درخت حوزه‌های تخصصی

فضای مجازی با کارکردها و قابلیت های خود، شیوه تعاملات انسانی و چگونگی ابراز احساسات را دگرگون کرده است. به منظور شناخت چگونگی و فرایند این تحول در تجربه زیسته کاربران، از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. گردآوری اطلاعات از طریق شیوه نمونه گیری هدفمند و مصاحبه عمیق با 25 نفر از کسانی که حداقل چهار ساعت از شبانه روز را در فضای مجازی سپری می کنند، صورت پذیرفت. مضامین استخراج شده شامل سه مضمون محوری «حس حضور»، «عرضه شدگی» و «پیوستاری شدن» بوده است. مضامین فرعی حس حضور، دربرگیرنده معنا بخشی به زندگی، غیاب دیگری، رها شدگی از جهان واقع و غرق شدگی احساس است و عرضه شدگی، مضامین نمادین شدن، فوریت تقلیل یافته و تقلیل گرایی احساسی را شامل می شود. تنها مضمون فرعی پیوستاری شدن نیز مفهوم امتداد احساسی است. نتایج نشان می دهد که چارچوب احساسی حضور افراد منتخب در فضای مجازی، بر مبنای حضور آنها در جهان واقعی و احساساتشان پی ریزی شده است. بافت اجتماعی و بستر حضور کاربران منتخب شهر قم با خصیصه ای تقریباً همدست و مشابه باعث شد که کاربران، حاکم بودن چنین وضعیتی را به مثابه نوعی محدودیت و کنترل بودگی معنا کنند و این امر را انگیزه ای برای عرضه احساساتشان بدانند. در نهایت نیز با غوطه وری و پیوست احساسات خود در محیط سایبر به فضای واقعی، همچنان نوعی واقع بودگی در جهان مجازی را احساس می کنند.

تروریسم سایبری یکی از روزآمدترین مصادیق تروریسم است که به سبب بهره گیری غیرقانونی از فناوری و ابزارهای الکترونیکی و رایانه ای در فضای مجازی، به طور عمده از سوی بازیگرانی که به این علوم نوین دسترسی دارند وآنها را در راه اهداف راهبردی علیه ملت های جهان سوم به کار می گیرند، موجبات تهدیدهای فزاینده ای را در عرصه بین المللی فراهم کرده است. از این رو، فارغ از اینکه در اغلب موارد، غرب به عنوان منشأ اصلی راهبردی کردن تروریسم سایبری، خود مدعی مقابله با آن است، اسنادی بین المللی به منظور پیشگیری و سرکوب کلیه اشکال تروریسم به ویژه تروریسم سایبری، تدوین و تصویب شده است. که از منظر آسیب شناختی می توان گفت اسناد مزبور نه تنها توفیقی در مقابله با این پدیده نوظهور نداشته اند، بلکه شکاف های موجود و زمینه رشد و گسترش فزاینده آن را در عرصه های ملی و بین المللی فراهم کرده اند. به این ترتیب، در مقاله حاضر، ضمن بررسی و تبیین تروریسم سایبری و ارائه مفاهیم گوناگون از آن، اسناد بین المللی در چارچوب حقوق بین الملل کیفری مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربران شان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، به طور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر به مثابه یکی از ارکان موجده و مبقیه جوامع و حکومت های مدرن را به چالش کشیده است؛ اگر خبرهای منتشرشده در فضای این رسانه های اجتماعی جعلی باشند، کاربران به وسیله این خبرها فریفته می شوند و احتمال می رود که تصمیمات اجتماعی شان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقیقت، کاربران، بررسی های واقعی و تجزیه وتحلیل اطلاعات دریافتی را کنار گذاشته و تقریباً بی چون وچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب می شوند. در این دوران جدید، شناخت کامل ابعاد، اهداف و پیامدهای خبر جعلی که پدیده ای نوظهور و آسیب زاست برای مقابله با ابعاد ویرانگر آن ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، چهار مضمون سازمان یافته «تفاوت خبر جعلی با خبر»، «تشابه خبر جعلی با خبر»، «اهداف» و «پیامدهای» خبر جعلی را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. از این رو خبر جعلی در مؤلفه هایی چون قالب خبری و سازمانی و حرفه ای بودن مشابه و در مؤلفه هایی چون تولید بر بستر رسانه های غیررسمی متمایز از خبر واقعی است. خبر جعلی با اهدافی چون تشکیل جنگ روانی و تأمین منافع مالی، سیاسی و ایدئولوژیک تولیدکنندگان منتشر می شود. خبر جعلی پیامدهایی نظیر مخاطره انداختن امنیت ملی و روان عمومی جامعه و بالابردن احتمال تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات غلط را در پی دارد.

دومین سمینار میان منطقه ای کشورهای آسیای مرکزی - غربی و جامعه اطلاعاتی با هدف کمک به آمادگی هرچه بیشتر ایران برای شرکت در کنفرانس عالی سران جهان درباره جامعه اطلاعاتی که آذر ماه سال جاری در شهر ژنو برگزار خواهد شد، در روزهای 11 و 12 شهریور ماه در تهران برپا شد.

در ایران سالانه بیش از 1500 برنامه در شبکه های تلویزیونی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از سوی تیم های برنامه ساز تولید می شود؛ اما فقط تعداد معدودی از این تیم ها می توانند برنامه های موفق و برند تولید کنند. پژوهش حاضر، با عنوان فهم فرایند موفقیت تیمی در تیم های برنامه سازی تلویزیونی، با استفاده از راهبرد نظریه داده بنیاد انجام شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه عمیق (با 15 نفر از کارگردانان و تهیه کنندگان برنامه های موفق تلویزیونی)؛ روش نمونه گیری، قضاوتی هدفمند و روش تحلیل داده ها، سه مرحله کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) بوده است. یافته های پژوهش بیان می کنند که وقتی تیم ها به نحوی موفق سازماندهی (شرایط علی) می شوند، به مرور زمان به بلوغ تیمی (پدیده محوری) می رسند. بلوغ تیمی به همراه سازگارجویی سازمان، تیم (عوامل زمینه ای) و هزینه های نگهداری آن؛ همچنین کشش مخاطب (عوامل مداخله گر) در سرآمدی تیم بروز پیدا می کند و نتیجه یا پیامد این سرآمدی، موفقیت تیمی است.

پیشرفت فناورانه وسایل اطلاعاتی و ارتباطی جدید، به خصوص شبکه های اجتماعی مجازی، نقش تعیین کننده ای در برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات بین متولدان دهه 60 ایفا کرده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است، با درک واقعی ساختار تجربه زیسته افراد مشارکت کننده از شبکه های اجتماعی مجازی، مؤلفه های اصلی تشکیل دهنده اخلاق اجتماعی و چگونگی تبلور آن در رفتار اجتماعی آنان تحلیل شود. روش پژوهش، کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی تجربی و گردآوری اطلاعات، از طریق نمونه گیری هدفمند و مصاحبه عمیق با 15 نفر از متولدان دهه شصتی دارای تحصیلات عالی بوده است. یافته های پژوهش، شامل یک شاخص محوری «اخلاق اجتماعی آوارگی» بود که از خصیصه های مهم آن به «داشتن هویت اجتماعی ترکیبی»، «احساس ناامیدی اجتماعی، سردرگمی و سرگشتگی»، «مقایسه دایم خود با دهه هفتادی ها» و «فریبندگی شبکه های اجتماعی مجازی» می توان اشاره کرد. نتایج پژوهش همچنین نشان می دهد؛ اخلاق اجتماعی در میان متولدان دهه شصتی، معجونی از کنش های اخلاقی است که خاستگاه آن شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تاریخی ای است که متولدان این دهه، درون آن متولد شده و زیست کرده اند. در نهایت، نتایج به دست آمده حاکی از آن است که رعایت اخلاق اجتماعی در بطن زندگی بد، سخت و دشوار است.

این پژوهش در پی مقایسه، بررسی شباهت ها و تفاوت های انواع گفتمان و انگاره های خبری ساخته شده در دو پایگاه خبر بی.بی.سی فارسی و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا)، در خصوص  پوشش خبری وقایع خاورمیانه و شمال آفریقا در بازه زمانی دی ماه 1389 تا پایان اردیبهشت ماه 1390 در کشورهای تونس، مصر، لیبی و بحرین است.  پژوهش می کوشد نسبت به سیاست های خبری و رسانه ای این دو پایگاه فارسی زبان در خصوص تحولات کشورهای عربی حقایقی را مطرح کند. به همین منظور از نظریه های انتقادی حوزه خبر همچون چهارچوب سازی، نظریه امپریالیسم رسانه ای خبر، انگاره سازی و نظریه گفتمان و ایدئولوژی استفاده شده است. تحلیل گفتمان با استفاده از رویکرد گفتمان کاوی ون دایک، روش بکار رفته در این پژوهش پیش است. جامعه آماری این پژوهش، تمام اخبار مربوط به تحولات سیاسی کشورهای عربی تونس، مصر، لیبی و بحرین در خبرگزاری ایرنا و بی.بی.سی فارسی در بازه زمانی مورد نظر است که پس از بررسی جامعه آماری، به روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 47 خبر انتخاب و مورد گفتمان کاوی قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که متن های هر دو پایگاه خبری از لحاظ سبک واژگانی، افراد و نهادهای مطرح شده در متن، غیر سازی، استنادها، پیش فرض ها، تلقین و تداعی ها، مؤلفه های اجماع و توافق و گزاره های اساسی در ابتدا، میانه و انتهای وقایع و حوادث رخ داده در این چهار کشور عربی، با هم اختلاف های بسیار و شباهت های اندکی دارند.

وقتی علاءالدین با خوشحالی تمام به غولی که از چراغ جادویش بیرون آمده بود فرمان می‌داد تا آرزوهایش را برآورده سازد، هرگز به ذهنش خطور نمی‌کرد که روزگاری همه کودکان و نوجوانان دنیا چراغ جادویی داشته باشند که غولهای درون آن به طور شبانه‌روزی می‌کوشند تا به رویاها و آروزهای پیدا و نهان آن جامه عمل بپوشانند. این چراغ جادو که هدیه‌ای از کهکشان مارکنی برای بچه های کهکشان راه‌شیری و ساکنان کره زمین است تلویزیون نام دارد که در نیمه قرن بیستم به دستشان رسیده است و به تناسب شکلش، به جعبه جادویی نیز شهرت یافته است. گویا چراغ جادویی قرن بیستم، در پایان عمر این قرن هرچه غول هنرآفرین دارد به کارانداخته است تا با نمایش معجزاتی بمراتب شگفت‌آورتر از گذشته، حیات و میهمانی خویش را در قرن بعدی نیز حفظ کند.