درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله بر اساس برخی از نتایج یک طرح پژوهشی و به منظور پاسخ به این پرسش طراحی شده است که رسانه های پیشرفته و کارتل‏های رسانه‏ای علاوه بر آگهی، فروش خبر و عکس از چه روش دیگری برای درآمدزایی استفاده می‏کنند؟ به نظر ما این رسانه ها نخست آنکه همانند شرکتهای تجاری عمل می کنند و دو دیگر آنکه، رفتار رسانه ای خود را بر مبنای مدلهای رسانه ای تجاری توسعه می دهند و به همین دلیل هم بدنبال توسعه روشها جدید درآمدزایی اند. این مقاله، همچنین به این پرسش پاسخ می دهد که چه عاملی سبب می‏شود که خبرنگاران رسانه‏هایی مانند بی.‏بی.‏سی، سی.‏ان.‏ان، رویترز، خبرگزاری فرانسه، آسوشیتدپرس و مانند این‏ها از تخصص‏ها و ویژگی‏‏های برجسته‏ای نسبت به دیگران برخوردار باشند؟ از دیگر پرسش‏های پژوهشی این تحقیق این است که چه تفاوتی میان کلاس‏های آموزش روزنامه‏نگاری، مدرسان و منابع آموزشی کشورمان با اروپا و آمریکا وجود دارد؟ علاوه بر این، شیوه‏های جدید کسب درآمد از راه فروش محتوا، برون‏سپاری امر آموزش به هاب‏های بزرگ آموزشی و رسانه‏ای و تبدیل شدن آموزش رسانه‏ای به صنعتی نرم‏افزاری در اقتصاد رسانه‏ای از جمله موضوعاتی اند که در این مقاله به آنها پرداخته می‏شود. علاوه بر بیان تفاوت‏های موجود در شیوه‏های آموزش روزنامه‏نگاری میان مراکز رسانه‏ای غربی و کشور ما پیشنهاداتی هم که برآمده از نتایج تجربی این پژوهش است برای بهبود امر آموزش و درآمدزایی در رسانه‏های داخلی ارایه می‏شود. آن‏چه که این مقاله به‏منزله نتیجه به آن می‏پردازد نشان از آن دارد که رسانه‏های بزرگ و اقتصادی جهان که در اینجا ما آنها را به عنوان کارتل‏های رسانه ای ـ اقتصادی دسته بندی کرده ایم، شیوه‏های جدیدی را برای کسب درآمد انتخاب کرده و علاوه بر استفاده از آگهی‏های تجاری و رپورتاژهای خبری از این شیوههای جدید نیز سود می برند. از آن جمله می توان به ""فروش محتوای آموزشی"" اشاره کرد که در رسانه‏هایی مانند رویترز، بی.‏بی.‏سی، تامسون، خبرگزاری فرانسه و مانند آن، استفاده می شود. این شیوه در سال‏های اخیر که امر آموزش و روزنامه‏نگاری حرفه‏ای اهمیتی دوچندان برای رسانه‏ها پیدا کرده است درآمدهای هنگفت میلیون دلاری را نصیب این گونه رسانه‏ها کرده است.

به منظور برداشتن گام هایی مؤثر، وضع حاکم بر معاونت صدا در خصوص برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی بررسی شد. روش به کاررفته در این تحقیق از نوع پیمایشی – توصیفی است. با جمع آوری دیدگاه مدیران و مسئولان و کارشناسان (حداقل دارای مدرک کارشناسی) معاونت صدا که جامعه آماری حدود 1000نفر و حجم نمونه حدود 200 نفرند، معیار برنامه ریزی و مدیریت و بهبود عملکرد منابع انسانی از مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM) ارزیابی گردید. نتیجه این ارزیابی مشخص کرد که معاونت صدا در این معیار، امتیازی کمتر از متوسط را کسب کرد و بیانگر این است که معاونت صدا از وضع مطلوب فاصله درخور توجهی گرفته و در ابتدای سفر خود به سمت تعالی سازمانی است. پیشنهاد می شود که معاونت صدا با در نظرگرفتن نقاط قوت و ضعف خود و با اولویت بندی موارد بهبوددهنده به استقرار نظام ارزیابی عملکرد مبتنی بر معیارهای مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت همت گمارد.

در سال های اخیر سازمان ها و موسسات رسانه ای ملی و بین المللی به ویژه یونسکو به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از شاخص های بازطراحی شده رسانه های خدمت عمومی ترتیبات مناسبی برای سامان دهی به فضای رسانه ای امروز ایجاد می کند و می تواند مبنایی برای توسعه رسانه ها در کشورهای مختلف باشد. این مقاله به شرح شاخص های مورد وثوق رسانه خدمت عمومی به ویژه آنها که از سوی یونسکو مورد تاکید قرار گرفته اند می پردازد. ویِژگی های مزبور، الگویی برای مدیریت سازمان های رسانه ای ترسیم می کند که نیازمندی های مخاطبان و فعالان رسانه ها را در نظر دارد و زمینه را برای استقرار سازوکارهای سیستمی مناسب جهت مدیریت سازمان های رسانه ای فراهم می کند. ماهیت الگو به گونه ای است که امکان تطبیق با شرایط متغیر اجتماعی در جوامع مختلف را دارد و از ابتدا بر همین مبنا شکل گرفته است. آشنایی با ویژگی های این الگو به طور قطع ادبیات نظری مدیریت رسانه را در کشور ما که رویکرد خدمت عمومی در قوانین و راهبردهای برخی از سازمان های رسانه ای آن به ویژه صداوسیما مشهود است، غنا می بخشد.