درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف بررسی ادراک روستاییان از تغییر اقلیم و راهبردهای مقابله با آن در شهرستان زابل انجام شده و پژوهشی توصیفی از نوع پیمایش پرسش نامه ای است. جامعه آماری پژوهش تمام روستاییان شهرستان زابل به تعداد 107282 نفر بودند و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 380 نفر تعیین شد. نتایج نشان دادند نیمی از پاسخگویان ادراک قوی و بسیار قوی از تغییر اقلیم دارند. نتایج اولویت بندی راهبردها نشان دادند راهبردهای حفاظتی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب اهمیت بیشتری در مقابله با تغییر اقلیم در منطقه دارند. بیشتر پاسخگویان به عواملی مانند کاهش سرمایه گذاری در تولید کشاورزی، فروش دارایی های مختلف، ذخیره سازی آب، بهبود روش های زراعی، مهاجرت به شهرها و مناطق اطراف و شرکت در کلاس های آموزشی از بین راهبردهای سه گانه توجه کرده اند. نتایج آزمون t و F نشان دادند متغیرهای ادراک از تغییر اقلیم، جنسیت، سطح سواد، سابقه کشاورزی، نوع شغل، مالکیت دام، داشتن بیمه خشکسالی و درآمد بر استفاده از راهبردهای مقابله با تغییر اقلیم مؤثرتر هستند. نتایج آزمون فریدمن نشان دادند محدودیت های فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی مقابله با تغییر اقلیم اهمیت بیشتری در بین روستاییان دارند. عواملی مانند ایجاد سدهای بزرگ در کشور افغانستان، کارایی نداشتن سامانه های ذخیره سازی در سطح منطقه، نبود آب انبارهای مناسب برای ذخیره سازی، ناتوانی مالی، ناتوانی در دریافت تسهیلات بانکی، نداشتن سرمایه برای استفاده از روش های نوین آبیاری، ناآگاهی افراد از راهبردهای مقابله با تغییر اقلیم و همکاری نکردن برخی افراد با کمتر مصرف کردن آب از مهم ترین محدودیت های سازگاری با تغییر اقلیم هستند. همچنین نتایج آزمون t و F نشان دادند درک افراد از محدودیت های مقابله با تغییر اقلیمتحت تأثیر متغیرهای وضعیت تأهل، سطح سواد، مدت اقامت، نوع شغل، مالکیت دام و داشتن بیمه خشکسالی است.

ماموریت اصلی سازمان تات ایران، انجام تحقیقات، آموزش و ترویج در حوزه های مختلف بخش کشاورزی و منابع طبیعی با هدف بهبود سطح بهره وری، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی است. تحقیقات کاربردی، تولید اقتصادی، انتقال یافته های تحقیقاتی در قالب برنامه های آموزشی و ترویجی به بهره برداران و کشاورزان ، تبدیل علم به ثروت با تجاری سازی فن آوری های حاصل از تحقیقات انجام شده و مدیریت وحفظ ذخایر ژنتیک گیاهی، دامی و آبزیان، از جمله وظائف مهم این سازمان است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ظرفیت درآمدزایی سازمان تات در کشور با بهره گیری از عرصه های در اختیار در مناطق روستایی در قالب ایستگاه، پایگاه و مزارع تحقیقاتی وآموزشی است، در این پژوهش ایستگاه ها و مزارع تحقیقاتی و آموزشی تحت اختیار 12 مرکز و سه موسسه با استفاده از نظرات خبرگان دست اندر کار (مدیران و کارشناسان) و داده ها و اطلاعات عرصه ای و عملکردی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که به طور متوسط، 5/48 درصد از ظرفیت های تولیدی و اقتصادی ایستگاه ها و مزارع موجود درجغرافیای روستایی تحت پوشش مراکز تحقیقات و آموزشسازمان تات استفاده می شود. همچنین بهره وری آب در تولید محصولات کشاورزی در اراضی تحت پوشش مراکز مورد مطالعه، کمتر از متوسط کشور است. متوسط نرخ بازدهی سرمایه گذاری برای فعالیت های اقتصادی در عرصه ها و بهره برداری از امکانات تولیدی مراکز مورد مطالعه معادل 27/91 درصد با دوره برگشت 65/2 در سال است.

هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر سود مندی حاصل از توانمندسازی زنان روستایی از طریق تشکیل تعاونی اعتباری خرد است. برای اجرای این مقاله از الگو واره کمّی و روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اعضای هیأت مدیره شرکت های تعاونی زنان روستایی فعال در استان اصفهان به تعداد 115 شرکت (690 نفر) بوده که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 248 نفر به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شد. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن توسط اساتید و متخصصان مربوطه تأیید شد. پایایی بخش های مختلف پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ بین 85/0 تا 97/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و آموس انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری نشان داد که از بین عوامل مؤثر بر سودمندی حاصل از تشکیل تعاونی اعتباری خرد بالاترین تأثیر مربوط به اثر توانمند سازی بر سودمندی بوده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مسیر توانمندی فرهنگی- اجتماعی با 4/46 درصد بیشترین تأثیر مثبت را بر سود مندی حاصل از تشکیل تعاونی اعتباری خرد داشته است و پس از آن توانمندی خانوادگی با 5/15 درصد و توانمندی سیاست گذاری- مدیریتی با 12 درصد در اولویت دوم و سوم قرار گرفته است.

Purpose - Women play a significant and growing role in business development and their entrepreneurship has attracted so much attention throughout the world. Since women entrepreneurship and entrepreneurial behavior are influenced by several factors, the present study aims to explore the impact of social capital and its components on entrepreneurial behavior of rural women who were members of cooperatives across Mazandaran province, Iran. Design/methodology/approach - The statistical population was composed of 1396 members of 11 rural women cooperatives out of which 320 individuals were taken as the research sample using proportionately allocated stratified technique based on Krejcie and Morgan’s table. Data were collected with a self-designed questionnaire composed of two sections for social capital in five aspects and entrepreneurial behavior in six aspects. The validity of the research instrument was checked by a panel of experts and its reliability was estimated by Cronbach’s alpha to be 0.921 for social capital section and 0.905 for entrepreneurial behavior section. Data were analyzed in descriptive and inferential sections using SPSS and LISREL software packages. Findings - The social participation aspect of social capital and the resource supply aspect of entrepreneurial behavior were ranked the first. The qualitative assessment of social capital and entrepreneurial behavior showed that they were at a satisfactory level among the members of rural women cooperatives. According to the path coefficient calculated in the structural equations (0.9), social capital plays a significant role in entrepreneurial behavior among the members of rural women cooperatives. Also, the results of structural equations revealed that intra-group social participation was the most important aspect of social capital in terms of the influence on the entrepreneurial behavior of rural women. Research limitations/implications - The dispersion of rural women cooperatives across the province and difficult access to their members to fill the questionnaire were the main constraints of the study. Practical implications - Entrepreneurial behavior can be strengthened and developed by improving social capital through communication of cooperatives with other agencies and institutions involved in rural affairs such as other successful cooperatives, regular meetings to clarify the activities of cooperatives, and the enhancement of women’s awareness of opportunity recognition and decision-making through holding training workshops and courses of practical entrepreneurship. Originality/value - The results can be used by relevant organizations to develop and accomplish pre-determined goals for rural women cooperatives through strengthening the issue of entrepreneurship.

توانمندسازی از اجزای لازم برای رسیدن به توسعه پایدار به حساب می آید؛ به گونه ای که، دستیابی به توسعه پایدار، بدون توانمندسازی اقشار ضعیف جامعه امکان ناپذیر توصیف می شود. هدف پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روستاییان در بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ است. این پژوهش ازنظر هدف «کاربردی» و از نظر نحوه گردآوری داده ها، «توصیفی، پیمایشی» است. شاخص های تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی تحقیقات گذشته تدوین شده است. در این پژوهش از شاخص های (شاخص بهره مندی از ظرفیت های جغرافیایی، خدمات کمیته امداد، آموزش، علاقه، مشارکت و گردشگری) با 21 گویه استفاده شده است. جامعه آماری با توجه به موضوع پژوهش، ساکنان دهستان چندار با جمعیت 28,841 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر تعیین گردید. مقیاس اندازه گیری براساس طیف لیکرت از خیلی کم تا خیلی زیاد و نحوه نمره دهی پرسش ها نیز از نمره 1 تا 5 بود. برای تحلیل از روش های آماری با استفاده از نرم افزار spss و لیزرل انجام گردید. نتایج نشان می دهند که بالاترین ضریب استاندارد را شاخص بهره مندی از ظرفیت های جغرافیایی(00/1) به دست آورده است و بعد از آن شاخص های خدمات کمیته امداد(88/0)، آموزش (81/0)، علاقه(78/0)، مشارکت(75/0)، گردشگری(63/0)، قرارگرفته اند.

اگر چه در سال های اخیر سازمان آموزش فنی و حرفه ای نقش مهمی در ایده پردازی در روستاها داشته است، اما شواهد متعدد حاکی از آن است که تعداد معدودی از این ایده ها به مرحله عملیاتی رسیده اند. از این رو، بررسی چالش های فراروی عملیاتی کردن ایده های کسب وکار از نگاه مهارت آموزان زن روستایی، هدف اصلی پژوهش حاضر است. رویکرد پژوهشی به کار گرفته شده از نوع روش شناسی کیفی بر مبنای نظریه بنیانی است. جامعه موردمطالعه زنان و دختران روستایی شرکت کننده در دوره های برگزار شده توسط سازمان فنی و حرفه ای استان کرمانشاه می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری کیفی- هدفمند 50 نفر از آنان به عنوان نمونه موردمطالعه قرار گرفتند. فنون مورداستفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه های فردی و تشکیل 10گروه متمرکز بود. یافته های پژوهش نشان داد، نبود تخصص و تجربه لازم در زمینه تدوین طرح کسب وکار، بازاریابی، دانش حقوقی؛ کمبود سرمایه شخصی و عدم تأمین اعتبار مالی مناسب جهت سرمایه گذاری؛ عدم دسترسی به اطلاعات و منابع اطلاعاتی به روز؛ نبود حمایت همه جانبه از آغاز تا پایان عملیاتی سازی ایده؛ ریسک پذیری پایین و ترس از شکست و موانع خانوادگی از مهم ترین چالش های فراروی عملیاتی کردن ایده های کسب وکار از دیدگاه جامعه موردمطالعه است.

توجه به مقوله سرمایه اجتماعی در مدیریت منابع محیطی توسط مردم و مشارکت در برنامه های مختلف توسعه به مثابه یکی از عناصر مهم مدیریت و توسعه روستایی است؛ که در رفع مشکلات اجتماعی اقتصادی و توزیع بهینه خدمات و امکانات، به منظور افزایش رفاه و آسایش روستاییان مؤثر است. بااین وجود، اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی و مشارکت روستاییان به درستی تشخیص داده نشده است. بدین ترتیب، ایفای نقش مردم و مشارکت آن ها در جهت تسریع فرآیند توسعه آن چنان که باید موردتوجه قرار نگرفته است. بر این شالوده، این پژوهش رابطه بین بهبود سرمایه اجتماعی روستاییان و مشارکت آن ها در برنامه های توسعه روستایی با نقش میانجی اثرات محیطی اکولوژیک، فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی فرهنگی ادراک شده از اجرای برنامه ها و طرح ها توسط روستاییان در روستاهای استان تهران را آشکار می سازد. یافته های پژوهش حاضر که به روش توصیفی پیمایشی و مبتنی بر ابزار پرسشنامه در 400 خانوار نمونه و در 33 روستای نمونه انجام شد، بیانگر تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی بر مشارکت روستاییان در برنامه های توسعه روستایی است؛ به سخن دیگر با بهبود آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه های اجتماعی نسبت به اجرای برنامه ها و طرح های اجتماعی اقتصادی توسط مدیریت محلی، مشارکت روستاییان در اجرای طرح ها و شراکت در فعالیت های اجتماعی و سرمایه گذاری اقتصادی در روستاها افزایش یافته که درنتیجه موجب بهبود میانگین ابعاد توسعه پایدار روستایی شده است.

از دلایل عمده ضعف ساختاری روستاها مشکلات اقتصادی است. در اقتصاد روستایی از گذشته تاکنون همواره تولید و مولد بودن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و روستا به عنوان کانون تولید شناخته شده است. در ایران طی چند دهه اخیر با وجود تلاش های فراوانی که نظام برنامه ریزی برای مدیریت و توسعه کانون های روستایی متحمل شده و بودجه های قابل توجهی نیز هزینه گردیده، با این وجود، چالش های بنیادینی از جمله ضعف و رکود در تولید و کم بنیانی اقتصاد روستایی مشهود است. بر این اساس، تحقیق حاضر تلاش داشته ضمن شناسایی وضع موجود نظام فعالیت های اقتصادی و تولیدی در روستاهای شهرستان بشرویه، به تحلیل مهم ترین موانع توسعه و پایداری نظام تولید در روستاهای مورد مطالعه با رویکرد فضایی بپردازد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد در هشت روستای مورد مطالعه، موانع 28 گانه بر سر راه توسعه و پایداری نظام تولید وجود دارد. برخی از این موانع دارای سابقه تاریخی از زمان اصلاحات ارضی و بنیان نهادی در جامعه روستایی دارد که مهم ترین آن "خرده مالکی شدید و قطعات کوچک اراضی" بوده است. دسته ی دیگر موانع نیز به عملکرد غیرمنطقی نظام برنامه ریزی در قبال تولید و اقتصاد روستایی باز می گردد. در کل افول تولید در روستاها اگر به دلیل عوامل طبیعی تشدید گردیده با این وجود، نظام برنامه ریزی در قبال روستاها از کاستی عملکرد توسعه زا برخوردار است. تداوم شرایط کنونی به منزله ی ناپایداری هر چه بیشتر نظام تولید روستایی با تمام عواقب شناخته شده خواهد بود.

امروزه گردشگری روستایی، با هدف تحقق توسعه پایدار جوامع محلی در نواحی روستایی و ب ه عن وان ابزاری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی و یکی از مهمترین حوزه های مشاغل مدرن در من اطق روس تایی است. در تحقیق حاضر به ارزیابی سطح پایداری گردشگری در روستاهای شهرستان طارم پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی، ماهیت تحقیق توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل تصمیم گیری چند معیاره مدل ORESTE استفاده شده است. جامعه آماری 2180 خانوار روستایی در منطقه مورد مطالعه بوده که براساس فرمول کوکران تعداد نمونه جهت تکمیل پرسشنامه 383 خانوار انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، روستاهای شیت و ولیدر دارای بالاترین رتبه(10-9) پایداری و روستای دهبهار(1) دارای پائین ترین سطح پایداری بوده است.

در پژوهش حاضر استراتژی های متنوع سازی اقتصاد روستاها در بخش مرزی خاوومیرآباد شهرستان مریوان مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است تا رهیافت این امر ارائه راهکارهای کاربردی در راستای افزایش پایداری اقتصادی روستاها و به دنبال آن کم رنگ شدن فقر در روستاهای منطقه باشد. جمع آوری داده ها در بخش نظری با استفاده از منابع اسنادی و در بخش میدانی با بهره گیری از مصاحبه، مشاهده و توزیع پرسشنامه در میان 50 نفر از کارشناسان و متخصصان عرصه برنامه ریزی روستایی انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با بهره گیری تکنیک سوات و مقایسه دودویی در نرم افزار expert choice انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تاسیس بازارچه های مرزی بیشترین تأثیر و نقش را در بهبود متنوع سازی اقتصادی روستاها در میان فعالیت های معیشتی موجود دارد. همچنین وضعیت متنوع سازی اقتصادی منطقه مورد مطالعه تحت تأثیر 12 عامل درونی در مقابل 9 عامل بیرونی است. به عبارتی دیگر 4 عامل قوت در مقابل 8 عامل ضعف و 5 عامل فرصت در مقابل 4 عامل تهدید، پیش روی عملکرد مطلوب متنوع سازی اقتصاد روستاهای منطقه قرار دارد. اولویت بندی عوامل با استفاده از میانگین نسبی نشان داد تنوع توان های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی جهت تنوع بخشی اقتصادی روستاها " مهمترین قوت " ، عدم ایجاد زمینه های ایجاد مشاغل تبدیلی کشاورزی و دامداری " مهمترین ضعف " ، حرکت نظام اقتصادی کشور به بازگشایی مرزها و سیاست تجارت درهای بازخارجی " مهمترین فرصت " و تبلیغات منفی مبنی بر عدم امنیت در مناطق مرزی نیز " مهمترین تهدید " مؤثر بر عملکرد مطلوب متنوع سازی اقتصادی در سطح روستاهای منطقه بوده و راهبردهای مؤثر جهت بهبود وضعیت تنوع بخشی اقتصادی روستاهای منطقه، راهبردهای تهاجمی است.

هدف اصلی مطالعه حاضر تحلیل اثر مؤلفه های سرمایه اجتماعی بر سلامت روان زنان روستایی و عشایری عضو صندوق های اعتبارات خرد استان کرمان است. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی است که با استفاده از فن پیمایش انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه، 1146 نفر از اعضای صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی و عشایری بود که تعداد 300 نفر از آن ها با بهره گیری از جدول کریجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط متخصصان دانشگاهی ترویج و آموزش کشاورزی و سلامت روان تأیید شد و پایایی آن هم با یک مطالعه راهنما و ضرایب آلفای کرونباخ، محقق گردید (89/0≥ α≥72/0). یافته های حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که مؤلفه های اعتماد اجتماعی، تعامل اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، مبادله اطلاعات با نظام اجتماعی و روابط غیررسمی دارای همبستگی مثبت و معنی داری با متغیر سلامت روان زنان هستند. فزون بر این، طبق نتایج تحلیل رگرسیونی متغیرهای اعتماد اجتماعی، تعامل اجتماعی، انسجام اجتماعی و مبادله اطلاعات با نظام اجتماعی توانستند 9/61 درصد از تغییرات سلامت روان زنان روستایی و عشایری را تبیین نمایند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر طول اقامت گردشگران از اقامتگاهای بوم گردی شهرستان مشهد انجام شده است. ماهیت این تحقیق کاربردی، روش اجرای آن توصیفی و تحلیلی و نوع آن، پیمایشی است. واحد تحلیل نیز در دو سطح بوده: سطح اول گردشگرانی که در فصل بهار از اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد در سال 1398 بازدید نمودند؛ سطح دوم، کارشناسان و متخصصان در حوزه مطالعاتی و دانشگاهی بوده است. در سطح اول تعداد 146 نفر گردشگر و همچنین در سطح دوم 20 نفر از کارشناسان و متخصصان در حوزه مطالعاتی و دانشگاهی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار های SPSS و EXPERT CHOISE و مدل ویکور فازی استفاده گردیده شد. نتایج حاصل از رتبه بندی عوامل موثر در طول اقامتگاه های بوم گردی از دیدگاه متخصصان با استفاده نرم افزار Expert Choice نشان داد، عامل مناظر زیبا با وزن به دست آمده 100/0، بالاترین رتبه و عامل جشنواره ها با وزن به دست آمده 30/0 پایین ترین وزن را به خود اختصاص داده اند. در ادامه نیز جهت رتبه بندی اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد بر اساس طول اقامت گردشگران از مدل ویکور فازی استفاده گردیده است. در بین اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد، به ترتیب اقامتگاه های کلبه عمو نعمت با وزن به دست آمده 257/0، ارگ کنگ با وزن به دست آمده 213/0، عمارت ورجاوند با وزن به دست آمده 207/0، ارگ رادکان با وزن به دست آمده 100/0، ماژال با وزن به دست آمده 087/0، شهربانو با وزن به دست آمده 075/0، کنگ کهن با وزن به دست آمده 060/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند.

فقر پدیده چندبعدی و گسترده ای است که همواره دولت ها و سازمان های بین المللی جهت کاهش آن تلاش می کنند. بااین حال، فقر روستایی نمود بارزتری دارد. یکی از چالش های مهم جوامع روستایی مسئله فقر است که اندیشه بسیاری از صاحب نظران مسائل روستایی را به خود معطوف داشته است. در روستاها به علت شرایط جغرافیایی، نوع معیشت و توانایی کمتر در مقابله با حوادث، فقر قلمرو گسترده تری دارد. فقر در نواحی روستایی مسائلی چون ایجاد نابرابری، مهاجرت به شهرها، تخلیه روستاها، آسیب پذیری محیطی روستاها، افزایش بیکاری و بسیاری از مسائل دیگر را در پی دارد. تحقیق حاضر باهدف بررسی تطبیقی پژوهش های انجام شده در زمینه فقر روستایی و همچنین شناخت ابعاد و متغیرهای مؤثر بر فقر روستایی در دهه های 1380 و 1390 انجام شده است. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش مبتنی بر فراتحلیل کمی مقالات است. جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و مرور مقالات منتشرشده در زمینه فقر روستایی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که بعد اقتصادی و متغیرهای مربوط به آن بیشتر از سایر ابعاد موردتوجه واقع شده است. همچنین در میان مقالات موردبررسی در مجلات مختلف، مقالات جغرافیایی با توجه به ماهیت بین رشته ای آن ها، ابعاد گسترده تری را موردبررسی قرار داده اند.

پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی اثرات صندوق اعتبار خرد بر زیست پذیری خانوارهایی روستایی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای صندوق های خرد روستایی دهستان چاه داد خدا شهرستان قلعه گنج بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 465 نفر محاسبه شد که برای افزایش اعتبار یافته ها تعداد 470 پرسشنامه بین اعضای جامعه آماری توزیع شد که در نهایت تعداد 465 نفر پرسشنامه را تکمیل و عودت دادند و روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 25 و LISREL 8.8 انجام شد. به منظور بررسی برازش مدل اندازه گیری سازه ابعاد زیست پذیری، داده های گردآوری شده با نرم افزار لیزرل و با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد در بین شاخص های زیست پذیری شاخص های مشارکت و همبستگی و اشتغال و درآمد از وضعیت بهتری نسبت به دیگر شاخص ها برخوردارند و شاخص های وضعیت مسکن و امکانات و خدمات زیرساختی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. همچنین یافته ها نشان داد شاخص های نیکویی برازش مطلق (91/0 AGFI= و 92/0 GFI= )، تطبیقی (91/0 NNFI= ، 92/0 (CFI= و مقتصد (071/0 = RMSEA و 031/2 = ) برازش عالی و مناسب مدل اندازه گیری ابعاد زیست پذیری را با داده های مشاهده شده؛ تایید نمودند. در پایان با توجه به نتایج، پیشنهادهایی برای فعال کردن مشارکت در صندوق های اعتبارات خرد روستایی با توجه به فرهنگ و شرایط جوامع مورد مطالعه ارائه شده است .

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی سازوکارهای توسعه گردشگری روستایی در حوزه طبیعی در روستای حیدرآباد از توابع شهرستان ایلام بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی، به لحاظ ماهیت، کمّی و از لحاظ شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع تحقیقات پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش سه گروه کارشناسان، خانوارهای ساکن در روستا و گردشگران را دربرمی گرفت، که نمونه های آماری گروه های کارشناسان و خانوارهای ساکن در روستا به صورت سرشماری و نمونه های آماری جامعه گردشگران به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در مجموع، 250 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که مبنای طراحی آن، بررسی منابع داخلی و خارجی، اهداف و سؤالات پژوهش بود. روایی ابزار پژوهش توسط پانل صاحب نظران ترویج و توسعه روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام و نیز خبرگان گردشگری روستایی استان ایلام بررسی و تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که در حوزه طبیعی، سازوکارهای زیرساختی – فرهنگی (با درصد واریانس 158/29)، رفاهی- خدماتی، اطلاع رسانی و اقتصادی- فرهنگی به عنوان مهم ترین مؤلفه های توسعه گردشگری روستای حیدرآباد شناسایی شدند.

زیتون یکی از مهم ترین محصولات باغی استان گیلان و منبع درآمد حدود 2800خانوار در شهرستان رودبار است که تولید آن به جزء در مرحله داشت شامل آبیاری و سمپاشی(سمپاشی 100 درصد و آبیاری زیر 15 درصد) به شیوه کاملا سنتی و با هزینه های بالا صورت می گیرد.تولید سنتی ضمن کاهش کمی و کیفی محصول،افزایش هزینه های تولید، کاهش رقابت پذیری و در نتیجه کاهش درآمد کشاورزان را به دنبال دارد. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی به شناسایی موانع بکارگیری و توسعه مکانیزاسیون در باغ های زیتون شهرستان رودبار می پردازد. ابزار اصلی تحقیق مشاهده (بازدید از باغ های زیتون) و پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی پنج بخش شامل ویژگیهای فردی باغدار ،بخش اجتماعی ،بخش اطلاعاتی و ترویجی، بخش فنی و بخش اقتصادی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل زیتونکاران شهرستان رودبار به تعداد 2800 نفر بوده است که از این تعداد 338 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب و مورد مصاحبه قرارگرفتند و در نهایت 286 پرسنامه تایید وداده های آن در نرم افزار SPSS نسخه 18 وارد شد و خروجی های توصیفی و استنباطی به دست آمد. به طور کلی، یافته های تحقیق حاکی از چشم انداز نامناسب شرایط مکانیزاسیون به ویژه از منظر ویژگی های فنی و اقتصادی می باشد و نتایج حاصل از تحلیل عاملی، 6 مولفه شامل آموزشی-ترویجی،سرمایه انسانی،نظام بهره برداری، اقتصادی، اجتماعی و فنی را از جمله عوامل تاثیر گذار بر مکانیزاسیون کشاورزی باغ های زیتون رودبار معرفی نموده است که می توانند نقش بازدارنده یا پیش برنده در این زمینه داشته باشند و حدود 65 درصد از موضوع مورد بررسی را تبین می نمایند.اصلاح تدریجی الگوی کشت و سامانه آبیاری و پی ریزی ساختار مناسب مکانیزاسیون به عنوان راهکارهای کوتاه و بلندمدت پیشنهاد شده است.

Purpose - In recent decades, several activities have been carried out in the form of development projects to develop rural settlements in Iran. One of the most important of these is the implementation of the guide plans. This plan, with its various actions, has caused widespread changes in various dimensions of rural life. The present study investigated the effects of this project on the changes in the lifestyle of the rural community in the central district of Darab county. Design/methodology/approach - The present research is descriptive in terms of describing the characteristics of the society studied and analytical in terms of investigating the relationship between the actions level of guide plans and the lifestyle. In this respect, the required field data are provided using observations, interviews, and questionnaires. To analyze the data, descriptive statistics, inferential statistics, spatial analysis and SAW model, and Expert Choice, SPSS and ArcGIS software are used. Findings - The results of the research confirmed that there are significant differences between the level of changes in different dimensions of lifestyle, and the greatest changes are in the style of construction. On the other hand, the results of a Pearson correlation showed a positive relationship between the actions level of all executive components of the guide plans with a modernization level of the villagers’ lifestyle. Based on the results of the linear regression test, it was found that approximately 41% of the total changes in modernization can be predicted through the action level of the guide plan. Research limitations / implications - Owing to the different effects of the guide plans on lifestyle changes in different age groups and genders, the attention of researchers to the needs of different villagers is necessary. Practical implications - It is imperative to pay more attention to the efficiency of the environment being built in order to respond appropriately to the lifestyles of the present and future generations and more attention is required on the part of designers and conductors of guide plans to create a suitable platform for the development of communication technology in the villages, which will create a variety of changes in the modernization of the lifestyle of the households residing in them. Originality/value - This research will be important to provide guidance for good feedback, and to make plans for problems. Because it can take positive steps in making future projects as good as possible and such an approach will be effective to recognize prior strategies and design future policies.

در این مقاله به بررسی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اشتغال وکارآفرینی روستایی پرداخته شده که باروش توصیفی – تحلیلی و بصورت پیمایشی انجام شده است. در روش میدانی جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است؛ به منظور بررسی روایی پرسشنامه ها, از متخصصین نظرخواهی گردید و برای اندازه گیری پایایی آن مقدار آلفای کرونباخ برابر با 826/0 به دست آمده است. جامعه آماری تحقیق, شامل کلیه کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات محدوده تحقیق برابر 100 نفر بوده و حجم نمونه با کمک فرمول کوکران, 79 نفر تعیین گردید. برای انتخاب پاسخگویان از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد فناوری اطلاعات وارتباطات به دلیل تأثیردر افزایش تولید و درآمد روستاییان به میزان 336/0، در بازاریابی برای تولیدات ومحصولات روستاییان به میزان 355/0، درنوآوری فرایند تولید وایجاد فرصت های شغلی جدید به میزان 306/0و درافزایش مهارت های شغلی روستاییان به میزان 502/0؛ برتوسعه اشتغال وکارآفرینی روستایی درمحدوده موردمطالعه (شهرستان نمین ) تأثیر مثبت و معناداری دارد.