فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۳۹۵ مورد.
۲۱.

کاربرد زبان عامیانه یکی از خصایص سبکی منشآت قائم مقام فراهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک قائم مقام فراهانی زبان عامیانه منشآت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۲ تعداد دانلود : ۱۵۹۷
قائم مقام فراهانی نویسنده بزرگ ادبیات کلاسیک و یکی از نقاط عطف تاریخِ نثر فارسی است که نثرش سبب تحول در ادبیات مشروطه شده است. کار عمده وی رهاساختن نثر از پیچ و خم عبارت پردازی های رایج در عهد صفوی و تیموری، و پیرایش نهال انحراف از شیو ه متداول نثر مصنوع و کم محتوای آن زمان بوده است. نثر این اثر از نظر شاخصه ها و شگردهای ساده نویسی عناصر زبان عامیانه بسیار ارزشمند است. نوشتار حاضر سبک منشآت قائم مقام فراهانی را از نظر به کارگیری عناصر زبان عامیانه در سطوح مختلفِ مفردات، تعبیرات، ترکیبات کنایی، مثل ها و اشعار بررسی می کند. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و در پایان نیز از حیث کمی بررسی شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که کاربرد مثل ها، اصطلاحات و کنایات مردمی به نثر قائم مقام و به خصوص به منشآت او وجهه ای پویا و زنده داده است. وی با تکیه بر ذوق و فضل خود مسائل روز را با زبان و اصطلاحات رایج دوره و در بافتی آهنگین و ادبی به سبک گلستان ارائه کرده است.
۲۲.

بررسی و تحلیل حضور عناصر فولکلوریک در داستان های منیرو روانی پور (اهل غرق، سیریا سیریا، سنگ های شیطان و کنیزو)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۳۱
باورهای عامیانه، بخش مهمی از فرهنگ و زندگی هر ملت و جامعه ای را در برمی گیرد. با شناخت باورهای هر ملت می توانیم با روحیات و خلقیات، آداب، هنر و افکار آنها آشنا شویم. بخشی از باورهای عامیانه در ادبیات بازتاب می یابد و ادبیات عامیانه منبع الهام بسیاری از شاعران و نویسندگان است. «منیرو روانی پور» نیز یکی از زنان نویسنده معاصر است که در اولین آثارش به باورهای عامیانه و عناصر فرهنگیِ بومی و اقلیمی مردم جنوب ایران به ویژه ناحیه جفره (محل زادگاهش) پرداخته است. در این مقاله، این دسته از آثار این نویسنده از زاویه دید چگونگی کاربرد عناصر فولکلوریک و فرهنگ عامه بررسی شده است. باورهای بومی در این داستان ها ریشه در محیط زندگی مردم این منطقه و مشکلات، دردها و رنج های آنان دارد. حضور موجودات وهمی چون بوسلمه حاکم دریا، پریان دریایی سرخ و آبی از ویژگی های این داستان هاست. باورهای عامیانه، نقش کلیدی در روایت، شخصیت پردازی و فضاسازی آثار داستانی روانی پور دارد. او نمادهای بومی و محلی زادگاه خود را زمینه ساز بیان مسائل و دغدغه های فکری خود و انتقاد از مسائل اجتماعی و گاه سیاسی قرار می دهد.
۲۳.

انعکاس باورهای عامیانه و عقاید خرافی در شعر نظامی

نویسنده:

کلید واژه ها: هفت پیکر نظامی خسرو و شیرین لیلی و مجنون باورهای عامیانه ادبیات ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات نعابیر و اصطلاحات
تعداد بازدید : ۳۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۰۹
خرافه و باور عامیانه که یک پدیده روحی ـ اجتماعی است، معلول زندگی آدمی و عکس العمل او در مقابله و جدال با طبیعت و محیط اسرارآمیز پیرامون وی است. آدمی آنگاه که نمی توانست رابطه منطقی بین حوادث و پدیده های خارق العاده بیابد، برای رهایی از آن به ذکر اوراد و نجواها می پرداخت تا بدین ترتیب مصیبتها را کاهش دهد و نتایج دلخواه را از آن به دست آورد و همین امر سبب شد تا به تدریج باورها و عقاید خرافی در ذهن او شکل بگیرد. نظامی، استاد مسلم داستانسرایی، به دلیل تداول داستانهای عامیانه در میان مردم و اینکه عامه مردم از داستانهای غول و جن و پری و... و اعمال محیرالعقول لذت می بردند و آنها را باور داشتند، به داستانهای عامیانه توجه خاصی داشته است. این باورها و عقاید خرافی در این مقاله در چهار قسمت بررسی گردیده است: 1. باورها و عقاید خرافی به افسون و جادو و طلسم؛ 2. اعتقاد به چشم زخم و راههای دفع آن؛ 3. اعتقاد به جهیدن و پریدن دل، چشم و ابرو؛ 4. باورها و عقاید مربوط به موجودات و اشیاء موهوم و متافیزیکی.
۲۵.

جایگاه پوشش سنتی لک زبانان لرستان در تک بیتی های آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لرستان لباس قوم لک چهل سرود مویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳۰ تعداد دانلود : ۶۱۲۶
ساکنان استان لرستان، به دو گویش لری بختیاری و لری فارسی و زبان لکی سخن می گویند. لک زبانان ساکن شمال و غرب لرستان، بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ خود را در قالب تک بیتی به زبان لکی به صورت شفاهی یا کتبی بیان کرده اند. از جمله این تک بیتی ها - که بیانگر آداب و رسوم و فرهنگ مردم این خطه است- می توان به تک بیتی های فال «چل سرو» و «مور» اشاره کرد. مقاله حاضر بر اساس منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و هدف از آن، کشف رابطه میان تک بیت ها و پوشش زنان و مردان لک زبان است. در تک بیتی های فال «چل سرو» - که به آن اشعار شادیانه هم گفته می شود- معمولاً پوشش زنان ازجمله سرون، سرداری، کلنجه، کوش، کراس، ژیرجامه، و زیورآلات مختلف زنانه، توصیف شده است که حاکی از اهمیت و تنوع پوشش زنان لک زبان، جایگاه اجتماعی و میزان دارایی آنان است. در ابیات «مور» (مویه) نیز که مضامین غمناک و اندوه آلود را دربر دارد، پوشش مردان بیشتر از پوشش زنان توصیف شده است. در برخی از این ابیات، به شباهت پوشش دولت مردان ماد و آیین زردشت با پوشش لک زبانان این استان، اشاره شده است.
۲۶.

شکل شناسی سه داستان از گرشاسب نامه بر بنیاد نظریه پراپ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار پراپ گرشاسب نامه شکل شناسی حکایت اسطوره ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات اسطوره ای
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی ریخت شناسی
تعداد بازدید : ۳۰۰۱ تعداد دانلود : ۱۷۴۷
این نوشتار، تحلیل حکایاتی از گرشاسب نامه با به کارگیری روش ریخت شناسی پراپ است. کاربرد این روش، آزمونی برای نظریه ریخت شناسی در نوع ادبی «اسطوره» به شمار می رود. بسیاری از اجزا و کنش های بررسی شده در روایات گرشاسب نامه با روایت شناسی پراپ یکسان است. همچنین با بررسی تطبیقی ساختار حکایات، همگونی هایی در زیر ظاهر آشفته و گوناگون آنها نمایان می شود.
۲۷.

ادبیات کودکان وسانسور(اهمیت زبان مادری با تاکید بر زبان کردی، گویش کردی جنوب}کلهری، فیلی، لکی)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات کودک و نوجوان تاریخچه ادبیات کودک و نوجوان در ایران
تعداد بازدید : ۲۹۵۴ تعداد دانلود : ۱۵۹۵
موضوعی که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار می گیرد ادبیات کودکان است . پر واضح است که در این منطقه زبانی از کشور نمی توان از ادبیاتی به اسم ادبیات کودکان سخن گفت. واقعیت این است که با وجود محدودیت های کمی و کیفی در عرصه تولید آثاری از قبیل شعر و داستان در این زمینه(جدای از بحث فولکلور) اساس وجود ادبیات کودکان در حوزه ی زبانی کُردی جنوب زیر سئوال می رود.لذا این مطلب به علل و عواملی که باعث ایجاد ضعف ساختاری و عدم شکل گیری ادبیات کودکان در این منطقه شده است خواهد پرداخت. پاره ای از این عوامل ریشه اجتماعی دارد که هم به عنوان محرک و مشوق افراد برای ورود به این عرصه و هم به عنوان بستر زبانی مهیا برای تولید آثار در این زمینه نقش ایفاء می کند. پاره ای دیگر از این عوامل نیز به نظام فرهنگی ما برمی گردد به طوری که حتی اگر جامعه را پذیرا و مهیای این موضوع بدانیم در صورت عدم وجود یک برنامه منسجم فرهنگی و حمایت درست اقتصادی در این حوزه همچنان با مشکل مواجه خواهیم بود. این مقاله به تمامی دغدغه های ذهنی جامعه ما در این حوزه نمی پردازد، بلکه صرفاً به گوشه ای از آن ها اشاره ای گذرا داشته و بیشتر با هدف ایجاد سوال و طرح موضوع در این زمینه نگاشته شده است.
۲۸.

سرچشمه های تکوین و توسعه انواع تمثیل(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای اسطوره شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک تمثیل
تعداد بازدید : ۲۸۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۳۱
در این مقاله، پس از اشاره ای کوتاه به شکل های مختلف تمثیل، در باب نخستین و مهم ترین سرچشمه های تکوین و توسعه انواع تمثیل سخن گفته شده است.هر تمثیل می تواند منابع شکل گیری گوناگونی داشته باشد. «اسطوره»، «رویا» و برخی از موضوعات «فرهنگ عامه» همچون قصه ها، ترانه های عامیانه، افسانه های تمثیلی و امثال، ارتباط نزدیکی با تمثیل دارند و در بسیاری از موارد صورت ظاهر تمثیل ها برگرفته از این سرچشمه هاست. بر این اساس، نگارنده، ضمن اشاره به نمونه هایی از آثار ادبی و به ویژه شعر فارسی، چگونگی و نقش این سرچشمه ها را در شکل گیری و گسترش گونه های تمثیل به اجمال کاویده است.
۲۹.

بازتاب و کارکردهای سحر و جادو در افسانه های سحرآمیز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: باورهای کهن افسانه های عامیانه عوامل و ابزار جادویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۱۶
افسانه های سحرآمیز یا افسانه های پریان از برجسته ترین انواع ادبیات شفاهی به شمار می آیند. این افسانه ها، که در فهرست جهانی طبقه بندی قصه های عامیانه آرنه - تامسون - اوته با شماره های 300 تا 749 مشخص شده اند، یادگار زمانی هستند که در ذهن انسان نخستین، هر شیء و پدیده ای قدرتی جادویی و ماوراءطبیعی داشت و از نیروی محدود انسان فراتر بود. آدمی باور داشت که هر گاه گرفتار مشکلی شود، نیروهای جادویی به یاری اش می آیند از خطر و گرفتاری نجاتش می دهند. از تحلیل محتوایی افسانه های سحرآمیز می توان به بسیاری از بن مایه های کهن در اندیشه انسان نخستین، از قبیل جاندارپنداری و شخصیت بخشی به اشیا، توانایی سخن گفتن با گیاهان و حیوانات، مسخ شدن و ... پی برد
۳۱.

نمادپردازی در افسانه «خاتون چهارشنبه سوری» در گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گیلان افسانه میرچا الیاده خاتون چهارشنبه سوری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات نمادین نماد و نمادپردازی
تعداد بازدید : ۲۷۴۵ تعداد دانلود : ۱۱۹۸
با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی گیلان، افسانه ها جایگاه ویژه ای در ساختار فرهنگی مردم آن دارد. از جمله این افسانه ها، «خاتون چهارشنبه سوری» ا ست که نقش برجسته ای در فرهنگ بومی گیلان در گذر زمان ایفا کرده است و آداب و رسوم ویژه ای دارد. در پژوهش حاضر ضمن بیان افسانه خاتون چهارشنبه سوری، به نمادشناسی و اسطوره شناسی آن اشاره می شود. سپس از منظر نظریه های مربوط به آن، ازجمله نظریه الیاده پژوهش و بررسی می شود. این مقاله با هدف بررسی مفاهیم اسطوره ای و نمادین افسانه خاتون چهارشنبه سوری، آیین ها و باورهای مربوط به آن، با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و سپس تحلیل داده ها تهیه شده است.
۳۲.

قصه های عامیانه و انواع ادبی (با تکیه بر فیروزشاه نامه بیغمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹۱ تعداد دانلود : ۷۵۹۳
فیروزشاه نامه، قصه ای است با حال و هوای ایران باستان که از قرن نهم قمری باقی مانده است. بن مایه این قصه عشق است و این عشق حوادث حماسی داستان را ایجاد می کند. ویژگی های عیّاری و قصه های پریان نیز طرح قصه را گسترش می دهد. اغلب محققان سعی کرده اند این قصه ها را در چارچوب انواع ادبی ارسطویی ببینند و آنها را ذیل یکی از انواع ادبی قرار دهند. در این مقاله، قصه فیروزشاه نامه، نخست از دیدگاه انواع ادبی و سپس از منظر بوطیقای داستان پردازی کهن فارسی نقد و بررسی می شود. با توجه به این دیدگاه ها، قصه های عامیانه ایرانی یک نوع مستقل ادبی است که از یک سنتِ کهنِ داستان پردازی مایه می گیرد. در این سنت ادبی، راوی، همواره وجه ها و مقوله های ادبی گوناگونی را در روایت به کار می برد.
۳۳.

جادو و جادوگری در قصه امیر ارسلان نامدار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جادو پیشگویی طلسم پیکرگردانی امیر ارسلان نامدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷۷ تعداد دانلود : ۳۸۸۳
قصّه های عامیانه گزارشگر سرگذشت ها و ماجراهای افرادی از طبقات مختلف اجتماعی و عموما کم آوازه است که برحسب تصادف، با وقایع و حوادثی عبرت انگیز، حکمت آمیز و شگفت رو به رو شده اند. این قصّه ها جلوه گاه فرهنگ هر ملت است و از آرزوها و تخیلات توده مردم سرچشمه می گیرد. درواقع، سرچشمه این قصّه ها، باورها و آیین های آغازین انسان هاست. ظهور عوامل و نیروهای ماوراء طبیعی نظیر وجود قصرهای مرموز، باغ های سحرآمیز، چاه ها و فضاهای تیره و تار، دیو، پری، اژدها، سحر، رعد و برق، سعد و نحس، خواب های گوناگون، داروی بیهوشی و رمل و اسطرلاب و و نظایر آن از عناصر اصلی و سازنده اغلب قصّه های ایرانی و کلاً قصّه هایی است که در مشرق زمین و سرزمین هایی چون هند، به وسیله قصّه نویسان ساخته و پرداخته شده است. از جمله قصّه های عامیانه آشنا، قصه امیرارسلان نامدار است که آخرین قصه عامیانه فارسی با ویژگی های قصه کهن است. در این قصّه، عمده ویژگی های قصه عامیانه فارسی خصوصا جادو، بروز یافته است. جادو به ترفندهایی گفته می شود که در قصّه ها برخی افراد انجام داده و می توانند از طریق این ترفندها قوانین طبیعت را تغییر داده و کارهایی خارق العاده انجام دهند. در این گونه قصّه ها، جادوگران می توانند افراد را طلسم کنند، جادوهای دیگر را خنثی کنند و در شکل و ظاهر افراد و اجسام تغییر به وجود بیاورند(پیکرگردانی) و یا حوادث آینده را پیشگویی کنند. نویسندگان بر آنند تا جادو و جادوگری را به عنوان یکی از ویژگی های قصه عامیانه در این اثر مورد تحقیق و بررسی قرار دهند
۳۴.

امیر؛ پازواری یا مازندرانی، کدام یک؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نسخه های خطی منابع چاپی امیر پازواری امیر مازندرانی پسوند پازواری پسوند مازندرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۸ تعداد دانلود : ۴۹۶
امیر پازواری، مشهورترین شاعرِ بومی سرای مازندران است. زمان و مکان زندگی او به درستی مشخص نیست. خاورشناسان در سده سیزدهم هجری دیوانش را ثبت کردند و برنهارد دارن آن را تنظیم و با نام کنزالاسرار مازندرانی در سن پترزبورگ منتشر کرد. اشعار برجای مانده از امیر پازواری، بیانگر وجود دیوانی مکتوب، تا دست کم دو سده پیش از کتاب کنزالاسرار است؛ ولی آنچه امروزه به آن استناد می شود همین کتاب مذکور است. امیر در میان پژوهشگران، یادآور نامِ امیر تیمور قاجار ساروی نیز هست که در زمان محمدشاه و اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می زیست و نصاب طبری (مازندرانی) اثر منتشرشده اوست. در حال حاضر امیر، مشهور به «امیر مازندرانی» است و با امیر پازواری که در اسنادِ برجای مانده به «امیر مازندرانی» شهرت دارد، تفاوت یافته است؛ اما با شناخته شدن نسخ خطی متعدد، تعلق پسوندِ «مازندرانی» به امیر تیمور و عنوان امیر پازواری، پرسش ها و تردیدهایی را در پی دارد. پژوهش حاضر، با اشاره به پیشینه زبان تبری و جایگاه امیر پازواری در ادب عامه، به این مسئله می پردازد که مصادره به نفع خود از ویژگی هایِ فرهنگ و ادب عامه است و امیر غیر از پسوند پازواری، به استناد منابع چاپ شده، با پسوندهای دیگری نیز شناخته می شده است. نگارندگان با استناد به نسخه های خطی شناسایی شده، به بررسی دو پسوند پازواری و مازندرانی و دلایل جابه جایی این انتساب ها می پردازند. طرح این موضوع یکی از پرسمان ها و مؤلفه های ناشناخته در تاریخ ادبیات بومی مازندران است که در فحوای کلام امیری پژوهان- به خصوص پژوهشگران بومی- نیز وجود دارد.
۳۵.

سیمرغ در ادبیات عامیانه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سیمرغ افسانه ادبیات عامیانه طومار نقالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴۶ تعداد دانلود : ۳۷۰۹
سیمرغ مشهورترین پرنده اساطیری ایران است که نامش در داستان ها با زال و سرنوشت او و خاندانش پیوند خورده است. او در شاهنامه و آثار هم سنگ با آن در نقش حکیمی رازآگاه که از اسرار قدسی با خبر است ظاهر می شود، ولی در اغلب متون پس از شاهنامه، خصوصاً در متون حماسی این نقش قدسی و روحانی کم رنگ شده و نقش های محسوس و ظاهری جای آنها را می گیرد. ادبیات عامیانه ایران نیز یکی از بخش هایی است که نام و شخصیت سیمرغ در آن به صورت های گوناگون منعکس شده، اما تاکنون کمتر بدان توجه شده است. به همین جهت نویسنده در این پژوهش بر آن شد تا با بررسی شخصیت سیمرغ در آثار داستانی ادب عامه ویژگی های این پرنده اساطیری را یافته و تفاوت های آن را با ادب رسمی نشان دهد؛ که نتیجه پژوهش نشان می دهد او در آثار حماسی ویژگی های متفاوت و گاه متضادی دارد. سیمرغ دیگر آن پرنده اساطیری و باشکوه قبلی نیست، بلکه عابدی دائم الذکر است که فکر می کند درخواست زال و خاندانش فرصت عبادت خداوند را از او می گیرد، با این وجود در حوادث زیادی وارد می شود، زیرا پهلوانان نیز پهلوانان قبلی نیستند و نه در بزنگاههای حوادث و مشکلات فراانسانی و لاینحل، بلکه برای هر کاری دست به دامان سیمرغ می شوند. در سایر آثار مربوط به ادب عامه نیز، اسطوره سیمرغ همچون آینه ای است که دگرگونی نوع تفکر فارسی زبانانی را منعکس می کند که این اسطوره را در داستان های خود بازگو کرده اند.
۳۶.

ترانه های عامیانه کودکان

۳۷.

بن مایه های داستان اصلی و کرم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کرامت عاشقانه بن مایه اصلی و کرم شگفت انگیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۴ تعداد دانلود : ۱۲۲۷
افسانه های عامه بخشی از گنجینة ارزشمند فرهنگ هر ملت هستند. در آذربایجان ایران افسانه ها با نام «عاشیق» پیوندی ناگسستنی دارند؛ زیرا عاشیق ها پردازندة تمامی داستان های آذربایجان اعم از رزمی و بزمی و یا حماسی و عشقی بوده اند. یکی از این داستان ها، داستان اصلی و کرم است که قهرمان داستان به ققنوس مانند شده است، سراسر داستان با نغمه های قهرمان جان می گیرد، اما سرانجامِ او، همانند ققنوس سوختن است و خاکستر شدن. این داستان با بن مایة کرامتِ «ولادت قهرمان داستان با سیب» آغاز می شود و با بن مایة شگفت انگیز لباس سحرآمیز پایان می پذیرد. متن داستان نیز از بن مایه های عاشقانه و کرامت مشحون است؛ ولی چون قهرمان داستان شخصیت منفعلی است و تنها ویژگی او رنج کشیدن، تحمل و صبرکردن است؛ از این رو بن مایه های حماسی و عیاری در آن چندان نمودی ندارد. این مقاله به بررسی بن مایه های داستان اصلی و کرم می پردازد.
۳۸.

پیوند عناصر جادویی و انگاره های کهن الگویی در قصه های عامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قهرمان سایه پیرخرد قصه های ایرانی عناصر جادویی انگاره های کهن الگویی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات شفاهی
تعداد بازدید : ۲۵۱۳ تعداد دانلود : ۸۵۵
قصه های عامه یکی از محبوب ترین انواع ادب شفاهی و بستری مناسب برای مطالعه فرهنگ هر ملت است. این قصه ها دربردارنده عناصر جادویی است که از گذشته های دور، جزئی از باورهای رایج در میان مردم بوده است. عناصر جادویی قصه ها را می توان به سه گروه شخصیت های دارنده قدرت جادویی، اشیای دارنده قدرت جادویی و کلام جادویی تقسیم کرد. ترتیب بسامد و فراوانی این عناصر در قصه ها عبارت اند از: اشیای برساخته بشر، عناصر طبیعت، جادوگران، اشیای خیالی، موجودات خیالی، کلام جادویی، موجودات پیکرگردان، حیوانات جادوگر و شیطان. یافته ها نشان می دهند که عناصر جادویی در 89% جامعه آماری، در قصه های دربردارنده کهن الگوی سفر دیده می شوند. عناصر جادویی در روساخت قصه ها، در تحلیل عمیق تر خود با خویشکاری های انگاره های کهن الگویی در ژرف ساخت قصه در پیوند هستند. کارکرد دوگانه دارندگان قدرت جادویی سبب شده است عناصر جادویی دارای خویشکاری دوگانه کهن الگویی، رهایی بخش و خطرناک باشند که جادوی سفید و جادوی سیاه نام گرفته است. بدین سبب در قصه ها انگاره کهن الگویی سایه با خویشکاری خطرناک و جادوی سیاه، نقش درگیرکردن قهرمان با چالش ها را به عهده دارد و انگاره کهن الگویی پیرخرد با خویشکاری یاری گری و جادوی سفید، نقش رهانندگی قهرمان از چالش ها را به عهده گرفته است.
۳۹.

فولکلور و گلستان سعدی

نویسنده:

کلید واژه ها: سعدی گلستان فولکلور فرهنگ عامه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی کلاسیک نثر
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی
تعداد بازدید : ۲۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۶۷
یک نکته اساسی و مهم در مورد گلستان پیوند حیرتانگیز و ذاتی و عجیبی است که با محیط و مردم و زندگی روزمره آنان داشته و دارد. هیچ کتابی به اندازه گلستان سعدی در زندگی و ذهن و طرز فکر و اندیشه مردم این آب و خاک تاثیر نگذاشته است و بسیاری از اشعار و مصاریع و جملات ضربالمثل گونهای که مردم هر روز بر لب میآورند و به عنوان حجت و پند و مثل از آنها بهره میگیرند از گلستان سعدی است. این مقاله ارتباط و پیوند گلستان سعدی را با فولکلور و فرهنگ عامه بررسی میکند.
۴۰.

پیوستگی معنایی متن از منظر نظریه آمیختگی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معناشناسی شناختی پیوستگی معنایی متن فرآیند های معناساز قصه های عامیانه ایرانی نظریة آمیختگی مفهومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات فولکلور و عامیانه
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
تعداد بازدید : ۲۴۶۰ تعداد دانلود : ۱۲۶۰
در این مقاله که بخشی از پژوهشی وسیع دربارة میزان کارایی نظریة آمیختگی مفهومی در تبیین مؤلفة شناختی فرآیند ساخت معنا در قصه های عامیانه است، می کوشیم با توجه به مبانی نظریة «آمیختگی مفهومی»، پیوستگی معنایی را که یکی از مهم ترین عوامل ساخت معناست، در قصه ای از قصه های عامیانه ایرانی بررسی کنیم. دو پرسش اصلی این مقاله عبارت اند از این که آیا به استناد مبانی و قواعد نظریه آمیختگی مفهومی می توان پیوستگی معنایی در قصه ها را تحلیل کرد؟ و دیگر این که تا چه اندازه یافته های حاصل از این تحلیل قابل تعمیم هستند؟ فرض ما بر این است که با استفاده از چارچوب نظریة آمیختگی مفهومی- که توسط ژ. فوکونیه و م. ترنر(2002) مطرح شده است- می توان چگونگی ایجاد و حفظ پیوستگی معنایی متن را در قصه های عامیانه تبیین کرد. نتایج این بررسی نشان می دهد که کاربست نظریة آمیختگی مفهومی می تواند در تحلیل پیوستگی معنایی و تفسیر متن از منظر معنا شناسی شناختی راهگشا باشد؛ علاوه برآن که با استفاده از انگارة چهار فضایی مطرح شده در این نظریه می توان چگونگی تصویرسازی در ذهن مخاطب و پیوستگی معنایی این تصاویر را با هم نشان داد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان