فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۴۱ تا ۲۶۰ مورد از کل ۴۲۳ مورد.
۲۴۱.

مسائل‌ زبان‌ و خط فارسی‌ در ذخیره‌‌سازی و بازیابی‌ اطلاعات

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش زبان فارسی بانکهای اطلاعاتی ذخیره و بازیابی اطلاعات رسم‌الخط فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۹ تعداد دانلود : ۹۲۶
بانک‌های‌ اطلاعاتی‌ فارسی‌، پیش‌ از آن‌ که‌ فرهنگستان‌ زبان‌ معیارهای‌ لازم‌ را برای‌کاربرد اصطلاحات‌ علمی‌ و رسم‌الخط فارسی‌ تعیین‌ کند شکل‌ گرفتند. مجریان‌بانک‌های‌ اطلاعاتی‌ و نمایه‌سازان‌، خواسته‌ یا ناخواسته‌ ـ با مسائل‌ واژه‌ گزینی‌ و جنبه‌هایی‌ از زبانشناسی‌ درگیر شدند. در کار واژه‌ گزینی‌، اطلاع‌‌رسانان‌ ـ به‌ لحاظ ماهیت‌ حرفه‌خود ـ واژه‌های‌ رایج‌ در جامعه‌ تولیدکنندگان‌ و استفاده‌ کنندگان‌ از اطلاعات‌ را مد نظردارند و خود را مجاز به‌ واژه‌سازی‌ و اعمال‌ سلیقه‌ نمی‌دانند. واژه‌های‌ تازه‌ ساخت‌ نیز تازمانی‌ که‌ در جامعه‌ مقبولیت‌ لازم‌ را به‌ دست‌ نیاورده‌ باشند و در مدارک‌ به‌ کرات‌ دیده ‌نشوند، در نظام‌های‌ ذخیره‌ و بازیابی‌ اطلاعات‌ یا ظاهر نمی‌شوند و یا میهمان‌ چندروزه‌اند. بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از مشکلات‌ نمایه‌‌سازان‌ از رواج‌ و کاربرد واژه‌ ناشی‌ می‌شود.متخصصان‌ برای‌ یک‌ مفهوم‌ واحد اصطلاحات‌ متفاوت‌ به‌ کار می‌برند. حتی‌ متخصصانی‌که‌ در یک‌ رشته‌ و در یک‌ جامعه‌ کوچک‌ کار می‌کنند خود را ملزم‌ به‌ هماهنگی‌ در کاربرد واژه‌های‌ تخصصی‌ نمی‌بینند. به‌ علاوه‌ برای‌ بسیاری‌ از اصطلاح‌های‌ وارداتی‌ معادل‌های ‌متفاوت‌ در زبان‌ فارسی‌ وجود دارد که‌ در مواردی‌ همه‌، کم‌ و بیش‌، به‌ یک‌ اندازه‌ کاربرد دارند. این‌ گونه‌ مطالب‌ به‌ علاوه‌ مسائل‌ رسم‌الخط فارسی‌، آوانویسی اسامی‌ عناصر وترکیبات‌ شیمیائی‌، سرواژه‌ها و کوته‌‌نوشته‌ها سبب‌ شده‌ است‌ تا ذخیره‌ اطلاعات‌ به‌ زبان‌فارسی‌ با کندی‌ صورت‌ گیرد و جستجو و بازیابی‌ کارایی‌ مطلوب‌ را نداشته‌ باشد. در این‌ مقاله‌ سعی‌ خواهد شد نمونه‌ هایی‌ از تجربه‌های‌ واژه‌ گزینی‌ در ذخیره ‌اطلاعات‌ ارائه‌ شود تا با‌ توجه‌ به‌ آنها، شاهد تسریع‌ و تسهیل‌ ذخیره‌ و بازیابی ‌اطلاعات‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ باشیم‌.
۲۴۲.

نقش کتابدار بیمارستان در خودیاری پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۷ تعداد دانلود : ۵۰۴
یماران بیمارستان و خانواده آن‌ها همواره جوینده اطلاعات بوده‌اند, اما همیشه نتوانسته‌اند اطلاعات پزشکی را با همان عمق و کیفیتی که فوراً و به راحتی برای متخصصان مراقبت‌های بهداشتی دسترس‌پذیر است بیابند. زمانی از ترس این‌که بیماران دچار سردرگمی و اشتباه شوند-یا شاید بدین علت که نیازی نبود که بیمار بداند و فقط باید پیروی نماید-نام داروها را بر روی بطری آن نمی‌نوشتند. در گذشته به کتابداران هشدار می‌دادند که اطلاعات, خدمات, و توصیه‌های پزشکی و حقوقی را فقط باید پزشکان و حقوق‌دانان ارائه کنند. کتابداران کتابخانه‌های عمومی فاقد منابع ضروری برای بازیابی اطلاعات دقیق و عمیق پزشکی بودند و از این‌که واسطهء جستجوی اطلاعات برای بیماران شوند ناراضی بودند.
۲۴۳.

حق موءلف در عصر رقومی؛ تأکید بر عناصر زنجیرهء اطلاعات

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۵۵۰
پیشرفت‌های شگفت‌آور در فناوری اطلاعات که امکان ذخیره، پردازش و انتقال بسیار سریع اطلاعات را فراهم کرده و همچنین گسترش روزافزون شبکه‌های رایانه‌ای پیوسته در خدمات اطلاع‌رسانی، «حق موءلف » و «مالکیت معنوی» آثار را در بحرانی جدی قرار داده است. این بحران دامنگیر تمامی عناصری که به نحوی در زنجیرهء اطلاعات درگیر هستند، خصوصاً عناصر اصلی زنجیرهء اطلاعات، یعنی موءلفان و پدیدآورندگان، ناشران، کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی و استفاده‌کنندگان نهایی نیز شده است. روش‌های فنی در برخورد با این بحران که تمرکز شدیدی بر حفاظت از اطلاعات دارند، شکاف بین فقرای اطلاعاتی و اغنیای اطلاعاتی را عمیق‌تر خواهند کرد. لزوم توجه به مسائلی چون «استفادهء منصفانه» یا «برخورد منصفانه» به عنوان راهکاری برای برقراری تعادل بین حفاظت از اطلاعات و دسترسی به اطلاعات و همچنین تجدیدنظر در قوانین حق موءلف و سازگار‌کردن آن با نیازهای جدید، از مسائل دیگر حق موءلف در عصر رقومی است.
۲۴۴.

اصطلاحنامة شیمی

نویسنده:

کلید واژه ها: ساختار درختی اطلاع‌رسانی‌شیمی اصطلاحنامهء شیمی نمایه سازی ‌چکیده‌نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۸ تعداد دانلود : ۶۷۸
ویژگی‌های خاص واژگان شیمی لزوم نگاهی تخصصی به نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی را دو چندان می‌کند. از آنجا که هم نمایه‌ساز و چکیده‌نویس شیمی و هم کاربر جوینده اطلاعات شیمی نیازمند زبان و محیط خاص ذخیره و جستجوی‌اطلاعات شیمی می‌باشند، اصطلاحنامه شیمی در این میان نقشی کلیدی را داراست. در این مقاله ابتدا به قسمتی از ویژگی‌های واژگان شیمی و سپس به برخی از فعالیت‌های انجام یافته و در حال انجام برای ایجاد اصطلاحنامه شیمی اشاره می‌شود.
۲۴۶.

خدمات فنی و کتابخانه‌های دانشگاه تهران

کلید واژه ها: کتابخانه‌ها خدمات فنی مجموعه‌‌سازی اشتراک منابع سازماندهی روده‌بندی فهرستنویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۹ تعداد دانلود : ۶۷۳
برای جلوگیری از هزینه‌های فراوان خدمات فنی در کتابخانه‌ها استفاده از خدمات متمرکز تجویز می‌شود. کتابخانه‌های دانشگاه تهران هم برای پرهیز از دوباره‌کاریها و صرف هزینه و نیروی متخصص اضافی، لازم است در روند مجموعه‌سازی به اشتراک منابع و مجموعه اشتراکی توجه بیشتری داشته باشد. و در سازماندهی هم نظام متمرکز فهرستنویسی و رده‌بندی را اعمال کند تا بتواند از نیروها و منابع موجود استفاده بهینه به عمل آورد. اما انجام این تحول و تغییر روش در خدمات فنی نیازمند آگاهی از شرایط موجود این خدمات است. لذا پژوهش حاضر در نیمه دوم سال 1375 انجام گرفت که یافته آن به جدولهایی تبدیل و هدف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج و پیشنهاداتی ارائه شده است.
۲۴۷.

‌تجسس‌ موضوعی‌ در نظام‌های‌ فهرست‌ پیوسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۶۴۶
در فهرست‌های‌ پیوسته‌، تجسس‌ بر اساس‌ کلیدواژه‌های‌ موضوعی‌، درصد قابل‌ توجهی‌ از جستجوها را به‌ خود اختصاص‌ می‌دهد و در مطالعات‌ مختلف‌ در این‌ ارتباط‌ بویژه‌ در آمریکا، این‌ درصد به‌ میزان‌ بیش‌ از 50% ذکر شده‌ است‌. به‌ لحاظ‌ اهمیت‌ تجسس‌ موضوعی‌ در نظام‌ فهرست‌ پیوسته‌ برای‌ جستجوکنندگان‌، تلاش‌های‌ زیادی‌ توسط‌ پژوهشگران‌ و طراحان‌ نظام‌ فهرست‌ پیوسته‌ برای‌ افزایش‌ کارآیی‌ نظام‌، و سهولت‌ تجسس‌های‌ موضوعی‌ صورت‌ پذیرفته‌ و در حال‌ انجام‌ است‌. در این‌ مقاله‌ بعد از ارائة‌ توصیفی‌ کوتاه‌ از تجسس‌ موضوعی‌، به‌ دانش‌ لازم‌ برای‌ تجسس‌ موضوعی‌ پرداخته‌ شده‌ است‌. ادامة‌ این‌ مقاله‌ نیز به‌ مسائل‌ کاربران‌ در هنگام‌ تجسس‌ موضوعی‌، بهینه‌سازی‌ ساختار فهرست‌ پیوسته‌، و استاندارد بازیابی‌ اطلاعات‌ یعنی‌ استاندارد «زِد 50/39» اختصاص‌ دارد.
۲۴۸.

بررسی‌ میزان‌ تولید مقالات‌ ایرانیان‌ در زمینة‌ علوم‌ پایه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴
این‌ پژوهش‌ با هدف‌ سنجش‌ میزان‌ حضور ایرانیان‌ در «نمایه‌نامة‌ استنادی‌ علوم‌» در سال‌های‌ 1993 تا 1997 اجرا شده‌ است‌ و تلاش‌ گردیده‌ در آن‌، تصویری‌ عینی‌ از فعالیتهای‌ علمی‌ در سطح‌ ایران‌ و جهان‌ ارائه‌ شود. برای‌ این‌ منظور تولید اطلاعات‌ علمی‌ ایرانیان‌ در قالب‌ مقالات‌ و در زمینه‌ علوم‌ پایه‌ از «نمایه‌نامة‌ استنادی‌ علوم‌» استخراج‌ شده‌ و وضعیت‌ ایران‌ با جهان‌ مقایسه‌ شده است‌.نتایج‌ به‌ دست‌ آمده‌ از این‌ پژوهش‌ نشان‌ می‌دهد یکد هم‌ درصد از تولید مقالات‌ علوم‌ پایة‌ جهان‌ به‌ ایران‌ اختصاص‌ دارد. بیش‌ از نیمی‌ از فعالیت‌های‌ علمی‌ ایرانیان‌ (8/52 درصد) در زمینة‌ تولید مقالات‌ علوم‌ پایه‌ بوده‌ است‌ که‌ از بین‌ رشته‌های‌ مختلف‌ علوم‌ پایه‌، رشت ة‌ شیمی‌ با داشتن‌ 23/55 درصد از کل‌ تولید مقالات‌ علوم‌ پایه‌، بیش‌ترین‌ تعداد مقالات‌ علوم‌ پایه‌ را به‌ خود اختصاص‌ می‌دهد. بعد از آن‌ به‌ ترتیب‌ 91/25 درصد مقالات‌ در زمینة‌ فیزیک‌، 29/12 درصد در زمینة‌ ریاضی‌، 99/4 درصد در زمینة‌ زیست‌شناسی‌ و 58/1 درصد زمین‌شناسی‌ می‌باشند. به‌ تفکیک‌ رشته‌های‌ علوم‌ پایه‌ سهم‌ ایران‌ در جهان‌، 14/0 درصد در شیمی‌، 087/0 درصد در فیزیک‌، 17/0 درصد در ریاضی‌، 02/0 درصد در زیست‌شناسی‌ و 063/0 درصد در زمین‌شناسی‌ می‌باشد.
۲۴۹.

طراحی‌ سیستم‌های‌ بازیابی‌ اطلاعات‌ بهینه‌ در نرم‌افزارهای‌ کتابخانه‌ای‌ و اطلاع‌رسانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۰ تعداد دانلود : ۹۵۲
بررسی‌ فنی‌ نرم‌افزارهای‌ مختلف‌ کتابخانه‌ای‌ نشان‌ می‌دهد که‌ سرویس‌ بازیابی‌ اطلاعات‌ در این‌ نرم‌افزارها به‌ صورت‌ بهینه‌ طراحی‌ و پیاده‌سازی‌ نشده‌اند. هدف‌ پژوهش‌ حاضر این‌ بوده‌ است‌ که‌ یک‌ سیستم‌ بازیابی‌ اطلاعات‌ بهینه‌ را تعریف‌ کند، راهنمایی‌ برای‌ طراحان‌ سیستم‌های‌ بازیابی‌ اطلاعات‌، محققان‌ و دانش‌پژوهان‌ این‌ سیستم‌ها را ارائه‌ دهد و ارزیابی‌ سیستم‌های‌ بازیابی‌ اطلاعات‌ را ممکن‌ سازد. در این‌ مقاله‌ به‌ موضوعات‌ زیر پرداخته‌ شده‌ است‌: امکانات‌ و قابلیتهای‌ سیستم‌های‌ بازیابی‌ اطلاعات‌ ، بازخورد در سیستم‌های‌ بازیابی‌ اطلاعات‌، نحوة‌ نمایش‌ اطلاعات‌ خروجی‌،ارزیابی‌ سیستم‌ بازیابی‌ اطلاعات‌،و نمایش‌ اطلاعات‌.
۲۵۰.

‌بررسی‌ عملکرد طرح‌ تعمیم‌ خدمات‌ کتابخانه‌های‌ تخصصی‌ به‌ افراد غیر عضو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۰
ایجاد امکان‌ دسترسی‌ مستقیم‌ به‌ خدمات‌ کتابخانه‌ها و بهره‌مندی‌ از خدمات‌ آنها به‌ عنوان‌ روش‌ پیشنهادی‌ برای‌ تکمیل‌ روش‌ «امانت‌ بین‌ کتابخانه‌ها»، حدود پنج‌ سال‌ پیش‌ از سوی‌ مرکز اطلاعات‌ و مدارک‌ علمی‌ ایران‌ پیشنهاد و در قالب‌ «طرح‌ تعمیم‌ خدمات‌ کتابخانه‌های‌ تخصصی‌ به‌ افراد غیر عضو» طی‌ سال‌های‌77ـ1374 به‌ صورت‌ آزمایشی‌ به‌ مرحله‌ اجرا درآمد. بر اساس‌ این‌ طرح‌، افراد زیر پوشش‌ می‌توانستند با ارائة‌ کارت‌ عضویت‌ در طرح‌، به‌ کتابخانه‌ها مراجعه‌ و از کلیه‌ خدمات‌ آنها در محل‌ استفاده‌ کنند و در صورت‌ نیاز با ارائه‌ کارتی‌ به‌ نام‌ کارت‌ امانت‌، کتاب‌ مورد نیاز خود را برای‌ مدتی‌ به‌ امانت‌ گیرند. این‌ طرح‌ با زیر پوشش‌ قرار دادن‌ 190 کتابخانة‌ وابسته‌ به‌ 64 دانشگاه‌ و مؤسسة‌ پژوهشی‌ زیر پوشش‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و آموزش‌ عالی‌، که‌ در مجموع‌ دارای‌212/391/5 جلد کتاب‌ بودند، تمهیداتی‌ را برای‌ دسترسی‌ مستقیم‌ حدود 772/36 دانشجوی‌ تحصیلات‌ تکمیلی‌ و 565/15 عضو هیئت‌ علمی‌ رسمی‌ و رسمی‌ آزمایشی‌ زیر پوشش‌ به‌ این‌ منابع‌ را فراهم‌ آورد که‌ در مجموع‌، در طول‌ اجرا ی‌ آزمایشی‌، 020/19 جلد کتاب‌ در سطح‌ 148 کتابخانه‌، 54 دانشگاه‌ و موسسة‌ پژوهشی‌ موجود در 31 شهر کشور توسط‌179/7 دانشجوی‌ تحصیلات‌ تکمیلی‌ و 520 عضو هیئت‌ علمی‌ مورد استفاده‌ قرار گرفتند. این‌ مقاله‌، به‌ بررسی‌ عملکرد این‌ طرح‌ در طول‌ اجرای‌ آن‌ با توجه‌ به‌ میزان‌ ارتباط‌ دانشگاه‌ها و موسسه‌های‌ پژوهشی‌ زیر پوشش‌ طرح‌ از نظر تبادل‌ کتاب‌ با یکدیگر با در نظر گرفتن‌ پراکندگی‌ آنها در سطح‌ شهرهای‌ کشور، گرایش‌ موضوعی‌ و زبان‌ کتاب‌های‌ مبادله‌ شده‌،تراکم‌ میزان‌ مبادلات‌ در ماه‌ها، فصل‌ها و سال‌های‌ مختلف‌ و میزان‌ خسارت‌های‌ وارد شده‌ در حین‌ اجرای‌ طرح‌ می‌پردازد. برای‌ سهولت‌ توصیف‌ و تحلیل‌ داده‌های‌ موجود در گزارش‌، از جدول‌ و نمودار نیز استفاده‌ شده‌ است‌.
۲۵۱.

خدمات‌ اطلاع‌رسانی‌ در کتابخانه‌های‌ دانشگاه‌ تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۶ تعداد دانلود : ۵۹۶
در این‌ پژوهش‌ اطلاعات‌ کمّی‌ و توصیفی‌ از امکانات‌ ارائة‌ خدمات‌ اطلاع‌ رسانی‌ در کتابخانه‌های‌ دانشگاه‌ تهران‌ از جمله‌ دستیابی‌ به‌ اطلاعات‌ منابع‌، و انواع‌ برگه‌دان‌ها، فهرست‌های‌ چاپی‌، پایانه‌های‌ رایانه‌ای‌، چگونگی‌ دستیابی‌ به‌ منابع‌، ساعات‌ کار کتابخانه‌ها، چگونگی‌ عضویت‌، وضعیت‌ امانت‌ از نظر تعداد عنوان‌ها و طول‌ مدت‌ امانت‌، انواع‌ امانت‌ و چگونگی‌ مبادلة‌ منابع‌ و اطلاعات‌ آن‌، گردآوری‌ شده‌ است‌. یافته‌های‌ پژوهش‌ به‌ جدولهایی‌ تبدیل‌ و با توجه‌ به‌ نظرات‌ صاحبنظران‌ کتابداری‌ مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گرفته‌ و در نهایت‌ نتایج‌ و پیشنهادهایی‌ ارائه‌ شده‌ است‌.
۲۵۲.

مفرد و جمع‌ در نمایه‌سازی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۵ تعداد دانلود : ۲۴۷۸
همه‌ ما در یک‌ «محیط‌ اطلاعاتی‌» زندگی‌ می‌کنیم‌. از بُعد جغرافیایی‌ این‌ محیط‌ شامل‌ محیط‌ اطلاعاتی‌ جامعه‌ عرب‌ می‌باشد. مطالعه‌ نشان‌ می‌دهد که‌ هیچ‌ نظام‌ مشخص‌ و مدون‌ اطلاعاتی‌ در این‌ محیط‌ دیده‌ نمی‌شود؛ از اطلاعات‌ تولید شده‌، میزان‌ آن‌، کیفیت‌ و شکل‌ آن‌ ، اطلاعات‌ کامل‌ و صحیحی‌ در دست‌ نیست‌؛ پژوهشگران‌ حوزه‌های‌ مختلف‌ شناسائی‌ نشده‌اند؛ موضوعات‌ اساسی‌ که‌ باید برروی‌ آن‌ها پژوهش‌ صورت‌ پذیرد اولویت‌بندی‌ نشده‌ و زیرساخت‌های‌ لازم‌ برای‌ تبادل‌ اطلاعات‌ فراهم‌ نشده‌اند. سیاست‌های‌ کلان‌ ملی‌، منطقه‌ای‌ و بین‌المللی‌ در ارتباط‌ با نظام‌های‌ اطلاع‌رسانی‌ طراحی‌ و طرح‌ریزی‌ نشده‌اند و شبکة‌ مناسبی‌ برای‌ ثبت‌ و ضبط‌ و تبادل‌ اطلاعات‌ به‌ وجود نیامده‌ است‌. در این‌ مطالعه‌ سعی‌ شده‌ است‌ شمای‌ کلی‌ این‌ محیط‌ تحت‌ مقولات‌ فناوری‌، نیروی‌انسانی‌ آموزش‌دیده‌ و متخصص‌، زیرساخت‌های‌ ارتباطی‌، مسایل‌ مربوط‌ به‌ فرهنگ‌ و توسعة‌ فرهنگی‌، عوامل‌ درون‌ محیطی‌ و برون‌ محیطی‌، مسایل‌ مربوط‌ به‌ بومی‌کردن‌ و درونی‌کردن‌ شبکه‌ها، ارتباط‌ دانشگاه‌ با جامعه‌، آموزش‌ و نظام‌های‌ اطلاع‌رسانی‌ ترسیم‌ شود.
۲۵۳.

درآمدی‌ بر کارورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۸ تعداد دانلود : ۹۹۴
کارآمد شدن‌ دانشجویان‌ در هر زمینه‌، چیزی‌ فراتر از آموخته‌های‌ نظری‌ کلاس‌ درس‌ را می‌طلبد و نتایج‌ مثبتی‌ که‌ از همپاشدن‌ علم‌ با عمل‌ حاصل‌ می‌شود بر هیچ‌کس‌ پوشیده‌ نیست‌. رشته‌ کتابداری‌ و اطلاع‌رسانی‌ نیز از این‌ قاعده‌ مستثنی‌ نیست‌. برنامة‌ کار عملی‌ که‌ برای‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ در نظر گرفته‌ شده‌ همانند بسیاری‌ از دیگر رشته‌ها با عنوان‌ کارآموزی‌ و کارورزی‌ بیان‌ می‌شود. با بررسی‌های‌ انجام‌ شده‌ توسط‌ نویسندگان‌، به‌ نظر می‌رسد که‌ برای‌ انجام‌ یک‌ کارورزی‌ صحیح‌ و موثر عواملی‌ همچون‌ مدیریت‌، برنامه‌ریزی‌ صحیح‌، نوع‌ کار ارائه‌ شده‌ به‌ کارورز، میزان‌ اعتبار دورة‌ کارورزی‌، و حمایت‌های‌ جانبی‌ از کارورز دخیل‌ هستند.این‌ نوشته‌ در پی‌ آن‌ است‌ که‌ توجه‌ صاحبنظران‌ این‌ رشته‌ را در خصوص‌ استفادة‌ بهینه‌ از استعداد بالای‌ نیروی‌ دانشجویی‌ به‌ خود جلب‌ کند.
۲۵۴.

نابرابری‌های‌ شمال‌ و جنوب‌: نیم‌نگاهی‌ به‌ محیط‌ اطلاعاتی‌ عرب

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۵۷۵
همه‌ ما در یک‌ «محیط‌ اطلاعاتی‌» زندگی‌ می‌کنیم‌. از بُعد جغرافیایی‌ این‌ محیط‌ شامل‌ محیط‌ اطلاعاتی‌ جامعه‌ عرب‌ می‌باشد. مطالعه‌ نشان‌ می‌دهد که‌ هیچ‌ نظام‌ مشخص‌ و مدون‌ اطلاعاتی‌ در این‌ محیط‌ دیده‌ نمی‌شود؛ از اطلاعات‌ تولید شده‌، میزان‌ آن‌، کیفیت‌ و شکل‌ آن‌ ، اطلاعات‌ کامل‌ و صحیحی‌ در دست‌ نیست‌؛ پژوهشگران‌ حوزه‌های‌ مختلف‌ شناسائی‌ نشده‌اند؛ موضوعات‌ اساسی‌ که‌ باید برروی‌ آن‌ها پژوهش‌ صورت‌ پذیرد اولویت‌بندی‌ نشده‌ و زیرساخت‌های‌ لازم‌ برای‌ تبادل‌ اطلاعات‌ فراهم‌ نشده‌اند. سیاست‌های‌ کلان‌ ملی‌، منطقه‌ای‌ و بین‌المللی‌ در ارتباط‌ با نظام‌های‌ اطلاع‌رسانی‌ طراحی‌ و طرح‌ریزی‌ نشده‌اند و شبکة‌ مناسبی‌ برای‌ ثبت‌ و ضبط‌ و تبادل‌ اطلاعات‌ به‌ وجود نیامده‌ است‌. در این‌ مطالعه‌ سعی‌ شده‌ است‌ شمای‌ کلی‌ این‌ محیط‌ تحت‌ مقولات‌ فناوری‌، نیروی‌انسانی‌ آموزش‌دیده‌ و متخصص‌، زیرساخت‌های‌ ارتباطی‌، مسایل‌ مربوط‌ به‌ فرهنگ‌ و توسعة‌ فرهنگی‌، عوامل‌ درون‌ محیطی‌ و برون‌ محیطی‌، مسایل‌ مربوط‌ به‌ بومی‌کردن‌ و درونی‌کردن‌ شبکه‌ها، ارتباط‌ دانشگاه‌ با جامعه‌، آموزش‌ و نظام‌های‌ اطلاع‌رسانی‌ ترسیم‌ شود.
۲۵۵.

برنامه‌ درسی‌ اطلاع‌رسانی‌ در کشورهای‌ توسعه‌یافته‌ و در حال‌ توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۶۲۶
اطلاع‌رسانی‌ اساساً بین‌ رشته‌ای‌ است‌ و همة‌ پدیده‌هایی‌ را که‌ در انتقال‌ اطلاعات‌ دخالت‌ دارند، از تولیدکننده‌ تا مصرف‌کننده‌، شامل‌ می‌شود. برنامة‌ درسی‌ باید به‌ تمام‌ اجزای‌ این‌ چرخة‌ انتقال‌ اطلاعاتی‌ بپردازد، زیرا که‌ تمام‌ آن‌ها با یکدیگر تعامل‌ دارند و آگاهی‌ از این‌ تعاملات‌ در طراحی‌ و مدیریت‌ کارآمد خدمات‌ اطلاعاتی‌ اهمیت‌ دارد....
۲۵۶.

خدمات‌ مرجع‌ رودررو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹ تعداد دانلود : ۳۸۱
کتابداران‌ مرجع‌ بیش‌ از پیش‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسند که‌ خدمت‌ مرجع‌ ـ در نقش‌ اصلی‌ آن‌، یعنی‌ مساعدت‌ به‌ جویندگان‌ اطلاعات‌ در هنگام‌ ضرورت‌ ـ دچار مشکل‌ شده‌ است‌. تشخیص‌ روندی‌ که‌ موجب‌ این‌ بی‌ثباتی‌ می‌شود بتدریج‌ با سهولت‌ بیش‌تری‌ ممکن‌ می‌شود: 1. همگام‌ با افزایش‌ استفاده‌ از اینترنت‌ در جامعه‌، کتابخانه‌ها با کاهش‌ استفاده‌ از خدمات‌ میز مرجع‌ مواجه‌ می‌شوند. 2. بسیاری‌ از استفاده‌کنندگان‌ می‌گویند که‌ هر چه‌ می‌خواهند در اینترنت‌ می‌یابند، و در نتیجه‌ نیازی‌ به‌ کتابدار ندارند. 3. کتابداران‌ مرجع‌ قادر نیستند خود را با منابع‌ جدیدی‌ که‌ هر روزه‌ در اینترنت‌ ظاهر می‌شوند هماهنگ‌ کنند. 4. خدمات‌ تجاری‌ به‌ نحوی‌ پیگیر در جذب‌ جویندگان‌ اطلاعات‌ در محل‌ مورد نیاز آن‌ها کوشش‌ می‌کند و خدمات‌ اطلاع‌رسانی‌ رضایتبخشی‌ را به‌ آنان‌ ارائه‌ می‌دهد. ....
۲۵۷.

علوم‌ اطلاع‌رسانی‌،تحولات‌تاریخی‌وجنبه‌های‌اجتماعی‌

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۴۱۸
این‌ مقاله‌ برخی‌ از جنبه‌های‌ مربوط‌ به‌ بافتار تاریخی‌ و اجتماعی‌ و علوم‌ اطلاع‌رسانی‌ و مؤسسات‌ اطلاع‌رسانی‌ بررسی‌ می‌کند. نقطة‌ آغاز این‌ بحث‌، سخنرانی‌ فیلسوف‌ اسپانیایی‌ «خوزه‌ اورتگا وای‌ گاست‌» در سال‌ 1934 دربارة‌ تاریخ‌ کتابداری‌ است‌. «اورتگا» از سویی‌ به‌ تحلیل‌ کوتاهی‌ از نیاز اجتماعی‌ به‌ کتاب‌ و وظایف‌ کتابداران‌ از دیدگاه‌ تاریخی‌ می‌پردازد. او کتابخانه‌ها را با روشی‌ کلاسیک‌ در بستر تاریخ‌ تمدن‌، و با پارادایم‌ دهة‌ 30 که‌ در آن‌، کتابخانه‌ یک‌ نهاد اجتماعی‌ به‌ شمار می‌آمد بررسی‌ می‌کند. از سوی‌ دیگر، وی‌ به‌ پدیده‌های‌ تازه‌ در دنیای‌ دگرگون‌ شوندة‌ دانش‌ توجه‌ دارد. مقاله‌ از این‌ نقطة‌ آغاز، با توجه‌ به‌ مفاهیم‌ متغیر ساختاری‌، کانون‌ها و محتوای‌ این‌ رشته‌، ] امکان‌ و [ چگونگی‌ تأثیر دگرگونی‌های‌ تاریخی‌ بر علوم‌ اطلاع‌رسانی‌ (و طلیعه‌دار آن‌، یعنی‌ علوم‌ کتابداری‌ و سندداری‌) را در دهة‌ کنونی‌ بررسی‌ می‌کند. پارادایم‌ها و چارچوب‌های‌ بررسی‌ شده‌ عبارت‌اند از: پارادایم‌ پیش‌ از جنگ‌ که‌ کتابخانه‌ را نهادی‌ اجتماعی‌ به‌ شمار می‌آورد؛ پارادایم‌ فیزیکی‌؛ دیدگاه‌ شناختی‌؛ و نگرش‌های‌ گوناگون‌ دهة‌ 90 میلادی‌ که‌ نشان‌دهندة‌ گرایش‌ جدید به‌ نوعی‌ یکپارچگی‌ در بُعد اجتماعی‌ می‌باشد که‌ مبنای‌ آن‌، از جمله‌ بر جامعه‌شناسی‌ علم‌، هرمنوتیک‌، و نشانه‌شناسی‌ استوار است‌.
۲۵۸.

مقایسه فرایند موضوع سازی ذهنی جویندگان اطلاعات با ساختار سرعنوان های موضوعی فارسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۶ تعداد دانلود : ۵۶۲
پیدا کردن اصول و معیارهای موضوع سازی ذهنی و فرآیندی که در ذهن کاوشگران اطلاعات در هنگام بیان موضوعات, برای پاسخ یابی از طریق زبان کنترل شده ماشین خوان روی می دهد یک فرآیند پیچیده, مهم و تأثیرگذارد در جریان تهیه سرعنوان های موضوعی است. از طرفی ترکیب بندی عبارات کاوش با یک زبان مشترک بین انسان و ماشین از جمله مسایلی است که همیشه متخصصان بانکهای اطلاعاتی و کاوشگران اطلاعات را دچار مشکل می سازد. به همین دلیل و با توجه به ساختار بانکهای اطلاعاتی, حوزه موضوعی کاوش, میزان آگاهی های عمومی کاوشگر, زبان رایج تخصصی میان ورزندگان یک رشته خاص موضوعی, مسایل و مشکلات زبانی, ساختار اصطلاحنامه به کار گرفته شده در بانک اطلاعاتی و... است که راهبردهای کاوش طراحی و اجرا می شوند. در این مسیر سرعنوانهای موضوعی نقش عمده ای را دارا هستند. حل این مسائل می تواند به پیدا کردن راه حل های مؤثری برای سرعنوانهای موضوعی بینجامد.
۲۵۹.

بررسی وضعیت شابک (ISBN) در نشر ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۹ تعداد دانلود : ۶۹۳
هدف تحقیق حاضر کشف چگونگی استفاده از شابک توسط ناشران ایرانی و شناسایی عواملی است که باعث افزایش یا کاهش کارآیی شابک در ایران می شوند. آگاهی ناشران ایرانی از شابک بسیار کم است و عواملی چون دوری محل فعالیت از مرکز, احساس بی نیازی و نبود کاربرد عملی در ایران باعث شده رغبتی برای استفاده از شابک نباشد. در حدود 75% ناشران معتقدند که شابک هیچ کاربردی ندارد و بقیه ناشران آن را برای کارهایی چون فروش, انبارگردانی, توزیع و اطلاع رسانی مفید می دانند.
۲۶۰.

کاربرد کتابسنجی در منابع ردیف اول علوم دامپزشکی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۵۰۰
این بررسی به منظور رشد سالانه منابع ردیف اول علوم دامپزشکی, تعیین مجلات هسته, مشخص کردن نیمه عمر و کاربردهای کتابسنجی برای کتابداران کتابخانه های علوم دامپزشکی انجام شد. کاربرد تحلیل استنادی با استفاده از نشریه Journal Citation Report منجر به فهرستی از 15 مجله هسته شد. از این فهرست می توان به عنوان مبنای یک طرح آگاهی رسانی جاری استفاده نمود. قانون پراکندگی برادفورد در منابع ردیف اول علوم دامپزشکی نیز همانند سایر علوم مصداق دارد. اگر منابع ردیف اول هر 15 تا 20 سال دو برابر شود, آنگاه هر 7 تا 8 سال نیمی از آن ها کهنه می شود. نیمه عمر منابع علوم دامپزشکی 5/7 سال است. اکثر متخصصین این رشته استفاده از سیستم اطلاعاتی بازیابی مبتنی بر ردیابی منابع مقالات مجلات را ترجیح می دهند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان