مجتبی ابراهیمی

تمرکز شدید و عدم تعادل از جمله ویژگی های کشورهای جهان سوم است ، بطوری که این موضوع ممکن است زمینه هایی برای ایجاد تفرقه و فروپاشی کشورها را نیز فراهم نماید. شناخت نابرابری و عدم تعادل در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف( کشور، استان، شهرستان) ، پی بردن به اختلافات و تفاوت های موجود، سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها، از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق جغرافیایی به شمار می آید. با توجه به اینکه عدالت اجتماعی از مفاهیم بنیادین توسعه پایدار بوده، و در تبیین مفهوم عدالت اجتماعی بررسی وشناخت مناطق مختلف از نظر امکانات مختلف اجتماعی، اقتصادی،بهداشتی و.. . ضرورت پیدا می کند، لذا نوشتار حاضر با هدف شناخت وضعیت برخورداری شهرستان های استان گلستان و شناخت میزان نابرابری موجود از امکانات اجتماعی،زیربنایی،درمانی-بهداشتی،جمعیتی، به رشته تحریر درآمده است. در این تحقیق برای سنجش درجه برخورداری و نابرابری بین مناطق جغرافیایی و رتبه بندی نابرابری ها در منطقه مورد مطالعه از روش های مدل تحلیل عاملی و نحلیل فضایی (GIS) استفاده شده است. جهت ترکیب شاخص ها در محیط (GIS)، با استفاده از روش خطی ساده مقادیر بدست آمده از تحلیل عاملی بی بعد (استانداردسازی) شده است. یافته های تحقیق حاکی از عدم تعادل و نابرابری های فضایی و نیز شکاف عمیق بین شهرستان های استان به ویژه شهرستان گرگان می باشد. شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان، محل تمرکز فعالیت های اقتصادی – اجتماعی بوده ،که این امر اختلاف عمیق این شهرستان با شهرستان های دیگر استان را موجب شده است.

نابهنجاری ها در قالب های مختلفی مانند سرقت، اعتیاد، فرار از خانه، فحشاو... که ناشی از طلاق، اختلافات والدین، ستیز خانوادگی و غیرهاند در جامعه ظهور پیدا می کنند. یکی از این نابهنجاری ها گرایش به تخریب اموال عمومی و به عبارتی رفتارهای وندالیستی می باشد. وقوع بیش از حد رفتارهای وندالیستی در محیط های شهری نه فقط با اصول مسلم نظم اجتماعی تعارضدارد بلکه همراه خود اثرات منفی سنگین روحی و مالی را برای شهروندان به همراه دارد. در این پژوهش به بررسی ارتباط بین کیفیت محیط شهری و رفتارهای وندالیستی در شهر مشهد پرداخته شدهاست. بدین منظور پس از شناسایی عوامل مؤثر بر رفتارهای وندالیستی و کیفیت محیط های شهری با استفاده از مطالعاتکتابخانه ایداده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه از سطح مناطق مورد مطالعه جمعآوریگردید. سپس با استفاده از محیط نرمافزاری SPSS و آزمون های آماری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج پژوهش نشانداد که مناطق مورد مطالعه دارای سطوح متفاوتی از نظر کیفیت محیط و بروز رفتارهای وندالیستی هستند. به طوریکه منطقه 11 دارای بالاترین کیفیت محیط شهری و کمترین رفتارهای وندالیستی و منطقه 4 به علت پایینبودن کیفیت محیطی دارای بیشترین میزان رفتارهای وندالیستی است. همچنین، نتایج پژوهش نشانداد که علاوهبر وجود رابطه منفی و معنادار بین سن و تحصیلات و میزان بروز رفتارهای وندالیستی رابطه معکوسی بین میزان بروز رفتارهای وندالیستی و کیفیت محیط شهری وجوددارد بدین معنی که هرچه میزان کیفیت محیط شهری بالاترباشد میزان بروز رفتارهای وندالیستی پایینتر می باشد.

در 25 مارس 2015 ائتلافی متشکل از برخی دولت های عربی به رهبری عربستان سعودی، حملات هوایی خود را با نام عملیات توفان قاطعیت علیه یمن آغاز کردند. سعودی ها و ائتلاف تحت رهبری آنها به اهداف غیر نظامی در یمن حمله و ده ها هزار غیرنظامی از جمله کودکان و زنان را کشته و زخمی کرده اند؛ ممانعت از ارسال کمکهای بشردوستانه صلیب سرخ جهانی، حمله به زیرساخت های غیر نظامی و همچنین استفاده از سلاحهای ممنوعه علیه مردم یمن از جمله اقدام های در حال وقوع در این کشور می باشد. در نوشتار پیش رو به روش توصیفی – تحلیلی با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، مداخله نظامی در یمن از منظر حقوق بین الملل و با واکاوی نقض احتمالی اصول حقوق منع توسل به زور، نقض حقوق بشردوستانه و ارتکاب جنایات ذاتاً بین المللی در یمن همچون جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت، بررسی می شود. همچنین مسئولیت بین المللی مرتکبین و حامیان شان، علاوه بر مسئولیت کیفری عاملان و مباشران آن مطرح و راهکارهای رسانه ای توصیه میگردد.

زمینه و هدف: مطالعات نشان می دهند که افراد با آسیب شنوایی، دارای اختلالات اضطرابی از جمله هراس اجتماعی می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی در درمان هراس اجتماعی افراد آسیب دیده شنوایی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه شاهد و پیگیری بود. از میان کلیه دانش آموزان آسیب دیده شنوایی 8 تا 18 ساله شهر اراک، 22 نفر که در پرسش نامه هراس و اضطراب اجتماعی Turner نمرات بالایی را به دست آوردند، انتخاب شدند و پس از همتاسازی، بر حسب هوش و سن به صورت تصادفی در دو گروه شاهد و آزمایش قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت دو ماه، 2 جلسه در هفته، آموزش دیدند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های Independent t و تحلیل کوواریانس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: گروه آزمایش عملکرد بهتری در پس آزمون و همچنین، در موقعیت پیگیری (001/0 > P) نسبت به گروه شاهد داشت. بر اساس یافته ها، آموزش مهارت ها تأثیر قابل ملاحظه ای بر کاهش هراس اجتماعی این افراد داشت. نتیجه گیری: با استناد به یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های اجتماعی می تواند به عنوان یک روش مداخله ای، در کاهش هراس اجتماعی افراد آسیب دیده شنوایی مورد استفاده قرار گیرد.

قطع کنندگان پخش ماهواره ای برخی از شبکه های جمهوری اسلامی ایران، با عناوین ادعایی همچون اقدامات متقابل، اقتضائات تحریم های شورای امنیت و اتحادیه اروپا و نقض حقوق بشر توسط ایران تلاش دارند عمل خود را از لحاظ حقوقی مشروع جلوه دهند. تحریم شبکه های تلویزیونی ایران که خارج از رویه قطعنامه های سازمان ملل و به طور چندجانبه و یا یکجانبه، اعمال گردیده است منجر به نقض برخی اصول حقوق بین الملل همچون اصل آزادی اطلاعات و حق بر دریافت اطلاعات و حقوق معاهدات است. علاوه بر این، اقدام تعدادی از شرکت های ماهواره ای در برخی از مقاطع، در تحریم رسانه ای ایران بدون استناد معتبر به نقض شرایط پخش محتوای برنامه ها، نقض اصول «آزادی مشروط پخش برنامه های ماهواره ای» و «ممنوعیت انحصار در پخش برنامه های ماهواره ای» محسوب می شود. ضمن اینکه، این تحریم ها مغایر دکترین تحریم هوشمند هستند؛ طبق این دکترین، تحریم ها باید نهاد متخلف را که قاعدتاً نهادی دولتی است، هدف قرار دهند. نقض اصول حقوق بین الملل و تعهدات بین المللی در این خصوص، موجبات مسئولیت بین المللی دولت ها و تحریم کنندگان رسانه ای را فراهم می آورد و دولت جمهوری اسلامی ایران را نیز مجاز به اقدام متقابل و شکایت به مراجع قضایی بین المللی می کند.

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی برای مدیریت غیرمتمرکز در آموزش وپرورش در سال تحصیلی 1397-98 انجام پذیرفت. این پژوهش ازنظر روش گرداوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود و ازنظر روش رویکرد پژوهش کیفی و به شیوه نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه پژوهش حاضر کلیه کارکنان آموزش وپرورش منطقه 18 آموزش وپرورش شهر تهران بودند که ازاین بین 23 نفر از افراد صاحب تجربه در زمینه موضوع مطالعه (متخصص در مدیریت آموزشی از دو حوزه آموزش وپرورش و آموزش عالی) به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و در فرایند مصاحبه های پژوهش که به صورت نیمه ساختاریافته و عمیق انجام شد، مشارکت داده شدند. پایایی مصاحبه ها با استفاده از دو بار ارائه به متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. داده های گردآوری شده مورد تحلیل مضامین قرار گرفتند و بر اساس نظام کدگذاری باز، گزینشی و محوری در روش نظریه پردازی داده بنیاد (مطابق با رویکرد اشتراوس و کوبین) تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها مدل مفهومی نهایی پژوهش نشان داد که عوامل شناسایی شده حاصل از بخش کیفی شامل 1) عوامل تشکیل دهنده که دربرگیرنده برنامه ریزی استراتژیک مربیگری و ارزشیابی 2) عوامل اثرگذار که عبارت بودند از فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و صلاحیت حرفه ای و 3) عوامل اثرپذیر که عبارت بودند از تغییرپذیری، یادگیری مستمر سازمانی و اشتیاق شغلی. همچنین یافته ها حاصل از گراندد تئوری نشان داد که از میان 147 شاخص (گویه) موجود، 33 مؤلفه اصلی قابل شناسایی بودند بر اساس ادبیات، پیشینه و نظریه های موجود این ابعاد و مؤلفه ها نام گذاری شده اند. نتایج این یافته ها نشان می دهد که با اعمال مدیریت غیرمتمرکز، می توان به توسعه و بهسازی سازمان آموزش وپرورش امید داشت و از طرف دیگر، همه افراد ذینفع آموزش وپرورش یاد می گیرند که مسئول یادگیری خود باشند. این موضوع، انجام مدیریت غیرمتمرکز را تسریع و تسهیل می کند و علاوه بر ایجاد انگیزه، به اشتیاق نسبت به کار کمک می کند.

یکی از مراکز آموزشی زبان فارسی به غیر فارسی زبانان که به تدوین کتب آموزشی پرداخته مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی وابسته به جامعه المصطفی است. مجموعه کتابهای این مرکز در قالب شش جلد به زبان آموزان ارائه می شود. جلد سوم این کتاب یکی از مهمترین کتابهای این مجموعه است که به کتاب افعال معروف می باشد. این کتاب در بیست درس، روش ساخت و کاربرد افعال پربسامد را آموزش داده است. هر درس از پنج بخش متن درس، سؤالات مربوط به متن، واژه های جدید، واژه های مخالف و نکات دستوری تشکیل شده است. جدا از خوبی های این کتاب که غیر قابل انکار است، اشکالاتی نیز به این کتاب وارد است. این مقاله می کوشد این اشکالات را بررسی و تحلیل کند. اشکالات را می توان در دو بخش دستوری و غیر دستوری بیان کرد. از مهمترین اشکالات دستوری می توان به تالی فاسد داشتن و عدم جامعیت برخی از نکات دستوری، عدم رعایت سادگی در تبیین برخی از نکات و درحاشیه بودن مطالب اصلی اشاره کرد. مهمترین اشکالات غیر دستوری نیز عبارتند از طرح سؤالات نامناسب، تبیین نادرست یا ناقص واژه های جدید و مخالف.

  یکی از ابزارهای مؤثر در آموزش زبان دوم، فیلم و نمایش آن برای زبان آموزان است. رسیدن به برخی از اهداف آموزشی، بدون بهره گیری از فیلم، بسیار مشکل است یا نیاز به زمانی طولانی تر دارد. این پژوهش می کوشد تا اهداف و تأثیر نمایش فیلم های آموزشی در آموزش زبان دوم، ابزار و روش های اجرایی آن را بیان کند. اهداف نمایش فیلم را می توان به دو بخش نخستین (اصلی) و فرعی (ضمنی) تقسیم کرد. شکسته شدن قفل شنیداری زبان آموز (درست و سریع شنیدن) و تلفظ درست و کاربرد حرفه ای واژگان و جمله ها (خوب گفتن) اهداف اصلی نمایش فیلم است. از اهداف فرعی این امر نیز می توان به تثبیت آموخته های پیشین، آشنایی با زبان گفتار، آشنایی با اصطلاحات و واژه های جدید، آموزش محتوا، انتقال فرهنگ و آموزه های اخلاقی، ایجاد انگیزه برای یادگیری درس جدید، بالابردن قدرت ضبط و نوشتار و خودآزمایی پیشرفته اشاره کرد. هر وسیله ای (سخت افزاری یا نرم افزاری) که بتوان با آن فیلم های گوناگون را با تصویر و صوت مطلوب در اختیار زبان آموز قرار داد، ابزاری آزمایشگاهی است که در قالب هشت روش اجرایی به کار برده می شوند.

آزمون های زبانی، اهداف گوناگونی را دنبال می کنند. میزان موفقیت زبان آموزان و روش های آموزشی غالبا به کمک آزمون های گوناگون در طول دوره آموزش زبان و آزمون های بعد از پایان دوره صورت می پذیرد. مراکز آموزش زبان جامعه المصطفی دورۀ آموزشی زبان فارسی خود را در قالب شش کتاب و هر کتاب در متوسط زمانی یک ماه درسی برگزار می کنند و ارزیابی های آموزشی مختلفی را نسبت به مهارت های گوناگون انجام می دهند. یکی از آزمون هایی که بر اساس برخی روش ها برای سنجش موفقیت در مهارت های زبانی انجام می شود، نوشتۀ پایانی است که مرکز آموزش زبان و معارف المصطفی پس از اتمام دوره آموزشی خود، آن را برگزار می کند. در این نوشته به بررسی اشکالات و ایرادات این آزمون می پردازیم. بررسی ها نشان می دهد که اشکالات متعددی به این آزمون وارد است که مهمترین آنها عدم جامعیت آزمون در سنجش میزان مهارت های چهارگانه، عدم تطبیق شکل ساختاری نوشته با اهداف آن، روش ناصحیح برگزاری آزمون و سرفصل های غیر مرتبط با مهارت های چهارگانه می باشد.

روش ارائه محتوا نقش مهمی را در موفقیت نظام آموزشی ایفا می کند. معمولا به دست آوردن نتیجه مطلوب در کمترین زمان و با بهینه ترین هزینه و با بهترین روش، سه شاخصه منطقی آموزشگاه های زبان برای آموزش زبان است. استفاده از روش های آموزشی پیشرفته در دنیا یکی از نکات مهمی است که هر روند آموزشی را می تواند در زمان و کیفیت سرعت ببخشد؛ البته لازمه این امر تدوین متون و محتواهای آموزشی متناسب با ساختار اجرایی این روش هاست. در این مقاله بر آنیم که روش آموزشی کتاب چهارم مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی جامعه المصطفی(ص) قم و تطبیق آن با روش های قدیمی و جدید را بررسی کنیم. بررسی ها نشان می دهد که محتوای روش تدریس این کتاب  از جهت اصول روشی، با شیوه های پیشرفته آموزشی که رویکردی ارتباطی دارند هم خوانی نداشته و بیشتر براساس اصول و فنون روش های قدیمی تر مانند دستور ترجمه نگاشته و تدریس می شود. در تدریس براساس این روش، درصدی از نتیجه به تقویت مهارت خواندن می انجامد و پیشرفت خاصی در مهارتهای سه گانه دیگر دیده نمی شود. البته تقویت در سه مهارت دیگر بیشتر به وسیله  حضور زبان آموز در محیط و همچنین تمرین روزانه در کلاس های شفاهی صورت می گیرد، ولی به هر حال این  جبران کاستی به وسیله محتوایی غیر از کتاب آموزشی صورت می پذیرد و نقص کتاب آموزشی را جبران نمی کند.

هدف پژوهش حاضر، رواسازی پرسشنامه معلم به عنوان بافت اجتماعی در معلمان شهرستان نور و چمستان بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه تمامی معلّمان دوره متوسطه اول و دوم مدارس دولتی شهرستان نور و چمستان در سال تحصیلی 99-1398 بودند. حجم نمونه، شامل 240 معلم (123 مرد و 117 زن) بود که به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند و همه آن ها، پرسشنامه معلم به عنوان بافت اجتماعی را تکمیل کردند. برای بررسی سؤالات پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته های پژوهش، نشان داد پرسشنامه از سه عامل درگیری، ساختار و حمایت خودمختاری اشباع شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل ها و کل پرسشنامه در تمام شرکت کنندگان از نظر روان سنجی، مطلوب بوده و دامنه بیشتر همبستگی های مجموعه گویه ها مطلوب بود. همچنین، معناداری شاخص های برازندگی در تحلیل عاملی تأییدی، مدل سه عاملی استخراج شده را تأیید کرد. تحلیل پایایی، روایی همگرا و تشخیصی عامل های پرسشنامه نشان داد که سؤالات در سنجش عامل ها از دقت کافی برخوردارند. در نتیجه، نسخه فارسی پرسشنامه معلم به عنوان بافت اجتماعی در جامعه معلمان از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری معتبر برای سنجش رفتار معلمان در کلاس درس به کار رود.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی حمایت خودمختاری معلّمان برا ساس عوامل استرس زای شغلی با میانجی گری راهبرد های مقابله ای بود. روش پژوهش توصیفی و طرح پژوهش، همبستگی و از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل همه معلّمان متوسطه اول و دوم مدارس دولتی شهرستان نور و چمستان درسال تحصیلی 99-98 به تعداد 636 نفر بود که براساس فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 240 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه معلم به عنوان متن اجتماعی ولبورن و همکاران (1992)، پرسشنامه عوامل استرس زای شغلی اترو- لوپس و همکاران (2006) و پرسشنامه راهبردهای مقابله ای کارور (1997) استفاده شد. تمام تحلیل ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عوامل استرس زای شغلی بر راهبردهای مقابله ای و حمایت خودمختاری اثر مستقیم دارد. راهبردهای مقابله ای بر حمایت خودمختاری اثر مستقیم دارد. همچنین، عوامل استرس زای شغلی به صورت غیرمستقیم و از طریق راهبردهای مقابله ای بر حمایت خودمختاری تأثیر می گذارد. نتایج این پژوهش از نقش میانجی راهبردهای مقابله ای در روابط بین عوامل استرس زای شغلی با حمایت خودمختاری معلّمان حمایت کرد.

هدف: پژوهش حاضر میزان گرایش به توزیع اینترنتی کتاب از سوی ناشران عمومی استان تهران با توجه به موانع و مشکلات پیش رو از طریق راهکار توزیع مناسب  و مطمئن کتاب در محیط اینترنتی را بررسی می کند. روش پژوهش: روش این پژوهش پیمایش تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه ناشران عمومی شرکت کننده در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1392 است، که تعداد آنها بالغ بر تقریباً 1500 ناشر عمومی است و به صورت تصادفی ساده بین 150 ناشر عمومی شرکت کننده توزیع شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه سازمان یافته است. یافته ها: دراین مطالعه از زوایای مختلف به بررسی توزیع اینترنتی کتاب با دو دیدگاه اصلی پرداخته شده است: 1. بررسی شاخص های «عرضه اینترنتی کتاب» از سوی ناشران با محوریت عوامل (اقتصادی، فرهنگی و دولتی). یافته ها نشان می دهد از بین شاخص های مؤثر در عرضه اینترنتی کتاب، 73% از ناشران عمومی استان تهران معتقدند که اولین و مهم ترین معیار در عرضه اینترنتی کتاب، حمایت های دولت شامل حمایت های نظارتی، ترویجی  و مالی است. همچنین دومین شاخص مهم در این مقوله، عوامل اقتصادی با میانگین 68% و پس از آن عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با میانگین 66% است. 2. شاخص های «تقاضا و خرید کتاب از اینترنت» از سوی مردم و نهادهای مختلف. یافته ها نشان می دهد از دید ناشران، مهم ترین عامل در این بخش عوامل اقتصادی با میانگین 51% و عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با میانگین 45% و عوامل دولتی با میانگین 29% در تقاضا و خرید کتاب از طریق اینترنت دخیل بوده اند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میزان گرایش ناشران به توزیع اینترنتی کتاب با توجه به مشکلات و موانع موجود در شرایط مطلوبی قرار ندارد. اما نتایج حاصل از نظرسنجی می تواند صنعت نشر کشور را در راستای ارتقای این رویکرد یاری رساند.