محمد نادری

إنّ الروایه باعتبارها نمطاً سردیاً یعتمد على تقنیات متنوعه فی الکتابه، تتمتع بکامل القدره على التحلیل وذلک على ضوء النظریات التی تحدّثت عن عناصرها وکیفیه توظیفها. من هذا المنطلق، عمل جینیت على إکمال إجراءات النقاد البارزین فی بیان وظائف الزمن الروائی وقدّم نموذجاً بنیویاً متمیزاً یمکن أن یکون -إلى جانب عنصر المکان- أرضیه خصبه للدراسه والبحث. تتطرق هذه الدراسه عن طریق المنهج النقدی اللغوی الجینیتی إلى دراسه بنیه الزمن فی روایه "اسکندرونه" لفضل مخدر. إنّ الروائی اجتهد من خلال اعتماده على أسلوب الحوار بین الراوی-البطل والشخصیات الفرعیه، أن ینظّم النصّ الروائی بناء على معدّل السرعه المعیاریه التی نادى بها جیرار جینیت. ومن خلال توسّله إلى الماضی، یقیم نوعاً من التوازن المطلوب بین ذکره للأحداث والأبطال الثانویین فی الزمن الضائع. مع ذلک، لم یختصر الکاتب على اعتماد بنیه جینیت الزمنیه؛ وقد وظّف أحیاناً أسلوبی الحذف والتلخیص؛ لکی یمنح روایته سرعه أکبر أو یعتمد على أنواع الوقفات للحدّ من سرعه الزمن فی الروایه ویقودها إلى السرعه السلبیه. وقد تبیّن لنا من خلال نتائج البحث بأنّ "فضل مخدر" اتخذ أقصى درجات الزمنیه فی روایته "اسکندرونه" على ضوء نموذج جینیت. وإنّ الروایه تتمتع بنوع من النظم والترتیب الزمنی الذی قام به الراوی-البطل؛ لیس هذا فحسب، بل یعانی الراوی نفسه أیضاً بالتشویش الزمنی الّذی ینتهی به المطاف إلى الزمن الماضی. مع ذلک، فإنّ قمه إبداع الروایه تتمثّل فی النظره المتمیزه بالنسبه إلى المستقبل؛ وهی نظره أودعها الروائی فی النهایه المفتوحه لروایه المقاومه. ویبدو أنّ عقربه الزمن فی "اسکندرونه" تتراوح -على أساس نموذج جینیت- ما بین السرعه المعیاریه والسرعه السلبیه.

آب، نقشی حیاتی و اهمیتی راهبردی در محیط زیست، توسعه اقتصادی پایدار، حیات فرهنگی و اجتماعی، منافع سیاسی و امنیتی و در مجموع قدرت ملی و توسعه پایدار دارد. کمبود آب، رقابت بر سر دستیابی، تصاحب و تسلط بر این عنصر حیاتی به ویژه در شیوه و میزان بهره برداری از منابع آبی مشترک را تشدید کرده است. سدسازی های ترکیه بر دجله و فرات، تأثیرات گسترده ای بر محیط زیست، سلامت، معیشت و امنیت ساکنان منطقه و کشورهای تأثیرپذیر داشته و به مهاجرت، خشک شدن تالاب ها، بیابان زایی و بروز ناآرامی ها منجر شده است. عراق به دلیل محدودیت های ژئوپلیتیکی، آسیب پذیرترین کشور منطقه در بحران آب است. دجله و فرات، اصلی ترین منبع تامین نیازهای آبی این کشور است. ترکیه با برخورداری از موقعیت بالادستی در حوضه آبریز دجله و فرات، 14 سد بر فرات و 8 سد روی دجله ساخته است. هدف پژوهش تبیین تأثیرات سدسازی های ترکیه بر امنیت ملی عراق است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی می کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که سدسازی های ترکیه چه تأثیراتی بر امنیت ملی عراق برجای گذاشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، سدسازی های ترکیه، علاوه بر نابودی بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی و زمین های کشاورزی، زیان های اقتصادی و آسیب های اجتماعی، تالاب های منطقه میان رودان را با خطر نابودی مواجه و به مرکز اصلی شکل گیری و انتقال ریزگرد تبدیل و به معضلات زیست محیطی منطقه و کشورهای تأثیرپذیر، به ویژه عراق منجر شده است؛ این سدسازی ها «تهدید وجودی» عراق است. اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و فیش برداری از اسناد، کتب، مقالات، رسانه ها و منابع الکترونیکی گردآوری شده است.      

با پیشرفت تکنولوژی در جهان، فنون جدیدی در حال تولید و ارائه به عرصه های آموزش و پژوهش است. توسعه همه جانبه ماهواره های تحقیقاتی و نرم افزارهای مختلف، یکی از پیشرفت هایی بوده که توانسته کمک شایانی به تحقیقات جغرافیایی نماید و علاوه بر کاهش هزینه ها، محدوده های وسیع تری را به صورت دقیق و لحظه ای مورد مطالعه و پایش قرار دهد. یکی از این فنون، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی است که در کشور ما مورد توجه فراوان قرار گرفته و توسعه آن به قدری چشم گیر بوده که در کتاب های جغرافیایی مدارس نیز ورود پیدا کرده است. آموزش عملی این فنون در مدارس، می تواند علاوه بر افزایش یادگیری و انگیزه پژوهشی، ذهن خلاق و پویای دانش آموزان را شکوفا نموده و به سمت تحقیق و کسب تجربه سوق دهد. بنابراین نویسندگان در این تحقیق که با روش کتابخانه ای، میدانی و سنجش از دور انجام شده، به معرفی برخی از این فنون شامل بررسی نوسانات پوشش گیاهی و پهنه های آبی طی سال های مختلف، تحلیل گسترش فضای شهری در دهه های گذشته، محاسبه جابجایی تپه های ماسه ای در دوره های زمانی مختلف، محاسبه میزان فرونشست زمین، بازدید میدانی و استفاده از پهپاد برای عکس برداری و سه بُعدی سازی لندفرم ها اقدام کرده اند. لزوم بکارگیری این فنون نیازمند وجود دبیران جغرافیای کار آزموده و متخصص در این زمینه است که بتوانند با دیدگاه سیستمی، روابط متقابل بین عوامل مختلف محیطی را تبیین کرده و به دانش آموزان انتقال دهند. تشکیل کارگروه های تخصصی و آموزشی از قبیل برگزاری دوره های ضمن خدمت و مهارت آموزی توسط گروه های جغرافیای استان ها می تواند در این زمینه مهم و موثر باشد و دبیرانی متخصص و پژوهش محور را برای تربیت و پیشرفت کمّی و کیفی سطح علمی دانش آموزان، راهی مدارس نمایند. بنابراین تجهیز مدارس به سیستم های رایانه ای در رسیدن به آموزش های نرم افزاری بسیار ضروری می باشد.

بایسته بودن بازنوشت کتاب های درسی به فراخوان زمان و همسو نمودن آن با نیازهای روز، آشکار است. با این حال، بازنوشت متون، کاری بس دشوار است. از این رو، طرح تحول در متون درسی حوزه همواره یکی از مباحث چال شبرانگیز بوده و هست. شاید بتوان کتاب صرف ساده به قلم محمدرضا طباطبایی را نخستین مولود این طرح دانست. نویسنده در مقاله پیش رو کوشیده است تا با بازخوانی کتاب مذکور، لغزش ها و کژ یهای آن را در دو بعد ساختاری و محتوایی به تصویر کشد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، تأثیر تصویرسازی ذهنی پتلپ (ثابت و متغیر) بر یادداری و انتقال مهارت پرتاب آزاد بسکتبال بود. برای دستیابی به هدف، به صورت هدفمند 75 نفر با امتیاز تصویرسازی ذهنی 55- 45 و بدون سابقه پرتاب آزاد بسکتبال انتخاب و به صورت تصادفی در پنج گروه 15 نفری قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسش نامه ی توانایی تصویرسازی ذهنی، آزمون پرتاب آزاد بسکتبال . بعد از آموزش اولیه مهارت پرتاب آزاد بسکتبال از تمامی گروه ها پیش آزمون گرفته شد. پروتکل تمرینی، 8 جلسه به مدت 8 روز صورت گرفت. سپس پس آزمون به عمل آمد. آزمون انتقال بلافاصله بعد از آخرین جلسه تمرینی و آزمون یادداری 48 ساعت و یک هفته پس از آخرین جلسه ی تمرینی گرفته شد. داده ها به روش آماری تحلیل واریانس مرکب، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون اثرهای ساده و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شدند. نتایج آزمون ها تفاوت معنی داری را بین تمامی گروه ها در آزمون یادداری و انتقال نشان می دهد. با توجه به یافته های این پژوهش نقش تصویرسازی ذهنی پتلپ متغیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و تأکید بر استفاده از آن در کنار تمرین بدنی متغیر توصیه می شود.

زمینه و هدف: امروزه جرائم مواد مخدر به روش های نو و بسیار متنوعی انجام می گیرد و این مسئله پلیس و مراجع قضایی را در فرآیندکشف جرم و تحصیل دلیل با مشکلات خاصی مواجه کرده و دستگاه عدالت کیفری و مأموران پلیس را بر آن داشته که از روش هایی مانند عملیات تحت پوشش در مقام کشف و اثبات جرم استفاده کنند. با توجه به اینکه قانون درباره مشروعیت چنین اقداماتی سکوت اختیار کرده، هدف این مقاله بررسی جایگاه و ابعاد فقهی عملیات تحت پوشش در جرم یابی جرایم مواد مخدر است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع کیفی است و از نظر شیوه اجرا توصیفی- تحلیلی است و داده ها به شیوه اسنادی و کتابخانه ای از کتاب های فقهی و حقوقی استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که به استناد قواعد فقهی موجود ازجمله قاعده اضطرار، قاعده دفع افسد به فاسد، اص ل ت زاحم و قاع ده الاهم فالاهم، عملیات تحت پوشش در کشف جرایم مواد مخدر از منظر فقهی مجاز تلقی می شود.

جستار حاضر به تحلیل سعادت نزد طوسی می پردازد. در تحلیل سعادت، چیستی، ملاک، مراتب و مؤلّفه های تحقّق خارجی آن بررسی می گردد تا نهایتاً به الگوی طوسی و ترسیم هرم ارزشی مراتب سعادات نزد وی دست یابیم. سعادت از دیدگاه طوسی، لذت همه جانبه و نیل همه جانبه به کمالات است. براساس ذومراتب بودن کمال و لذت، سعادت نیز مراتب می یابد و هرم ارزشی طولی مراتب سعادات قابل تصویر است. سعادت نزد طوسی در نظریه ارسطویی کمال قوای عرضی نفس ناطقه (فضیلت) خلاصه نشده بلکه وی از سعادت قصوی نظریه پردازی می کند که خود شامل بر دیگر مراتب سعادات است. خیرهای خارجی و بدنی، رهایی از رذایل نفس، نیل به فضایل، عدالت (فضیلت قوه عملی)، و علم از مؤلّفه های طولی تحقّق خارجی سعادت است که اهمیت آنها در مدخلیت در تحقّق سعادت یکسان نیست.

زمینه و هدف: دین، فرهنگ و امنیت اجتماعی از مفاهیمی هستند که همواره بین آنها نوعی ارتباط وجود دارد. دین به عنوان ریشه و بنیان فرهنگ در جوامع اسلامی مطرح است. از سوی دیگر امنیت اجتماعی نیز با فرهنگ حاکم در جامعه ارتباط دارد؛ بر این اساس فرهنگ اسلامی به دلیل تکیه بر تعالیم وحیانی، توان تأثیرگذاری فزاینده ای بر امنیت اجتماعی دارد. در این نوشتار با تبیین نقش اساسی و بنیادی دین در فرهنگ، اثربخشی فرهنگ اسلامی در امنیت اجتماعی مورد توجه و مداقه قرار می گیرد. از این رو هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه و تأثیر فرهنگ اسلامی و ابعاد آن بر امنیت اجتماعی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر داده ها، کمّی؛ و از نظر ماهیت و نوع مطالعه پیمایشی مقطعی است.جامعة آماری مورد پژوهش حاضر را استادان هئیت علمی دانشگاه علوم انتظامی تشکیل می دهند که مشغول تدریس در دانشکده ها و مراکز آموزشی این دانشگاه هستند. یافته ها و نتایج: فرضیة اصلی به صورت وجود رابطة معنی داری بین فرهنگ اسلامی و امنیت اجتماعی تعریف شد. با استفاده از نظر استادان یک سری شاخص برای ابعاد کلان فرهنگی، از تعالیم وحیانی احصا شد و روایی آن مورد تأیید قرار گرفت. براساس پیمایش انجام شده، بین فرهنگ اسلامی مبتنی بر وحی و ابعاد کلان فرهنگی و امنیت اجتماعی همبستگی معناداری وجود دارد.

نویسنده در نوشتار حاضر تلاش می کند نگاهی نقدآمیز به کتاب جواهرالبلاغه تألیف احمد هاشمی داشته باشد. وی در راستای این هدف، برخی از لغزش های متنی و محتوایی موجود در مقدمه کتاب را به تصویر می کشد. در پی آن به عنوان نمونه، چند اشکال محتوایی از اصل کتاب را نیز مطرح می نماید.

این پژوهش در راستای تبیین و واکاوی علتهای رخداد پدیده خودزنی در میان کارکنان وظیفه ناجا بر اساس نظریههای جرم شناختی صورت گرفت؛ از این رو سعی شده است با بهره گیری از نظریه علت شناسی جنایی و نظریه پویایی جنایی به تبیین علتهای مؤثر در وقوع این پدیده پرداخته شود. پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر نوع گردآوری داده ها توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان و نخبگان ناجا در موضوع تحقیق است که حجم نمونه مورد نیاز بر اساس فرمول کوکران 214 نفر بود که بصورت تصادفی انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهمحققساختهباطیفپنجگزینهایلیکرت(خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، خیلی کم) بود که در سه محور درون سازمانی و برون سازمانی مؤثر بر خودکشی و محور سوم در خصوص عوامل مؤثر بر خود زنی میباشد. نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس نظریات جرم شناختی، عواملی همچون ارتباطات میان فردی، ویژگیهای فردی عرضی و ویژگیهای فردی ذاتی در بروز پدیده خودزنی نقش دارد. برخی از این عوامل ناظر به درون سازمانی و برخی مربوط به شرایط برون سازمانی است. بر اساس نتایج پژوهش هر چند ویژگیهای فردی ذاتی به عنوان عامل برون سازمانی در زمینه سازی رخداد خودزنی مؤثر، عامل ارتباطات میان فردی و ویژگیهای فردی عرضی به عنوان عوامل درون سازمانی آسان کننده و تحریک کننده تأثیرگذاری بیشتری بر بروز خودزنی نشان می دهد. بر همین اساس اولویت بخشی به اتخاذ تدابیر پیشگیرانه وضعی به عنوان تدابیر مؤثر در کنترل علتهای آسان کننده اثر مستقیم و زودبازدهی در کنترل و کاهش پدیده خودزنی در میان سربازان وظیفه خواهد داشت.

زمینه و هدف: هر مدیریتی اگر بخواهد تداوم پیدا کند باید مقتضیات آن موجود و موانعش مفقود باشد. شناسایی موانعی که از منظر اسلام، به عنوان آفات وآسیب ها، از تداوم حرکت بالنده مدیریت و فرماندهی اسلامی جلوگیری می کنند می تواند ما را در نحوه مدیریت مبتنی بر موازین اسلامی و جلوگیری از سقوط و انحطاط بر اثر جهل و نادانی و عدم پایبندی به دستورهای شرع مقدس یاری نماید. روش ها: در این مطالعه کیفی، با جست وجو و تحقیق در کتب اصیل اسلامی و مدیریتی و با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط و بررسی منابع الکترونیکی از بانک اطلاعاتی گنجینه نور، سیره نبوی و منهج النور حاوی مجموعه ای کامل از احادیث و روایات اسلامی با قابلیت دسترسی به موضوعات مورد نیاز، مطالب مربوط به آسیب ها و راه های مقابله با آن از منظر قرآن و نهج البلاغه و روایات، استخراج و تحلیل گردید. یافته ها: سپردن کارها به دست افراد نامناسب، تملق پذیری و تملق گویی، استبداد رأی، رعایت نکردن مساوات و تبعیض بی دلیل ، عدم پایبندی به عهد و پیمان، قاطعیت بیش ازحد و بدون نرمش، تقدم رابطه برضابطه، عدم استفاده صحیح از ابزار تشویق و تنبیه، ضعف مدیریت، از جمله مواردی هستندکه در آسیب شناسی مدیریت از منظر اسلام مورد توجه قرار می گیرند.نتیجه گیری: موفقیت و مصونیت مدیران در حکومت اسلامی منوط به توجه به مؤلفه هایی مانند انتخاب مدیران عادی، استفاده درست از ابزار تشویق و تنبیه، تبعیت از مافوق، مشارکت دادن دیگران، پایبندی به عهد و پیمان، مقابله با پیمان شکنی و قاطعیت است که دین مبین اسلام بر رعایت آنها تأکید جدی دارد. قطعاًپرداختن به این مؤلفه ها و اهتمام به آموزش و توجیه مدیران و به کارگیری آنها در این خصوص،کار آیی و اثر بخشی و وصول به اهداف را افزایش می دهد و به مدیران توانایی می بخشد که جامعه را به سوی اهدف متعالی رهنمون شوند.

جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور مهم و تأثیر گذار در جهان اسلام، منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می شوند. مصر مدعی رهبری جهان عرب، کشوری تأثیر گذار در می ان کشورهای اسلامی، عربی و غیر متعهدها است. این کشور در مسأله فلسطین تاکنون بیشترین تأثیر گذاری را داشته وگروه های جهادی فلسطینی، مصر را همچنان اصلی ترین حامی خود می دانند. ایران نیز به عنوان کشوری اسلامی و تأثیرگذار در مناسبات منطقه ای، نقشی راهبردی در مناسبات جهان اسلام، خاورمیانه و فلسطین دارد. بنابراین تاثیرپذیری گروه های جهادی فلسطینی از دو کشور در منطقه حساس خاورمیانه دارای اهمیت بسیار است. به ویژه اینکه هر دو کشور طی سه دهه گذشته رویکردهای متفاوتی را نسبت به مساله فلسطین دنبال کرده اند. روابط ایران ومصر پس از انقلاب اسلامی با چالش ها و تنش های مختلفی مواجه بوده است. با شناسایی موجودیت اسراییل از سوی مصر –پیمان صلح کمپ دیوید – اختلافات به اوج رسیده ومنجر به قطع روابط دو کشور شد. طی سه دهه گذشته سیاست خارجی مصر با سیاست های کشورهای غربی به خصوص ایالات متحده همسو بوده است و این کشور به دستیابی به بخشی از حقوق فلسطینی ها رضایت داده است، اما ایران موجودیت اسراییل را هرگز به رسمیت نشناخته و از حقوق کامل فلسطینی ها و بازپس گیری سرزمین های اشغالی و تشکیل دولت فلسطین حمایت کرده است.بر این اساس، مصر از گروه های فلسطینی سازشکار مانند فتح و تشکیلات حکومت خودگردان حمایت کرده وایران از گروه های معتقد به ادامه مقاومت وجهاد مانند گروه های حماس و جهاد اسلامی حمایت کرده است. بنابراین تاکنون مساله فلسطین مهم ترین عامل تاثیرگذار در روابط ایران ومصر بوده است.

در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهداف سیاست خارجی همواره محور مهمی در روابط میان کشورها بوده است. پررنگ شدن این ابزار در دهه های اخیر و تغییرات سیاسی در عراق پس از سال2003میلادی فرصت های جدیدی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است تا به گسترش و تحکیم مناسبات خود با عراق پرداخته و هر چه بیشتر از قرابت های فرهنگی دو کشور جهت تامین منافع ملی بهره گیرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم انداز آینده در روابط دو کشور می پردازد. چالش های پیش روی ایران: گروه های معارض سنی، کدورت های باقیمانده بین دو ملت ناشی از جنگ هشت ساله و در بعد منطقه ای، کشورهای عرب، رقیب ایران در تحولات داخلی عراق هستند. مقاله به این نتیجه می رسد مذهب تشیع مهم ترین اهرم نقش آفرینی ایران در عراق است.