فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۶۱ تا ۶۸۰ مورد از کل ۸۵۸ مورد.
فراز و فرود سخن در مثنوی مولوی بر اثر غلیان عشق و شور و جذبه تداعی ها
حوزه های تخصصی:
اگر مثنوی جلال الدین محمد مولوی با سایر مثنوی های عرفانی سنجیده شود‘ وجه تمایز مثنوی مولوی با آنها آشکار می گردد. به عنوان مثال در مثنوی منطق الطیر عطار‘ سبک و شیوه سخن تقریباً یکنواخت و یکدست ادامه می یابد‘ در حالی که در مثنوی معنوی مولوی در بسیاری از جاها سطح سخن و اندیشه به اوج می گراید و دیر یا زود به وضع معمولی باز می گردد. تداعی هایی که ویژه تفکر و اندیشه منحصر به فرد مولوی است‘ ناخودآگاه‘ افسار سخن را از تصرفش می گسلاند و طوفان شور و اندیشه وی‘ جزیره مثنوی را زیر امواج خود می گیرد.
چند زبانزد از دیوان کبیر مولانا
منبع:
نامه پارسی ۱۳۷۸ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
رابطه معرفت و عمل در مثنوی
حوزه های تخصصی:
تسلیم و رضا در مثنوی معنوی
حوزه های تخصصی:
یکی از موارد مهم درآراء تربیتی مولانا ‘ تسلیم و رضا در برابر امر حق است . نزد سالکان ‘ تسلیم عبارت است از استقبال قضا و تسلیم به مقدرات الهی . مقام تسلیم فوق مرتبه توکل و رضاست . و مرتبه رضا فوق مرتبه توکل است . در توکل‘ سالک در همه امور خود‘ خدا را وکیل خود قرار میدهد. در رضا به هر چه خداوند بخواهد و انجام دهد‘ راضی می شود؛اما در مقام تسلیم ‘ سالک قطع تعلق می کند و دیگر برای وی طبعی باقی نمیماند تا موافق یا مخالف باشد. مولانا درهمه امور‘شرط اصلی را تسلیم میداند و بس. وی می گوید زمانی که مرد حق‘تسلیم محض حق باشد ‘ جریان عالم نیز با خواست خداوند ‘ بر وفق مراد وی خواهد بود . زیرا که همه هستی ‘ تحت فرمان حق عمل می کند. در حدیث آمده است کسی که از آن خدا و برای وی باشد ‘ خداوند نیز برای او خواهد بود. مولانا در یکی از داستانها از قول انبیا می گوید که ما در درگاه الهی‘ هیچگاه ملول و دلتنگ نیستیم‘تا از سختی و دوری راه در جا بزنیم و ناامید شویم. وقتی معشوق (حق) با ما همیشه حاضر است ‘ نثار جان در برابر رحمتهای او دلیل شکرگزاری ماست . در چنین شرایط روحی و معنوی ‘ دل ما پراز شادی و گلشن های معنوی است و پیری و پژمردگی به وجود ما راه ندارد. دائمأ جوان و با طراوت هستیم ... مولانا معتقد است که با تسلیم و رضا حق بر قلب انسان تجلی می کند. پس چه تربیتی والاتر از این و چه زندگی شیرین تر از این!
اتحاد طریقه معرفت عرفانی و معرفت عقلانی از دیدگاه مولوی و حافظ
حوزه های تخصصی:
نظر به اینکه در اشعار مولانا و حافظ ‘ گاهی معرفت عقلانی و فلسفی مورد تخطئه و نفی قرار میگیرد و تنها راه معرفت صحیح و کامل را معرفت عرفانی وکشف و شهود قلبی معرفی مینمایند‘ولی در برخی برمی آیند‘ لذا عده ای فکر می کنند که اشعارشان از نوعی تناقض گویی ظاهری برخوردار است . ما در این مقاله اثبات نموده ایم که آنان طریقه ملل را با طریقه معرفت و شهود عرفانی متباین نمی دانند و معتقدند که این دو معرفت مکمل یکدیگرند و اگر ما عقل خطاپذیر را با دل و تزکیه نفس پیوند زنیم‘ادراکمان کمال می یابد.آنان یکسره شناختهای عقلانی را طرد نکردند‘بلکه عقل را به عقل ممدوح و مذموم تقسیم نموده و عقلی را که در معرض وهم و گمان است ‘ نارسا دانسته اند و معتقدند یقینی و کامل بودن دست آوردهای عقلی مشروط به این است که اولأ‘عقل درست عمل کند‘ثانیأحقایق در حد توان ادراک عقلی باشد؛ زیرا حقایق و اسرار پنهانی بسیارند که قوای ادراکی عادی بشری از ادراک آنان عاجز است ‘ بنابراین باید عقل را با دل و قلب و معرفت قلبی پیوند زد تا ادراک آن کمال یابد و به حقایق متعالی دست یابد.
حدیث شمس تبریزی در مثنوی
منبع:
نامه پارسی ۱۳۷۸ شماره ۱۲
حوزه های تخصصی:
قضا و قدر در مثنوی معنوی
منبع:
نامه پارسی ۱۳۷۸ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
مولانا در بینش شمس
کنیز و پدر سالار
منبع:
هنر بهار ۱۳۷۸ شماره ۳۹
حوزه های تخصصی:
حریت(آزادی )در مثنوی
حوزه های تخصصی:
یکی ازمواردمهم تربیتی درمثنوی،رهایی ازتعلقات وظواهردنیایی و رسیدن به آرامش درونی است.درتربیت اسلامی ،انسان مطلوب،انسانی است که دارای صفت حرباشد.مولانازندگی بدون آزادگی راحیلت گری می داندومعتقداست که اگرانسان چند لحظه پیش از مردن هم انسان آزاده ای شودوازتعلقات برهد،به این زندگی ظاهری می ارزد. مولانامعتقداست که کسی که بنده راستین حق باشدوبه خداعشق بورزدواعمالش مطابق خواسته حق شود،ازپنج حس ظاهری وشش جهت دنیای بیرونی(مادی) آزادورهامی گرددوحقایق امورراازخارج ازپنج وشش می بیند. بنابراین تربیت اوبادیگران متفاوت می شودونگاه او نسبت به خودواجتماع ودنیای اطرافش الهی خواهد بود .
داستان «مار و خارپشت» و درس بردباری مولانا
منبع:
نامه پارسی ۱۳۷۷ شماره ۱۰
حوزه های تخصصی: