگاه به خودسازی و دگرسازی و به فکر زمینه سازی ظهور حضرت4 هستند، این مقاله از نگاه مهدویت به امنیت اجتماعی پرداخته است تا بتواند از این منظر به امنیت اجتماعی جامعه کمکی کرده باشد. این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی نوشته شده است.
۶۸۶.

نقش آموزه مهدویت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: آیات قرآن آموزه مهدویت جمهوری اسلامی ایران قانون اساسی سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۱۸۹۷
آموزه مهدویت" یکی از مباحث بنیادین و اساسی در اسلام است که از متن آن، کنش های عمیق انسانی و اسلامی استخراج می شود. با تحقق انقلاب اسلامی ایران که بر مکتب تشیع پایه ریزی شده، جای این سؤال وجود دارد که آموزه بنیادین مهدویت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارای چه جایگاه و نقشی است. سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران، دارای قواعدی است که با توجه به قوانین بین المللی از مبانی ناب اسلامی، به ویژه "آموزه مهدویت" بهره گرفته شده است. در این مقاله که به صورت توصیفی-تحلیلی تدوین شده است، نقش آموزه مهدویت در سیاست گذاری های خارجی و بین المللی مانند نفی سلطه جویی و سلطه پذیری و دفاع از مستضعفان و امثال این مبانی با توجه به مبانی اندیشگی آن، یعنی آیات قرآن، اندیشه رهبران و قانون اساسی، تبیین خواهد شد.
۶۸۷.

مقایسه مفهوم جامع خدا در قرآن با مفهوم جامع خدا در کتب مقدس سایر ادیان الهی؛ با توجه به سنت اسلامی و روایت شیعی

کلید واژه ها: الله اهورامزدا یهوه پدر آسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۴۹۶
مفهوم جامع خدا در کتابهای مقدس ادیان الهی با عناوین مختلفی مطرح شده است؛ در قرآن، کتاب  مقدس مسلمانان، با عنوان «اَلله»، در اَوِستا، کتاب مقدس زرتشتیان، با عنوان «اَهورامَزدا»، در تورات، کتاب مقدس یهودیان، با عنوان «یهوه» و در اِنجیل، کتاب مقدس مسیحیان، با عنوان «پدر آسمانی». پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا همه عناوین مزبور به یک حقیقت اشاره دارند و کاملاً بر یکدیگر منطبقاند یا اینکه تفاوتهایی در این نامها وجود دارد.  بدین منظور، نویسنده به روش توصیفی تحلیلی تطبیقی عناوین مختلفی را، که در کتب مقدس سایر ادیان الهی حکایتگر مفهوم خداست، با عنوان (الله)، که حاکی از مفهوم خدا در قرآن است، مقایسه کرده و به این نتیجه رسیده است که هرچند همه عناوین مذکور به یک حقیقت اشاره دارند و همگی بیانگر مفهوم جامع خدا در آن دین هستند، اما در کتب مقدس سایر ادیان الهی، از حیث توصیف ذات، صفات و افعال خدا، نقاط افتراق زیادی با قرآن وجود دارد. مفهوم جامع خدا در قرآن بیانگر حقیقتی است که در ذات، صفات و افعال، یگانه و نامحدود بوده و از هرگونه شباهت به مخلوقات منزّه است؛ اما در کتب مقدس سایر ادیان الهی بیانگر حقیقتی است که در ذات یگانه نیست، در صفات محدود و انسانی بوده و شریک دارد، در افعال نیز محدود بوده و سطح افعال او در حدِّ افعال بشری پایین آمده است.
۶۸۸.

شیوه های تربیت جوانان مهدی باور

کلید واژه ها: جوانان تربیت مهدی باوران زمینه سازی ظهور مهدی باوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۶۳۳
مسئله راهکارهای عملی مقدمهسازی برای ظهور منجی موعود (عج) از مباحث بنیادین و ضروری گفتمان مهدویت است. هر نهادی در جامعه، به اندازه میزان تأثیرگذاری خود در این مهم سهم بسزایی دارد. در این میان، خانواده که اولین و تأثیرگذارترین نهاد جامعه است از طریق تربیت نیروی جوان و نسل جدید، نقش قابل توجهی ایفا میکند. مقاله حاضر بر آن است تا ابتدا اهمیت جوانان در زمینهسازی ظهور بقیه الله (عج) را خاطر نشان کند و سپس از دیدگاه تعلیم و تربیت اسلامی مبتنی بر آیات و روایات، هم ویژگیهای دوران جوانی که ظرفیتساز تربیت مهدی باوری است را برشمارد و هم راهکارهای عملی-تربیتی در این زمینه ارائه دهد. از نظر نویسنده، خصوصیات دوران جوانی مانند عقل، شور و نشاط، حقیقتجویی و استقلالطلبی، بستری مناسب برای رویش باور مهدویت در جوانان را فراهم میکند که خانواده و جامعه از طریق هدایتگری نامحسوس همراه با مراقبت و ملاطفت، الگوسازی ولایتمدارانه، توجه به سلامتمحوری جسمی و روحی و ازدواج بهنگام قادر خواهند بود این نیروی جریانساز را در مسیر صحیح مهدیباوری و مهدوییاوری قرار دهند.
۶۹۲.

«عذاب قبر»؛ تفسیر طبیعی، تأویل حکمی و مواجهه با اشکالات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عالم قبر عالم برزخ عالم مثال عذاب قبر فشار قبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۷
اعتقاد به مراتب و مواقف قیامت از مسائل مهم شریعت و از عوامل تأثیرگذار در نظر و عمل متشرعین است. عالم قبر، حالات، عوارض و احکام آن از نخستین مراتب ورود به آخرت است. متون شریعت مسئله عذاب قبر را مسلّم دانسته و به تفصیل دراین باره سخن گفته اند. نگرش نقلی تعبدی این متون را به حسب ظاهر به فشار و عذاب جسمی و مادی در قبر و در عالم طبیعت تفسیر کرده است. در مقابل، دیدگاه تعقلی تأویلی، آورده های متون شریعت در این حوزه را ناظر به مراتب اولیه برزخ و مثال صعودی تفسیر می کند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، به تقریر و مطالعه تطبیقی این دو دیدگاه پرداخته شده است و توانایی هر کدام در تبیین مسئله و پاسخگویی به شبهات را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده و با ذکر برخی مصادیق نشان داده  شده است که تأویل حکمی در این زمینه توفیق بیشتری در قلع اساس اشکال و همراهی با متون خواهد داشت.
۶۹۳.

تبیین وحی بر اساس نقش قوای ادراکی نبی با تکیه بر آرای ملاصدرا و سهروردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحی قوه عاقله قوه متخیله قوس صعود قوس نزول ملاصدرا سهروردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۱۹
فیلسوفان مسلمان از جمله سهروردی و بالاخص ملاصدرا علیرغم باور به رویکرد عقلانی وحی، به آموزه های قرآنی نیز توجه دارند. از نظر آنان انتساب مبدأ و منشأ معارف وحیانی به عقل فعال(روح القدس) در طول انتساب به خدای متعال می باشد به این معنا که فاعل وحی، خدا و حامل آن نبی است. تبیین نقش قوای ادراکی پیامبر در قوس صعود بیانگر این نکته است که پیامبر نسبت به ادراکات کلی وحیانی حالت قابلی داشته که یا به تعبیر سهروردی به واسطه روح القدس و فرشته وحی دریافت کننده وحی است و یا به تعبیر ملاصدرا علاوه بر حالت قبل، معارف را بدون واسطه نیز از خداوند دریافت می کند. در آگاهی از امور جزئی و وقایع گذشته و آینده نیز نبی به واسطه اتصال قوه متخیله اش به جواهر عالیه، در معرض انفعال و تأثیر از صُور علمی موجود در نفوس فلکی قرار می گیرد. قوای ادراکی نبی بار دیگر در قوس نزول نقش آفرینی بیشتری دارند به این معنا که ملاصدرا و سهروردی در اینکه نبی، صورت مثالی فرشته وحی را در عالم مُثُل معلّقه مشاهده کرده و الفاظ وحیانی را از او شنیده است، با یکدیگر هم رأی هستند، لیکن ملاصدرا این صُور را تا حد حواس نبی تنزل می دهد. در این پژوهش سعی شده ضمن تبیین دیدگاه دو فیلسوف در ارتباط با نکات فوق، در باب مبدأ و منشأ و همچنین مراتب وحی، به جمع رویکرد عقلانی با آموزه های قرآنی نیز توجه شود.  
۶۹۴.

بازخوانی انگاره «هستی» در معنویت گرایی جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: معنویت جدید هستی شناسی پست مدرن مونیسم تناسخ خودشکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۹
دیدگاه افراد درباره چیستیِ هستی و نسبت انسان و خدا با کلّ هستی، در نحوه معنویت گرایی آنها مؤثر است. شیوه معنویت گرایی فردی که هستی(طبیعت، ماوراء طبیعت، انسان و خدا) را یک کلّ یکپارچه و بدون تمایز فرض می کند با فردی که عرصه غیب و شهود را متمایز می داند و انسان و خدا را دو موجود مستقل به حساب می آورد تفاوت هایی بسیار دارد. در این مقاله با استفاده از پژوهش های موجود درباره عقاید معنویت گرایان جدید نشان خواهیم داد که انگاره هستی در این جریان چگونه ترسیم می شود و هستی شناسی برخاسته از این انگاره چه تأثیراتی در خداشناسی و انسان شناسی معنویت گرایان جدید دارد. در مقاله حاضر با استفاده از مفهوم مونیسم سعی خواهیم کرد این مدل هستی شناختی را تبیین کرده و به اجمال به برخی لوازم اعتقادی آن اشاره کنیم.  
۶۹۵.

تبارشناسی شعار «البیعه لله» در روایات و منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: البیعه لله مهدویت ظهور قیام مهدی پرچم مهدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳ تعداد دانلود : ۳۵۱
آموزه مهدویت به عنوان ارزشمندترین باور در فرهنگ سترگ پیشوایان معصوم؟عهم؟، دارای واژگان، اصطلاحات و ترکیبهای ویژهای است که برخی هماهنگ معارف این باور، معنایی خاص پیدا کرده است. در این پژوهش تلاش شده تا با پاسخ به این پرسش که شعار «البیعه لله» که این روزها فراوان در مقوله نشانههای ظهور مهدی؟عج؟ بدان توجه میشود، به چه معناست؟ سرآغاز بهکارگیری آن با توجه به منابع در دست، کجا بوده است؟ در چه روایاتی؟ با چه اندازه اعتبار نقل شده است؟ این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی، انتقادی سامان یافته و بر حسب دستآورد یا نتیجه پژوهش از نوع بنیادین و از لحاظ هدف تحقیق از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع دادههای مورد استناد، پژوهشی کمی _ کیفی به شمار میآید که «تحلیل واژگانی موجود در منظومه آموزههای مهدوی را برای فهم ژرف این آموزهها امری بایسته میداند». بیترید یافتههای نو در این بررسی که امتیاز این پژوهش است و در کمتر نوشتاری پیش از آن میتوان سراغ داشت، نشان میدهد شعار «البیعه لله» به عنوان نگاشته پرچم امام مهدی؟عج؟ در هیچ سخنی از معصومین؟عهم؟ نقل نشده است و فقط به عنوان ندای جبرئیل در برخی روایات آمده است.
۶۹۶.

بررسی دانش و نگرش مهدوی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1396(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: دانش نگرش مهدویت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۳۳
دانش مهدوی وشناخت امام عصر؟عج؟ یکی از اجزای نگرش مهدوی میباشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی سطح دانش و نگرش مهدوی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1396 صورت گرفته است. روش: نوع این پژوهش کاربردی _ توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز میباشند. روش نمونهگیری، تصادفی طبقهای بوده و حجم نمونه، 368 نفر میباشد. ابزار پژوهش پرسشنامه خودساخته با روایی 82/0 و پایایی 84/0 میباشد. یافتهها: دانش و نگرش مهدوی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، زیاد و در جهت موافق، بالاتر از حد متوسط میباشد. دانش و نگرش مهدوی دانشجویان با هم رابطه مثبت و مستقیم دارند. بومی و غیر بومی بودن تأثیری در میزان دانش مهدوی دانشجویان ندارد. نتیجهگیری: درصد بالای نگرش نسبت به دانش مهدوی نشانگر باورهای عمیق نسبت به موضوع مهدویت میباشد. علیرغم تفاوت در دانش مهدوی دانشجویان دختر و پسر، نگرش و باور آنها به مهدویت یکسان است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان