فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۳٬۲۹۳ مورد.
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
141 - 166
حوزه های تخصصی:
در خصوص هویت قومی و ملی یکی از نظریات رایج در میان اندیشمندان حوزه ی جامعه شناسی و علوم سیاسی نظریه یا رهیافت برساخت گراهاست. آراء مخالفی درمقابل این نظریه وجود دارد که به منظور دست یابی به نظر ارحج، بررسی آن ضرورت می یابد. سوالاتی که مطرح می شود این است که نخست مدعای برساخت گراها چیست؟ دوم در بستر عقل و وحی این مدعا چه جایگاهی دارد؟ این نظریه یا رهیافت درسه رویکرد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی قابل تقسیم و تفکیک است که وجه مشترک آنها تکیه بر علل و عوامل ساختاری در شکل گیری و تشدید هویت قومی و ملی است. استناد به روش عقلانی و نیز تحلیل محتوای آیات وحی مدعای هر سه رویکرد را نقد پذیر نموده و این نتیجه را حاصل می دهد که هویت قومی امری صرفاً ساختمند نیست بلکه چهار قاعده کلیِ منشأ اثر بودن اجتماع، حب ذات و مشابهات آن، مدنی الطبع بودن انسان، تدرج هویت طلبی قومی نقش عوامل بیرونی را اثبات می نماید.
بررسی داستان های تبعیض قومی درمحیط شغلی با رویکردتحلیل روایت (موردمطالعه: دانشگاه آزاداسلامی واحدشوشتر)
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
277 - 300
حوزه های تخصصی:
روایت و روایت گری از حوزه تحقیقات در علوم اجتماعی به شمار می رود تا امروزه با توجه به شکل گیری تحقیقات تحلیلی و انسان شناسانه اهمیت خاصی پیدا نماید. همچنین با استفاده از این روش در تحقیقات علوم انسانی نیز می توان در مشکلات، مفاهیم و شکل بررسی سازمان ها تحولی نو ایجاد کنیم. روش به کار برده شده در این تحقیق یک روش کیفی از نوع تحلیل روایت است که هدف آن یک پژوهش کاربردی توصیفی برای تحلیل قوم گرایی در محیط شغلی می باشد تا با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته و روش هدفمند و غیرتصادفی برای انتخاب افراد با ۷ نفر به عنوان مشارکت کننده درتحقیق به نتیجه برسیم. همچنین پس از مصاحبه های صورت گرفته نتایج حاصل از این پژوهش کیفی، تحلیلی که در راستای دو سوال صورت گرفته بدین شرح می باشد: در سوال اول با توجه به تحلیل ساختاری داستان با استفاده از مدل لباف تحلیل ساختار داستان ها با توجه به شش عنصر از این مدل صورت گرفته است. اما در راستای پاسخ به سوال دوم و تحلیل محتوایی داستان ها با توجه به اینکه داستان ها داده های ما را شکل می دهند تحلیل تم صورت گرفته که در روش تحقیق توضیح داده شده است. سپس حاصل سوال دوم این شد که ۹ تم شناخته گردی دبا عنوان های: گرایش به یک قوم خاص، تغییرات مدیریتی، تعصب بی جا، بی توجهی به توانایی فردی، سناریوسازی دیگران، داشتن قدرت، تبعیض شغلی، تفرقه افکنی، دستمزد. از این تم ها 7 تم شناخته شده متناسب با مبانی نظری موجود بود؛ 2 تم دیگر در این پژوهش با عنوان تغییرات مدیریتی و تفرقه افکنی جدید بوده و به شیوه استقرایی شناخته شده است؛ 3 تم با عنوان گرایش به قوم خاص و تغییرات مدیریتی و بی توجهی به توانایی های فردی از تم های پرتکرار داستان ها بوده اند.
بررسی جامعه شناختی رابطه هویت قومی با رفتارمصرف کننده (مطالعه موردی: لرهای استان لرستان)
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
233 - 258
حوزه های تخصصی:
اصطلاح «رفتار مصرف کننده» برای اشاره به مصرف محصول یا خدمات و ساخت و فرآیند تصمیم گیری توسط مصرف کننده به کار می رود. مصرف یک پدیده چندوجهی است و عوامل فرهنگی نقش قابل توجهی در تعیین و تغییر پدیده مصرف دارند بنابراین جا دارد از چشم انداز فرهنگی به ویژه فرهنگ قومی به بررسی این پدیده پرداخت. این تحقیق در پی پاسخگویی به این پرسش است «چه رابطه ای بین هویت قومی و رفتار مصرف کننده» وجود دارد؟. در این پژوهش از چارچوب نظری آجزن استفاده شده است. روش به کارگرفته در این تحقیق پیمایش می باشد و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مردم ساکن استان لرستان است. با توجه به تعداد افراد جامعه آماری، 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. یافته ها مبتنی بر مقدار شاخص های CR (7.17-) و P (***) نشان می دهدکه بین هویت قومی و رفتارمصرف کننده رابطه معناداری وجود دارد و همبستگی منفی بین این دو متغیر وجود دارد یعنی هر چه هویت قومی ضعیف تر باشد رفتار مصرف کننده قوی تر است. این نتیجه با نتایج مطالعه آجزن و دیگران مطابقت دارد و نظریه آجزن را تایید می نماید. متغیر قومیت با درآمد رابطه مستقیم با ضریب بتای (0.31-) دارد. مقدار تأثیر جنسیت با ضریب بتای (0.25-) است که نشان می دهد زنان تمایل بیشتری برای مصرف کردن نسبت به مردان دارند. به طورکلی از چهار فرضیه ذکر شده این تحقیق، دو فرضیه «رابطه احساس غرور و رفتار مصرف کننده» و «قوم گرایی -عدم گرایش به دیگر اقوام- و رفتار مصرف کننده» تایید شدند که مبنی بر ارتباط معکوس بین بعد احساس غرور هویت قومی با ضریب بتای (0.33-) و قوم گرایی با ضریب بتای (0.38-) با رفتار مصرف کننده می باشد.
مدرنیته و مواجهه روشنفکران کٌرد در روزنامه کردستان (۱۹۰۲-۱۸۹۸)
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
281 - 302
حوزه های تخصصی:
مدرنیزاسیون تدافعی امپراتوری عثمانی از منظر سیاسی و نظامی، افول تکثر فرهنگی و پیدایش تمرکزگرایی سیاسی را رقم زد. از منظر اجتماعی و فرهنگی، اصلاح ساختار آموزشی و بروکراسی را به دنبال داشت که منجر به شکل گیری اقشار اجتماعی مدرن و پیدایش روشنفکرانی شد که بعدها بانی ایده های ناسیونالیسم، لیبرالیسم و روشنگری شدند. پژوهش حاضر با تکیه بر مفاهیم نظری ای همچون مدرنیته استعماری، مسئله روشنفکران و ایده ملت و استفاده از روش شناسی تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف به بررسی متون روزنامه ی کٌردستان (۱۹۰۲-۱۸۹۸) به مثابه یکی از تجلی های ایده های مدرن روشنفکری اواخر امپراتوری عثمانی می پردازد. نتایج تحلیل ها نشان می دهد روزنامه کٌردستان مدرنیته و مواجهه آغازین با آن را به مثابه روشنگری و درک عقب ماندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کٌردها توصیف می کند. با توجه به بافت موقعیتی و بینامتنیت این روزنامه می توان از گفتمان های رقیبی همچون گفتمان اصلاحات عثمانی و ملی گرایی کٌردی درون آن نام برد. همچنین این گفتمان های متناقض برآمده از توسعه ناموزون امپراتوری و شکل گیری یک ملی گرایی نابهنگام است که چندان پایه های مادی اش در آن دوران فراهم نبود. خلاصه اینکه، آنچه نسل اول روشنفکری کٌرد از مفهوم مدرنیته برساخت، مفهومی روشنگرانه نسبت به درک عقب ماندگی جامعه کٌردی بود که علم، معرفت و یادگیری فنون را راه پیشرفت جامعه کٌردی و اتحاد و فهم تاریخ گذشتگان را مسیر توسعه سیاسی قلمداد می کرد. این درک از مدرنیته درواقع بنیان گذار دو مسئله اساسی در گفتمان سیاسی-روشنفکری کٌردها بود که عبارتند از: علم و آگاهی به مثابه راه برون رفت از عقب ماندگی جامعه و ایده ملت همچون راه نجات و توسعه سیاسی جامعه کٌرد.
بررسی وضعیت اجتماعی و فرهنگی زن بختیاری در دوره قاجار براساس اشعار عامیانه
منبع:
فرهنگ مردم ایران زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳
89-114
حوزه های تخصصی:
طبقه بندی ابعاد اجتماعی وقف جامع الخیرات شهر یزد
منبع:
فرهنگ یزد سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷
65 - 90
حوزه های تخصصی:
یاریگری یکی از ویژگی های تاریخی جامعه ایران و وقف یکی از مهم ترین اشکال یاریگری ایرانیان می باشد. وقف نامه ی جامع الخیرات، یکی از بزرگ ترین موقوفه های تاریخی ایران در سال های پایانی قرن هشتم هجری است. ازآنجایی که بخش عمده ای از موقوفات این وقف نامه مربوط به استان یزد می باشد، هدف پژوهش حاضر دستیابی به ابعاد اجتماعی وقف بر اساس متن وقف نامه می باشد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای انجام گرفته است و با روش تحلیل محتوا داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. ناظر به هدف پژوهش، ابعاد وقف جامع الخیرات عبارت اند از: دینی-مذهبی، تعلیم و تربیت، یاریگرانه، کارگزاری موقوفات و سلامت می باشد. از منظر تحقیق حاضر، "جاری بودن " وقف که یکی از ارکان وقف نامه می باشد، احتمالاً در شرایط امروز به آن معنایی که واقف منظور کرده است، تحقق نیافته باشد. این موضوع بیش از همه در مواجهه جامعه سنتی ایرانی با جامعه مدرن که در آن "پول" و نه "تیول" مبنای مبادلات و توسعه ی اقتصادی است، محدودیت های عدم خریدوفروش و ترهین در این موقوفات و بسیاری از موقوفات دیگر جامعه ایران، مهم ترین چالش "وقف" با جامعه ای است که بازار مدرن تعیین کننده روابط و بنیادهای اقتصادی آن است.
روند تاریخی حضور ایلات کرد در بلوک لیلاخ کردستان
حوزه های تخصصی:
رفتاروکنشهای ایلی درتاریخ، تابع عوامل ساختاری متعددی بوده است، بالغ بر هفتصد سال، خانات اردلان بر بخش عظیمی از غرب ایران بصورت نیابتی حکمرانی کردند؛ بلوک ئیلاق (لیلاخ)، در شرق این والی نشین، مقصد تابستانه تیره های متعددی از ایلات و عشایرکردی بوده است، طول ایل راههایی که به این منطقه ختم می شد، گاهی به پانصدکیلومتر می رسید. پژوهش حاضر قصد دارد درچارچوب مطالعات تاریخی و با تکیه بر اسناد آرشیوی وکتابخانه ای به تبیین تاریخی و رصدکنشهای ایلات کردی و ماهیت حضور آنها در بلوک ئیلاق (لیلاخ) - از توابع اردلان – پرداخته و موزائیک فرهنگی این منطقه را از نظر تاریخی کالبد شکافی کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بلوک ئیلاق درسایه ی اقلیم مساعد جوی و متأثر از موقعیت سوق الجیشی، تحت مناسبات انسانی، نقش تدارکاتی ویژه ای دروالی نشین اردلان داشته است؛ این محل درآخرین فصل یکجانشینی تبدیل به قاموس فرهنگی رنگارنگی (متشکل از سی تیره) ازتیره ها و طوایف کردی گشته و بیشترین پرداخت مالیات در بین بلوکات هیجده گانه اردلان (نسبت به جمعیت) را به خود اختصاص داد.
بررسی مؤلفه های مدرنیسم در چهار داستان کوتاه مهرنوش مزارعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدرنیسم جریانی است که تقریباً در اواخر قرن نوزدهم میلادی در عرصه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... وسعت یافت. این جنبش به گسستی تمام عیار و رادیکال از سنت های فرهنگی و هنری غرب و خلق شکل های نوین بیان هنری اشاره دارد. مدرنیسم به تدریج وارد عرصه ادبیات و داستان نویسی شد و به سبب برخورداری از ویژگی های ادبی خاص، از شکل های سنتی و تکنیک های بیانی قدیم فاصله گرفت. مدرنیسم دارای شاخصه هایی از قبیل سنت ستیزی، علم گرایی، انسان مداری، فردگرایی، آزادی خواهی، انتزاعی سازی، انسانیت زدایی، نسبیت گرایی، اعتراض به جهان صنعتی مدرن، آشنایی زدایی، ضدقهرمان گرایی، تأکید بر ضمیر ناخودآگاه و همچنین گرایش های فمینیستی است. مهرنوش مزارعی از جمله داستان نویسان مهاجر ایرانی تبار معاصر است که در زمینه داستان های کوتاه مدرنیستی، صاحب چندین مجموعه داستان و یک رمان است. در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، ضمن بررسی عناصر و مؤلفه های مدرنیستی در چهار داستان برگزیده از مهرنوش مزارعی، ویژگی های مدرنیستی موجود در این داستان ها با توجه به آرای سوزان فرگوسن و چارلز می و نگاه و اهمیت او به جایگاه حقوق زنان در جامعه مردسالاری طبق نظریات جامعه شناسی آنتونی گیدنز تحلیل می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد مهرنوش مزارعی از بسیاری از عناصر و مؤلفه های مکتب مدرنیسم در داستان های خود استفاده کرده است. این مؤلفه ها عبارت اند از: آغاز بدون مقدمه داستان، پایان باز، محدودیت مکان و زمان و کاربرد استعاری آن ها، توجه به ذهنیت شخصیت ها، درون مایه های مدرن (بیگانگی، تنهایی، انزوا، فردگرایی و...)، ذهنیت مرکزی، فشرده سازی زبان و ایجاز، پیرنگ های حذفی و استعاری، عدم قطعیت، وجود ضدقهرمان، درهم آمیختن رؤیا و واقعیت، بی قصگی، چندلایگی ذهنی شخصیت ها و روایت های نامتوالی.
تغییرات مشخصّه های جمعیّتی استان یزد در دوره زمانی 1330 تا 1430
منبع:
فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶
73 - 108
حوزه های تخصصی:
جمعیّت ها به لحاظ حجم، ترکیب و توزیع سنی در حال تغییر هستند. گذار ساختار سنی و سالخوردگی جمعیت تأثیر عمیقی بر شرایط اقتصادی اجتماعی جامعه خواهد گذاشت. هدف این مقاله شناخت مشخصه های جمعیتی استان یزد و روند تحوّلات آن در سال های اخیر و برآورد تحولات آن در آینده است. داده ها جمعیت از نتایج سرشماری و داده وقایع حیاتی از سازمان ثبت احوال گرفته شده و برای پیش بینی جمعیت از نرم افزار Spectrum استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر این است که در حال حاضر استان یزد از نقطه نظر تعداد ، میزان رشد و ساختار سنی در وضع مطلوبی قرار دارد. باروری در استان متعادل شده و اهداف سیاست جمعیتی تأمین شده است. سیاست اصلی استان در این سال ها باید در جهت بهره مندی از فرصت پنجره جمعیتی و فراهم سازی بسترهای اقتصادی و اجتماعی برای مواجه شدن با جمعیت رو به افزایش سالمند باشد. چالش های جمعیتی آینده استان یزد، بستگی زیادی به نحوه بهره برداری از فرصت پنجره جمعیتی دارد. بهره برداری از فرصت پنجره جمعیتی و تبدیل آن به فرصت اقتصادی و اجتماعی مستلزم توانمندی و مقتدرسازی جوانان برای توسعه اقتصادی، گسترش فرصت های شغلی، سرمایه گذاری مطلوب، بهبود کیفیت سرمایه انسانی و فراهم کردن فرص هایی برای حضور زنان در بازار کار است.
سیاست رواج قلیان و تنباکو در بستر شعر و ترانه
منبع:
فرهنگ مردم ایران بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰
187-206
حوزه های تخصصی:
واکاوی مفهوم انسان شناسانۀ وطن در شاهنامه (براساس تحلیل ساختارهای مکان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پناهگاه یکی از کهن الگوهای بنیادین بشر است که در وطن تجسد می یابد؛ کالبدی برای ظهور جهان بینی و ساختار اجتماعی مردمانی که ویژگی های مشترک فرهنگی، سیاسی، زبانی و تاریخی دارند. انسان شناسان دو مؤلفه برای تعریف وطن ارائه کرده اند: اصالت مرز و آنچه درون مرزها دیده می شود. با توجه به این مسئله، زمین، حکومت و دشمن مؤلفه هایی هستند که هرکدام سهمی در خلق این مفهوم دارند و با توجه به الگوی هر دوران تاریخی، اهمیت بیشتر یا کمتری می یابند. در شاهنامه، ایران و ایرانشهر وطنی هستند که همه روایات در ارتباط با این دو شکل می گیرد، اما آمیختگی مکان های واقعی و فراواقعی، حکومت های اسطوره ای و تاریخی و دشمنان گوناگون در شاهنامه، تشخیص وطن را دشوار می کند. مکان مهم ترین و بدیهی ترین مؤلفه برای تعریف مفهوم وطن است؛ بنابراین در این پژوهش برای دست یافتن به تعریف وطن، مکان های شاهنامه تقسیم بندی، توصیف و تحلیل شده اند. مکان های فراواقعی، انعکاس ذهنیت ایرانیان درباره سکونتگاه و شاه آرمانی است و مکان های واقعی ساختارهای حکومتی و اجتماعی را به تصویر می کشد. بررسی مکان های واقعی و فراواقعی، این حقیقت را آشکار می کند که وطن در شاهنامه، مفهومی ذهنی، جمعی و شامل حوزه ای تمدنی است؛ یعنی مجموعه ای از شهرها و مردمان که با یکدیگر ارتباط دارند و یک حکومت مرکزی قدرتمند آن ها را اداره و از آسیب دشمن حفظ می کند.
هفتاد نکته درباره «هفت کافه بین راهی»
منبع:
فرهنگ مردم ایران پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۲
191-210
حوزه های تخصصی:
تحلیل مفهوم گذشت در ضرب المثل های ایرانی
منبع:
فرهنگ مردم ایران زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳
15-40
حوزه های تخصصی:
ترانه های کار در منطقه مُکریان
منبع:
فرهنگ مردم ایران زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳
131-154
حوزه های تخصصی:
مطالعۀ انسان شناختی الگوهای فرهنگی ترس از سخنرانی در بافت فرهنگی ایرانی، با تکیه برروایت ها و اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضربررسی این پرسش است که چرا عده ای از ما به انواع شیوه ها از سخنرانی در برابر جمعی می-گریزیم؟ الگوهای فرهنگی، در تشدید هراس و ترس از سخنرانی نقش دارند. با استفاده از رویکردهای نظری مکتبِ فرهنگ و شخصیت و همچنین شیوه مطالعه اسنادی ادبیات ایران شامل اشعار، ضرب المثل ها، گفتارهای رایج و پرکاربرد، به انواع الگوهای فرهنگیِ گریز از سخنرانی، پرداخته ام. مکتب فرهنگ و شخصیت، در حوزه انسان شناسیِ روان شناختی، با تکیه بر ویژگی های فرهنگیِ عام جامعه به شناخت شخصیت(های) غالب، می پردازد. شناخت این ویژگی های عام فرهنگی از طریق مطالعات میدانی یا اسنادی انجام می شود. در ادبیات کهن که در زندگی روزمره کنونیِ ما به صورت فعال ایفاء نقش می کنند، توصیه به سخنرانی گریزی یا ترس از سخن گفتن در جمع، بسیار دیده می شود. برحسب تحلیل محتوای کیفی اطلاعات این پژوهش، انتقال این ترس به سه شیوه؛ اولوهیت بخشی به «سکوت»، اولوهیت بخشی به «کنش» و اولوهیت بخشی به «متن مکتوب» رخ می دهد. فراوانیِ توصیه به سخن نگفتن در ادبیات و ضرب المثل ها به صورت عام و همچنین کاربرد شیوه های متعدد درونی کردن این نهی از سخن گفتن در زندگی روزمره، شائبه شفاهی بودن ما ایرانیان را در دیدگاه مردم شناسان ایرانی، مورد تردید قرار می دهد. فرهنگ شفاهی مبتنی بر سخن گفتن است، در حالی که اشارات بسیاری به ساکت ماندن، نهی از سخن گفتن و توصیه به سکوت در آن وجود دارد. این در حالی است که بنا به شواهد تاریخی و همچنین زندگی روزمره، ضرب المثل ها و روایات که در طول این مقاله به نمونه هایی از آنها اشاره شد، چنان که پنداشته می شود، ما از فرهنگ شفاهی غنی برخوردار نیستیم. انواع بسیاری از مذمت های سخن در گفتار ایرانی لانه کرده است.
معرفی کتاب: عنوان: بوستان پُرگُل و سیب، فرهنگ مردم اُردیب، نویسنده: لسان الحق طباطبایی، ناشر: بهین، تاریخ چاپ: 1399، نوبت چاپ: چاپ اول، صفحات: 228، قیمت: 74000تومان
منبع:
فرهنگ مردم ایران تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۱
193-194
حوزه های تخصصی:
معرفی کتاب: از زرده تا دنا (پژوهشی در فرهنگ و اساطیر قوم لر)
منبع:
فرهنگ مردم ایران بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۰
252-254
حوزه های تخصصی:
نقش پیاده راه های شهری در ارتقای کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان (نمونه موردی: پیاده راه طالقانی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹
188 - 205
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف سنجش نقش پیاده راه طالقانی شهر ایلام در ارتقای کیفیت محیط شهری با توجه به دیدگاه شهروندان و بر اساس تحقیقی توصیفی - پیمایشی و با بهره مندی از مطالعات اسنادی انجام گرفته است. در جمع آوری اطلاعات لازم در مورد متغیرها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق نیز شهروندان ایلامی بودند و نمونه آماری این تحقیق به روش کوکران (نمونه گیری مورگان) به تعداد 384 نفر انتخاب شد؛ به این ترتیب تعداد 384 پرسشنامه در بین عابران پیاده در خیابان طالقانی توزیع گردید. به منظور تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج حاصل از یافته های تحقیق نشان داد از دیدگاه شهروندان ایلامی، نقش پیاده راه طالقانی در ارتقای کیفیت محیط شهری از حد متوسط کمتر است و این پیاده راه از نظر شهروندان از کیفیت محیطی ضعیفی برخوردار است؛ همچنین از دیدگاه آنان، شاخص های فرم و کالبد، اجتماعی- فرهنگی، کاربری و فعالیت و زیست محیطی به ترتیب در اولویت تأثیرگذاری اول تا چهارم اهمیت قرار دارد.
نسبت همگرایی ملی با رویکرد هیدروپلیتیک: نمونه پژوهی طرح های سدسازی درخاور ترکیه
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
303 - 325
حوزه های تخصصی:
به فراخور وسعت و جمعیت کشورها و نیز به واسطه نوع، ژرفا و ادراک محیطی حاکمان، شیوه و تنوع بروز ناحیه گرایی، طیفی ازناحیه گرایی اقتصادی تا سیاسی را دربرمی گیرد، که درهرحالت پتانسیل تهدید پایداری نظام سیاسی و یکپارچگی کشوررا دارد. ازاین رو، کوشش برای بقاء واحدهای سیاسی- فضایی درقالب پاسداری ازهمبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی همواره اولویت نخست همه حکومت ها بوده است. یافته ها گویای آن هستند آن گاه که عدالت درتوزیع فرصت ها در مقیاس ملی بر بنیاد ناهمگونی فرهنگی رو به کاهش نهد، واگرایی ناحیه ای رو به فراز می نهد. در این باره حکومت ها بسته به نوع تهدید راهبردهای امنیتی متفاوتی در پیش می گیرند. بیشینه جمعیت جنوب خاوری ترکیه درجایگاه خاستگاه دو رود دجله فرات، کردها هستند که طی چند دهه اخیر درتعارض با حکومت مرکزی بوده اند. طی همین مدت قلمروداران این کشور برآن بوده اند با استفاده ازظرفیت های آبی این بخش ازکشورزمینه توسعه و همگرایی نواحی محروم کردنشین را فراهم کنند. نوشتارحاضرکه ماهیتی توصیفی-تحلیلی دارد و داده ها و اطلاعات موردنیازآن به روش کتابخانه ای گردآوری شده براین فرضیه استواراست که راهبرد هیدروپلیتیک حاکمان ترک برای توسعه اقتصادی نواحی کردنشین جنوب شرق آناتولی معطوف به حفظ تمامیت ارضی و کاستن از زمینه های حمایت ازجریان های ناحیه گرای کردی است. نتیجه پژوهش نشان دادکه رهبران دولت ترکیه جدای ازمزایای اقتصادی برخاسته از توسعه سازه ها و زیرساخت های آبی، بهره گیری ازعناصر جغرافیایی و مهندسی برای حفظ و تقویت همبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی را دنبال می کنند.
بررسی تاریخی و جامعه شناختی شکل گیری پان ترکیسم درآذربایجان ایران
منبع:
مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
235 - 256
حوزه های تخصصی:
سؤال اصلی این مقاله چگونگی شکل گیری پان ترکیسم و نحوه تحول آن است. برای پاسخ گویی به این سؤال با استفاده از روش تاریخی وابستگی به مسیر، تاریخ معاصر ایران را به چند دوره تقسیم کردیم و ویژگی ه ای جنبش های آذربایجان را در آن ها بررسی کردیم. طبق این روش وقتی که پدیده ای در یک نقطه عطف تاریخی شکل می گیرد، بازگشت به حالت قبل از آن دشوار یا نامیسر است. این بررسی نشان داد که در دوره قاجار، ایالت آذربایجان به دلیل برخورداری از استقلال نسبی سودای جدایی از ایران نداشت. اما با اجرای سیاست های خشن رضاخان، آذری ها برای حفظ هویت خود به زبان و فرهنگ محلی توجه کردند. به همین دلیل پس از تبعید وی، پان ترکیسم اولین بار در قالب فرقه دموکرات ظهور کرد.