درخت حوزه‌های تخصصی

حافظ پژوهی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ادبیات جهان ادبیات و مطالعات بین رشته ای انواع ادبی حوزه های ویژه سبکها و جریانهای ادبی علوم ادبی قالب های شعر کلیات گونه های نثر
آموزش و گسترش زبان،خط و ادبیات فارسی ادبیات تطبیقی ادبیات کودک و نوجوان ادبیات و اینترنت تاریخ ادبیات ایران تاریخ ادبیات جهان تاریخ مطالعات ادبی ترجمه حافظ پژوهی خاورشناسی و ایرانشناسی خیام پژوهی زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها زنان و ادبیات سعدی پژوهی شاهنامه پژوهی عرفان و تصوف در ادبیات فنون نگارشی مقاله مولانا پژوهی نظامی پژوهی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۰۱ تا ۱٬۲۲۰ مورد از کل ۱٬۲۷۷ مورد.
۱۲۰۱.

کتاب شناسی حافظ در سال ۱۳۹۸ خورشیدی

نویسنده:
منبع: سالنامه حافظ پژوهی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ دفتر ۲۴ 73-94

کلید واژه ها: حافظ پژوهی طبقه بندی موضوعی کتاب شناسی حافظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۳۴
بیستم مهرماه در تقویم ملی جمهوری اسلامی ایران، یادروز حافظ نام گذاری شده است. مرکز حافظ شناسی از سال ۱۳۷۶ تاکنون، به طور منظم، در این روز افزون بر برگزاری نشست علمی به انتشار مقاله های علمی و تخصصی در حوزه ی حافظ پژوهی همت گماشته است. یکی از مقاله های مهم که سالانه در این روز ارائه می شود، «گزارش کتاب شناسی حافظ» است. این مقاله ها، اطلاعات کتاب شناسی آثاری را که هرسال در پیوند با حافظ و حافظ پژوهی انتشار یافته اند، ارائه می کند. این گزارش به مخاطب پیگیر حوزه ی حافظ شناسی، دانشجویان و استادان این عرصه، برای شناخت هرچه بهتر منابع و پژوهش های جدید یاری می رساند و راه را برای خوانش و بررسی های نقّادانه و آسیب شناسانه ی آثاری که هرساله درباره ی حافظ تألیف و تدوین می شوند، هموار می سازد. مقاله ی حاضر برپایه ی اطلاعات کتاب شناسی دو پایگاه اطلاعاتی «خانه ی کتاب» و «سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران» تدوین شده است. بررسی های آماری نمایانگر آن است که تعداد کل کتاب هایی که در سال ۱۳۹۸ در پیوند با حافظ چاپ شده اند، ۱۴۶ عنوان است که در مقایسه با آمار سال گذشته کاهشی چشمگیر یافته است. همچنین مقایسه ای موضوعی نشان می دهد، کتاب هایی درباره ی «شعر، اندیشه و زندگی حافظ» و «دیوان همراه با فالنامه» با ۴۲ عنوان بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند.
۱۲۰۳.

پیوند عمودی و انسجام معنوی در غزل های حافظ

نویسنده:
منبع: حافظ پژوهی ۱۳۹۶ دفتر ۲۰
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۰۹
جهان شاعر نمودِ بازپژواکی از حقیقت است که افلاطون1 بر آن ارجی نمی نهد، اما به نظر ارسطو، شاعر می تواند در کنار این بازنمایی، با توصیف و تنظیم مناسب واقعیت به ژرفای (هنری- ادبی) دست یابد که دیگر تقلید صرف واقعیت نیست، بلکه در مرتبه ای ورای جهان ملموس در تجارب عادی ما، قرار می گیرد (ارسطو، 117: 1369). به نظر می رسد، اساسی ترین وجه سخن ارسطو در کنار هم نشاندن مفاهیم تنظیم مناسب یا به تعبیر خود او «کمال صنعت» در کنار تقلید یا رونوشت برداری است که به تخییل یا محاکات2 می انجامد و در نهایت، می تواند تعریفی ویژه از مفهوم خلاقیّت یا تخیّل فرهیخته، تلقّی شود و به درستی، به همین دلیل است که در فصل نهم رسالة فن شعر، شعر از تاریخ برتر دانسته شده است. مجموعة آرای ارسطو در مورد شعر می تواند در این جمله خلاصه شود که «موفقیت در رونوشت برداری از امری عینی، آغاز و انجام هنر است» (کمپرتس، 1656: 1375).
۱۲۰۶.

کارکرد بازآفرینی قصه ی آفرینش در غزلیات حافظ

نویسنده:
منبع: حافظ پژوهی ۱۳۹۶ دفتر ۲۰
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۶۰۱
قصة آفرینش و تلمیح به آن یا ذکر لفظ آدم یا الفاظ مشابهی مانند پدر و ابوالبشر و عناصر و شخصیت های همراه نخستین انسان، مثل حوا، شیطان یا ابلیس، بهشت، میوة ممنوعه و روضة رضوان، در آثار مختلف فرهنگ اسلامی فراوان است؛ چنانکه حافظ در بیت:
۱۲۰۹.

حافظ، چندصدایی و گفتمان های شیعی و حکمی

نویسنده:
منبع: حافظ پژوهی ۱۳۹۶ دفتر ۲۰
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۳۹
برای اینکه به هستة مرکزی اندیشة یک شاعر پی ببریم، باید به دو پرسش پاسخ بدهیم؛ اینکه مسئلة اصلی او چه بوده و چه فرضیه ای برای حل آن داشته است.دستیابی به پاسخ این دو پرسش نیازمند طی دو مسیر زیر است: سیر از جزء به کل و از کل به جزء در اشعار شاعر با روش پدیدارشناختی واکاوی فرازوفرود زندگی او و موقعیت اجتماعی وی با روش نشانه شناختی همچنین، مسئله همیشه «تعارض میان دو سویه» است که معمولاً در سطح عام تری جریان دارد و شاعر با حساسیت خاص، نمایندة درک آن می شود و به ویژه برای رفع آن می کوشد.
۱۲۱۸.

شگردهای حافظ در تبدیل گزاره های مرده ی اخلاقی به صورت های هنری

نویسنده:
منبع: سالنامه حافظ پژوهی ۱۳۹۷ دفتر ۲۱

کلید واژه ها: اخلاق آشنازدایی حافظ طنز و عبید زاکانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۴۳۴
وجهی از شعر حافظ حکمی و اخلاقی است. شعر اخلاق مدار حافظ در یکی از بی اخلاق ترین دوره های تاریخی سروده می شود، و این سخن را به استناد تاریخ عصر حافظ، گواهی اشعار خود خواجه و نوشته های طنزآمیز عبید، خصوصاً رساله اخلاق الاشرافش، می گوییم . اما بیان اصول و توصیه های اخلاقی در شعر، آن هم غزل، با دو مشکل اساسی روبرو است: اول اینکه توصیه های اخلاقی به دلیل کاربرد بسیار، دستمالی شده و کلیشه ای است و تبدیل به گزاره هایی خنثی و گاه مرده شده است و دوم نصیحت و موعظه، خواه ناخواه در مذاق شنونده و خواننده تلخ می نماید و هر کسی نسبت به آن احساس نفور و بیزاری دارد. حافظ برای زنده کردن این اصول اخلاقی و ارائه آن ها در قالب شعرش، به شگردی هنری متوسل می شود که به تعبیر فرمالیست های روسی، « آشنا زدایی » خوانده می شود. خواجه با «غرابت بخشیدن» به این گزاره های مستعمل اخلاقی آن ها را رنگ نو می زند و چون کالایی تازه به خواننده عرضه اش می دارد. یکی از وجوه عمده آشنا زدایی « طنز » است که حافظ افزون بر بهره گیری از «هنر سازه»های دیگر، از آن برای نشان دادن جامعه ی ریا زده و محفل ها و اشخاصی که باید میزان و معیار صلاح و اخلاق باشند، اما خود مظهر سالوس و دروغ و بی اخلاقی اند، استفاده می کند و در مرحله دیگر برای زنده کردن گزاره های اخلاقی سرد و بی مصرف، و رساندن آن ها به گوش مخاطب، با ترفند های گوناگون هنری، به نو کردن و برگرفتن غبار عادت از چهره هایشان می پردازد، و به قدری وجه هنری این گزاره ها، هنری، دل فریب و زیبایند، که خواننده و یا شنونده با کوشش بسیار می تواند خود را از جاذبه ی زیبایی آن ها برباید و به سطح پیام دست یابد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان