میترا صمیعی

فنآوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری ضروری برای انجام بسیاری از فعالیتهای الکترونیکی و افزایش کیفیت خدمات اطلاعات محور است. ICT عامل اساسی در توسعه و رشد اقتصادی و رسیدن به جامعه های دانش محور است. استفاده از ICT تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده و تعابیری چون اقتصاد شبکه، اقتصاد اطلاعات، اقتصاد دانش، و غیره را مطرح کرده است. بهره گیری از ICT تولید، پردازش، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات را متحول میسازد و اطلاعات به صورت کالایی اقتصادی مورد دادوستد قرار میگیرد. در این مقاله ابتدا مفهوم اقتصاد نوین مورد اشاره قرار گرفته، سپس اطلاعات به عنوان کالای اقتصادی و نقش آن در بازارها مطرح گردیده است، همچنین ICT به عنوان ابزار اقتصاد نوین و تأثیر آن در بهره وری و تولید ناخالص ملی مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و شناسایی عناصر فراداده حفاظت در سه طرح تحقیقاتی سیدارز، کتابخانه ملی استرالیا، و ندلیب، و میزان تطابق آن با عناصرالگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.ای.اس. انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش کتابخانه ای و دلفی انجام گرفته است. در این پژوهش عناصر فراداده حفاظت سه طرح تحقیقاتی از طریق مشاهده، مصاحبه و نظرسنجی از متخصصان و مدیران طرح تحقیقاتی مورد پژوهش گردآوری شد. سپس این عناصر با یکدیگر مقایسه و ارتباط آنها با مؤلفه ها و انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی استاندارد اُ.ای.آی.اس. سنجیده شد. یافته ها: رویکردهای عناصر فراداده حفاظت در طرح های فوق، مفاهیم و اصطلاح شناسی اُ.ای.آی.اس. را به عنوان چارچوب بنیادین فراداده ای خود اتخاذ کرده اند، اما کتابخانه ملی استرالیا به طور ضمنی از اُ.ای.ای.اس. تبعیت می کند. هر سه طرح، رویکردشان تمرکز بر مؤلفه های اطلاعات منشأ و بازنمایی مدل اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. است و به دیگر انواع اطلاعات الگوی اطلاعاتی اُ.ای.آی.اس. مانند اطلاعات توصیفی و یا بسته بندی و اطلاعات توصیفی حفاظت (از قبیل اطلاعات مرجع، محتوا و تثبیت) بسیار محدودتر پرداخته اند. نتیجه گیری: وجود فراداده برای حفاظت سطح بالا، مستقل از ویژگی های حفاظت رقمی، می تواند نقطه آغازی برای اقدامات جدید حفاظت رقمی باشد و تطابق فراداده حفاظت و استاندارد اُ.ای.آی.اس. را در میان انباره های آرشیوی ارتقاء بخشد. با استفاده از یافته های این پژوهش می توان کوششی جدید را برای شناسایی بهترین عملکردها و رویکردهای رایج برای به کارگیری فراداده حفاظت در حمایت از فرآیند حفاظت رقمی آغاز کرد؛ و در نهایت استفاده همه از یک استاندارد فراداده حفاظت نظیر پرمیس و بومی سازی آن در هر کشور را الزامی می سازد.

هدف: این پژوهش ٬ با هدف بررسی وضعیت موجود حفاظت رقمی آرشیوهای ملی،منتخب عضو شورای جهانی آرشیو،از طریق شناسایی راهبردها و شیوه های نگهداری،انباره های رقمی،استانداردها، فرمت ها و ابزارهای ذخیره سازی، سطوح دستیابی ٬ و امنیت انجام گرفته است. روش/رویکرد پژوهش : در این پژوهش از پیمایش تحلیلی و توصیفی استفاده شده است.در این روش،با استفاده از ابزار پرسشنامه، جامعه مورد مطالعه،از نظر مسائل مربوط به حفاظت رقمی در دو دسته آرشیوسازی رقمی و دستیابی دائمی مورد بررسی قرار گرفته است.پرسشنامه از طریق پست الکترونیکی برای جامعه مورد مطالعه فرستاده شد که شامل11آرشیو ملی منتخب عضو شورای جهانی آرشیو بودند. یافته­ه ا: 91/90درصد آرشیوهای ملی از رسانه­های مغناطیستی پیوسته و تیب لایبرری؛ 82/81 درصد از فناوری سن؛91/90 درصد از استاندارد متس و الگوی مرجع اُ.اِی.آی.اس.؛ 91/90 درصد از فرمت پی.دی.اف.، تیف ، ام.پی.3 ،و دبلیو.ای.وی.ای؛ 100درصد از راهبرد تهیه پشتیبان ؛ 45/45 درصد شیوه دستیابی به کل مجموعه به­صورت رایگان، شیوه دستیابی با محدودیت حق مؤلف، و شیوه دستیابی رایگان به بخشی از مجموعه اسناد رقمی؛ و100 درصد از سازوکار اثبات/تأیید و مدیریت کنترل دستیابی استفاده می کنند. نتیجه­گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که به­دلیل کیفیت و عمر بالای رسانه­های مغناطیستی برخط و تیب لایبرری و نیز سن ها- به­واسطه ادغام بهتر و میسر ساختن اشتراک تسهیلات پشتیبان - این ابزارها برای ذخیره­سازی و حفاظت بلندمدت پشتیبان ها و اسناد رقمی در آرشیوهای ملی مناسب هستند.استاندارد متس و الگوی مرجع اْ.ای.ای.اس ، ای.اِی.دی [1] و فرمت­های پی.دی.اف.،تیف، ام.پی.3 ،و دبلیو.ای.وی.ای از استانداردهای مناسب اسناد رقمی در آرشیوهای رقمی هستند.راهبرد تهیه پشتیبان و انتقال اطلاعات و دستیابی به کل مجموعه،به­صورت رایگان و با محدودیت حق مؤلف و به­کار­گیری سازوکار تأیید/اثبات و مدیریت کنترل دستیابی برای حفاظت رقمی بلند مدت اسناد رقمی در آرشیوهای ملی مناسب هستند

پژوهش حاضر، با هدف تبیین نقش رسانه های اجتماعی در ارتباطات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی به روش پیمایشی- تحلیلی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته براساس مدل لانه زنبوری کیتزمان در رسانه های اجتماعی و مدل دانشگاه نامرئی (مدل زاکالا) در ارتباطات علمی بوده است. برای روایی پرسشنامه؛ روایی صوری- محتوایی و برای پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن 91/. بدست آمد. جامعه آماری 460 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی تهران بودند و 150 نفر به شکل نمونه گیری تصادفی ساده به پرسشنامه پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین استفاده از انواع رسانه های اجتماعی 1۳/2 پایین تر از حد متوسط بوده و ارتباطات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی در گوگل اسکالر بیشتر از سایر رسانه ها بوده است. بیشترین ارتباط اعضای هیات علمی با متخصصان داخل کشور بود و بیشترین علت حضور آن ها در رسانه های اجتماعی، آشنایی آنان با دیگر تخصص ها و استفاده از توان متخصصان رشته های دیگر بوده است. بیشترین گفتگو و مکالمه از طریق ایمیل صورت گرفته است. به طور متوسط اعضای هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی برای معرفی خود در رسانه های اجتماعی صداقت داشته و بیشترین تشکیل گروه متعلق به گروه آموزشی دانشگاه خودشان بوده است.

هدف: رویکرد ایفلا در حرکت به سمت تدوین رهنمودهای کیفی بیشتر، بررسی قابلیت پیاده سازی این رهنمودها در کشورهایی است که از آن ها استفاده می کنند. پژوهش حاضر با هدف استخراج رهنمودهای کیفی مرتبط و بررسی قابلیت پیاده سازی آن ها در بافت کتابخانه های عمومی ایران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ روش انجام از نوع آمیخته (ترکیبیِ اکتشافیِ متوالی) است. در بخش کیفی، با روش گروه کانونی به بررسی رهنمودهای ایفلا و تهیه سیاهه وارسی برای دسته بندی رهنمودها و تعیین گروه های ارزیابی کننده انجام شد. جامعه پژوهش در این بخش شامل 5 نفر از متخصصان تدوین استاندارد در کشور بودند که به روشِ نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمّی، ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بود. جامعه پژوهش در این بخش 4 گروه ارزیابی کننده استانداردهای ایفلا در نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند که شامل 80 نفر از مدیران و کارشناسان سازمانی، 111 نفر کتابدار، 21 نفر متخصص، و 342 نفرکاربر و در مجموع 559 نفر بودند. هر گروه با روش نمونه گیری و استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعیین شدند. با توزیع پرسش نامه ها در میان 4 گروه ارزیابی کننده، جمع آوری داده ها انجام شد. تعداد پرسش نامه های بازگشتی از مدیران و کارشناسان سازمانی 81 پرسش نامه، کتابداران 110 پرسش نامه، متخصصان 21 پرسش نامه، و کاربران 342 پرسش نامه است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، درصد فراوانی و میانگین ها و آزمون کروسکال والیس با استفاده از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس انجام شده است. یافته ها: در بخش کیفی این پژوهش، از رهنمودهای مختلف ایفلا در 12 حوزه خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی برای گروه های مختلفِ جمعیت خدمت گیر، استخراج و در سیاهه وارسی در گروه کانونی تأیید شد. از مجموع 12 رهنمود (51 گزاره رهنمودیِ) بررسی شده، به طور کلی در 8 رهنمود از نظرِ گروه های ارزیابی کننده، بیشترین درصد فراوانی به «قابلیت پیاده سازی دارد» تعلق گرفته و در 4 رهنمود، بیشترین درصد فراوانی به «قابلیت پیاده سازی مشروط دارد» تعلق گرفته است. یافته ها در بخش کمّی و مقایسه میان 4 گروه در گزاره های مشترک با استفاده از آزمون ناپارامتریک کروسکال والیس نشان داد که اختلاف معناداری میان دیدگاه های گروه های ارزیاب در سه گروه کتابداران و متخصصان و مدیران و کارشناسان سازمانی وجود ندارد و این گروه ها نظرات یکدیگر را تأیید می کنند؛ اما بین دیدگاه این گروه ها و کاربران اختلاف معنادار وجود دارد. برای افزایش قابلیت پیاده سازی رهنمودهای ایفلا در کتابخانه های عمومی ایران راهکارهایی ارائه شده است. بازبینی یا تجدیدنظر در برخی دستورالعمل ها، شناخت جمعیت خدمت گیر، نیازسنجی کاربران، ایجاد کارگروهی متشکل از مدیران، کتابداران، متخصصان و کاربران در تنظیم و طراحی فعالیت های کتابخانه از جمله این راهکارها است. اصالت/ارزش: بررسی منابع و پژوهش های مختلف داخلی و خارجی نشان داد که تاکنون پژوهشی به مدوّن سازی رهنمودهای کیفی ایفلا در زمینه خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی و بررسی قابلیت پیاده سازی آن ها از دیدگاه گروه های سیاست گذار و متخصص و ذی نفع نپرداخته است. یافته های این پژوهش می تواند در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها در ارائه و اجرای خدمات و برنامه ها و تدوین استانداردها برای کتابخانه های عمومی مفید باشد.

هدف: هدف از این مطالعه تحلیل خدمات سالمندان در کتابخانه های عمومی شهر تهران وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش: روش پژوهش پیمایشی-توصیفی و جامعه آماری شامل 3۸ نفراز مدیران و یا مسئولان کتابخانه های عمومی شهر تهران است. برای جمع-آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق-ساخته استفاده شد که با الهام از رهنمودهای انجمن کتابداری آمریکا برای خدمات سالمندان در کتابخانه ها تدوین شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و تحلیلی صورت گرفت. آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد فراوانی و آمار استنباطی نظیر آزمون تی تک نمونه ای با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد کتابخانه های عمومی شهر تهران در کلیه مولفه های خدمات ویژه سالمندان ازجمله آموزش کارکنان، اطلاع رسانی و منابع کتابخانه ، برنامه ریزی کتابخانه ها، تجهیزات، توسعه و مشارکت، امکانات، خدمات در منزل و بودجه از وضعیت مطلوبی در حال حاضر برخوردار نیستند و میانگین خدمات موجود در همه مولفه ها پایین تر از حد متوسط قرار دارد. نتیجه گیری: اکثریت کتابداران کتابخانه های عمومی تهران (۷۲ درصد) رهنمودهای ارائه شده از سوی انجمن کتابداری آمریکا را به عنوان یک شاخص مهم در خدمات ویژه سالمندان می پذیرفتند اما تعدادی کمتری از آنان (۲۷ درصد) این شاخص ها را برای خدمات ویژه سالمندان در کتابخانه های ایران قبول نداشتند.

هدف پژوهش حاضر بررسی و ارزیابی  کیفی پورتال های نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس الگوی ارزشیابی کیفی وب کیو. ای. ام. است.نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش حاضر، پیمایشی – توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش ، پورتال های نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سال 1395 بود که تعداد 32 پورتال مشاهده و امتیازدهی شده است. برای گردآوری داده ها از مشاهده  مستقیم و بر اساس سیاهه وارسی انجام شده است که بر اساس الگوی ارزیابی کیفی وب و مبتنی بر استاندارد ایزو 1-9126 انجام شده است. یافته ها نشان داد که از لحاظ معیار اصلی "کاربرد پذیری" با میانگین 39/0 در وضعیت متوسط ارزیابی شدند و از لحاظ "قابلیت عملکرد" میانگین کل 27/0 در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و همچنین از لحاظ معیار "قابلیت اطمینان" میانگین کل 57/0 در وضعیت متوسط به بالا قراردارند و از نظر "شاخص کارائی" با میانگین 704/0 نیز در وضعیت مطلوبی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که پورتال های مورد پژوهش از نظر شاخص کارایی وب کیو ای ام در رتبه اول ، قابلیت اطمینان(اعتبار) در رتبه دوم ، کاربرد پذیری در رتبه سوم و قابلیت عملکرد در رتبه آخر قرار دارند .یعنی پورتال های مورد پژوهش از نظر معیارهای "کاربرد پذیری" و "قابلیت عملکرد" دچار نقاط ضعف بیشتری هستند. ودر معیارهای "کارائی" و "قابلیت اطمینان"  با میانگین بالای 50 درصد در وضعیت مطلوب تری هستند.

 هدف: پژوهش حاضر به تحلیل «آلودگی اطلاعات» در پایگاه های اطلاعاتی «مگ ایران» و «نورمگز» پرداخته و وضعیت آلودگی اطلاعات از نظر اطلاعات کتاب شناختی، محتوای چکیده ها، شیوه نگارش و کلیدواژه ها را مورد بررسی قرار داده است. روش شناسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و مهم ترین ابزار گردآوری داده، پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی استفاده شد. دو جامعه این تحقیق شامل پایگاه های اطلاعاتی «مگ ایران» و «نورمگز» و . فر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان بودند و نمونه گیری صورت نگرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد به لحاظ آلودگی اطلاعات در اطلاعات کتابشناختی، محتوای چکیده ها، شیوه نگارش و کلیدواژه ها بین پایگاه اطلاعاتی «مگ ایران«نورمگز» تفاوت معناداری وجود ندارد، ولی نمره کلی آلودگی اطلاعات در منابع اطلاعاتی پایگاه «مگ ایران» 95/0 کمتر از منابع پایگاه اطلاعاتی «نورمگز» می باشد، دلیل آن هم آلودگی اطلاعات کمتر در بخش های اطلاعات کتابشناختی و کلیدواژه ها بود. نتیجه : در بخش شیوه نگارش و محتوای چکیده ها، منابع اطلاعاتی پایگاه «نورمگز» از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بوده و دارای آلودگی اطلاعات کمتری نسبت به پایگاه «مگ ایران» بودند.

هدف: هدف نخست تعیین میزان انطباق ساختاری بین استاندارد توصیف آرشیوی کدگذاری شده (ای.ا.دی.) و مارک ایران است. هدف دیگر تعیین عناصر ای.ا.دی. با اولویت بالاست تا با مقداردهی فیلدهای معادل آن عناصر در مارک ایران آمادگی انتقال رکوردهای آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به ای.ا.دی. فراهم شود. روش: گام های پژوهش عبارت بود از: 1) تدوین نگاشت بین ای.ا.دی. با یونی مارک و سپس با مارک ایران؛ 2) کمی سازی استاندارد ای.ا.دی.؛ 3) امتیازگذاری وزنی عناصر ای.ا.دی.؛ 4) تعیین میزان انطباق ساختاری ای.ا.دی. با یونی مارک و سپس مارک ایران و 5) تعیین عناصر ای.ا.دی. با اولویت بالا. یافته ها: داده های نگاشت بین ای.ا.دی. و یونی مارک و نیز مارک ایران نشان داد از 107 عنصر ای.ا.دی.، 77 عنصر در یونی مارک و 72 عنصر در مارک ایران دارای فیلد معادل اند. میزان انطباق ساختاری یونی مارک با ای.ا.دی. 73 درصد و با مارک ایران 68.7 درصد است. از 107 عنصر ای.ا.دی. تعداد 75 عنصر دارای اولویت بالا شناخته شد. نتیجه گیری: خدمت عمده این پژوهش در افزودن دانش به حوزه سازماندهی اطلاعات در کشور و جهان تدوین نگاشت بین استاندارد ای.ا.دی. با یونی مارک و مارک ایران است. این نگاشت صرفا ابزار سنجش میزان انطباق ساختاری این دو استاندارد نیست و به خودی خود ارزشمند است. در این نگاشت از فیلدهای بلوک 4 برای برقراری ارتباط بین رکوردهای آرشیوی استفاده شده است. این درحالی است که آرشیویست های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تنظیم و توصیف اسناد از این فیلدها استفاده نمی کنند و اکثر رکوردها را در سطح پرونده ایجاد می کنند. بنابراین یکی دیگر از اولویت ها در تنظیم و توصیف مواد آرشیوی سازمان تهیه شیوه نامه برای به کار گیری و برقراری ارتباط بین سطوح چهارگانه اسناد با استفاده از فیلدهای بلوک 4 است. 73 درصد انطباق ای.ا.دی. با یونی مارک می تواند نویدی برای کشورهایی باشد که رکوردهای آرشیوی خود را در یونی مارک ذخیره کرده اند و هم اکنون می خواهند برای حرکت به سمت داده های پیوندی و متصل شدن به وب معنایی دادهای خود را به ای.ا.دی. منتقل کنند. اما نبود فیلد معادل برای 30 عنصر به ویژه برای فیلدهای الزامیِ ای.ا.دی. مهم است. ما عناصر بدون فیلد معادل را برای کمیته مارک ایران ارسال خواهیم کرد تا این کمیته برای آن عناصر فیلدهای جدیدی را پیشنهاد وبرای کمیته دائمی یونی مارک ارسال کند

هدف: هدف این پژوهش حاضر شناسایی رسانه های اجتماعی ب و نقش آن در تبادل دانش بین متخصصان حوزه حفاظت رقمی بر مبنای مدل لانه زنبوری برای به اشتراک گذاری محتواهای علمی است.  روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع تحلیلی و رویکرد کیفی به روش مطالعه دلفی از طریق 15 سوال باز در بین 20 متخصص عضو یک گروه تخصصی حفاظت رقمی با بافت های مختلف فرهنگی اعم از کتابخانه، موزه، آرشیو، انجام گرفت. یافته ها : یافته ها نشان داد که میزان آشنایی پاسخ دهندگان نسبت به برنامه فیسبوک 25% و برنامه LinkedIn. 22%، 20% Foursquare، ویکی ها 15%، یوتیوب 10%، تویتر 8%، است و هیچیک با دروازه پژوهشی که وب سایت اجتماعی مخصوص متخصصان است، آشنا نبودند و درصد صفر بود. متخصصان برای به روزرسانی منظم اطلاعات در اهداف کاری و بالابردن بهره وری 100% از فیسبوک، در به دست آوردن اطلاعات 90% از فیسبوک و یوتیوب ، دبرقراری ملاقات و ارتباط شبکه ای 90% فیسبوک و LinkedIn، در تبادل و اشتراک دانش 100% از LinkedIn  و فیسبوک استفاده می کنند. 90% متخصصان انحراف فکری را در فیسب.ک و یوتیوب، 10درصد هم اتلاف زمان بهره وری، بهره وری پایین در یوتیوب و تویتر از معایب اسفاده از رسانه های اجتماعی در تحقیقات علمی بیان کردند. مزیت خود رئیس بودن(مدیریت زمان، دموکراسی) 100% در فیسبوک، LinkedIn ذکر شده است. از 7 بلوک مدل لانه زنبوری، به اشتراک گذاری 100% در فیسبوک و LinkedIn، حضور 90% در Foursquare، هویت، ارتباطات، گروه ها و گفتگوها 90% در فیسبوک و LinkedIn و شهرت 90% در، LinkedIn ذکر شده است. نتیجه گیری: نتایج ان بررسی نشان می دهد که اجزای کلیدی مدل لانه زنبوری رسانه های اجتماعی می تواند در تبادل دانش بین متخصان با شیوه های بدست آوردن اطلاعات، تبادل اطلاعات و اشتراک دانش، بروزرسانی اطلاعات، ملاقات و ارتباط شبکه در حوزه های مختلف علوم و نیز برای درک نیازهای تعاملی و نحوه ی تغییر این نیازها در طول زمان به کار گرفته شود. رسانه های اجتماعی بخش اساسی ارتباطات روزانه کاری در حوزه تحقیقات علمی کشور است. در بین رسانه های اجتماعی بخش اساسی ارتباطات روزانه کاری در حوزه تحقیقات علمی کشور است. در بین رسانه های اجتماعی مورد بررسی در پژوهس حاضر، فیسبوک و LinkedIn در 7 شاخص کلیدی مدل لانه زنبوری بیشترین کاربرد را دارد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل مفهومی الگوی  مرجع دلوس و چارچوب پنج اس و شناسایی روابط بنیادین بین مفاهیم و شاخص های این الگو و چارچوب در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بوده است. تمرکزالگوی مرجع دلوس بر شناسایی شش مفهوم اصلی و نیز روابطی است که کل یک کتابخانه دیجیتالی را در بر می گیرد ، درحالیکه تمرکز چارچوب پنج اس. بریکپارچه سازی مفاهیم کتابخانه دیجیتالی با پنج اس است . یافته ها نشان داد، الگوی دلوس و چارچوب پنج اس درحوزه هایی مانند جریان ها، محتوا، اجتماع ها و کاربران  ، روابط مشترکی با کتابخانه های دیجیتالی دارند. در نتیجه، انعطاف پذیری چارچوب پنج اس در بخش ساختار به عنوان ابزاری قدرتمند برای تحلیل و سازماندهی محتوا در کتابخانه های دیجیتالی می تواند با به کارگیری انواع فراداده ها در سامانه کتابخانه های دیجیتالی مبتنی بر الگوی مرجع دلوس ، کاربردی شود . بخش سناریو در چارچوب پنج اس می تواند در پیش بینی هایی که در خصوص خدمات اطلاعاتی کتابخانه های دیجیتالی با توجه به رشد و افزایش فناوری های نوین اطلاعاتی  در جهان اتفاق می افتد ، کمک کند.

هدف: ارزیابی کیفیت دوره آموزش الکترونیکی کتابخانه ملی ایران در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی. روش/ رویکرد پژوهش: در این پیمایش با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته براساس مؤلفه های استاندارد اسکورم داده های مورد نیاز گردآوری و تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین 8 مؤلفه (دسترس پذیری، تعامل، طراحی آموزشی، سازماندهی محتوا، سیستم مدیریت یادگیری، بازخورد، چندرسانه ای، و فراداده) 52/2 به دست آمد که با استفاده از سه دامنه مطرح (مطلوب، نسبتاً مطلوب، و نامطلوب) و نقطه برش 66/1، نسبتاً مطلوب ارزیابی شد. نتیجه گیری: آموزش الکترونیکی کتابداری در کتابخانه ملی براساس استاندارد اسکورم در شرایط نسبتاً مطلوب قرار دارد و برای رسیدن به وضعیت کاملاً مطلوب لازم است تلاش بیشتری در هریک از مؤلفه های فوق صورت گیرد. همچنین، برای روزآمدسازی آموخته های کارکنان در سازمان های بزرگ و با توجه به کمبود زمان و ساعات کاری متفاوت میان کارکنان، استاندارد اسکورم می تواند به عنوان غنی ساز و تسهیل گر محیط های یادگیری به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

پژوهش حاضر، با هدف تبیین واکنش موتورهای کاوش وب به پیشینه های فراداده ای مبتنی بر روش ترکیبی داده های خرد و روش داده های پیوندی با رویکرد تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را 200 پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه گواه و آزمون با تعداد پیشینه ی برابر تشکیل می دادند. پیشینه های یاد شده به روش نمونه گیری تصادفی، از میان پیشینه های فراداده ای دروازه اطلاعاتی کنسرسیوم محتوای ملی انتخاب شدند . در گروه آزمون، 100 پیشینه فراداده ای انتخاب شده با رویکرد ترکیبی بر مبنای دو روش داده های خرد، به عنوان بهترین روش تولید خرده های غنی، و داده های پیوندی ( قالب آردی اف / ایکس ام ال ) ایجاد، و در گروه گواه، 100 پیشینه بدون تغییر و با قالب اولیه آماده، و بر روی وب سایت http://ww.rnikzad.ir منتشر شدند. سپس وب سایت بیان شده به صورت مستقیم و بر اساس روش های توصیه شده، به موتورهای کاوش گوگل و بینگ معرفی شد . با استفاده از سیاهه وارسی، وضعیت نمایه پذیری و پیدانمایی پیشینه های فراداده ای هر دو گروه در محیط موتورهای کاوش انتخابی مورد بررسی قرار گرفت . یافته های پژوهش حاکی از آن است، موتورهای کاوش گوگل و بینگ ارزش های عناصر پیشینه های فراداده های گروه های گواه و آزمون را نمایه سازی کردند، و پیشینه های مرتبط را با جستجوی ارزش های عناصر فراداده ای در نتایج جستجو پدیدار می نمایند، اما نمایش آنها به شکل معنادار و همانند پیشینه های فراداده ای تولید شده فقط مبتنی بر روش های تولید خرده های غنی نبود. به عبارت دیگر، نرم افزارهای خزنده-نمایه ساز موتورهای کاوش وب توانایی شناسایی و تشخیص برچسب های (عناصر) توصیه شده براساس روش داده های خرد را که در قالب چارچوب توصیف منبع (آر دی اف)، به عنوان چهارچوب و بستر نحوی روش داده های پیوندی، پیاده سازی شده اند، ندارند، و به پیروی از آن، این پیشینه ها را در نتایج جستجو به صورت معنادار نمایش نمی دهند. بنابراین موتورهای کاوش وب با وجود تلاش برای ایجاد وب معنایی، سازگاری کامل با استانداردهای وب معنایی ندارند.