فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۶۰۸ مورد.
حوزه های تخصصی:
سعدی با بلاغتی استوار و هنرمندانه و دریافتی زیرکانه و معقول که با تفکرات و اندیشههای گوناگون او انطباق دارد، قالبهای ادبی، انواع شعر، گونههای معانی و نحوههای مختلف تاثیرگذاری متناسب را انتخاب میکند. وی زلالترین و بیپردهترین عواطف و احساسات شخصی و غنایی خویش را در غزل منعکس میسازد. غزل سعدی دارای ویژگیهای ساختاری و درونمایههای انحصاری خاصی است. عشق مرکز آتشفشان عاطفی و ذهنی غزل سعدی است. سعدی رابطه عاشق و معشوق را که برآیندی از اوضاع و احوال عاطفی زمان اوست، به نحوی پرتحرک و پویا مطرح میسازد و گاهی نیز بیخبران از عشق و ماجرای آن را مورد اعتراض و شکایت قرار میدهد. سعدی شیفته عشق است و این شیفتگی را با هرچه کامل تر و متنوعتر ارایه کردن تصویر معشوق به نمایش میگذارد. این مقاله نیز به بررسی عشق در غزلیات سعدی میپردازد.
بازگشت به شیراز
حوزه های تخصصی:
انوشیروان و بوزرجمهر در گلستان سعدی
حوزه های تخصصی:
دو شخصیت انوشیروان و بوزرجمهر از دیرباز در فرهنگ شفاهی و کتبی ایرانیان جای برجسته و متمایزی داشته است. این دو شخصیت که شاید برای اولین بار دقیقترین تفصیل چگونگی ساختن و پرداختنشان در شاهنامه فردوسی شکل گرفته است، عمق ریشهها و وسعت شاخ و برگشان از حدود مسلمات تاریخی فرا رفته و به قلمرو اسطوره و خیال راه یافته است. از ادغام این دو عنصر اسطورهای که یکی مظهر عدل و دیگری مظهر خرد بوده است، فرهنگ سیاسی ایران یکی از دیرپای ترین مسایل جوامع ایرانی، یعنی «عدالت اجتماعی» را مورد تامل و تفسیر قرار داده است. از اهم متون پایهای که در آن داستانهای مربوط به انوشیروان و بوزرجمهر آمده است، گلستان سعدی است. این مقاله به بررسی این دو شخصیت در گلستان سعدی می پردازد.
سعدی؛ غزلسرایی حکایت پرداز
حوزه های تخصصی:
سعدیا خوشتر از حدیث تو نیست
حوزه های تخصصی:
خراسان در خیال سعدی
حوزه های تخصصی:
رنگ و بویی تازه داده و ادبیات فارسی بعد از سعدی رویکرد دیگری از شعر و ادب ایرانی را در پیش گرفته که تجربیات و ارمغانهایی از مرکز و غرب دنیای اسلام آن را سرشار و اعتقادی و آسمانی کرده است. این مقاله به بررسی خراسان و واژههای مرتبط با آن در اشعار سعدی پرداخته و تاثیر آن و افراد برخاسته از آن سرزمین را در اشعار سعدی بررسی نموده است.
دیباچه
حوزه های تخصصی:
در این دیباچه ضمن بررسی موقعیت اجتماعی و ادبی سعدی، نویسنده اشاره میکند که اگر چه زیباییهای کلامش را به قدر حظ خویش دریافته و از آن اندک سرمست شدهایم، اما به تأویل کلامش به گونهای بایسته نپرداختهایم و اوج دوستداریاش را در دیگر دیار درنیافتهایم و نیز معانی ومضامین و معانی کلام و اندیشهاش را به نیکی درنیافتهایم، حدیث عشقش را آشکارا نمیدانیم و به فراست درنیافتهایم که در قرنها پیش از این، در این سرزمین حکیمی میزیسته که پیام تجددخواهیاش در فراسویاندیشههای دیگر روزگاران ره پیموده است و از این رهگذر به همزیستی و تساهل و تسامح اندیشیده است.
چهره سعدی در آینه های موج دار
منبع:
زبان و ادب ۱۳۷۹ شماره ۱۱
حوزه های تخصصی:
مفهوم اعتدال و عدالت در اندیشه سعدی (1) (1292 - 1193»)
حوزه های تخصصی:
قصیده سعدی مدیحه نیست
حوزه های تخصصی:
موضوع قصیده وصف، مدح، رثاء، پند و اندرز و موعظه است. نویسنده در این مقاله نیز به بررسی قصاید سعدی میپردازد و بیان میدارد: سعدی نیز همانند دیگر شاعران قصاید مدحیه دارد؛ اما مدح او سرشار از سخنان اخلاقی و پند و اندرز و هشدار به ممدوح است؛ ثانیا نه تنها عاری از ستایشهای مبالغهآمیز است، بلکه سعدی با جرئت و شهامت به پادشاهان و امرا و دولتمردان پندهای پدرانه داده و از ظلم و تعدی و سستی در ایفای حقوق مردم بیمشان داده است. وی در کل قصاید سعدی را مدیحه نمیداند.
وقت خوش سعدی
حوزه های تخصصی:
نویسنده این مقاله عبارت «وقت خوش» را که سعدی در مقدمه پایانی گلستان آورده، بررسی کرده و آن را بیانگر موقعیت عرفانی سعدی در هنگام فراهم آوردن گلستان یا کمال و کهولت او میداند که با این تفسیر میتوان در مورد زمان تولد و زندگی او نیز استنباطهایی داشت.
در اقصای عالم بگشتم بسی: «خویشتن شناسی سعدی»
حوزه های تخصصی:
تحصیلات سعدی در بغداد و نظامیه بغداد
حوزه های تخصصی:
شیراز با آن همه اهمیت و اقتدار و رونق علمی که از دیرباز به ویژه از عهد امیران آل بویه به دست آورده بود، باز از وجود نظامیهها محروم مانده بود و سعدی که آهنگ تحصیل در یکی از مراکز آموز شافعی مذهبان را داشت، بغداد و مدرسه عالیه نظامیهاش را بهترین و مناسبترین مکان برای ارضای آرزوهایی مییافت که در روزگار نوجوانی در سر پرورانده بود. هدف از این مقاله گزارش گونهای از تحصیلات سعدی در بغداد و مدرسه نظامیه بغداد و نقد و نظر به گوشهای از آن همه گفتهها و نوشتهها است که هنوز هم در این باب آکنده از ابهام مینماید.
سعدی و پیوند حب الوطن
حوزه های تخصصی:
این مقاله به بیت «حبالوطن نگر که گل چشم بستهایم/ نتوان ولی زخار و خس آشیان گذشت» از سعدی توجه نموده و به بررسی گفتار و رفتار سعدی در این زمینه پرداخته و پیوند و علاقه سعدی به وطن خویش را بررسی میکند.
تاثیرپذیری سعدی از نهج البلاغه
حوزه های تخصصی:
نهجالبلاغه مجموعه برگزیدهای از سخنان امیرالمومنین امام علیبن ابی طالب (ع) است که از روز گردآوری تاکنون تاثیر ژرف و گستردهای بر ادبیات عربی و فارسی گذاشته است و نویسندگان و شاعران به این اثر توجه بسیار نموده و از آن به طور مستقیم و غیر مستقیم در آثار خود استفاده کردهاند. یکی از کسانی که بیشترین بهرهها را از نهجالبلاغه گرفته است شیخ سعدی است که این مقاله نیز این تاثیرپذیری را با استناد به سخنان امام علی (ع) در نهجالبلاغه و اشعار سعدی به ویژه در گلستان و بوستان بررسی میکند.
سعدی شاعر مدارا و مهربانی
حوزه های تخصصی:
نویسنده در این مقاله مدارا و مهربانی در سخن و اندیشه سعدی را رمز ماندگاری سعدی میداند. به عقیده وی اگر در سخن سعدی خشونت و قساوت بود، او باقی نمیماند، مدارا و مهربانی امری است که به زندگی انسان برای همیشه تاریخ، معنا و جهت میبخشد که این سخن در سراسر آثار سعدی، در غزلها، در گلستان، در بوستان به شکلهای مختلف قابل بررسی است. نکته دومی که وی به آن اشاره میکند و آن را باعث بقای سعدی میداند، توجه سعدی به زیبایی و شادی است.
سعدی شاعر و معلم اخلاق
حوزه های تخصصی:
این مقاله جنبههای اخلاقی شخصیت و آثار سعدی را بررسی نموده و سعدی را وجود دوگانهای میداند که یکی شاعری است که دنیا را از دید عشق مینگرد و دیگری یک معلم اخلاق که انسان را در مسیر تکامل اخلاقی دنبال میکند و منادی اخوت انسانی و مبشر عدالت اجتماعی است. سعدی بیآنکه عنوان حکیم یا فیلسوف بر خود ببندد، حکمت خود را تعلیم میکرد. حکمت سعدی که حاصل تامل شخصی او در اخلاق و تربیت است، در مواعظ و حکایات و تمثیلات او پراکنده است و با تامل در مجموعه اقوالش میتوان یک نظام منسجم و به هم پیوسته حکمت عملی را از ترکیب و تنظیم اجزاء آن استخراج کرد.
دوران شناسی آثار سعدی
حوزه های تخصصی:
این مقاله سعی دارد تا شهرت شاعری سعدی را در زمان حیاتش مقارن با تالیف بوستان و گلستان بررسی نماید. نویسنده با استناد به منابعی که در آن دوره که احتمال میداده سعدی آثار خود را تالیف کرده باشد همچون المعجم فی معاییر اشعارالعجم، جهانگشای جوینی و معیارالاشعار بررسی نموده و در آنها هیچ اثری از نام سعدی و آثار وی نمییابد و این احتمال را در نظر میگیرد که سعدی در زمان حیاتش اشتهاری نداشته و یک شاعر معروف بنا به گفته خود در گلستان، نبوده است.
مکتب ادبی شیراز و نقش سعدی
حوزه های تخصصی:
آنچه در این مقاله مورد بحث قرار میگیرد نقش سعدی در شکلگیری مکتب ادبی شیراز است که با وجود اینکه قبل از سعدی در شیراز شاعر بزرگی وجود نداشته است، چگونه انسان برجستهای چون سعدی با این نبوغ توانسته اینگونه سخن گوید و پس از او دیگران از او تبعیت کنند و اینکه چه عوامل و عناصری در پشت سر سعدی وجود داشته که موجب چنین پیدایشی شده است؟ نویسنده این امر را وابسته به دو عامل بیرونی: حضور خراسان بزرگ با اندیشمندانی چون فردوسی، رودکی، انوری و...) و هم عامل تربیت میداند که باعث شد در وی تاثیر گذارد، در نتیجه چنین درخشد و پیشرو این مکتب گردد.