درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۵۰۰ مورد.
۱۰۱.

شناسایی و ارزیابی چرخه فرسودگی بافتهای روستایی: مطالعه موردی مناطق روستایی استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 123 - 156

کلید واژه ها: چرخه فرسودگی بافت های روستایی تهران (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۱۷۸۴
فرسودگی بافت های روستایی به صورت فرآیندی است و حتی هنگامی که منطقه هنوز در مرحله فرسوده شدن است، قبل از اینکه منطقه کاملاً غیرقابل استفاده شود، باید نوسازی مناطق فرسوده انجام گیرد. در این راستا، شناسایی و ارزیابی چرخه فرسودگی بافت از مهم ترین مراحل فرآیند نوسازی روستایی است. از این رو، بر اساس مراحل چهارگانه چرخه فرسودگی بافت (شامل شکل گیری زمینه های اولیه، ظهور نشانه های فرسودگی، نامناسب شدن محیط زندگی و کاهش کارآیی بافت و در نهایت، تکمیل فرسودگی)، پژوهش حاضر بر آن بود تا ضمن شناسایی چرخه فرسودگی بافت در مناطق روستایی استان تهران، وضعیت بافت کالبدی این مناطق را از دیدگاه موقعیت قرارگیری در هر کدام از مراحل با استفاده از مدل های ریاضی تبیین و تفسیر کند. بر این اساس، روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی -کاربردی بود و جمع آوری اطلاعات نیز به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام شد. در این فرآیند، با استفاده از تدوین و تکمیل پرسشنامه، دیدگاه ۲۶۰ نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی ساکن در روستاهای دارای بافت فرسوده استان تهران و پانزده نفر از متخصصان شاغل در نهادهای محلی در هشت شهرستان منتخب دریافت و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که روستاهای استان تهران در آغاز مرحله سوم چرخه فرسودگی یعنی، «نامناسب شدن محیط زندگی و کاهش کارآیی بافت» قرار دارند. 
۱۰۲.

مدل سازی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی بر ظرفیت های محلی: مطالعه موردی سکونتگاه های روستایی شهرستان بناب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 87 - 110

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی ظرفیت محلی مدل سازی سکونتگاه های روستایی بناب (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۳۸۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت های محلی و مدل سازی کارآفرینی روستایی مبتنی بر این ظرفیت ها در سطح روستاهای شهرستان بناب صورت گرفت. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود و برای گردآوری داده ها از مطالعات اسنادی و میدانی در قالب پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش 12369 خانوار روستایی ساکن روستاهای شهرستان بناب بودند. با استفاده از رابطه کوکران، 372 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های آمار استنباطی و مدل های تصمیم گیری چندشاخصه صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای نهادی- ساختاری، اقتصادی، اجتماعی و محیطی به ترتیب اولویت دارای بیشترین اثرگذاری بر مدل سازی توسعه کارآفرینی روستایی بودند. نتایج مدل های تصمیم گیری چندشاخصه نیز نشان داد که روستاهایی مانند آخوند قشلاق و زاوشت که از روستاهای پرجمعیت و نزدیک به مرکز شهر هستند، از ظرفیت های محلی بیشتری برای توسعه کارآفرینی برخوردارند. 
۱۰۳.

بررسی نقش منطقه آزاد تجاری در بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی: مطالعه موردی شهرستان ماکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 111 - 133

کلید واژه ها: شاخص اقتصادی روستایی توسعه روستایی توسعه اقتصادی مناطق آزاد تجاری ماکو (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۳۲۲
پژوهش کاربردی حاضر، با هدف بررسی نقش منطقه آزاد تجاری در بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی شهرستان ماکو، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. گردآوری داده ها به دو روش اسنادی و پیمایشی (از طریق پرسشنامه) صورت گرفت. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان تأیید شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد سی پرسشنامه صورت گرفت و با استفاده از رابطه آلفای کرونباخ، پایایی بخش های مختلف پرسشنامه 85/0 تا 91/0 به دست آمد. همچنین، با استفاده از رابطه کوکران، حجم نمونه تحقیق چهارصد نفر به دست آمد. برای انجام پژوهش به شیوه مقایسه ای، دویست پرسشنامه بین روستاهای واقع در منطقه آزاد ماکو و دویست پرسشنامه نیز در محدوده روستاهای دور از این منطقه توزیع شد. نتایج تحلیل فضایی روستاهای مورد مطالعه نشان داد که نقش منطقه آزاد تجاری در تقویت شاخص های اقتصادی در 25 درصد روستاها در سطح قوی و در 41 درصد روستاها در سطح متوسط و در بقیه روستاها در سطح ضعیف است. در پایان، با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهادهایی کاربردی ارائه شد.
۱۰۴.

تحلیل ظرفیت های محلی برای توسعه بوم گردی در روستای بنگلایان بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 45 - 70

کلید واژه ها: بوم گردی محصول گردشگردی ظرفیت های محلی بنگلایان (روستا) سیاهو (دهستان) فین (بخش) بندرعباس (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۳۵۰
در پژوهش حاضر، با اتکا به دو مفهوم محصول گردشگری و بوم گردی جامعه بنیاد، ظرفیت های محلی روستای بنگلایان در دهستان سیاهو بخش فین از توابع شهرستان بندرعباس به منظور ایجاد امکان عرضه بوم گردی برای گردشگران سنجیده شد. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و نیز ماهیت داده های آن کمی– کیفی بود. داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص ها در دو بعد مطالعات میدانی از طریق  پرسشنامه (359 نفر از گردشگران و 15 نفر از نخبگان و کارشناسان) و آمار و اطلاعات اخذ شده از سازمان های مرتبط گردآوری شدند. تعیین حجم نمونه برای گردشگران از طریق رابطه کوکران و روش نمونه گیری تصادفی صورت گرفت و در مورد پرسشنامه کارشناسان و نخبگان نیز حجم نمونه بر اساس نظر پرسش گر و به روش نمونه گیری گلوله برفی تعیین شد. همچنین، پایایی پرسشنامه ها با روش ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد که روستای بنگلایان از نظر جاذبه های گردشگری و وضعیت اجتماعی از ظرفیت های مناسب برای توسعه بوم گردی برخورار است، اما بر اثر فقدان تأسیسات، امکانات و خدمات و همچنین، ضعف عناصر س ازمانی و نهادی، این منطقه دارای ضریب نفوذ، ضریب ماندگاری و ضریب تراکم گردشگری پایین است.
۱۰۵.

واکاوی مشکلات مردم روستای رودبار شهرستان بهشهر در اثر جابه جایی ناشی از احداث سد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 87 - 103

کلید واژه ها: اسکان مجدد مسائل و مشکلات جابه جایی احداث سدّ رودبار (روستا) بهشهر (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
اجرای طرح جابه جایی روستای رودبار به دلیل آب گیری سد گلورد و خطر وقوع سیل و آب گرفتگی در سال 1388 صورت گرفت که با پیامدهای فراوان برای زندگی روستاییان همراه بود. از این رو، هدف پژوهش حاضر واکاوی مشکلات مردم روستای رودبار در شهرستان بهشهر در اثر جابه جایی بود، که به روش سرشماری انجام شد (92=n). ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن تأیید شد و پایایی آن نیز 89/0 به دست آمد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، عدم رعایت ملاحظات کالبدی- زیرساختی، عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی در احداث روستای جدید، عملکرد اجتماعی نامناسب سکونتگاه جدید، مشکلات مرتبط با وضعیت اقتصادی خانوار روستایی و عملکرد نامناسب سکونتگاه های جدید از بعد فرهنگی- روانی مهم ترین مشکلات روستاییان پس از جابه جایی ارزیابی شدند، که 46/52 درصد واریانس تجمعی را به خود اختصاص دادند.
۱۰۶.

بررسی رابطه علیت بین فقر و مهاجرت از روستا به شهر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 71 - 89

کلید واژه ها: فقر مهاجرت تودا و یاماموتو علیت آزمون کرانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۰ تعداد دانلود : ۴۳۴
با توجه به ارتباط نزدیک بین فقر و مهاجرت از روستا به شهر در ایران، تعیین کم و کیف رابطه بین این دو متغیر می تواند به تبیین سیاست های توسعه بخش روستایی و شهری کمک مؤثری کند. از این رو، در تحقیق حاضر، با استفاده از دو روش تودا و یاماموتو و آزمون کرانه ها، رابطه علیت بین فقر و مهاجرت از روستا به شهر در ایران با بهره گیری از داده های جمعیت و نرخ رشد طبیعی آن، درصد افراد فقیر و ضریب جینی طی سال های 1392-1364 بررسی شد. نتایج آزمون های علیت با استفاده از هر دو روش نشان داد که مهاجرت و فقر رابطه دوسویه دارند؛ فقر خانوارهای روستایی باعث مهاجرت از روستا به شهر می شود و مهاجرت نیز می تواند موجب کاهش فقر روستایی شود.بنابراین، دولت می تواند با تخصیص اعتبارات مطابق با وضعیت مهاجران از جمله ارتقای وضعیت مشاغل غیررسمی در شهرها و روستاها، فقر آنها را کاهش دهد.
۱۰۷.

بررسی آثار بوم گردی کشاورزی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مناطق روستایی سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 65 - 86

کلید واژه ها: بوم گردی کشاورزی توسعه اقتصادی توسعه اجتماعی توسعه زیست محیطی سیستان (مناطق روستایی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۲۸۸
بوم گردی کشاورزی سفری مسئولانه به نواحی طبیعی و کشاورزی، حفاظت از آن و بهبود بخشیدن به زندگی مردم منطقه است؛ و توجه به ظرفیت های طبیعی و فرهنگی موجود در روستاها نقش مهمی در تجدید حیات روستاها، ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی و در نهایت، توسعه یکپارچه و پایدار روستایی دارد. تحقیق حاضر، با هدف بررسی آثار بوم گردی کشاورزی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در مناطق روستایی سیستان، از نوع تحقیقات توصیفی بود و داده های پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق تمامی خانوارهای ساکن و کارشناسان مربوط در مکان های دارای ظرفیت بوم گردی در منطقه سیستان بودند، که پرسشنامه ها با استفاده از روش نمونه گیری نظام مند بین آنها توزیع شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان بررسی و پایایی مربوط به ابزار سنجش با استفاده از آلفای کرونباخ در محدوده 742/0 تا 953/0 محاسبه شد. نتایج نشان داد که بوم گردی کشاورزی باعث بهبود شاخص های توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در منطقه می شود.
۱۰۸.

شناسایی چالش ها و تدوین راهبرد های مدیریت مشارکتی جنگل های زاگرس با استفاده از تحلیل شبکه ای- سوات (ANP-SWOT): مطالعه موردی منطقه جنگلی بانکول، ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 23 - 43

کلید واژه ها: ارزیابی مشارکتی تحلیل شبکه ای عرصه های جنگلی بانکول (منطقه جنگلی) ایلام (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۴۲۲
در چند دهه اخیر، جنگل های ناحیه رویشی زاگرس در معرض خطرات مختلف بوده و به ویژه در سال های اخیر، به شدت تخریب شده اند. امروزه، اهمیت مشارکت ذی نفعان محلی در راستای حفظ و احیای عرصه های جنگلی در بین بخش های مختلف اجرایی و پژوهشی کشور بیش از پیش مطرح است. از این رو، تحقیق حاضر بر اساس روش ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و به منظور ارزیابی مشارکت روستاییان در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت منطقه جنگلی بانکول استان ایلام اجرا شد. در این راستا، داده های تحقیق با استفاده از ابزار های بارش افکار، بحث گروهی و پرسشنامه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. سپس، با استفاده از روش های سوات (SWOT) و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) نسبت به ارزیابی عوامل و اولویت بندی راهبردهای مورد نظر اقدام شد. جامعه آماری تحقیق شامل سه روستای واقع در منطقه جنگلی بانکول بود. در تحقیق حاضر، با استفاده از روش SWOT، ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی) و فرصت ها و تهدیدها (عوامل خارجی)، هشت راهبرد مدیریت مشارکتی منطقه جنگلی بانکول تدوین شد که از آن میان، راهبردهای محافظه کارانه (واگذاری مدیریت عرصه های جنگلی به بهره برداران و توسعه تعاونی های بهره برداری از جنگل) به عنوان راهبردهای برتر با مجموع 212/0، راهبردهای رقابتی (تجهیز مردم محلی به وسایل اطفای حریق) با مجموع 165/0، راهبردهای تهاجمی ( توسعه مشارکت های مردمی و گروه های همیار سبز و توجه بیشتر به آموزش بهره برداران) با مجموع 116/0، و راهبردهای تدافعی (مدیریت چرا و کنترل ورود و خروج دام به عرصه ها، توقف توسعه کارخانه سیمان و جلوگیری از کشاورزی در جنگل) با مجموع 098/0 به عنوان راهبردهای بعدی انتخاب شدند.
۱۰۹.

واکاوی راهکارهای توسعه بیمه کشاورزی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 71 - 86

کلید واژه ها: بیمه کشاورزی صندوق بیمه کشاورزی کارگزاران توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۴۰۲
بیمه کشاورزی یکی از کاربردی ترین واکنش های کشاورزان در برابر ضرر و زیان های احتمالی است که می تواند باعث افزایش امنیت اجتماعی و اقتصادی روستاییان شود. در این راستا، پژوهش حاضر به واکاوی راهکارهای توسعه بیمه کشاورزی در کشور پرداخته است. این پژوهش کاربردی به روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل کارگزاران صندوق بیمه کشاورزی کشور بود که حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران 244 نفر و به صورت چندمرحله ای برگزیده شد. روایی پرسشنامه از طریق پانل متخصصان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرارگرفت (87/0=α). نتایج نشان داد که مهم ترین راهکارهای توسعه بیمه، افزایش آگاهی کشاورزان نسبت به اهمیت بیمه و انجام به موقع تعهدات صندوق بیمه است. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، چهار عامل سیاستی- اداری، آموزشی- اطلاع رسانی، تسهیلاتی- لجستیکی، و اجتماعی- فرهنگی در تبیین واریانس توسعه بیمه کشاورزی تأثیرگذار است. بر این اساس، از جمله راهکارهای پیشنهادی پژوهش حاضر سامان دهی برنامه های آموزشی و ارتباطی برای دو قشر مخاطبان و کارگزاران، به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام اداری، تقویت بنیه مالی و تجهیزاتی بخش خصوصی، توسعه روش های آکچواری و تحقیق و توسعه و بهره گیری از روستاییان تحصیل کرده به عنوان کارگزاران محلی بیمه است.
۱۱۰.

تحلیلی بر کارکرد بازارهای هفتگی در کیفیت زندگی نواحی روستایی شهرستان گنبدکاووس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 105 - 123

کلید واژه ها: بازار هفتگی کیفیت زندگی کارکرد نواحی روستایی گنبد کاووس (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۳۱۸
هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین کارکرد بازارهای هفتگی در بهبود شاخص های کیفی زیستی و معیشتی خانوارهای روستایی است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی بود. بر این اساس، سؤالات متعددی در مقیاس های مختلف اندازه گیری (اسمی، ترتیبی و نسبتی) در قالب پرسشنامه تهیه و تنظیم شد. جامعه آماری تحقیق سرپرستان خانوارهای ساکن در روستاهای دارای بازار هفتگی در سه دهستان شهرستان گنبد کاووس بودند. برای تحلیل و سنجش داده ها، از آزمون های تحلیل همبستگی مثل کای اسکوئر و فای/ کرامر و همچنین، از آزمون های مقایسه میانگین فریدمن و کروسکال والیس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ایجاد و استقرار بازارهای هفتگی در برخی از روستاها با بهبود شاخص های اقتصادی و اجتماعی از قبیل ایجاد فرصت های شغلی جدید، افزایش درآمد، تنوع شغلی، کاهش هزینه ها و افزایش انگیزه ماندگاری روستاییان و ... رابطه معنی دار دارد. همچنین، نتایج آزمون های فریدمن و کروسکال والیس برای مقایسه شاخص های توسعه کالبدی در روستاهای مختلف نشان داد که استقرار بازار هفتگی با بهبود و ارتقای برخی از مؤلفه های کالبدی رابطه معنی دار دارد. بر این اساس، بهبود اوضاع کالبدی روستا تا حد قابل قبول متأثر از ایجاد بازار در نواحی روستایی مورد مطالعه است
۱۱۱.

امکان سنجی توسعه پایدار روستایی از طریق توسعه صنایع خلاق: نمونه موردی صنایع دستی روستاهای منتخب استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 51 - 69

کلید واژه ها: امکان سنجی توسعه روستایی توسعه پایدار صنایع خلاق صنایع دستی استان اصفهان (روستاهای منتخب)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۴۴۷
پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی توسعه پایدار روستایی از مسیر توسعه صنایع خلاق انجام شد. جامعه آماری، روستاهای طرح توسعه اقتصادی و اشتغال زایی استان اصفهان در برنامه پنج ساله ششم توسعه بودند. 122 روستای استان اصفهان در سال اول برنامه مورد بررسی قرار گرفتند که از آن میان، پنجاه روستای دارای توان تولید صنایع دستی به کمک ظرفیت سنجی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. با استفاده از تحلیل سوات و مطالعات میدانی، امکان سنجی کمّی نقاط ضعف و قوت و نیز تهدیدها و فرصت های توسعه صنایع خلاق با توجه به سرمایه های روستا بررسی شد. بر پایه نتایج تحقیق، از پنجاه روستای مورد مطالعه، هفت روستا از طریق توسعه صنایع دستی امکان دستیابی به توسعه پایدار روستایی را نداشتند؛ همچنین، یک روستا دارای شاخص توسعه پایدار روستایی صفر بود. از این رو، پیشنهاد شد که هر روستای دارای امتیاز بیشتر به عنوان مکان کارگاه مرکزی برای تولید، تأمین مواد اولیه، کنترل کیفیت، آموزش و نظارت بر صنایع دستی معرفی شود.
۱۱۲.

تحلیل خاکستری - فازی شاخص های توسعه در سکونتگاه های روستایی مناطق مرزی: مطالعه موردی دهستان های شهرستان بانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 135 - 162

کلید واژه ها: خاکستری فازی توسعه روستایی مناطق مرزی بانه (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۱۹
با توجه به استقرار حدود پنجاه درصد از جمعیت کشور در استان های مرزی، در کنار جایگاه ویژه نظام روستایی در توسعه ملی و نقش اثرگذار روستاییان در روند توسعه اقتصادی- اجتماعی سرزمینی، بررسی حاضر با هدف تبیین میزان توسعه روستایی در شهرستان مرزی بانه، در قالب یک پژوهش کاربردی  با روش توصیفی- تحلیلی، با تکیه بر مطالعات اسنادی- کتابخانه ای و با استفاده از شیوه های فازی و خاکستری به انجام رسید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مناطق روستایی شهرستان بانه بود که در قالب 59 مؤلفه بررسی و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در مجموع شاخص ها، یک محرومیت کلی بر شهرستان بانه حاکم است، به گونه ای که حتی برخوردارترین دهستان این شهرستان، یعنی دهستان ننور (با ضریب 35/0)، با سطح متوسط یک توسعه نرمال فاصله دارد. همچنین، توزیع منابع و امکانات روستایی در این شهرستان از هیچ الگو و قاعده ای پیروی نمی کند؛ هرچند، محرومیت توسعه نواحی روستایی نزدیک به نوار مرزی (دهستان های بله که و پشت اربابا) نسبت به سایر نواحی بیشتر است. در پایان، پیشنهاد شد که به ترتیب، شاخص های ارتباطی، بهداشتی، آموزشی و زیربنایی با کمترین میزان دسترسی در شهرستان بانه در اولویت برنامه ریزی قرار گیرند. 
۱۱۳.

سنجش و اولویت بندی نواحی روستایی بر حسب سطوح پایداری اقتصادی: مطالعه موردی شهرستان مشگین شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1 - 23

کلید واژه ها: پایداری اقتصادی توسعه پایدار توسعه اقتصادی توسعه روستایی مشگین شهر (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۵۴
هدف مطالعه حاضر سنجش و اولویت بندی دهستان های شهرستان مشگین شهر بر حسب سطوح پایداری اقتصادی بود. برای جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر مراجعه شد که جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دادند. تعداد کل روستاییان بالای پانزده سال این شهرستان 90359 نفر بود که از آن میان، با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده از طریق رابطه کوکران، 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تاپسیس فازی صورت گرفت. نتایج مدل تاپسیس فازی بر اساس وزن های محاسبه شده نشان داد که در بین دهستان های مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر، دهستان های لاهرود و شعبان از حیث پایداری اقتصادی در رده های اول و دوم و دهستان ارشق شمالی در رده آخر قرار دارند. در نهایت، بر اساس نتایج پژوهش پیشنهادهایی کاربردی ارائه شد.
۱۱۴.

تحلیل پیامدهای گردشگری روستایی در منطقه رودبار الموت استان قزوین: مطالعه موردی روستای اُوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 25 - 49

کلید واژه ها: گردشگری روستایی پایداری پیامدها رودبار الموت (منطقه) اُوان (روستا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۱۳
گردشگری روستایی از ابزارهای مهم توسعه روستایی محسوب شده و همزمان بر پایدار بودن آن از جنبه های زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تأکید می شود. از این رو،  تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل پیامدهای گردشگری برای روستای اُوان، از روستاهای نمونه گردشگری استان قزوین انجام شد. روش شناسی تحقیق از نوع توصیفی با رویکرد پیمایش پرسشنامه ای بود. جامعه آماری تحقیق کلیه خانوارهای روستای اُوان بودند (136N=)؛ و با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، حجم نمونه ای برابر با صد نفر محاسبه و مطالعه شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن از طریق نظرات استادان گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی تأیید شد و با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر با 90/0، پایایی آن به دست آمد. برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد که پیامدهای مثبت گردشگری در هشت عامل بهبود مسکن روستایی (76/11)، بهبود بافت کالبدی روستا (51/10)، توسعه فرهنگی (51/9)، توسعه بهداشتی (65/7)، توسعه اقتصادی (20/7)، بهبود صنایع روستایی (11/7)، افزایش آگاهی (55/6)، و ایجاد اشتغال (30/5) قابل دسته بندی است و در مجموع، 62/65 درصد از واریانس کل را تبیین می کند؛ همچنین، پیامدهای منفی گردشگری در پنج عامل آلودگی بصری محیط زیست (52/14)، گسترش ناهنجاری اجتماعی (39/13)، تخریب منابع طبیعی (48/11)، تغییر کاربری (80/10) و تغییر فرهنگ محلی (15/10) دسته بندی شده و در مجموع، 36/60 درصد از واریانس کل را تبیین کرده است. بنابراین، برای توسعه پایدار گردشگری روستایی، می توان از آثار منفی گردشگری کاسته و آثار مثبت آن را تقویت کرد.  
۱۱۵.

تحلیل عملکرد دهیاری ها با رویکرد جنسیتی از دیدگاه مردم و شوراهای اسلامی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان بوئین میاندشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 123 - 143

کلید واژه ها: رویکرد جنسیتی دهیاران رگرسیون لجستیک بوئین میاندشت (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۳۰۰
تحقیق کاربردی حاضر با هدف تحلیل عملکرد دهیاران با رویکرد جنسیتی در شهرستان بوئین میاندشت به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفت و داده های پژوهش به دو روش میدانی و کتابخانه ای جمع آوری شد.. جامعه آماری شامل خانوارهای ساکن روستاهای دارای دهیاری شهرستان بوئین میاندشت بود (2654=N). نمونه گیری به روش تصادفی و با رعایت انتساب متناسب صورت گرفت و با استفاده از رابطه کوکران، تعداد نمونه 335 نفر به دست آمد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برابر با 87/0 به دست آمد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های t و رگرسیون لجستیک انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در حوزه اجتماعی، دهیاران زن عملکرد بهتری نسبت به دهیاران مرد دارند؛ البته در حوزه محیطی- کالبدی، دهیاران مرد از عملکرد بهتری برخوردارند و به طور کلی، عملکرد هر دو گروه از دهیاران در این حوزه نسبت به حوزه های دیگر بهتر است؛ همچنین، در حوزه مدیریت بحران، هر دو گروه از کمترین میانگین برخوردارند. نتایج رگرسیون لجستیک نیز نشان داد که حوزه های اجتماعی و محیطی- کالبدی تأثیر معنی دار در عملکرد دهیاران دارند.
۱۱۶.

الگوی سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی بر مبنای نظام جمعیتی و توزیع خدماتی: مطالعه موردی شهرستان اسفراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 149 - 171

کلید واژه ها: سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی جمعیت خدمات اسفراین (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۸۴
پژوهش کاربردی حاضر با هدف سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی شهرستان اسفراین و با بهره گیری از فنون سطح بندی جمعیتی، سطح بندی خدماتی، اسکالوگرام و تحلیل سلسله مراتبی به انجام رسید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و ابزار جمع آوری اطلاعات مبتنی بر داده های ثانویه (آمارنامه سال 1390) استان خراسان شمالی بود که طی آن، چهل مؤلفه در ابعاد مختلف استخراج و بررسی شدند. تحلیل یافته ها نشان داد که از میان این مؤلفه ها در 157 روستای دارای سکنه شهرستان اسفراین، تنها دسترسی به مؤلفه های دبستان، مسجد، شورای اسلامی، دهیار، خانه بهداشت و دفتر مخابرات قابل قبول بوده و در دسترسی به سایر خدمات، محرومیت شدید حاکم است. در نهایت، برای برقراری تعادل فضایی و خدمات رسانی مطلوب در شهرستان اسفراین (متناسب با نظام جمعیتی، نقش و جایگاه هر روستا)، ضمن پیشنهاد یک نظام سلسله مراتبی، این شهرستان به سه منظومه روستایی، هفت مجموعه و سی حوزه روستایی تقسیم شد.
۱۱۷.

بررسی رفتار زیست محیطی زنان روستایی حوضه آبخیز هلیل رود شهرستان جیرفت با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 97 - 121

کلید واژه ها: حفاظت از محیط زیست زنان روستایی رفتارهای سازگار با محیط زیست نظریه رفتار برنامه ریزی شده جیرفت (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۴۸
تحقیق حاضر با هدف بررسی رفتار زیست محیطی زنان روستایی حوضه آبخیز هلیل رود شهرستان جیرفت با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده در تابستان 1396 انجام شد. روش تحقیق پیمایشی- توصیفی بود. جامعه آماری در دسترس تحقیق زنان روستایی  حوضه آبخیز هلیل رود بودند (1288=N). حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 297 نفر تعیین شد. برای مطالعه افراد نمونه، از روش نمونه گیری طبقه ای تناسبی استفاده شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای زمینه ای تحقیق (نگرش زیست محیطی، هنجار ذهنی و کنترل رفتاری درک شده) و متغیر میانجی (نیت زیست محیطی) رابطه مثبت و معنی دار در سطح خطای یک درصد وجود دارد؛ همچنین، رابطه ای مثبت و معنی دار بین نیت و رفتار زیست محیطی زنان روستایی مورد مطالعه در سطح خطای یک درصد وجود دارد. به طور کلی، متغیرهای زمینه ای توانستند از طریق نیت زیست محیطی، 63 درصد تغییرات رفتار زیست محیطی زنان روستایی مورد مطالعه را تبیین کنند.
۱۱۸.

تحلیلی بر عملکرد خانه های دوم در توسعه پایدار روستاهای کوهستانی: مطالعه موردی بخش چهاردانگه، شهرستان ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 133 - 159

کلید واژه ها: خانه های دوم توسعه پایدار روستایی گردشگری روستایی چهاردانگه (بخش) ساری (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۳۱۹
هدف کلی پژوهش حاضر تحلیلی بر عملکرد خانه های دوم در توسعه پایدار روستاهای کوهستانی در بخش چهاردانگه شهرستان ساری بود. دو پرسشنامه (جامعه میزبان و جامعه مهمان) برای انجام تحقیق طراحی شد و به منظور تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری SPSS از آزمون های آماری فراوانی، فای (کرامر V)،  فریدمن، کای اسکوئر و ویلکاکسون استفاده شد. نتایج مطالعات نشان داد که پیامد های منفی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ناشی از گسترش خانه های دوم در منطقه مورد مطالعه بیش از آثار مثبت آنهاست و آزمون ها در سطح 99 درصد معنی دار است؛ همچنین، از دیدگاه ساکنان، خانه های دوم بر شاخص های اقتصادی (افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، و تنوع شغلی)، اجتماعی و فرهنگی (افزایش سطح آگاهی، امنیت و تراکم جمعیت) و زیست محیطی (دفع زباله، آلودگی محیطی، و تغییر کاربری اراضی) اثر گذار است. به منظور کاهش پیامدهای منفی گسترش خانه های دوم، باید مطالعات جامع در خصوص تعیین ظرفیت تحمل حوزه های گردشگری در روستاها تهیه شود و نظارت اجرایی بر ساخت و سازها در محدوده بافت مسکونی روستاها به منظور رسیدن به توسعه پایدار روستایی صورت گیرد.
۱۱۹.

عوامل مؤثر بر رضایت مندی دانشجویان روستایی از زندگی در روستا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 49 - 69

کلید واژه ها: دانشجویان روستایی رضایت از محل سکونت رضایت از جامعه نیت ماندگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۳۶۷
هدف اصلی مطالعه حاضر شناخت بهتر متغیرها و عواملی است که بر ارزش و رضایت مندی دانشجویان روستایی از زندگی در روستا تأثیر می گذارند. جامعه آماری پژوهش دانشجویان روستایی مقطع کارشناسی دانشگاه رامین خوزستان (420=N) بودند که تعداد 200 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی ساده و بر اساس جدول کرجسی و مورگان گزینش شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی از اعضای هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان تأیید شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (90/62-0/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج رگرسیون نشان داد که متغیرهای هنجار اخلاقی، تصویر روستا، کیفیت درک شده، رضایت از زندگی به طور کلی، تعهد و هویت مکانی تأثیر مثبت بر ارزش درک شده دارند؛ و همچنین، دو متغیر هنجار اخلاقی و ارزش درک شده تأثیر مثبت و معنی دار بر رضایت از محل سکونت دارند و قادرند 61 درصد از تغییرات رضایت از محل سکونت را تبیین کنند. از نتایج تحقیق حاضر می توان برای کمک به برنامه ریزان توسعه روستایی در راستای جلوگیری از کاهش جمعیت روستایی و مهاجرت به شهرها استفاده کرد.
۱۲۰.

نقش تعاونی های تولید در توسعه روستایی با تأکید بر ابعاد کیفیت زندگی: مطالعه موردی دهستان رحمت بخش سیدان، شهرستان مرودشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 145 - 167

کلید واژه ها: تعاونی تولید توسعه روستایی کیفیت زندگی رحمت (دهستان) سیدان (بخش)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۴۰۰
در تحقیق حاضر، با رویکرد توصیفی تحلیلی، به بررسی و تحلیل نقش تعاونی های تولید در توسعه روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی پرداخته شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه سرپرستان خانوار روستایی عضو تعاونی تولید دهستان رحمت بخش سیدان بود. حجم جامعه نمونه از طریق رابطه کوکران 274 نفر به دست آمد. برای آزمون فرضیات، از روش های کولموگروف- اسمیرنف، آزمون تی با دو نمونه مستقل و آزمون من ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که به جز بعد محیطی در سایر ابعاد مورد بررسی (اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی) تفاوت معنی دار بین دو گروه عضو و غیرعضو تعاونی تولید وجود دارد، و نقش تعاونی ها در بهبود کیفیت زندگی روستاییان مفید و مؤثر است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان