درخت حوزه‌های تخصصی

گفتمان بومی سازی علم جامعه شناسی تاکنون به صورت مجرد و به دور از توجه به ارتباط نهاد علم جامعه شناسی با نهادهای اجتماعی مطرح شده است. تحقیق حاضر در پی آن است تا با گذر از دوگانه انگاری معرفت شناختی حاکم بر حوزة جامعه شناسی علم، به بررسی زمینه ها و بسترهای اجتماعی لازم بومی سازی علم جامعه شناسی در ایران بپردازد و در پایان مدل مناسب «استقرار نهاد علم جامعه شناسی درون ساختارهای اجتماعی جامعه» را ارائه دهد. این پژوهش می کوشد بر اساس روش کیفی- اسنادی با بررسی چگونگی شکل گیری مناسب «زیست جهان نهاد علم جامعه شناسی و تعامل آن با نهادهای اجتماعی»، گفتمان بومی سازی علوم انسانی را- با تأکید بر علم جامعه شناسی - در جامعة ایران آسیب شناسی کند. گفتمان بومی سازی علم جامعه شناسی، ورای هر تعریف و توصیفی از «بومی سازی» می باید راهکارها و راه حل های بهبود استقرار نهاد علم جامعه شناسی در جامعه ایران را در دستور کار خود قرار دهد. به عبارتی دیگر، از آنجاکه بومی سازی علم جامعه شناسی- بر مبنای تعاریف گوناگون- می باید در جامعة ایران تحقق یابد، بنابراین نمی تواند نسبت به رابطه و تعامل نهاد علم و ساختارها و نهاد اجتماعی و همچنین شکل گیری زیست جهان نهاد علم، بی اعتنا باشد.

ایدئولوژیک مؤثر در تعاملات فراملی ایران طی قرن اخیر چه بوده اند؟ در پاسخ، مقاله دربارة دو مفهوم ناسیونالیسم و اسلام گرایی تمرکز دارد. ناسیونالیسم باستان گرا در دوران پهلوی اول و دوم، ناسیونالیسم لیبرال در دوران نهضت ملی، و ناسیونالیسم مذهبی در دوران جمهوری اسلامی سه چهرة مهم ناسیونالیسم ایرانی اند که هر یک به نحوی در تنظیم مناسبات فراملی ایران نقش داشته اند. ناسیونالیسم، با وجود جهت گیری های مختلف، نقش مهمی در بازسازی هویت ملی و تحکیم خودباوری و استقلال کشور داشته است. پس از انقلاب اسلامی، ناسیونالیسم غالباً تحت الشعاع اسلام گرایی قرار داشته و ایدئالیسم اسلام گرا در عرصة مناسبات جهانی کشور ظهور پررنگی یافته است. نکتة کلیدی مورد تأکید رهبران جمهوری اسلامی این بوده که دولت در عرصة سیاست خارجی بایستی روی تکلیف و رسالت اسلامی اش تمرکز کند. به این منظور، جمهوری اسلامی با توجه به نابرابری ها و مناسبات سلطة جاری در عرصة بین الملل علناً با وضع موجود سیاست بین الملل مخالفت کرده و خواستار تغییرات به منظور برقراری عدالت بین المللی شده است

نوشتار حاضر بر اساس روش­شناسی کیفی و با روش مردم­نگاری، به بررسی درک و تفسیر مردم منطقه­ مرزی مریوان از تأثیرات بازارچه­های مرزی بر پدیده­ قاچاق انجام گرفته است. چارچوب مفهومی تحقیق به مثابه لنزی نظری، ترکیبی از رویکردهای انتقادی، کارکردی، و سازه­گرایی است. یافته­های تحقیق با تکنیک­های مصاحبه عمیق، مشاهده مشارکتی و اسنادی گردآوری شده­اند. با کمک روش نمونه­گیری کیفی(از نوع نمونه­گیری فرصت­گرا یا ظهوریابنده) با 27 نفر از مطلعان کلیدی مصاحبه شده تا اشباع نظری حاصل گردد. در نهایت، داده­ها با روش نظریه­ زمینه­ای تحلیل و در قالب 34 مفهوم اساسی و پنج مقوله­ عُمده (تداخل کارکردی نهادی، بوروکراسی بغرنج و بازدارنده، آسیب­مندی و ناکارآمدی سیستم نظارت درونی بازارچه­ها، نابسامانی موقعیتی، فشارهای برون ساختاری) کدگذاری شده و در مقوله­ هسته­ ""تداوم تحول­یافته­ پدیده­ قاچاق"" تلخیص شده اند. نظریه­ حاصله در قالب مدلی ارایه و توأماً از وضعیت بر ساخت شده­ نهایی، تبیینی انتقادی ارایه شده است.

"امروزه تلفن همراه، به عنوان مدرن‏ترین ابزار ارتباطی شخصی، با امکانات وسیع، آسان و ارزان، کاربرد ویژه‏ای دارد. از جمله کاربردهای خاص این وسیله ارتباطی، اس‏ام‏اس (ارسال پیام کوتاه) است که با مقاصد متفاوت در مواقع گوناگون از آن استفاده می شود. در این مقاله سعی شده است تا پیام‏های کوتاه از منظر زبان شناسی بررسی شود و به روش تحلیل محتوا، میزان هم خوانی دستوری و معنایی پیام‏های کوتاه با زبان فارسی معیار و همچنین نوع مضامین (جملات قصار، عاشقانه، پیام تسلیت و تبریک، طنز و جوک) و نوع نگارش آنها (فارسی، انگلیسی و فینگلیش) بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش، پیام‏های کوتاه دریافت شده در شش ماه اول سال 1387 است که تعداد 1795 پیام کوتاه نمونه آماری را تشکیل داده و تحلیل شده است. مقایسه پیامک های فارسی و پیامک های استفاده شده در جوامع دیگر و به ویژه در کشورهای انگلیسی زبان، نشان دهنده این است که هنوز در زبان فارسی، گونه خاصی با نام گونه پیام کوتاه شکل نگرفته است. میانگین 8/7 جمله در هر پیامک (1795 پیامک مطالعه شده 14028 جمله را شامل بودند) و میانگین 5/26 واژه در هر پیامک (1795 پیامک مطالعه شده 47446 واژه را شامل بودند) میانگین های مناسبی برای دلالت بر اصطلاح «پیامک» نیست. نتیجه دیگر اینکه در حال حاضر، تمایل عمومی بر نگارش اکثریت پیامک‏ها به خط فارسی است. ولی همچنان پیامک های زیادی نیز به خط «فینگلیش» ارسال می شود. "

مقدمه: بیماران بر اساس حق استقلال فردی می توانند پس از دریافت اطلاعات کامل، آگاهانه و داوطلبانه از درمان یا ادامه ی آن امتناع نمایند. این پژوهش با هدف شناسایی دلایل امتناع از درمان، میزان امتناع و آگاهانه بودن امتناع از درمان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه ی پژوهش تمامی 135 بیمار امتناع کننده از درمان در بیمارستان های آموزشی شهر کاشان (به استثنای مرکز روانپزشکی) در سه ماهه ی تابستان 1389 بودند. داده ها به وسیله ی پرسش نامه ای شامل 35 سؤال که روایی و پایایی آن کنترل شده بود، به روش مصاحبه جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و با آمار توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مهم ترین دلایل ترخیص با رضایت شخصی بیماران، نداشتن شرایط روحی مناسب (83 درصد)، کیفیت کم مراقبت ها (49 درصد) و توصیه ی دوستان و خویشاوندان (5/35 درصد) بود. در رابطه با ابعاد اخذ رضایت آگاهانه در ترخیص با رضایت شخصی، بیماران معتقد بودند که ارایه ی اطلاعات به ایشان در 2/64 درصد موارد، قابل درک بودن فرم ترخیص با میل شخصی در 2/69 درصد موارد و تعامل و ارتباط پزشک با بیمار در زمان دریافت رضایت نامه ی ترخیص با میل شخصی در 72 درصد موارد، مناسب یا به طور تقریبی مناسب بوده است. نتیجه گیری: بهبود شرایط روحی بیمار و ارتقای سطح کیفی خدمات پزشکی و امکانات درمانی می تواند منجر به کاهش میزان ترخیص با رضایت شخصی شود. به منظور بهبود کیفیت اخذ رضایت نامه، ترخیص با رضایت شخصی، لازم است سایر گزینه های درمانی به همراه منافع و عوارض هر یک و همچنین محتویات فرم رضایت نامه برای بیماران توضیح داده شود و پزشکان ضمن پی بردن به دلایل امتناع بیماران از درمان و درک آن ها، سعی در برطرف نمودن دلایل و منصرف نمودن بیمار نمایند.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی و تدوین مدل مفهومی و عملیاتی برای ایجاد علاقه و انگیزه در دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی نسبت به پژوهش بود. مدل تدوین شده در قالب یک طرح آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون اجرا شد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه دانشجویان پسر دانشگاه علوم انتظامی تشکیل داده اند که در قالب دوره های آموزشی مصوب کارشناسی در سال 1387- 1386 مشغول به تحصیل بوده اند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شد. بدین منظور ابتدا از بین رشته های مختلف تحصیلی رسته انتظامی به طور تصادفی انتخاب گردیده و از بین کلاس های سال دوم رسته انتظامی به طور تصادفی دو گروه 30 نفره به عنوان گروه آزمایش و گروه گواه با در نظر گرفتن متغیرهای کنترل، انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری انگیزه و علاقه دانشجویان به پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن به روش روایی محتوایی و پایایی آن از طریق روش آلفای کرانباخ محاسبه گردید. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از مدل طراحی شده برای ایجاد انگیزه و علاقه در دانشجویان علوم انتظامی به پژوهش، سبب شد تا دانشجویان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، دارای سطح کارآمدی شخصی بیشتری شده و برای انجام فعالیت های پژوهشی اهمیت بیشتری قائل شوند و ضمن تلاش و صرف زمان بیشتر به سطح رضایتمندی بالاتری دست یابند. یعنی استفاده از مدل مذکور سبب کاهش عاطفه منفی دانشجویان گروه آزمایش نسبت به تحقیق و بهبود نگرش آنان به این امر گردید.

نگاه اقتصادی به آسیب های اجتماعی اگرچه تنها در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است اما، توجه به این نگاه چنان گسترده شده که رابطه بین ویژگی های اقتصادی و آسیب های اجتماعی در سطوح بین المللی، ملی، منطقه ای و نیز خانوادگی و فردی در صدر توجه اقتصاددانان و صاحبنظران مسائل اجتماعی قرار گرفته است. با این رویکرد، نمی توان جایگاه مسائل اقتصادی را در آسیب های اجتماعی نادیده انگاشت و از این رو، مطالعات متعدد کوشیده است تا این رابطه را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. نرخ بیکاری در این میان از متغیرهای اقتصادی است که می توان تمایزات عمده ای را از حیث این شاخص در بین مناطق مشاهده نمود. این در حالی است که در سوی دیگر خودکشی از آسیب های اجتماعی است که کانون توجه جوامع جای گرفته است. بر این اساس این مقاله می کوشد تا رابطه بین این دو را در مناطق ایران (که در این مقاله بر حسب است آنها از یکدیگر متمایز گردیده اند)، مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. این سنجش نیز طی سال های 1389-1386 صورت گرفته و برای این ارتباط از روش اقتصادسنجی داده های تلفیقی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده رابطه مثبت و معنی دار میزان خودکشی و نرخ بیکاری در مناطق کشور است. بر این اساس و از نظر سیاست گذاری، اگرچه نمی توان تمامی دلایل خودکشی مناطق را با نرخ بیکاری آنها تبیین نمود اما، رابطه میان بیکاری و میزان خودکشی نیز رابطه ای غیر قابل انکار بوده و سیاست های اقتصادی نباید تمایزات منطقه ای در نرخ بیکاری را به فراموشی سپارد.

هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر همسان همسری برمطلوبیت روابط زناشویی است.جامعه آماری شامل تمام زنان ومردان متاهل دارای همسر 18سال به بالای شهر تهران است و روش نمونه گیری چند مرحله ای شامل نمونه گیری طبقه بندی شده، خوشه ای و در آخرتصادفی ساده است، حجم نمونه 405 نفر است که از 18 منطقه شهرداری شهر تهران انتخاب شده اند (9 سلول شمال شهر، 9 سلول مرکز شهر و 9 سلول جنوب شهر). متغیر وابسته میزان مطلوبیت روابط زناشویی است که بوسیله تست Enrich (یکی از آزمون های معتبر در سنجش میزان مطلوبیت ) سنجیده می شود. فرضیه همسان همسری سنی از نظریه کارلسون، همسان همسری تحصیلی از فرانسوا دوسینگلی، همسان همسری مذهبی از بوسار و بل، همسان همسری طبقاتی از گرینبلت، همسان همسری شغلی از کالینز، همسان همسری درآمدی از نظریه مبادله، همسان همسری جغرافیایی از بوسارد، همسان همسری قومیتی از بوچانان و همسان همسری بر مبنای باورهای جنسیتی از کالینز گرفته شده است. (10 فرضیه) تحقیق از نوع پیمایشی است و به تبع آن روش جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است.یافته های تحقیق به 3 دسته توصیفی (جداول یک بعدی )، تبیینی (جداول دو بعدی ) و نظری (رابطه بین نظریه و فرضیه ) دسته بندی شدند. همسان همسری سنی با 9/99% تایید شد، یعنی هر چه همسان همسری سنی افزایش پیدا کند، مطلوبیت رابطه زناشویی هم افزایش می یابد. همسان همسری تحصیلی نیز با 9/99 % مورد پذیرش قرار گرفت، پس افزایش آن با افزایش مطلوبیت رابطه زناشویی همراه است.همسان همسری مذهبی با 9/99% قابل قبول اعلام شد، پس افزایش آن با افزایش مطلوبیت رابطه زناشویی همراه است. همسان همسری طبقاتی با 99% اطمینان پذیرفته شد، پس رابطه مثبت و مستقیمی با مطلوبیت رابطه زناشویی دارد. همسان همسری شغلی نیز با 7/99% پذیرفته شد، که به منزله این است که افزایش آن با افزایش مطلوبیت روابط زناشویی همراه است. همسان همسری درآمدی با 95% اطمینان رد شد به این معنی که بین این نوع همسانی با مطلوبیت رابطه همسران ارتباطی وجود ندارد. همسان همسری سکونتی با 9/99% اطمینان مورد پذیرش واقع شد، به عبارت دیگر با افزایش آن میزان مطلوبیت رابطه زناشویی هم افزایش پیدا می کند. همسان همسری قومیتی و باورهای جنسیتی نیز، هر دو با 9/99% تایید شدند. در آخر نیز مشخص شد که فرضیه همسان همسری (بصورت عام) با مطلوبیت رابطه زناشویی رابطه مثبت و معناداری دارد (9/99%). R بدست آمده برابر است با 826/0، ضریب تعیین (2R) نیز 682/0 و ضریب تعیین تصحیح شده[1] نیز 675/0 است. طبق نتایج بدست آمده 68% واریانس متغیر وابسته (میزان مطلوبیت روابط زناشویی) توسط متغیرهای مستقل تبیین می شود؛ 32% باقیمانده نیز توسط عواملی است که در اینجا لحاظ نشده اند ولی تأثیر گذار بوده اند.

یکی از مفاهیم مفید در تبیین سرمایه اجتماعی، مفهوم «شبکه اعتماد»است، شبکه اجتماعی که بیانگر این مطلب است که افراد بر اساس اعتماد متقابل به یکدیگر؛ از اطلاعات، هنجارها و ارزش های یکسانی در تبادلات فی ما بین خود استفاده می کنند. از این رو اعتماد فی ما بین، نقش زیادی در تسهیل فرایندها و کاهش هزینه های مربوط به این گونه تبادلات دارد. شبکه اعتماد می تواند بین افراد یک گروه و یا بین گروه ها و سازمان های متفاوت به وجود آید. این پژوهش، از حیث هدف کاربردی و از حیث روش،توصیفی(همبستگی)است که شامل کلیه دانشجویان شاهد و ایثارگر مشغول به تحصیل در دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی می باشد و نمونه آماری آن در مجموع شامل 164 نفر دانشجو در دو گروه مذکور می باشد.ابزار اندازه گیری بصورت پرسشنامه ای با 39 گویه می باشد. بر اساس یافته های تحقیق بین میانگین رتبه هر یک از مؤلفه ها در دانشگاههای دولتی و آزاد تفاوت معنی داری وجود دارد به طوریکه در میان دانشجویان ایثار گر و شاهد دانشگاههای دولتی مولفه های صراحت و حسن ظن دارای رتبه اول و دوم بوده ولی برای دانشجویان دانشگاه آزاد مولفه های دگر خواهی و دموکراتیک بودن دارای رتبه اول و دوم می باشد. در تهیه و ارائه فرضیات با توجه به نظریات مطرح شده مرتبط با فرضیه ها پس از شاخص سازی و گویه پردازی و تکمیل پرسشنامه نتایج حاصله از آزمون فرض ها را با نظریات مطرح شده تطبیق داده که کلیه فرضهای پژوهش تایید گردید.