علی اکبر امین بیدختی

حوزه مدیریت در حال طی کردن مرحله گذار پاردایم سازمانی از مدرن به پست مدرن است. بسیاری از شرکت ها در حال گذار از مدیریت سنتی سلسله مراتبی به مدیریت مشارکتی هستند. در این راستا یکی از قابلیت های مهم سازمانی که می تواند به سازمان ها در مقایسه با سازمان های دیگر مزیت سازمانی پایدار ایجاد کند، سرمایه اجتماعی است. به عبارتی این سرمایه قادر است سازمان ها را از شکل سنتی به سوی سازمان یادگیرنده هدایت نماید. سرمایه اجتماعی از دارایی های نامشهودی است که می تواند در توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یک جامعه کار ساز باشد. لذا بر این اساس مقاله حاضر در پی آن است که مشخص نمایدکه با این سرمایه ارزشمند می توان، ویژگی های فرهنگ سازمانی یادگیرنده را ایجاد کرد، یعنی کارکنان سازمان را توانمند، کارآفرینی سازمانی را تقویت، و خلاقیت افراد سازمان را افزایش داد و از طرفی فرایندهای مدیریت دانش را توسعه داد. با ایجاد چنین شرایط مناسبی می توان به یک سازمان یادگیرنده تبدیل شد. سازمان یادگیرنده شدن باعث می شود که مؤلفه های سرمایه اجتماعی در سازمان نهادینه شوند. چنانچه اگر تمامی سازمان ها در این راه گام بردارند، این امر باعث می شود که عملکردهای اقتصادی بهبود یابند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر بی ثباتی سیاسی خاورمیانه بر صنعت گردشگری ایران در دوره پس از 11 سپتامبر 2001 است. در این مطالعه با استفاده از روش توصیفی ـ پیمایشی به بررسی شاخص های بی ثباتی سیاسی و همبستگی این شاخص ها با شاخص های رکود صنعت گردشگری کشور پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید رشته های علوم سیاسی، روابط بین الملل و گردشگری دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و تربیت مدرس بوده که 30 نفر از آنها به طور تصادفی انتخاب شده و حجم نمونه مورد آزمایش ما را تشکیل دادند. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که شاخص های اصلی «جنگ، تروریسم و بی ثباتی رژیم سیاسی» با شاخص های رکود «بازاریابی» صنعت گردشگری، دارای همبستگی در سطح معنی داری قابل قبول می باشند. با توجه به اینکه بازاریابی و به طور ویژه تبلیغات مقاصد ازجمله مهم ترین عناصر گردشگری است، می توان نتیجه گرفت، بی ثباتی های سیاسی به وجودآمده پس از 11 سپتامبر 2001 که به بروز جنگ و تروریسم و بی ثباتی رژیم های حاکم منطقه انجامید، به دلیل مخدوش کردن چهره مسلمانان منطقه و ایجاد تصویر منفی نسبت به کشور ما باعث رکود در رشد صنعت گردشگری کشور شده است.

امروزه گردشگری در تمامی عرصه ها نقش مهمی در توسعة اقتصادی ـ اجتماعی بازی می کند. این مقاله با تأکید بر گردشگری فرهنگی و مذهبی همچنین نقش آن بر کارکردهای اجتماعی دانشجویان به بررسی تأثیر این نوع گردشگری بر سرمایة اجتماعی دانشگاه ها در قالب مدل مفهومی پرداخته است. روش بررسی حاضر از نوع توصیفی ـ همبستگی است. جامعة آماری، کلیة دانشجویان شرکت کننده در تورهای گردشگری فرهنگی ـ مذهبی دانشگاه سمنان در سال تحصیلی 1391 و 1390 هستند. در مجموع 175 نفر به عنوان نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، از پرسش نامة محقق ساخته بر اساس ابعاد مدل طراحی شده استفاده شد، تحلیل داده ها نیز به کمک تحلیل عاملی تأییدی انجام پذیرفت. نتایج گویای این مطلب است که گردشگری فرهنگی و مذهبی دانشجویان می تواند با تأثیر بر الگوهای رفتاری، دین داری و تجربه های کسب شدة دانشجویان بر میزان سرمایه اجتماعی دانشگاه تأثیر مثبتی داشته باشد.

در این پژوهش تلاش می شود رابطه ساختاری تعامل دوطرفه استاد و دانشجو و روش تدریس فعال اساتید با توسعه شایستگی های دانشجویان با میانجی گری کسب دانش دانشجویان دانشگاه سمنان موردبررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده-ها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان (10950 نفر) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 266 نفر به عنوان نمونه پژوهش (183 نفر کارشناسی و 83 نفر کارشناسی ارشد) انتخاب شدند. همه آن ها مقیاس های رابطه تعامل دوطرفه استاد و دانشجو، روش تدریس فعال اساتید، کسب دانش و توسعه شایستگی های دانشجویان را تکمیل کردند. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزارها، داده ها با استفاده از روش های آماری همبستگی و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که: بین تعامل دوطرفه استاد و دانشجو و روش تدریس فعال اساتید، کسب دانش با توسعه شایستگی های دانشجویان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. تعامل دوطرفه استاد و دانشجو بر توسعه شایستگی های دانشجویان اثر مستقیم و معناداری دارد؛ همچنین تعامل دوطرفه استاد و دانشجو با میانجی گری کسب دانش بر توسعه شایستگی های دانشجویان اثر غیرمستقیم و معناداری دارد. روش تدریس فعال اساتید بر توسعه شایستگی های دانشجویان اثر مستقیم و معناداری دارد؛ و با میانجی گری کسب دانش اثر غیرمستقیم و معناداری بر توسعه شایستگی های دانشجویان ایفا می کند. نتایج این پژوهش حاکی از اهمیت توجه به نوع روش تدریس، نحوه تعامل با دانشجو و کسب دانش در افزایش شایستگی های دانشجویان بود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی ها، توانایی ها و وظایف معلمان در بهبود فرآیند یاددهی- یادگیری مدارس هوشمند استان سمنان انجام شد. روش انجام این پژوهش از نوع روش های تحقیق آمیخته اکتشافی بود که در آن نخست بخش کیفی و سپس بخش کمی انجام شد. در بخش کیفی پژوهش، با شش نفر از متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای مصاحبه ها و مطالعه عمیق مبانی نظری، در قالب پرسشنامه ای محقق ساخته در دو بخش وضعیت مطلوب و وضعیت موجود تنظیم گردید. روایی محتوایی طبق نظر متخصصان و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ در بخش وضعیت مطلوب 84/0 و در بخش وضعیت موجود 94/0 بررسی و مناسب گزارش شدند. در بخش کمی پژوهش نیز، پرسشنامه توسط310نفر از معلمان و مدیران که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده بودند، تکمیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که راهکارهای «ارتباط مستمر و پایدار الکترونیکی با دانش آموزان برای رفع اشکالو هدایت و استمرار فرآیند یاددهی-یادگیری به صورت مجازی» در رتبه اول، «تقویت مهارت های ICDL و اینترنت از طریق شرکت در کلاس های ضمن خدمت، استفاده از خودآموز ها و تمرین های شخصی» در رتبه دوم، «جستجو و شناسایی محتوای چندرسانه ای و الکترونیکی مناسب بر روی شبکه اینترنت و منطبق با طرح و برنامه درسی و بهره گیری از آنها در فرآیند یاددهی-یادگیری» در رتبه سوم، «توانایی طراحی انواع آزمون های پیشرفت تحصیلی آنلاین و درج آنها در سایت یا ارسال به ایمیل دانش آموزان جهت پیشرفت تحصیلی آنان» در رتبه چهارم و «حضور فعال بر روی پورتال مدرسه و سیستم مدیریت یادگیری برای مدیریت فرآیند یادگیری دانش آموزانبه صورت غیرحضوری بر روی وب» در رتبه پنجم در بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند توسط معلمان قرار دارند

هدف این پژوهش بررسی روابط ساختاری بین اخلاق کاری اسلامی، تأمین نیازهای رشد، احساس انرژی و تمایل به ترک خدمت است. روش پژوهش از نظر هدف، توسعه ای کاربردی، و از حیث شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام کارکنان دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی (204 نفر) در سال 1392 بود که سرشماری شدند. ابزارهای جمع آوری داده های این پژوهش، پرسشنامه های اخلاق کاری اسلامی (گل پرور و نادی، 1389)، سلسله مراتب نیازها (جونز و فیفر، 1973)، احساس انرژی در کار (گل پرور، پاداش و آتش پور، 1389) و تمایل به ترک خدمت (مبلی و هورنر، 1978؛ لیونز، 1971) بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل مسیر در نرم افزار Lisrel مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج پژوهش لزوم توجه به اخلاق کاری اسلامی و تأمین نیازهای رشد در کاهش ترک خدمت کارکنان با رویکرد احساس انرژی در سازمانها مشخص می شود.

هدف این پژوهش، رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه ی گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات ادراک شده در جامعه محلی کاشان بوده است. شرکت کنندگان 200 نفر از مردم محلی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. همه آنها مقیاس های تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، منافع و هزینه های درک شده و حمایت برای توسعه ی گردشگری پایدار را تکمیل کردند. داده ها تحلیل شده است. یافته ها نشان داد که مشارکت LISREL با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار اجتماعی به طور مستقیم بر توسعه ی گردشگری پایدار اثر مستقیم دارد. تعلق اجتماعی به طور غیر مستقیم با میانجی منافع ادراک شده بر توسعه ی گردشگری پایدار تأثیر دارد. همچنین، منافع ادراک شده بر توسعه ی گردشگری پایدار اثر مستقیم دارد. و نیز هزینه های ادراک شده بر توسعه ی گردشگری پایدار اثر مستقیم و منفی دارد.

انسان عصر حاضر با وجود زندگی چالش برانگیز و پیچیده امروزی فشارهایی را متحمل می شود به نحوی که فشارهای موجود در محیط کار منجر به ""فرسودگی شغلی"" می شود. در این جرگه تنها کسانی می توانند درجه بالایی از تنیدگی را بدون بیماری تجربه کنند که دارای ساختار شخصیتی متفاوتی از دیگران باشند. هدف از این پژوهش"" بررسی رابطه میزان سخت- رویی و فرسودگی شغلی در میان مدیران و معلمان مدارس سمنان در سال تحصیلی 92-91"" می باشد.پژوهش حاضر کاربردی از نوع توصیفی_همبستگی می باشد و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و معلمان مقطع ابتدایی و متوسطه مدارس دخترانه و پسرانه که برابر 950 نفر می باشند، با استفاده از جدول مورگان278 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از طریق دو پرسش نامه استاندارد سخت رویی(کوباسا) و پرسش نامه فرسودگی شغلی(ماسلاچ) جمع آوری و در تحلیل آماری از آزمون t و آزمون تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان داد فرسودگی شغلی (0.58)،خستگی عاطفی(0.62)،مسخ شخصیت (0.39) و موفقیت فردی (0.50) می توانند تأثیر مثبت و معناداری بر فرسودگی شغلی معلمان مدارس داشته باشند. لذا پیشنهاد می گردد برگزاری آزمون های سخت رویی و افسردگی معلمان و مدیران قبل از استخدام صورت پذیرد، برگزاری دوره های آموزشی کاهش فرسودگی شغلی برای مدیران و معلمان مدارس انجام گیرد ، توجه مسئولان آموزش و پرورش جهت ایجاد محیطی توأم با نشاط و شادابی برای معلمان و مدیران مدارس مدنظر قرار گیرد.

زمینه: نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه های سازمان ها بوده که برخورداری آنها از انگیزش و رضایت شغلی می تواند یاریگر سازمان ها در رسیدن به اهدافشان باشد. برای ارتقاء سطح این متغیرها در نیروی انسانی مطالعات بسیاری انجام شده، ولی در این میان به نقش هوش سازمانی، به عنوان عامل اثرگذار بر این متغیرها کمتر توجه شده است. هدف: این پ ژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزش هوش سازمانی بر رضایت شغلی و انگیزش شغلی در کارکنان ستادی یکی از صنایع وزارت دفاع انجام شد. روش: پژوهش حاضر، یک مطالعه شبه آزمایشی به شیوه پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه، بود. بدین منظور از بین کارکنان ستادی یکی از صنایع وزارت دفاع با روش نمونه گیری در دسترس 32 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (16 نفر) و گواه (16 نفر) قرار گرفتند. بسته محقق ساخته آموزش هوش سازمانی طی 11 جلسه دو ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. در طول این مدت گروه گواه نیز هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. هر دو گروه مقیاس رضایت شغلی اسپکتور (1985) و مقیاس انگیزه شغلی درونی و بیرونی ترمبلای و همکاران (2009) را در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار Spss-19 تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه در مؤلفه تنظیم درون فکنی شده (از مؤلفه های انگیزش شغلی) و مؤلفه های ارتقای شغلی و ماهیت کار (از مؤلفه های رضایت شغلی) تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین نمرات گروه آزمایش در این مؤلفه ها در مرحله پس آزمون از گروه گواه بیشتر بود (0/001 ≥ p ). نتیجه گیری: رضایت و انگیزش شغلی از جمله عواملی است که بر افزایش بهره وری سازمان ها و عملکرد مطلوب کارکنان تأثیر دارد، بنابراین انجام اقداماتی برای افزایش سطوح این متغیرها در کارکنان ضروری است.

مطابق پیش بینی اتحادیه مسافرت و گردشگری سهم گردشگری از GDP جهانی در سال 2020 به مرز 6000 میلیارد دلار و تعداد مشاغل ایجاد شده توسط آن سیصد میلیون شغل خواهد بود. با توجه به این آمار، گردشگری را می توان حوزه ای چند بعدی در نظر گرفت که به نیازهای گردشگران با علائق و انگیزه های متفاوت پاسخ می دهد. خرید از اساسی ترین نیازها و همچنین جزء فعالیت های محبوب گردشگران قلمداد می گردد. مناطق مرزی بدلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط نامساعد اقتصادی همواره برای گسترش این فعالیت، بسترهای مورد نیاز را فراهم آورده اند. از جمله شهرهای مرزی محبوب در این زمینه، شهر بانه واقع در مرزهای غربی ایران میان دو کشور ایران و عراق است. اقتصاد این نواحی به شدت به گردشگری خرید وابسته بوده و اکثر مرزنشینان بطور مستقیم یا غیرمستقیم با آن در ارتباط هستند. می توان میان رضایت گردشگران و تداوم بهبود رفاه و وضعیت اقتصادی مردم محلی رابطه برقرار نمود. برداشت از رضایت در موضوعات مختلف می تواند متفاوت باشد، در بستر گردشگری خرید، رضایت به عوامل موثر بر فرآیند تقاضا و عوامل تسهیل کننده محیطی که در ادامه مورد بحث قرار می گیرند، وابسته خواهد بود. لذا مقاله حاضر در نظر دارد، با توجه به اهمیت موضوع توسعه در این نواحی، میزان عملکرد عامل های تاثیرگذار بر رضایت کلی گردشگران خرید شهر مرزی بانه را بررسی نماید. در این پژوهش این عوامل به دو دسته عوامل مرتبط با فرآیند خرید و عوامل مرتبط با محیط گردشگری تقسیم شده اند. تحقیق از حیث هدف کاربردی؛ از حیث ماهیت توصیفی و از حیث روش اجرا، پیمایشی- میدانی می باشد. جامعه آماری آن را گردشگرانی تشکیل داده است که اکثرا جهت خرید وارد شهر مرزی بانه می شوند، مطابق جدول مورگان تعداد 400 نفر گردشگر بعنوان نمونه در نظر گرفته شد که به صورت دسترسی تصادفی، پرسشنامه ها در اختیارشان قرار گرفت. ابزار گردآوری داده نیز مشتمل بر دو روش اطلاعات دست اولی (میدانی) و ثانویه (کتابخانه ای) بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که در مقاصد گردشگری موضوعی که بر پدیده ای خاص در جهت توسعه متکی هستند، علیرغم توجه ویژه گردشگران به آن موضوع، عوامل محیطی تسهیل کننده نیز می تواند در رضایت کلی کسب شده توسط گردشگران تاثیرگذار باشد. در انتها با توجه به سایر یافته های میدانی پژوهش، پیشنهادات عملیاتی ارائه می گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تجربیات معنوی و هوش هیجانی با میزان تاب آوری در بین دانشجویان دانشگاه سمنان در نیمسال اول سال تحصیلی 95-94 انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه سمنان (13089 نفر) بودند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به تعداد 384 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های تجربیات معنوی(غباری بناب، غلامعلی و محمدی، 1384)، تاب آوری(کانر و دیویدسون، 2003) و هوش هیجانی(شات و همکاران، 1998) بود. برای بررسی این رابطه از روشهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها:بین تجربیات معنوی و هوش هیجانی با تاب آوری رابطه معناداری وجود دارد. همچنین هوش هیجانی و تمامی مؤلفه های تجربیات معنوی(به جز تجربیات سلبی) می توانند تاب آوری را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: دانشجویانی که از تجربیات معنوی بیشتر و هوش هیجانی بالاتری برخوردار باشند، تاب آوری بیشتری در مقابل سختی ها و مشکلات زندگی و تحصیلی و در شرایط پر خطر خواهند داشت#,

امنیت اجتماعی و گردشگری دو مقوله وابسته به یکدیگر هستند، وجود احساس امنیت برای گردشگران می تواند رضایت و سفرهای آتی به مناطق بازدیده شده را به همراه داشته باشد. ایجاد امنیت و ارائه خدمات حفاظتی به گردشگران، به خصوص گردشگران نوروزی که طیف وسیعی از هموطنان را شامل می شود از وظایف اصلی نیروی انتظامی و نهادهای ذیربط است، بنابراین هدف این پژوهش، شناسایی شاخص های عملکرد نیروی انتظامی در ایجاد امنیت اجتماعی گردشگران نوروزی است. جامعه آماری تحقیق شامل؛ گردشگران نوروز 1393 ورودی به شهر سمنان است که از این تعداد 386 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. همچنین به منظور تحلیل داده ها از تکنیک دیمتل فازی بهره گرفته شد. یافته ها نشان می دهد که حضور نیروی انتظامی و استقرار پایگاه های راهنما، تأثیرگذارترین و توانایی آرامش بخشیدن و کمک، تأثیرپذیرترین شاخص عملکرد نیروی انتظامی در تأمین امنیت اجتماعی گردشگران نوروزی است.

زمینه و هدف: مدل تعالی سازمانی چارچوبی روشمند برای ارزیابی عملکرد سازمان ها در دو حوزه فرآیند ها و نتایج حاصل از این فرآیند ها است. هدف این پژوهش طراحی و تدوین مدل بومی تعالی سازمانی در پلیس پیشگیری ناجا بوده است . روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نوع روش آمیخته اکتشافی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی کارکنان فرماندهی انتظامی ویژه شرق استان تهران شاغل در سال 1396 و مجموعا 2200 نفر بود که 327 نفر از آنها با استفاده از جدول مورگان و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش مقیاس محقق ساخته ای بود که مبتنی بر نتایج حاصل از بهینه کاوی و مرور پیشینه و مبانی نظری پژوهش و تحلیل محتوای مصاحبه های نیمه هدایت شده می باشد. در مجموع از 47 نفر از فرماندهان و خبرگان پلیس پیشگیری مصاحبه به عمل آمد و برای سنجش روایی پرسشنامه، از روایی محتوایی و صوری استفاده شده و مورد تأیید قرار گرفت و برای پایای پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ بهره گرفته شد(مقدار آلفا 0/86). یافته ها و نتایج: مدل بومی تعالی سازمانی پلیس پیشگیری بر اساس شرایط موجود در ناجا و منطبق بر فرهنگ و جو سازمانی حاکم بر آن، طراحی گردید. ضرایب اثر سازه های نهفته کلیه ی معیارها و شاخص های مدل پژوهش با گویه ها یا متغیرهای مشاهده شده از 0/19 تا 0/81 نوسان داشت و همگی معنادار بودند. برازش مدل با استفاده از شاخص های برازندگی مورد بررسی قرار گرفت و پس از اصلاح شاخص های برازندگی، مدل نهایی از مطلوبیت قابل قبولی برخوردار شد. فرماندهی بر توانمندسازها، عوامل توانمندساز بر فرایندها و فرایندها بر نتایج اثر مستقیم و مثبت دارند (به ترتیب 0.85، 0.82 و 1.15)فرماندهی از طریق توانمندسازی و فرایندها بر نتایج ،توانمندسازها از طریق فرایندها بر نتایج و فرماندهی از طریق توانمندسازی بر فرایندها اثر غیرمستقیم دارد (به ترتیب 0.80، 0.94 و 0.70). نتایج: مدل بومی حاصل این پژوهش ابزاری مناسب جهت ارزیابی عملکرد پلیس پیشگیری با استفاده از معیارهای داخلی و مبتنی بر فرهنگ سازمانی ناجا است که با فراهم آوری زیرساختهای لازم در کلانتری ها و پاسگاهها و اجرای این مدل می توان شاهد تحولی در خدمات رسانی پلیس پیشگیری و تامین امنیت در کشور بود.