علوم اجتماعی

«کار و کوشش» از جمله عناصر اصلی رشد و پیشرفت هر جامعه است. جوامعی که توجه شایانی به این امر نداشته باشند با معضلات انبوه و عمده‏ای مواجه می‏شوند. اهمیت کار به ویژه در عصر جدید که میل به پیشرفت و ترقی گسترش یافته است نمایان‏تر است. از آن جا که ادبیات هر ملتی، آیینه تمام نمای آن ملت است و در این آیینه حرکات تندوکند، تصاویر و فعل و انفعالات یا کنش و واکنش‏ها انعکاس پیدا می‏کند، روشن ساختن مفهوم کار و بازتاب جایگاه و نقش آن در ادبیات ایرانی می‏تواند به درک جایگاه کار در جامعه کمک کند. مقاله حاضر به منظور شناخت نحوه نگرش فرهنگ جامعه ایرانی نسبت به کار و فعالیت، درصدد است از طریق کنکاشی در اشعار برخی از شعرا و طنزپردازان دوره های قاجار و پهلوی، گوشه هایی از فرهنگ حاکم بر آن را بازشناسد. برای این منظور، سعی شده است با استفاده از تحلیل محتوای آثار طنز این دو دوره، بافت نگرش مردم مورد بررسی و کندوکاو قرار گیرد. یافته ها نشان می دهند که نوعی نگرش فرهنگی منفی نسبت به موضوع کار و به ویژه سرمایه در ادبیات دوره های مذکور وجود دارد و کار صادقانه دارای جایگاه معتبر و ارزشمندی نمی باشد

۸۵.

وظیفه ی اجتماعی شعر

نویسنده: ت.س الیوت

منبع: اندیشه و هنر دوره پنجم مهر ۱۳۴۴ شماره ۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۱ تعداد دانلود : ۶۹۹

۸۶.

توسعه ی فرهنگی در ادب فارسی ( دیدگاه مولانا )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلیلی مشیدی

منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۳ شماره ۳

کلید واژه ها: درون گرایی مولوی توسعه فرهنگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی مفاهیم کلی

تعداد بازدید : ۱۴۶۴ تعداد دانلود : ۶۵۹

توسعه از پدیده های جدا نشدنی جهان است و انسان به عنوان گل سر سبد آفرینش شایسته ترین موجود برای این امر محسوب می شود . حقیقت آن است که توسعه فرهنگی و درونی انسان بر دیگر جنبه های وجودی او می چربد . زیرا تنها تفاوت برتر ساز آدمی همانا روح و اندیشه ی اوست . ...

۸۷.

بازتاب و نقد جنبش نگریتود در رقص جنگل ها اثر وله شویینکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد مرندی محسن حنیف

منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره پانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۰

کلید واژه ها: تاریخ هویت فرهنگی رقص جنگل ها استعمارزدایی جنبش نگریتود شویینکا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۴۴ تعداد دانلود : ۶۲۲

۸۸.

جامی و جامعه او(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود درگاهی

منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۷

کلید واژه ها: قدرت جامی - ۱۲۷۲ -- خ‍اطتصوف زنگی مرم ماوراء معیشت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۴۰ تعداد دانلود : ۷۹۵

جامی در میان مردان متصوف جایگاهی ممتاز دارد. او از یک سو با پیش گرفتن نوعی پارسایی پرخلوص، از سلسله صوفیان دروغین بیرون می آید، از سوی دیگر با ابراز دغدغه و نگرانی از معاش و معشیت انسان ها و معضلات و موانع زندگی آنان، تصوف را با زندگی و زمین آشتی می دهد، برخلاف بسیاری از نام آوران این آیین، دامن از درگیری با زمانه خود در نمی چیند! یکایک عوامل و انگیزه های اضمحلال و انحطاط زندگی مردم را در نظر می آورد، بر روی ریشه ها و رخنه گاههای آن انگشت می نهد، و بدین گونه الگویی ارزشمند از صوفی گری را عرضه می دارد که آن از دغدغه های دینی و عارفانه، بدون امعان نظر به دغدغه های روزگار، راه به جایی نمی برد.

۸۹.

تصویر غرب در ادبیات داستانی ایران

نویسنده: محمدرضا قانون پرور مترجم: هومن پناهنده

منبع: کیان ۱۳۷۶ شماره ۳۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی مفاهیم کلی

تعداد بازدید : ۱۴۱۵

۹۰.

بهانه هایی برای نوشتن

نویسنده: مهدی خطیبی

منبع: چیستا سال بیست و ششم اسفند ۱۳۸۷ و فروردین ۱۳۸۸ شماره ۲۵۶ و ۲۵۷

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی نقد مارکسیستی

تعداد بازدید : ۱۴۱۲ تعداد دانلود : ۸۰۳

۹۱.

طرح تضادهای اجتماعی و هویتی در «ادبیات مهاجرت» آلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرجس خدایی

منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره پانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۰

کلید واژه ها: هویت فرهنگ مهاجرت بیگانه تضاد پیشداوری بینافرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۱ تعداد دانلود : ۶۴۶

۹۲.

پیر سیاست

نویسنده: غلامحسین یوسفی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۴۷ شماره ۱۳ و ۱۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۰ تعداد دانلود : ۷۰۶

۹۳.

زبان و تنهایی انسان

نویسنده: ابوالحسن نجفی

منبع: فرهنگ و زندگی بهار و تابستان ۱۳۵۵ شماره ۲۱ و ۲۲ (ویژه زبان و هنر)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۸۰۳

۹۴.

تحلیل حرکت تصوف اسلامی در مقایسه با جنبش های اجتماعی جهان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ناصر نیکوبخت مسعود حسنی

منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۷

کلید واژه ها: عرفان تصوف جامعه شناسی تاریخ تصوف جنبش های اجتماعی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۴۰۶ تعداد دانلود : ۷۲۲

تصوف اسلامی به عنوان یک حرکت اجتماعی تاثیرگذار در جوامع اسلامی، همواره توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است. بر اساس علم جامعه شناسی امروز، آیا این حرکت شتابنده و موثر با جریان های اجتماعی معاصر قابل مقایسه است؟ ویژگی های مشترک و متمایزکننده هر یک کدام است؟ آیا می توان تصوف را یک جنبش اجتماعی دانست؟ حرکت تصوف اسلامی، ابعاد اجتماعی گسترده ای دارد و به ویژه برخی زمینه های اجتماعی در ظهور و گسترش آن، نقش بسیار مهمی داشته است. همین اثر باعث شده که برخی، حرکت تصوف اسلامی را در بنیان خود، جریانی اجتماعی بدانند و عده ای نیز از آن با عنوان «جنبش اجتماعی» یاد کنند. مفهوم جنبش اجتماعی از مباحث پیچیده و پر تناقض در جامعه شناسی سیاسی جدید به شمار می رود. بررسی ها نشان می دهد که تصوف اسلامی، با وجود داشتن برخی وجوه اشتراک با جنبش های اجتماعی، در چندین شاخصه مهم، با آنها مغایرت دارد. همچنین نوع حرکت تصوف اسلامی با بسیاری از قیام ها و شورش های جهان قدیم نیز قابل انطباق نیست.

۹۵.

اهمیت انجامه ها در شناخت تاریخ فرهنگی شهرها

نویسنده: نصرالله پورجوادی

منبع: نامه بهارستان سال سوم ۱۳۸۱ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۴ تعداد دانلود : ۷۵۴

۹۶.

رودکی روایتگر زمان(رویکردی جامعه شناختی به دیوان رودکی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهناز پیامنی

منبع: جستارهای ادبی سال چهل و دوم ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۶۴)

کلید واژه ها: فرهنگ جامعه رودکی دیوان آیین آداب و رسوم.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۳ تعداد دانلود : ۶۹۶

یکی از شیوه های آشنایی با آداب، رسوم وسنتهای اقوام وقبیله های گذشته، بررسی آثار ادبی بزرگی است که از آن روزگاران به یادگار مانده است. دستیابی به آیینها وباورهای مردمان اعصار پیشین، به عنوان بخشی پایدار از فرهنگ جامعه از طریق بررسی دیوان شاعران، متون ادبی واسناد تاریخی نیز امکان پذیر خواهد بود. آیینهایی همچون ازدواج، سوگواری، بازیها وسرگرمیها وجشنها وچگونگی برپایی آنها از جمله مواردی است که در این نوشتار بدانها پرداخته شده است. در این میان دیوان رودکی نیز به عنوان اثری ماندگار، تکه هایی از تاریخ دوران سامانیان را درخود دارد. از آن جا که آشنایی با وضعیت فرهنگی جامعه در روزگار رودکی ما را با حقایق بیشتری در باره روزگار زمان حیات شاعر آشنا خواهد ساخت بنابراین با چنین رویکردی اشعار این ادیب بزرگ را از دیدگاه جامعه شناختی وبا رویکرد فرهنگی مورد بررسی قرار خواهیم داد .

۹۷.

نگاهی بر ترجمه الوسیط فی الادب العربی و تاریخه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا رضایی

منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۳ شماره ۳

کلید واژه ها: ترجمه تاریخ ادبیات تحلیل و نقد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۳ تعداد دانلود : ۵۸۳

این مقاله به بررسی اسلوب و روش ترجمه فارسی کتاب معروف الوسیط فی الادب العربی و تاریخچه تالیف احمد اسکندری و مصطفی عنانی دو نویسنده مصری می پردازد این کتاب در سال 1373 ه.ش توسط سید محمد راد منش استاد دانشگاه تهران به فارسی ترجمه شده است . ...

۹۸.

مقاله به زبان فرانسه: استبداد حکومتی، تصویر ایران صفوی از منظر سیاحان اروپائی (Despotisme du pouvoir ; L’image de la cour safavide d’après les voyageurs européens)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صفورا ترک لادنی

منبع: پژوهش زبان و ادبیات فرانسه دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۰

کلید واژه ها: ایران استبداد سفرنامه شاه عباس سلطنت دربار ایرانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۹۷ تعداد دانلود : ۷۴۱

حکومت ایران در عصر صفویه و سلاطین بعد از آن توجه بسیاری از سیاحان اروپائی مثل شاردن˛ تاورونیه˛ تِوِنو ... را برانگیخته است. ایران در این دوره به شیوة مستبدانه و سلطنتی اداره می شده و شاه و حاکمان شهرها از قدرتی مطلق و بیچون و چرا برخوردار بودند. سلسلة صفویه به دو دوره تقسیم می شود. از یک سو دورهای که تمام قرن 17 را تشکیل می دهد و سیاحان از ایران تصویری بسیار زیبا و جالب توجه از جانشینان صوفی کبیر ارائه می دهند اما از سوئی دیگر و در قرن 18 نوعی خشونت و بی رحمی کم نظیر از شاهان صفوی به نمایش گذاشته می شود. دربار ایرانی بارها توسط این سیاحان به دربار فرانسه تشبیه شده است. اما تضادی بزرگ میان دربار ایران که تحت سلطة شاه عباس بوده و بسیار مورد تحسین شاردن قرار گرفته با دربار فرانسه وجود دارد. دربار ایران بعد از سلطنت شاه عباس دچار موقعیتی بسیار غم انگیز می شود. در حالی که دربار فرانسه بعد از 30 سال جنگ مداوم که در زمان لوئی 14 بوده بالاخره در قرن 18 میلادی 77 سال سرشار از صلح و آرامش را می بیند.

۹۹.

بررسی نقش رمز در تحولات اجتماعی

نویسنده: غزال مهاجری زاده

منبع: کتاب ماه ادبیات سال دوم مهر ۱۳۸۷ شماره ۱۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۹۶ تعداد دانلود : ۷۸۴

۱۰۰.

بررسی مقایسه ای «توجه به اراده ملتها تعیین سرنوشت» در شعر اقبال وشابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید فضل الله میرقادری

منبع: پژوهشهای ادبی ۱۳۸۴ شماره ۸

کلید واژه ها: قضا و قدر اقبال شابی اراده ملتها

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۳۹۴ تعداد دانلود : ۹۶۴

بررسی مقایسه ای دیدگاه های مختلف شاعران، به ویژه در جهت گیری های اجتماعی و سیاسی اهمیت زیادی دارد. در میان شاعران پارسی گو و عربی سرای معاصر، کمتر شاعرانی مانند اقبال و شابی درباره توجه به اراده انسانها و نقش آنان در تعیین سرنوشت خود سخن گفته است. در این مقاله، ابتدا با نگاهی گذرا به زندگی دو شاعر، به تفاوتها و شباهت های شخصی و دیدگاه ها و وضعیت خانوادگی و اجتماعی آنان اشاره شده است. سپس درباره توجه به مسوولیت پذیری ملت ها به طور کلی سخن گفته شده و این موضوع از دیدگاه اقبال و شابی هر یک به طور مجزا بررسی و تحلیل و سپس مقایسه و نتیجه گیری شده است. با بررسی دیدگاههای دو شاعر درباره توجه به اراده انسانها در تعیین سرنوشت خویش، آدمی به نیروهای نهفته درونی، بیشتر پی می برد و می تواند زندگی فردی و اجتماعی خویش را بهتر بسازد و زمینه رسیدن به سعادت هر دو جهانی را فراهم کند.

درخت حوزه‌های تخصصی