فرهاد جوان

فرهاد جوان

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۳ مورد.
۲۱.

تحلیل عوامل اثرگذار بر طول اقامت گردشگران در بوم گردی های شهرستان مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۲۵۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر طول اقامت گردشگران از اقامتگاهای بوم گردی شهرستان مشهد انجام شده است. ماهیت این تحقیق کاربردی، روش اجرای آن توصیفی و تحلیلی و نوع آن، پیمایشی است. واحد تحلیل نیز در دو سطح بوده: سطح اول گردشگرانی که در فصل بهار از اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد در سال 1398 بازدید نمودند؛ سطح دوم، کارشناسان و متخصصان در حوزه مطالعاتی و دانشگاهی بوده است. در سطح اول تعداد 146 نفر گردشگر و همچنین در سطح دوم 20 نفر از کارشناسان و متخصصان در حوزه مطالعاتی و دانشگاهی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار های SPSS و EXPERT CHOISE و مدل ویکور فازی استفاده گردیده شد. نتایج حاصل از رتبه بندی عوامل موثر در طول اقامتگاه های بوم گردی از دیدگاه متخصصان با استفاده نرم افزار Expert Choice نشان داد، عامل مناظر زیبا با وزن به دست آمده 100/0، بالاترین رتبه و عامل جشنواره ها با وزن به دست آمده 30/0 پایین ترین وزن را به خود اختصاص داده اند. در ادامه نیز جهت رتبه بندی اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد بر اساس طول اقامت گردشگران از مدل ویکور فازی استفاده گردیده است. در بین اقامتگاه های بوم گردی شهرستان مشهد، به ترتیب اقامتگاه های کلبه عمو نعمت با وزن به دست آمده 257/0، ارگ کنگ با وزن به دست آمده 213/0، عمارت ورجاوند با وزن به دست آمده 207/0، ارگ رادکان با وزن به دست آمده 100/0، ماژال با وزن به دست آمده 087/0، شهربانو با وزن به دست آمده 075/0، کنگ کهن با وزن به دست آمده 060/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند.
۲۲.

تحلیل فضایی اثرات گردشگری بر تحولات کالبدی سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوان شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری خانه های دوم اماکن گردشگری تحول کالبدی ناحیه رضوان شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۹۵
در قرن حاضر،گردشگری به عنوان فعالیت پررونق و دامنه دار، در فضاهای روستایی دارای اثرات متنابهی است. از ویژگی های خاص نظام اثرات گردشگری بویژه در فضاهای روستایی این است که دامنه ی اثرگذاری متنوعی از قبیل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و محیط زیستی دارد و همچنین بسته به موقعیت های مکانی گوناگون، می تواند شدت و جهت تغییرات و تحولات متفاوتی داشته باشد. از این رو تحقیق حاضر باهدف تحلیل فضایی اثرات گردشگری در سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه تحلیل ساخت و سازهای انسانی در سکونتگاه های روستایی با بهره گیری از داده های سنجش از دور مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از الگوریتم حداکثر احتمال با دو کاربری و GIS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، گردشگری روستایی در ناحیه رضوانشهر دارای تنوع و تفاوت در شدت اثرات بر حسب واحدهای مکانی بوده است. به گونه ای که، اثرات کالبدی گردشگری(خانه های دوم، واحدهای خدماتی، تغییرات کابری اراضی و قیمت زمین) در محدوده ی ساحلی، شدت بیشتری نسبت به کانون های روستایی در محدوده دشتی و کوهپایه ای دارد.
۲۳.

تحلیل و طبقه بندی سطوح توسعه یافتگی در راستای برنامه ریزی راهبردی نواحی روستایی شهرستان تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه یافتگی توسعه روستایی سطح بندی توسعه سکونتگاه های روستایی تالش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۷۷
تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیت های اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می تواند گامی مؤثر در تجدید سازمان و برنامه ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت های ناحیه ای در زمینه شاخص های توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخص های تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخص ها بررسی شده اند. جامعه آماری تحقیق دهستان های شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستان های اسالم و کوهستانی تالش پایین ترین میزان توسعه یافتگی را داشته اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخص ها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است.
۲۴.

نقش هویت تاریخی اماکن گردشگری سیستان در توسعه اقتصادی نواحی روستایی (مورد مطالعه: روستاهای زهک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی هویت تاریخی توسعه اقتصادی روستا روستا های زهک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۸۹
شهرستان زابل با توجه به سابقه کهن آثار و ابنیه تاریخی زیادی دارد که می تواند زمینه ایجاد اشتغال و توسعه روستا های اطراف خود را به وجود آورد. لذا هدف این پژوهش، بررسی نقش هویت تاریخی اماکن گردشگری سیستان در توسعه اقتصادی روستا های زهک می باشد. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. جهت انجام تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار SPSS و مدل Expert Choice استفاده شده است. نتایج نشان داد، نخست، به ترتیب شاخص های، ترغیب فعالیت های کارآفرینی در روستا با میانگین 67/3، مستعد شدن منطقه جهت سرمایه گذاری جهت استفاده از گردشگری با میانگین 56/3، ایجاد فرصت های سرمایه گذاری اقتصادی دولت در روستا با میانگین 54/3، ایجاد اشتغال در بخش های مختلف در روستا با میانگین 45/3، بالا رفتن نرخ رشد بخش های مختلف اقتصادی در روستا و شاخص انگیزه سرمایه گذاری مردم در سطح روستا با میانگین 40/3، ایجاد زمینه های نو برای جذب سرمایه گذاری در روستا با میانگین 30/3، امنیت اشتغال در روستا با میانگین 23/3، بالاترین و پایین ترین میانگین ها را به خود اختصاص داده اند. در ادامه نیز با استفاده از آزمون T تک نمونه ای به میزان نقش هویت تاریخی اماکن گردشگری در توسعه اقتصادی روستا های زهک پرداخته شد، در تمامی شاخص ها میانگین ها به دست آمده بالاتر از حد میانه عدد 3 می باشد. در واقع نتایج بیانگر نقش زیاد هویت تاریخی اماکن گردشگری سیستان در توسعه اقتصادی روستا های زهک می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد در بین اماکن گردشگری مطرح شده، به ترتیب مکان شهر سوخته با وزن به دست آمده 300/0، چاه نیمه با وزن به دست آمده 291/0، کوه خواجه با وزن 149/0، قلعه سام با وزن 145/0، و در نهایت زاهدان کهنه با وزن 115/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند.  
۲۵.

اقتصادسیاسیِ افول دامداری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه اقتصادی اقتصاد سیاسی نئولیبرالیسم‏ سیاستگذاری اقتصاد روستایی فعالیت دامداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۳۰۵
بنیاد توسعه اقتصادی هر سرزمینی بر پایه رشد و ترقی فعالیت های مولد آن است. دامداری از جمله فعالیت هایی است که در بعد مکانی و فضایی دارای آثار مهم و بی بدیلی است. ارتباط تنگاتنگ دامداری با معیشت جمعیت، امنیت غذایی و سلامت جامعه بر اهمیت آن می افزاید. علی رغم نقش اقتصادی برجسته دامداری شواهد حاکی از این است که در کشور طی سال های اخیر رکود رو به تزایدی در این بخش تولیدی حاکم شده است. از این رو تلاش گردیده تا به تبیین علل تکانه های رکود دامداری در ایران به تأسی از اقتصاد سیاسی حاکم بر فضا پرداخته شود. بنا به بررسی های صورت گرفته هفت عامل شامل " رویکرد نئولیبرالیستی حاکم بر فضا " ، "رویکرد سیاست های کلان توسعه " ، " واردات دام " ، " سهم دامداری در نظام توزیع ثروت " ، " قاچاق دام " ، " رانتیریسم و برتری فعالیت های نامولد در رقابت با تولید " و " تغییرات نرخ تورم " تبیین کننده ی نظام تحولات است. در نهایت، از آنجا که دامدارای همچون سایر بخش های مولد اقتصادی دارای تولید ثروت آنی و فراوان نیست (علی رغم اینکه دارای بُرد اشتغال زایی است)؛ از سوی دیگر، سرمایه داری حاکم در کشور به دنبال حداکثر سودیابی با حداقل ریسک بوده که توجیه کننده ی انتفاع سرمایه گذاری های کلان و هلدینگ های داخلی و خارجی است؛ بدین سان فعالیت های دامداری در مسیر افول و رکود قرار گرفته است.
۲۶.

عوامل مؤثر بر شکل گیری بنگاه های اقتصادی کارآفرینانه در روستاهای شهرستان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بنگاه های روستایی توسعه اقتصادی روستا بنگاه های کارآفرینانه شهرستان کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۶۶
هدف این مقاله واکاوی عوامل مؤثر بر شکل گیری بنگاه های اقتصادی کارآفرینانه در نواحی روستایی شهرستان کرمانشاه است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده که با روش کیفی انجام شده است. روش انتخاب نمونه ها به صورت نمونه گیری هدفمند بوده و جمع آوری داده ها با بهره گیری از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته تا مرحله اشباع نظری ادامه یافته است. در مجموع از مصاحبه با 15 نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان کرمانشاه، اشباع نظری حاصل شد. برای تحلیل داده های به دست آمده از روش کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی استفاده گردید و در نهایت مدل پارادایم یک درک معنایی عوامل مؤثر بر شکل گیری بنگاه های اقتصادی در نواحی روستایی شهرستان کرمانشاه ترسیم گردید. نتایج نشان داد رشد فعالیت های اقتصادی و تشکیل بنگاه های تجاری نوآورانه در شبکه اقتصاد فضایی نواحی روستایی شهرستان کرمانشاه بیشتر در بستر فعالیت های کشاورزی بوده و در گذر زمان از فعالیت های صنعتی نواحی روستایی کاسته شده است. همچنین، سنجش متغیرهای مؤثر نیز گویای این است که به ترتیب متغیرهای عوامل سرمایه انسانی و اقتصادی در شکل گیری بنگاه های اقتصادی کارآفرینانه نواحی روستایی شهرستان کرمانشاه دارای بیشترین اهمیت بوده است.
۲۷.

واکاوی پیشران های مؤثر بر توسعه گردشگری کلانشهر رشت مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری کلانشهر رشت آینده پژوهی پیشران های کلیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
مطالعات آینده پژوهی با صنعت گردشگری می تواند جایگاه درخوری برای پژوهش در عرصه گردشگری شهری پدید آورد. پژوهش حاضر در پی واکاوی پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری شهر رشت با رویکرد آینده پژوهی است. تحیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات و نتایج نهایی، پژوهشی کیفی محسوب می شود. برای انجام این پژوهش ابتدا 34 عامل به عنوان عوامل اصلی در غالب 5 بعد(زیست محیطی، اجتماعی-فرهنگی، برنامه ریزی-نهادی، زیرساختی-رفاهی، اقتصادی) استخراج شد و سپس با استفاد از روش دلفی عوامل پیشران شناسایی شدند. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که باتوجه به وضعیت پراکندگی متغیرها، توسعه گردشگری کلانشهر رشت ناپایدار است. در ادامه رتبه بندی عوامل کلیدی صورت گرفت که متغیرهای توسعه روابط با همسایگان، حیات جانوری، وجود مراکز خرید، به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. طبق بررسی های صورت گرفته در این حوزه، تاکنون مطالعه ای در ارتباط با آینده پژوهی توسعه گردشگری محدوده مورد مطالعه صورت نگرفته است، در نهایت چهار سناریو برای وضعیت آینده توسعه صنعت گردشگری کلانشهر رشت ارائه شد.
۲۸.

تحلیل و ارزیابی رابطه حکمروایی خوب شهری و کیفیت زندگی (مورد: محلات شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمروایی خوب شهری کیفیت زندگی محله سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، ضمن تاکید بر جنبه کاربردی آن به تحلیل و ارزیابی رابطه بین حکمروایی و کیفیت زندگی بپردازد. روش جمع آوری اطلاعات بر اساس فن پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن توسط اساتید گروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و دانشگاه کردستان مورد تایید گرفته است و پایایی آن بر اساس روش آلفای کرونباخ در در دامنه 0.88 تا .094 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استباطی (رگرسیون خطی و همبستگی و تحلیل عامل تاییدی) و معادلات ساختاری در liserel بهره گرفته است. نتایج پژوهش نشان داده است که از نظر آماری، یک همبستگی معنادار بین دو بعد وجود دارد و نتایج معادلات ساختاری نشان داد که میزان تاثیرات حکمروایی بر کیفیت زندگی برابر با 0.42 است که نشان دهنده تاثیرگذاری 42 درصد حکمروایی در تبیین کیفیت زندگی است. همچنین مقادیر بارهای عاملی نشان از تاثیرگذاری بالای شاخص ها و ابعاد در ایجاد روابط بین متغیرها دارد. این مورد به ویژه در ارتباط با ابعاد محیطی و آموزشی نمود بیشتری پیدا می کند و نتایج برازندگی 0.04 است که این بیانگر مطلوبیت مدل به کار گرفته در پژوهش است.
۲۹.

تحلیل اثرات خزش شهری در ناپایداری سکونتگاه های روستایی (مورد مطالعه: شهرستان رضوانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خزش شهری ماشین بردار پشتیبان سنجش از دور سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۷۲
از این رو تحقیق حاضر باهدف تحلیل اثرات خزش شهری در ناپایداری سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه پراکنده رویی شهری در سکونتگاه های روستایی با بهره گیری از داده های سنجش از دور مورد تحلیل قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان و GIS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، کاربری اراضی کشاورزی در بازه زمانی 17 سال در شهرستان رضوانشهر روند کاهشی داشته و برعکس کاربری های انسان ساخت در حال افزایش است. به طوری که میزان کاربری اراضی کشاورزی در سال 1379(10766 هکتار) و درسال 1396 به میزان(9832 هکتار) کاهش داده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تصاویر ماهواره ای نشان داد که تا سال 1379 شهر رضوانشهر توسعه فضایی به سمت نواحی روستایی نداشته و از سال 1386 توسعه فیزیکی شهر آغاز و در سال 1396 به طور کامل دو روستای بزرگ اردجان و پونل از دو سمت در محدوده فضایی شهر واقع شده اند. این وضعیت اقتصاد نواحی روستایی را ضعیف و مهاجرت های روستا شهری را توسعه می دهد و در بلند مدت ناپایداری سکونتگاه های روستایی را موجب می گردد. بنابراین با توجه به وضعیت فعلی، متخصصان و مدیران باید سیاست گذاری های خود را در راستای تثبت اراضی کشاورزی منطقه، معطوف کنند.
۳۰.

تحلیل وضعیت تأمین مسکن در سکونتگاه های روستایی حاشیه کلان شهرها (مورد مطالعه: روستاهای بخش کهریزک در شهرستان ری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مسکن روستایی کلانشهر سکونتگاه های روستایی شهرستان ری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۷
در ایران این راهبردها به روش های گوناگون تجربه شده و در یک دهه اخیر در جهت تأمین مسکن شهری و روستایی اقدامات موثری به عمل آمده است. از این رو مقاله حاضر باهدف تحلیل شیوه ها و وضعیت تأمین مسکن در سکونتگاه های روستایی پیرامون کلان شهرها، به بررسی روش ها و اثرات تأمین مسکن روستایی پرداخته است. برای انجام تحقیق، روستاهای فیروزآباد، قلعه نو خالصه و ده خیر از بخش کهریزک در شهرستان ری با 4562 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات با استفاده از اسناد و مستندات رسمی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و مطالعات میدانی (پرسشنامه) صورت گرفته و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری و مدلهای SWOT و AHP انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که نخست نحوه و میزان اختصاص تسهیلات، از نظر کمی و کیفی در حد مکفی نیست، سپس تنوع بخشی در امر تسهیلات می تواند در خانه دار شدن روستاییان کمک کند در نهایت تطبیق منطقه ای سیاست ها و برنامه های تأمین مسکن و به زبانی، بومی کردن برنامه ها می تواند بر خانه دار شدن بیشتر روستاییان و بازپرداخت راحت تر تسهیلات موثر واقع شود.
۳۱.

Performance Evaluation of the Modern Rural Management based on Good Governance Approach (Case Study: Villages in Central District of Karaj County)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Modern Management Good Governance rural settlements Karajc County

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۱
Purpose - At the local level, the role of rural management in achieving optimal rural planning and development goals is significant. There are several approaches to rural management, one of which is good rural governance. In this regard, the purpose of this study is to evaluate the performance of new rural management with an emphasis on good governance indicators for the villages in the Central District of Karaj County. Design/methodology/approach - Quantitative approach was used in conducting this research. The statistical population of the study includes 7 villages. 145 households were sequentially determined based on random sampling and using the modified Cochran's formula. SPSS software and the FARAS model were utilized to analyze the data. Findings - The results showed that the situation of governance indicators in the studied villages is lower than average. In addition, the results of the correlation between the indicators of good rural governance showed that the management system is the desired and subject to development in all indicators of good rural governance from the point of view of the villagers. Also, the ranking of the indicators of good governance using the FARAS model substantiated that the social participation index has the highest rank from the experts’ point of view. Research limitations/implications - The outbreak of coronavirus interfered with the process of data collection and information in the studied villages. This impeded the process of completing the research. In this regard, to reduce the negative impact of this restriction, interviews and completing questionnaires were conducted through the Internet. Practical implications - Activities should be taken through the interaction of non-governmental organizations, governmental and public organizations, and the private sector, removing existing obstacles, and financial and executive constraints for modern rural management in the villages of the Central District. Originality/value: The study is conducted by the mentioned researchers and in accordance with the official rules and procedures, and all dissertations, articles, books, etc. were referred to accordingly. The originality of the present study is in applying the FARAS fuzzy model to the studied villages in the Central District of Karaj County.
۳۲.

سنجش پایداری عرصه های پیراشهری با تأکید بر نقش مدیریت روستایی، مورد: بخش کهریزک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت سکونتگاه های روستایی توسعه پایدار فضاهای پیراشهری کهریزک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش مدیریت روستایی در پایداری روستاهای بخش کهریزک است. جامعه آماری تحقیق روستاهای بخش کهریزک است. روستا هایی که جمعیت بالا دارند و از شورا و دهیار برخوردار هستند به عنوان جامعه آماری این پژوهش تعیین می شوند(14 روستا). کل جمعیت افراد خانوار در روستا های موردمطالعه (5913) نفر است. لذا بر اساس فرمول کوکران تعداد 360 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیده شد. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق کتابخانه ای و میدانی است. سپس جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات لازم مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد. در بخش کتابخانه ای با استفاده از اسناد و آمار و اطلاعات و تجربیات دیگر مناطق روستایی برای تکمیل کردن اطلاعات به سازمان های مربوطه در سطح منطقه مراجعه کرده و درنهایت با بررسی های میدانی و بحث و پرسشنامه و از نرم افزارهای ARC GIS, SPSS و نرم افزار Expert choise ، مدل موریس دیویس استفاده شده است. یافته ها نشان داد که پایداری در ابعاد زیست محیطی و فضایی –کالبدی بیشتر از عدد مطلوبیت 3 ارزیابی شده و در سطح آلفای 000/0 معنادار است. همچنین تحلیل میانگین عددی این گویه ها در محدوده موردمطالعه نشان دهنده تأثیر مثبت در ابعاد زیست محیطی و فضایی –کالبدی بوده، که نسبت به سایر ابعاد در سطح بالاتری قرار دارند. تحلیل ناپارمتریک همبستگی نشان دهنده وجود رابطه مستقیم و معنی دار در سطح آلفای 01/0 میان ابعاد اقتصادی با ابعاد اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی-فضایی است. همچنین بین ابعاد بعد کالبدی-فیزیکی با ابعاد اجتماعی و زیست محیطی نیز رابطه مستقیمی مشاهده می شود. همچنین رتبه-بندی ابعاد پایداری نشان داد که بعد کالبدی-فضایی با وزن به دست آمده (356/0) نسبت به سایر ابعاد در بالاترین سطح و بعد اقتصادی با وزن به دست آمده (174/0) در پایین ترین سطح قرارگرفته است.
۳۳.

بررسی تأثیرات خزش شهری بندر انزلی در پایداری کالبدی –فضایی سکونتگاه های پیراشهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خزش شهری پایداری کالبدی - فضایی شهر انزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۸
طی بیست سال اخیر استان گیلان همواره در کانون اصلی مهاجرپذیری و رشد جمعیت شهرهای بزرگ وکوچک قرار داشته است. شهر بندر انزلی نیز به شدت متأثر از شرایط یاد شده بوده است؛ به طوری که طی دهه های اخیر به طور فزاینده ای به سمت پیرامون خود گسترش یافته است. پدیده خزش در شهر انزلی رو به رشد است و بستر ساز تحولات کالبدی –فضایی در سکونتگاه های پیراشهری شده است. خزش شهری بیشتر در فضاهای پیرامونی گسترش یافته و زمین های اطراف شهر را در خود می بلعد. گسترش فیزیکی شهر بندر انزلی ، سبب الحاق سکونتگاه ها و ادغام آنها شده است. هدف این پژوهش بررسی ابعاد مختلف تاثیرات خزش شهری بندر انزلی در پایداری کالبدی –فضایی سکونتگاه های پیراشهری در ابعاد کالبدی – زیربنایی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی است. نتایج نشان می دهد میان شاخص های خزش شهری و پایداری سکونتگاه های مورد مطالعه با ضریب 638/0 رابطه همبستگی وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل شده نیز نشان می دهد 8/64 از پایداری سکونتگاه های روستایی به وسیله ترکیب خطی چهارشاخص است. ارزش افزوده زمین، بهبود وضعیت اقتصادی، دسترسی مطلوب به خدمات، تنوع در ساختار فضایی، سرزندگی سهم بیشتری را نسبت به سایر زیرمعیارها در پیش بینی متغیر وابسته نسبت به سایر متغیرها دارد و کمترین اثرگذای در زمینه زیست محیطی با زیرمعیارهای تنظیف و پسماندها، آلودگی زیست محیطی و چشم انداز فضای سبز مشاهده می شود. شاخص کالبدی بیشترین تأثیر را بر پایداری سکونتگاه های پیراشهری مورد مطالعه داشته اند و شاخص زیست محیطی با ضریب 352/0 کمترین تأثیر را در پایداری داشته است.
۳۴.

تحلیل محدودیت های ایمنی و مکان یابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: خدمات ایمنی مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی ایمنی شهری رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۵۴
خدمات رسانی مطمئن توسط ایستگاه ها مستلزم استقرار در مکان های مناسب است که بتوانند بدون مواجهه با موانع شهری به امداد و ارائه خدمات ایمنی اقدام نماید. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضع موجود خدمات ایمنی و امداد و نجات در شهر رشت، به دنبال ارائه مکان های بهینه ایستگاه های آتش نشانی در شهر رشت به منظور رفع نیازها و نواقص خدمات ایمنی است.روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و داده های مورد نیاز علاوه بر مستندات رسمی، از بررسی های میدانی و داده های محلی فراهم شده است. جامعه آماری پژوهش، محدوده جغرافیایی خدمات شهری شهر رشت است و بنا بر سرشماری رسمی کشور در سال 1390 بالغ بر 951،639 نفر جمعیت داشته است که از نظر تعداد و توزیع ایستگاه های آتش نشانی با مشکلاتی مواجه است. یافته های تحقیق نشان داد که نخست، خدمات ایمنی ایستگاه های آتش نشانی وضع موجود، قادر به پوشش مناسب همه مناطق شهر رشت نیست. سپس، عوامل میزان جمعیت، فاصله از ایستگاه های آتش نشانی، فاصله از معابر اصلی، اراضی بایر، فاصله از مراکز اضطراری در تعیین مکان پایگاه های آتش نشانی و نیز در تحلیل وضع موجود این ایستگاه ها مؤثر بوده است. در نهایت بر اساس وزن دهی معیارها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه های آتش نشانی در سه اولویت مشخص گردید.
۳۵.

توسعه پایدار، در گرو رعایت قوانین مهندسی جغرافیایی فضا، مورد: روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظام خدمات رسانی مهندسی جغرافیایی فضا روستاهای گردشگر پذیر توسعه یافتگی شهرستان رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۰
عدم توازن توزیع امکانات و زیرساخت ها در روستاهای گردشگرپذیر، ناتوانی جذب و بی توجهی گردشگران را به این نواحی به دنبال خواهد داشت. بی توجهی به امکانات و زیرساخت ها در روستاهای گردشگرپذیر علاوه بر تمام زیان های آن، ناپایداری اقتصادی این نواحی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین برای رسیدن به توسعه اقتصادی از طریق گردشگری لزوم توجه به شاخص های توسعه و نواحی روستایی کمتر برخوردار ضروری است. از این رو، پژوهش حاضر باهدف تحلیل نظام توزیع شاخص های توسعه یافتگی در روستاهای گردشگرپذیر ناحیه رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، کیفی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را روستاهای گردشگرپذیر (30 روستا) شهرستان رضوانشهر تشکیل می دهد. در این مطالعه توسعه یافتگی روستاهای گردشگرپذیر با 7 شاخص کلی با بهره گیری از تکنیک تاپسیس و تحلیل خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخص ها از ماتریس روش تاپسیس استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از Excel و Spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، درجه توسعه یافتگی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای پونل (0.8314) برخوردارترین و روستای زندانه(0.0952) کمتربرخوردارترین روستای مورد مطالعه به لحاظ شاخص های توسعه ای محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که 5 روستا(16 درصد) در وضعیت برخوردار، 15 روستا(50 درصد) در وضعیت نیمه برخوردار و 10 روستا(34 درصد) در وضعیت برخوداری کم از لحاظ شاخص های توسعه قرار دارند. بنابراین، لازم است در سیاست گذاری های توسعه ای به قوانین مهندسی جغرافیایی فضا توجه لازم مبذول گردد.
۳۶.

اکوتوریسم و پایداری محیط زیست روستایی در شهرستان رودبار(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۵
اکوتوریسم پاسخگوی نیازهای فعلی زیست بوم ها است و به جای صدمه زدن به محیط زیست، به حفظ و بسط فرصت هایی برای تداوم حیات آن ها در آینده کمک می کند. انگیزه اصلی در اکوتوریسم پایدار، سفر به طبیعت و بازدید از جذابیت های طبیعی ناحیه ای خاص ازجمله ویژگی های کالبدی و فرهنگ بومی آن است. هدف پژوهش حاضر واکاوی اثرات اکوتوریسم بر پایداری زیست محیطی نواحی روستایی شهرستان رودبار است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، پرسشنامه و نظرسنجی از صاحب نظران و مسئولین و مشاهدات میدانی صورت گرفته است. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای ArcGIS و Spss و آزمون ANOVA و روش مدل سنجش پایداری پرسکات آلن استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد میزان درجه سطح پایداری زیست محیطی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای شیرکوه با میزان پایداری 723/0 (سطح خوب) در بالاترین سطح پایداری در بین روستاهای مورد مطالعه دارد. روستاهای حلیمه جان با 689/0 و شهربیجار نیز با 687/0 در جایگاه های بعدی قرارگرفته اند. روستای کلشتر با 182/0 بدترین سطح پایداری را داشته و در وضعیت ناپایدار قرار دارد. همچنین نتایج آزمون آنووا در شاخص های زیست محیطی نشان داد که روستاهای شیرکوه، حلیمه جان و شهربیجار، با توجه به بررسی نتایج داده های بدست آمده و نظرات متخصصان رتبه های اول تا سوم قرارگرفته و از میانگین سطح پایداری مطلوبی برخوردار هستند. روستای کلشتر نیز در پایین ترین رتبه قرار دارد. در نهایت می توان گفت اکوتوریسم در محدوده مورد مطالعه قابلیت این را دارد که بنیان توسعه گردشگری سبز در فضاهای روستایی بنا نهد.
۳۷.

واکاوی ظرفیت های مغفول مانده گردشگری عشایری در ناحیه رضوانشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظرفیت های مغفول گردشگری عشایر ناحیه رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۷
مقدمه: ترکیب اجتماعی جامعه ایران را سه جمعیت متمایز شهری، روستایی و عشایری تشکیل می دهد. با توجه به این مهم که ایران با سابقه کهن دارای قومیت های متفاوت است، در این راستا دارای بستر بسیار مناسبی برای برنامه ریزی انواع گردشگری است و با توجه به اینکه از معدود کشورهایی است که کوچ همچون گذشته در آن جریان دارد و هنوز عشایر ایران سنت های خویش را برپا می دارند، می تواند محمل مناسبی برای گردشگری عشایری باشد، در این میان قلمرو عشایری با جاذبه های طبیعی، منابع و پتانسیل های سنتی، فرهنگی و زیست محیطی، فرصت بزرگی در توسعه گردشگری عشایری، در ایران به شمار می رود. هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر، بررسی و واکاوی ظرفیت های مغفول گردشگری عشایری ناحیه رضوانشهر می باشد. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی و کمی می باشد، و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تئوری زمینه ای و مدل های FBMW, FARAS))، استفاده شد. همچنین جامعه آماری در پژوهش حاضر، شامل خبرگان گردشگری، عشایری و روستایی می باشند که بر اساس نمونه گیری هدفمند تعداد (45)، نفر تعیین شدند.. قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرستان رضوانشهر، در شمال غربی ایران بین سواحل دریای خزر و رشته کوه های تالش قرار دارد و از دو بخش جلگه ای و کوهستانی تشکیل شده است. این شهرستان از شمال به دریای خزر و شهرستان تالش، از غرب به شهرستان خلخال، و از جنوب به شهرستان های صومعه سرا و ماسال و در نهایت از شرق با شهرستان بندرانزلی مرز مشترک دارد. یافته ها و بحث: یافته ها نشان می دهد که اقدامات لازم برای توسعه گردشگری عشایر، محصولات و تولیدات منحصر به فرد از سوی عشایر، فرهنگ ملموس و ناملموس عشایر، نیروی متخصص و بومی در بین عشایر برای توسعه گردشگری در رضوانشهر، از دیدگاه متخصصان مورد شناسایی قرار گرفته شد، در نهایت نتایج مدل های فازی نشان داد، بین مقولات مطرح شده، محصولات و تولیدات منحصر بفرد از سوی عشایر با وزن نهایی 350/0، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص داده اند. نتایج: شناسایی ظرفیت های مغفول مانده گردشگری عشایری، بخشی از بازار گردشگری و منبعی برای اشتغال و درآمد است و راهبردی برای حفظ محیط زیست و فرهنگ سنتی عشایر و منبعی مکمل و متنوع ساز در اقتصاد عشایر و در نتیجه سیاستی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی جوامع عشایری ناحیه رضوانشهر قلمداد می شود.
۳۸.

تحلیل الگوی مکانی- فضایی توسعه کشاورزی در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل مکانی - فضایی کشاورزی پایدار توسعه روستایی سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۳
افزایش جمعیت، همه کشورها از جمله ایران را در حوزه امنیت ملی با بحث تعیین کننده امنیت غذایی روبه رو می کند. سیاست های مذکور با روستا، کشاورزی و توسعه روستایی در ارتباط است. عدم توجه به کشاورزی علاوه بر تمام زیان های آن، ناپایداری نواحی روستایی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین برای رسیدن به توسعه پایدار لزوم توجه به مکان های مستعد و سکونتگاه های روستایی کمتر توسعه یافته ضروری است. از این رو تحقیق حاضر با هدف تحلیل مکانی- فضایی توسعه کشاورزی در سکونتگاه های روستایی دهستان گیل دولاب شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای دهستان گیل دولاب (20 روستا) در شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه توسعه کشاورزی سکونتگاه های روستایی با 6 شاخص کلی در 20 شاخص جزیی با بهره گیری از مدل ویکور و تحلیل خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخص ها از روش آنتروپی شانون استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از Excel و SPSS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، درجه پایداری توسعه کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای گیل چالان (0.048) توسعه یافته ترین و روستای بالا محله سیاه بلاش (0.988) توسعه نیافته ترین روستای دهستان به لحاظ شاخص های توسعه کشاورزی محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که 3 روستا (15درصد) در وضعیت توسعه یافته، 13 روستا (65 درصد) در وضعیت در حال توسعه و 4 روستا (20 درصد) در وضعیت توسعه نیافته از لحاظ شاخص های توسعه کشاورزی قرار دارند. بنابراین با توجه به وضعیت فعلی، مدیران و برنامه ریزان باید سیاست گذاری های خود را در راستای بهبود شاخص های توسعه کشاورزی منطقه، معطوف کنند.
۳۹.

واکاوی نقش مولفه امنیت بر مدت زمان اقامت گردشگران در استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت مدت زمان اقامت گردشگر استان چهارمحال و بختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۶۳
امنیت یکی از شاخص های مهم در راستای توسعه صنعت گردشگری است. این شاخص بر متغیرهای مختلفی می تواند تاثیرگذار باشد که از مهمترین آنها، متغیر مدت زمان اقامت گردشگران است. مدت زمان اقامت گردشگران، نقش اساسی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق گردشگری ایفاء می نماید. هدف این تحقیق بررسی نقش و تاثیرات شاخص امنیت از جنبه های مختلف بر مدت زمان اقامت گردشگران در استان چهارمحال و بختیاری است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده ها از طریق روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسش نامه بوده است. روایی پرسش نامه انجام و پایایی نیز با آلفای کرونباخ بیشتر از 70/0 تایید شد. جامعه آماری تحقیق را گردشگران حاضر در شش منطقه شامل شهر چلگرد و روستاهای دیمه، شیخ علیخان، سرآقاسید، بنواستکی و قلعه تبرک تشکیل داده اند که آماری در زمینه تعداد آنها در دسترس نبوده است. حجم نمونه 250 گردشگر تعیین شد. نتیجه نشان داد که 17 عامل بر مدت زمان اقامت گردشگران در سطح معناداری کمتر از 05/0 تاثیرگذار هستند. بیشترین تاثیرگذاری مربوط به عامل قیمت و هزینه خدمات با میانگین 99/3 و سپس عامل وجود اقامتگاه با میانگین 89/3 است. نتیجه آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که سه شاخص امنیت اجتماعی-فرهنگی، امنیت اقتصادی و شاخص امنیتی اقامتگاه های گردشگری، در سطح کمتر از 05/0 بر مدت زمان اقامت گردشگران نقش دارد. همچنین نتیجه رگرسیون نیز از تاثیرگذاری شاخص امنیت اقتصادی 32 درصد، شاخص امنیت اجتماعی و فرهنگی 25 درصد و شاخص امنیت اقامتگاه های گردشگری 21 درصد بر متغیر مدت زمان اقامت گردشگران اشاره دارد. سنجش وضعیت مولفه امنیت در مناطق گردشگری نیز با سطح معناداری کمتر از 05/0 و میانگین 29/3 تایید می نماید که وضعیت مولفه امنیت متوسط ارزیابی شده است.
۴۰.

تحلیل اثرات اقتصادی طرح های یکپارچه سازی اراضی شالیزاری در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۳۸
در شهرستان رضوانشهر حدود 10هزار هکتار اراضی شالیزاری وجود دارد که اغلب به صورت قطعات پراکنده و در اندازه های مختلف مورد بهره برداری قرار می گیرند. این پراکندگی، استفاده از دستاوردهای علمی، فنی و تکنولوژی، سرمایه گذاری در بخش تحقیقات، ارتباطات و نهاده های کشاورزی را مشکل و گاهی غیرممکن می سازد. که در این بین یکپارچه سازی اراضی شالیزاری از جمله راهکارهایی است که می تواند تا حد زیادی این چالش را مرتفع سازد و نقش کلیدی در افزایش تولیدات کشاورزی و توسعه اقتصادی مناطق روستایی داشته باشد. هدف از این تحقیق، شناخت اثرات اقتصادی طرح های یکپارچه سازی اراضی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، روستاهای بخش مرکزی(29روستا) در شهرستان رضوانشهر است. جهت تعیین تعداد خانوارهای نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که بر اساس آن، تعداد نمونه ها 225، تعیین شد و پس از سنجش روایی(نظرات خبرگانی از اعضای هیئت علمی ) و پایایی ( ضریب آلفای 0.862) پرسشنامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه تکمیل شد. به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز جهت سنجش متغیرهای مورد تحقیق، از روش های پیمایشی و اسنادی بهره گرفته شده و برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده ها، از آزمون های آماری نظیر آزمونt همبسته و خی دو استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که با اطمینان 95 درصد طرح یکپارچه سازی اراضی شالیزاری موجب بهبود اقتصاد روستایی شده است، همچنین انجام طرح یکپارچه سازی اراضی شالیزاری در سکونتگاه های روستایی موجب کاهش تعداد قطعات اراضی، افزایش راندمان تولید، افزایش استفاده از ماشین آلات، کاهش مصرف آب، افزایش ارزش زمین و کاهش هزینه و افزایش درآمد گردیده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان