رضا خجسته مهر

رضا خجسته مهر

مدرک تحصیلی: استاد گروه مشاوره ، دانشگاه شهید چمران اهواز

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۵ مورد.
۱.

اثربخشی «برنامه شروع جدید» بر خودکارآمدی والدگری زنان مطلقه و سازگاری اجتماعی فرزندان طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 139 - 155

کلید واژه ها: برنامه شروع جدید خودکارآمدی والدگری سازگاری اجتماعی زنان مطلقه فرزندان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 976 تعداد دانلود : 690
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه شروع جدید بر خودکارآمدی والدگری زنان مطلقه و سازگاری اجتماعی فرزندان طلاق بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 مادر مطلقه انتخاب و به صورت تصادفی ساده، تعداد 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل گمارده شدند. "برنامه شروع جدید" در ده جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. برای گردآوری داده های پژوهش، از پرسشنامه خودکارآمدی والدگری دومکا و همکاران (1966) و مقیاس سازگاری کودکان دخانچی (1377) استفاده شد. بعد از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده های این پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد برنامه شروع جدید بر خودکارآمدی والدگری مادران مطلقه و سازگاری اجتماعی فرزندان طلاق اثربخش است. بنابراین، بر اساس یافته های پژوهش مشاوران خانواده می توانند از این بسته آموزشی برای تسهیل فرزندپروری و بهبود سلامت روان مادران مطلقه استفاده کنند.  
۲.

اثربخشی برنامه غنی سازی زناشویی در بهبود فضیلت های زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 1 - 26

کلید واژه ها: برنامه غنی سازی ازدواج رویکرد هیجان مدار فضیلت های زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 874 تعداد دانلود : 797
امروزه، برنامه های غنی سازی ازدواج به عنوان یک مداخله پیشگیرانه جهت ارتقاء رابطه زوجین کاربرد فراوانی پیدا کرده است. با وجود اینکه پژوهش ها نشان می دهد متغیر فضیلت های زناشویی در رابطه زوجین تاثیرگذار هستند و اشتراک فراوانی با دیگر برون دادهای زناشویی نیز دارد، اما مطالعه این متغیر در برنامه های غنی سازی ازدواج و پژوهش ها نادیده گرفته شده اند. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی برنامه غنی سازی هیجان مدار در بهبود فضیلت های زناشویی زوجین بود. بر اساس روش پژوهش تک موردی سه زوج به روش نمونه گیری در دسترس از بین زوجین شهرستان ایذه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش از پروفایل فضیلت های زناشویی استفاده شد. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه هم زمان استفاده شد و آزمودنی ها قبل از اجرای برنامه غنی سازی (2 نوبت)، میانه ی اجرای برنامه (3 نوبت) و در 2 نوبت پیگیری 30 و 40 روز به پروفایل فضیلت های زناشویی پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا تحلیل شدند. نتایج بیانگر موفقیت غنی سازی هیجان مدار در بهبود فضیلت های زناشویی تحسین برای شرکت کنندگان مرد 1، زن 1 و 2، درک کردن برای سه شرکت کننده مرد و زن 2 و 3، فداکاری برای هر سه شرکت کننده مرد و برای زن 1 و 2، انصاف برای هر سه شرکت کننده زن و گذشت برای شرکت کنندگان مرد 1 و 3 و هر سه شرکت کننده زن) بود. در نتیجه، به نظر می رسد که برنامه غنی سازی ازدواج هیجان مدار در بهبود فضیلت های زناشویی زوجین موثر است.
۳.

بررسی تجربه انتخاب همسر در فرزندان طلاق: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۲۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۷ ۱۱۳-۸۶

کلید واژه ها: انتخاب همسر فرزندان طلاق پدیدارشناسی پژوهش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 233
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه انتخاب همسر در فرزندان طلاق بود. روش: پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. شرکت کنندگان پژوهش حاضر شامل 6 زن و 4 مرد در آستانه ازدواج و دارای تجربه طلاق والدین شهر کرمانشاه در سال 1401 بود. شرکت کننده ها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و نمونه گیری تا زمان رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا داده ها ثبت و کدگذاری شد و سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش شامل 6 مضمون اصلی و 19 مضمون فرعی از تجارب زیسته مشارکت کنندگان بود که مضمون های فرعی شامل نگرش منفی اجتماعی، مشکلات تمایز نایافتگی از خانواده، مشکلات روان شناختی، مشکلات ارتباطی با همسر و خانواده همسر، احساس ارزشمندی به عنوان فردی متفاوت از والدین، سازگاری و ساختن زندگی متفاوت از والدین بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که فرزندان طلاق در زمان تشکیل زندگی و ازدواج، تجارب منفی دارند که می تواند منجر به انتخاب اشتباه یا ناسازگاری و مشکلات سلامت روان در آنها شود اما از طرفی آنها تجارب مثبتی نیز دارند که باعث می شود از اشتباهات والدین درس گرفته و به دنبال آموزش و خدمات آموزشی و مشاوره برای بهبود رضایت زندگی زناشویی خود باشند و بتوانند زندگی بهتر از والدین خود داشته باشند.
۴.

شناسایی مؤلفه های صمیمیت زناشویی در ازدواج های پایدار: براساس نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال هفدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۵ 117 - 128

کلید واژه ها: ازدواج پایدار صمیمیت در ازدواج نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 394 تعداد دانلود : 393
صمیمیت زناشویی مایه پیوند زوجین و ارتقای کیفیت زندگی زناشویی و نبود یا کمرنگ شدن آن عاملی کلیدی در گرایش زوجین به جدایی ست. در کشور ایران، این پدیده چون طفلی گمشده ست که نیاز به یافتن دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، یافتن مؤلفه های صمیمیت زناشویی در ازدواج های طولانی مدت می باشد. این مطالعه به صورت کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد اجرا شد. اطلاعات تا رسیدن به اشباع داده ها توسط مصاحبه های نیمه-ساختاریافته با 11 زوج صمیمی که به روش هدفمند و ملاک محور انتخاب شده بودند به دست آمد. اطلاعات حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده ها منجر به ایجاد یک طبقه اصلی به نام «صمیمیت زناشویی: فرآیندی از درون به برون» گردید که این طبقه از 12 مؤلفه شامل «شخصیت اثربخش»، «تمایزیافتگی»، «دلبستگی زناشویی ایمن»، «باهم بودن های لذت بخش زوجی»، «آموزه های خانوادگی-مذهبی»، «پختگی عقلانی»، «ازدواج آگاهانه»، «مسائل اجتماعی-اقتصادی»، «فرزندان و گذر به مرحله والدینی»، «تعاملات سازنده زوجی»، «حمایت ابزاری-عاطفی از همسر»، و «ارتقای کیفیت زندگی زناشویی» تشکیل شد. نتایج این پژوهش به بسیاری از مراکز آموزشی و درمانی کمک می کند تا با در نظر داشتن عوامل شناسایی شده، بسته های آموزشی و برنامه های ضروری را در ارتباط با زوج ها و خانواده ها تدوین کنند. علاوه بر این، آموزش این عوامل به زوجین موجب پیشگیری و جلوگیری از شکست و قطع روابط زناشویی و افزایش شادزیستی و کیفیت زندگی زناشویی می شود.
۵.

فراتحلیل اثربخشی برنامه های غنی سازی ازدواج بر صمیمیت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم پاییز (مهر) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۳ 1077-1094

کلید واژه ها: برنامه های غنی سازی ازدواج صمیمیت زناشویی فراتحلیل اندازه اثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 688 تعداد دانلود : 923
زمینه: صمیمیت به تعاملی میان زوج ها اشاره دارد که منجر به احساس نزدیکی و عشق می شود. زوج ها برای حفظ و افزایش صمیمیت در رابطه شان به مهارت هایی نیاز دارند. برای آموزش این مهارت ها به زوج ها رویکردهای مختلف غنی سازی ازدواج وجود دارد. در حالی که پژوهش ها مؤثر بودن این برنامه ها را نشان می دهد و با توجه به کاربرد روزافزون این مداخلات پیشگیرانه، فراتحلیلی در مورد برنامه های غنی سازی ازدواج و شناسایی برنامه ای که بر صمیمت زوج ها اثربخشی بیشتری داشته باشد، انجام نشده است. هدف: هدف پژوهش حاضر پاسخ به دو سؤال اساسی شامل تعیین این که آیا برنامه های غنی سازی ازدواج اثربخش هستند و در این صورت، کدام برنامه غنی سازی ازدواج، اندازه اثر بالایی دارد، بود. روش: در این پژوهش از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماری این فراتحلیل شامل 44 مقاله مرتبط با موضوع پژوهش بود که در پایگاه های اطلاعاتی ایرانی و لاتین شناسایی شدند. سپس، براساس معیارهای درون سنجی این پژوهش، 17 مقاله (18 اندازه اثر) به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل و پژوهش های مربوط به موضوع بود. یافته ها: نتایج فراتحلیل نشان داد که به طور کلی، برنامه های غنی سازی ازدواج بر صمیمیت زناشویی با وزن اندازه اثر 1/295 مؤثر بودند. بر این اساس مشخص شد برنامه غنی سازی ازدواج هیجان مدار بالاترین اندازه اثر را در ارتقای صمیمیت زناشویی دارد (4/080 = d ). نتیجه گیری: نتیجه نهایی مبیّن اثربخشی برنامه های غنی سازی ازدواج بر ارتقای صمیمیت زناشویی بود. بنابراین، برنامه های غنی سازی ازدواج به ویژه برنامه غنی سازی هیجان مدار به مشاوران خانواده و ازدواج جهت ارتقای صمیمیت زناشویی پیشنهاد می شود.
۶.

مقایسه رضایت زناشویی زنان شاغل و غیرشاغل: یک مطالعه فراتحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره هجدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۲) 201 - 248

کلید واژه ها: رضایت زناشویی اشتغال زنان فراتحلیل زنان پرسشنامه انریچ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 112 تعداد دانلود : 422
اشتغال زنان یکی از مهمترین عواملی است که بر متغیرهای زندگی زناشویی، همچون رضایت زناشویی، تأثیر به سزایی دارد. هدف: پژوهش حاضر در پی آن است که با روش فراتحلیل رضایت زناشویی زنان شاغل و غیرشاغل را مقایسه نماید. تحقیقات فراوانی در این زمینه صورت گرفته است که نتایج بسیار متفاوت و گاه متناقضی را گزارش کرده اند. پژوهش فراتحلیل، مجموعه ای از فنون نظام دار برای حل تناقض در مورد یافته های حاصل از تحقیقات مختلف درباره یک موضوع است. روش: با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی نسبت به جمع آوری تمام پژوهش ها (مقاله و پایان نامه) اقدام شد. نهایتاً 47 مطالعه انجام گرفته بین سال های 1379 تا 1396 به دست آمد که با استفاده از ملاک های درون سنجی فراتحلیل حاضر، تعداد 18 اثر انتخاب شد. یافته ها: به طور کل، اندازه اثر ترکیبی در مدل اثرات ثابت 180/0 و در مدل اثرات تصادفی 282/0 به دست آمد. نتیجه گیری: اشتغال زنان در رضایت زناشویی تأثیر مثبت معناداری دارد.
۷.

اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی بر افزایش اعتماد و رضایت زناشویی در زوجین با ازدواج مجدد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۰) 129-114

کلید واژه ها: زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی اعتماد در روابط نزدیک رضایت زناشویی ازدواج مجدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 417 تعداد دانلود : 155
اهداف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی بر افزایش اعتماد در روابط نزدیک و رضایت زناشویی در زوجین با ازدواج مجدد و تجربه طلاق انجام گرفت. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی موردی از نوع طرح های خط پایه چندگانه ناهم زمان است. سه زوج از میان زوج های آشفته با ازدواج مجدد و تجربه طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره خصوصی و دولتی شهر اهواز، براساس ملاک های ورود و خروج و نقطه برش 22 در مقیاس رضایت زناشویی به روش نمونه گیری هدفمند در بازه زمانی ماه های مهر، آبان و آذر سال 1397 انتخاب شدند و در هشت جلسه 90دقیقه ای یک بار در هفته در زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی شرکت کردند. سه زوج در مراحل خط پایه، درمان و پیگیری پرسش نامه اعتماد در روابط نزدیک (1985) و مقیاس رضایت زناشویی (2010) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با استفاده از روش های تحلیل دیداری (رسم نمودار)، شاخص تغییر پایا، فرمول درصد بهبودی (درصد افزایش) و مقایسه هنجاری انجام گرفت. یافته ها: نتایج با استفاده از روش های تحلیل دیداری (رسم نمودار)، شاخص تغییر پایا، فرمول درصد بهبودی (درصد افزایش) و مقایسه هنجاری نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی باعث افزایش اعتماد در روابط نزدیک و رضایت زناشویی در مراحل درمان و پیگیری شده است. نتیجه گیری: زوج درمانی مبتنی بر بازسازی عاطفی به دلیل توجه ویژه به روابط گذشته زوجین و افزایش بینش زوجین در زمینه علل رشدی پریشانی رابطه می تواند موجب افزایش اعتماد در روابط نزدیک و رضایت زناشویی در زوجین با ازدواج مجدد دارای تجربه طلاق شود.
۸.

ساخت و اعتبار یابی مقیاس مدارا در روابط همسران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) ۲۷-۱۳

کلید واژه ها: مقیاس مدارا رویکرد اسلامی ازدواج کیفیت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 442 تعداد دانلود : 999
هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش مدارا در روابط همسران بود. ماده های این مقیاس با بهره گیری از متون دینی (آیات قرآن ، احادیث، و دیدگاه مفسرین) تهیه شد و همچنین، تعدادی از متخصصان دینی و روانشناسان خانواده، روایی محتوایی آن را تصدیق کردند. ساخت و ارزیابی ویژگی های روان سنجی این مقیاس در 5 مطالعه مستقل انجام شد. در مطالعه اول، پایایی مقدماتی مقیاس به روش آلفای کرونباخ و با نمونه ای80 نفری از زنان و مردان متأهل برابر 93/0 به دست آمد. در مطالعه دوم، نمونه ای560 نفری از مردان و زنان متأهل و با بهره گیری از تحلیل عامل اکتشافی (EFA)، ساختار4 عاملی و20 ماده ای این مقیاس کشف شد. 4 عامل آن عبارت اند از: 1. همدلی و پذیرش همسر؛ 2. کنترل هیجانی و صبر و تحمل؛ 3. تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همسر؛ 4. احسان و گذشت نسبت به همسر. همچنین، در مطالعه دوم پایایی هر یک از عوامل مدارا به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد و همگی نشانگر همسانی درونی مناسب مقیاس بود. در مطالعه سوم، روایی همگرا با نمونه ای 100 نفری از مردان و زنان متأهل و در مطالعه چهارم، پایایی مقیاس به روش بازآزمایی با نمونه ای 30 نفری تأیید شد. در مطالعه پنجم با نمونه ای 369 نفری از مردان و زنان متأهل و با بهره گیری از تحلیل عامل تأییدی (CFA) ساختار 4 عاملی مقیاس تأیید شد. براساس نتایج این پژوهش می توان مقیاس مدارا در روابط همسران (TSRS) را به عنوان ابزاری معتبر برای سنجش مدارا در روابط زن و شوهر به کار گرفت.
۹.

تبیین فرایند شکل گیری طلاق: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دست آوردهای روان شناختی سال ۲۷ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 23 - 46

کلید واژه ها: شکل گیری طلاق تحقیق کیفی اظهارات زنان و مردان برای طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 768 تعداد دانلود : 389
بی گمان، طلاق یکی از رویدادهای ناخوشایند زندگی زناشویی است. با توجه به فرایندی، بافتاری و چندبُعدی بودن طلاق و کمبود پژوهش های کل نگر درباره این مسئله، این پژوهش درصدد کشف و تبیین فرایند روان شناختی شکل گیری طلاق به کمک روش «نظریه زمینه ای» است. مشارکت کنندگان این پژوهش را زنان و مردانی تشکیل داده اند که طلاق گرفته اند و با 27 نفر از آن ها به روش هدفمند مصاحبه شده است. دستاورد مرحله کد گذاری باز، پانزده طبقه اصلی بود. برخی از عوامل علّی عبارت اند از: ازدواج نامطلوب، خشونت، پیمان شکنی زناشویی و ارتباط ناکارآمد. بعضی از عوامل زمینه ای را هم می توان این گونه برشمرد: خانواده ناکارآمد، موقعیت اقتصادی اجتماعی و مشکلات جنسی و روانی و پزشکی زوجین. ضعف راهبردهای مقابله ای زوجین، عوامل فرازوجی مؤثر بر طلاق و باورهای ناکارآمد، عوامل مداخله گر هستند. عوامل راهبردی دو طبقه اصلی انعطاف و ابتکار و نیز انزوا و انفعال را در بر می گیرند. پیامدها نیز شامل سه طبقه اصلی هستند: 1. ننگ مهر طلاق؛ 2. تحلیل رفتگی؛ 3. رهایی از استرس و ایجاد سبک جدید زندگی. نابسندگی مهارت های ارتباطی و گسلش عاطفی طبقه مرکزی داده ها و یافته های پژوهش حاضر را شکل می دهند.
۱۰.

نقش واسطه ای تحقق انتظارات زناشویی در تأثیر رضایت زناشوئی بر انتظارات زناشویی بالا، خوش بینی و خودکارآمدی ارتباطی در کارکنان دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) 1 - 14

کلید واژه ها: رضایت از زندگی زناشویی انتظارات زناشویی خوش بینی خودکارآمدی ارتباطی تحقق انتظارات زناشویی کارکنان دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 18
هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای تحقق انتظارات زناشویی در تاثیر رضایت زناشوئی بر انتظارات زناشویی بالا، خوش بینی و خودکارآمدی ارتباطی در کارمندان متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی کارکنان متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه جندی شاپور اهواز بودند که از بین آن ها، 200 نفر به شیوه ی در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان این پژوهش پرسشنامه ی استانداردهای رابطه ی خاص (ISRS)، مقیاس رضایت زناشویی کانزاس (KMS)، پرسشنامه جهت گیری زندگی- تجدیدنظرشده و پرسشنامه خودکارآمدی ارتباطی (RSES) را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین انتظارات زناشویی بالا، خودکارآمدی ارتباطی، خوش بینی و تحقق انتظارات با رضایت زناشویی رابطه ی مثبت معنادار وجود دارد. پس از حذف سه مسیر غیرمعنادار، مدل نهایی برازندگی مناسبی را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خوش بینی هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و از طریق تحقق انتظارات زناشویی بر رضایت زناشویی اثر مثبت معنادار دارد. همچنین انتظارات زناشویی بالا و خودکارآمدی ارتباطی به صورت غیرمستقیم و از طریق تحقق انتظارات زناشویی پیش بین رضایت زناشویی بودند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که علی رغم اهمیت خوش بینی و خودکارآمدی، تحقق انتظارات زناشویی نقش مهم تری در رضایت زناشویی دارد.
۱۱.

پیش بینی رضایت زناشویی مردان و زنان بر اساس متغیرهای انگیزه های استقبالی، انگیزه های اجتنابی فداکاری و رفتارهای فداکارانه

نویسنده:
منبع: خانواده و سلامت جنسی دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 63-73

کلید واژه ها: رضایت زناشویی انگیزه های استقبالی انگیزه های اجتنابی فداکاری رفتارهای فداکارانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 296 تعداد دانلود : 336
رضایت زناشویی از عواملی است که موجب رضایت و خشنودی در زندگی می شود. شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر رضایت زناشویی، برای کمک به حفظ ازدواج بسیار لازم و کمک کننده است. مطالعات نشان می دهند که انگیزه و رفتارهای فداکارانه می توانند به شکل های مختلف رضایت زناشویی را تحت تاثیر قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت زناشویی مردان و زنان بر اساس متغیرهای انگیزه های استقبالی، انگیزه های اجتنابی فداکاری و رفتارهای فداکارانه زنان و مردان شهر اهواز انجام شد. به منظور دستیابی به این هدف 300 زوج با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی از نوع در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش شامل سنجه ادراک رفتارهای فداکارانه ( PSM ) ، سنجه انگیزه های فداکارانه (MSM)، سنجه ارزیابی رابطه (RAS) توسط آنها تکمیل گردید. طرح تحقیق حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. در این پژوهش، پژوهشگر به دنبال بررسی روابط ساده و گام به گام بین متغیرهای پیش بین با متغیر ملاک می باشد. نتایج نشان داد که در نمونه مردان از بین متغیرهای پیش بین، متغیرهای رفتارهای فداکارانه و انگیزه های اجتنابی فداکاری از توانایی پیش بینی رضایت زناشویی برخوردارند، همچنین در نمونه زنان، از بین متغیرهای پیش بین، متغیرهای رفتارهای فداکارانه و انگیزه های استقبالی از توانایی پیش بینی رضایت زناشویی برخوردارند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که دسته ای از متغیرها در مردان مثل رفتارهای فداکارانه و انگیزه های اجتنابی فداکاری نقش تعیین کننده تری در پیش بینی رضایت زناشویی دارند، همچنین در زنان هم دسته ای از متغیرها مثل رفتارهای فداکارانه و انگیزه های استقبالی نقش تعیین کننده و مهم تری در پیش بینی رضایت زناشویی دارند. شناسایی و کار بر روی این دسته از متغیرها، نقشی تاثیرگذار بر رضایت زوجین و روابط خانوادگی خواهد داشت.
۱۲.

فراتحلیل رابطه انگیزه های استقبالی و اجتنابی فداکاری با کیفیت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 89 - 108

کلید واژه ها: فراتحلیل انگیزه های فداکاری کیفیت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 406
در انگیزه های استقبالی ازخودگذشتگی، همسران ازخودگذشته برای شاد کردن  یا  برای صمیمیت بیشتر با همسر خود دست به ازخودگذشتگی می زنند درحالی که در انگیزه های  اجتنابی فداکاری، همسران برای پرهیز از تعارض و نارضایتی ازخودگذشتگی می کنند. انگیزه های استقبالی ازخودگذشتگی به احساسات مثبت و افزایش کیفیت زناشویی منجر می شود درصورتی که انگیزه های  اجتنابی فداکاری با کاهش کیفیت زناشویی همراه است. بااین حال برآیند پژوهش ها رابطه انگیزه های ازخودگذشتگی و کیفیت زناشویی متفاوت و متناقض است؛ بنابراین هدف این پژوهش برآورد اندازه اثر کلی (همبستگی) انگیزه های ازخودگذشتگی و کیفیت زناشویی بود. برای این منظور، پژوهش های انجام شده پیرامون رابطه این متغیرها، در پایان نامه ها و مقاله های انتشاریافته در مجله های علمی میان سال های 1998- 2018 بررسی شد. 6 پژوهش (4 پایان نامه و 2 مقاله) بر پایه معیارهای این پژوهش وارد فراتحلیل شدند. این 6 پژوهش شامل 18 اندازه اثر مستقل برای رابطه انگیزه های استقبالی ازخودگذشتگی و کیفیت زناشویی و 18 اندازه اثر مستقل برای رابطه انگیزه های  اجتنابی فداکاری و کیفیت زناشویی بود. برآیندهای حاصل از بررسی سوگیری انتشار، نشان دهنده نبود سوگیری انتشار بود. برآیندها نشان داد تراز اندازه اثر در مدل اثرهای تصادفی برای رابطه انگیزه های استقبالی و  اجتنابی فداکاری با کیفیت زناشویی به ترتیب 385/0 و 185/0- است که در سطح 01/0P<  معنا دار است. بر پایه معیار کوهن تراز اندازه اثر برای رابطه انگیزه های استقبالی ازخودگذشتگی و کیفیت زناشویی اثری متوسط و برای رابطه انگیزه های  اجتنابی فداکاری و کیفیت زناشویی اثری کوچک ارزیابی می شود. بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده مشخص ساخت انگیزه های استقبالی یک متغیر وابسته به فرهنگ است. مضامین نظری و کاربردی یافته های این پژوهش به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
۱۳.

تدوین الگوی سازش یافتگی زنان پس از رخداد طلاق: یک پژوهش زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 93 - 122

کلید واژه ها: سازش یافتگی پس از طلاق زنان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 71 تعداد دانلود : 626
طلاق عامل ازهم گسیختگی بنیادی ترین بخش جامعه یعنی خانواده است که پس از مرگ همسر، نیازمند بیشترین تغییر برای سازش یافتگی مجدد در افراد مطلقه است. این پژوهش با هدف تدوین الگوی کیفی سازش یافتگی پس از رخداد طلاق و با استفاده از روش نظریه زمینه ای انجام شد. میدان پژوهش در برگیرنده همه زنان مطلقه مراجعه کننده به مراکز مشاوره تحت نظارت سازمان بهزیستی در شهر اهواز بود. شرکت کنندگان این پژوهش 20 زن مطلقه بودند که به روش هدفمند و از نوع موارد مطلوب انتخاب شده و مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. در تحلیل داده ها از شیوه نظام مند استراوس و کوربین بهره گرفته شد. 265 کد اولیه، 43 مقوله فرعی، 17 مقوله اصلی و یک مقوله هسته از کدگذاری داده ها استخراج شد که کدهای اصلی به این شرح بود: «حمایتگری راهبردی اطرافیان، رویارویی مذهبی، صبوری رشد دهنده، مدیریت مالی عاملی مهم، ارتباط گیری و مرزسازی با محیط، اخلاق گرایی و خودکنترلی، وجود فرزند، ساختار شخصیتی و تربیتی، چگونگی بودن در زندگی سابق، تمرین خوداندیشی با مطالعه، تکاپوهای آرامش بخش، توسعه شخصی، حضور معنادار اجتماعی، بستری برای رشد فرزندان، جستجوی کمک های تخصصی، شغل و تحصیل رهایی از قفس طلاق و نیز استفاده از مهارت های مسئله گشایی». در ادامه «سازش یافتگی پس از طلاق: پویشی برای استقلال و آرامش» به عنوان مقوله نهایی انتخاب شد و در پایان الگوی پارادایمی مستخرج از داده ها طراحی گردید. نتایج می تواند برای نهادهای حمایتی و نیز مشاوران خانواده در ارائه راهکارهای مناسب و بهبود شرایط سازش یافتگی با طلاق، راهگشا باشد.
۱۵.

اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری به شیوه گروهی بر کاهش علائم افسردگی و کیفیت زندگی در دانشجویان

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال اول تیر ۱۳۹۷ شماره ۲ 1-10
تعداد بازدید : 375 تعداد دانلود : 714
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان گروهی فعال سازی رفتاری بر کاهش علائم افسردگی و افزایش کیفیت زندگی انجام شد. تعداد 40 نفر از دانشجویان مبتلا به افسردگی پس از احراز شرایط پژوهش، انتخاب و در دو گروه درمان فعال سازی رفتاری (20 نفر) و کنترل (20 نفر) گماشته شدند. گروه آزمایشی 8 جلسه درمان فعال سازی رفتاری را دریافت کرد. شرکت کنندگان مقیاس افسردگی بک (BDI-II) و پرسشنامه ی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. یافته های پژوهش نشان داد که درمان فعال سازی رفتاری روی کاهش نشانه های افسردگی اثربخش است اما روی کیفت زندگی تأثیر معنی داری نداشت. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، درمان فعال سازی رفتاری به شیوه ی گروهی بر کاهش نشانه های افسردگی در دانشجویان مؤثر است. نتایج این پژوهش می تواند برای متخصصان بالینی و مشاوران در مراکز مشاوره دانشگاهی تلویحات کاربردی داشته باشد.
۱۶.

تجربه زیسته فداکاری در ازدواج های پایدار )یک مطالعه پدیدارشناسی توصیفی روان شناسانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۷ بهار ۱۳۹۷ شماره ۶۵ 150-186

کلید واژه ها: فداکاری ازدواج های پایدار تجربه زیسته پدیدارشناسی توصیفی روان شناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 390 تعداد دانلود : 624
هدف : فداکاری مؤلفه ای مهم برای پایداری و ارتقائ کیفیت روابط زناشویی است. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه زیسته پدیده فداکاری در زندگی زناشویی و مشخص کردن ساختار نهایی آن در شرکت کنندگان پژوهش است. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع پدیدارشناسی توصیفی روان شناسانه است که در آن 10 شرکت کننده (5 مرد و 5 زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه عمیق استفاده شد و این روند تا مرحله اشباع داده ها ادامه داشت. یافته ها: تحلیل داده ها، 12 جزء تشکیل دهنده فداکاری را در بافت زندگی زناشویی نشان داد که عبارت اند از: 1- داشتن حس عشق و علاقه به همسر و درک شدن در زندگی زناشویی؛ 2- داشتن حس انسانیت، وجدان و رشد شخصی؛ 3- مؤثر دانستن عقاید مذهبی، دینی و معنوی در رفتارهای فداکارانه؛ 4- حس لزوم متقابل بودن رفتارهای فداکارانه؛ 5- ادراک فداکاری یک طرفه و آسیب زا؛ 6-اعتقاد به همبسته های رفتار فداکارانه نظیر گذشت، صبر و تحمل سختی ها؛ 7- لزوم ادراک رفتار فداکارانه همسر به صورت مورد قدردانی قرار گرفتن؛ 8- معنای فداکاری به عنوان عدم خودخواهی و گذشتن از خود برای دیگری؛ 9- داشتن یک نگرش بلندمدت و متعهدانه به زندگی زناشویی؛ 10- فداکاری به خاطر عوامل بیرون از سیستم زن وشوهری مانند داشتن فرزندان و جامعه؛ 11- الگو گیری از خانواده مبدأ؛ و 12- ادراک تفاوت های جنسیتی در تجربه رفتار فداکارانه. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه دستاوردهای فراوانی برای مراکز مشاوره و متخصصان زوج درمانی در بردارد. فهم ساختار پدیده فداکاری در زندگی زناشویی، آن گونه که در این مطالعه آمده است، می تواند به زوج هاکمک کند تا از ناخشنودی در زندگی زناشویی جلوگیری نموده و کیفیت و رضایت زناشویی خود را بهبود بخشند.
۱۷.

واکاوی عوامل موثر بر خشونت علیه زنان متاهل شهر اهواز: (یک پژوهش کیفی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۴۴) 117 - 155

کلید واژه ها: خشونت خانگی زنان متاهل پژوهش کیفی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 485 تعداد دانلود : 584
این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر خشونت علیه زنان انجام شد. پژوهش به شیوه کیفی و با به کارگیری روش نظریه زمینه ای اجرا شد. در این پژوهش برای گزینش شرکت کنندگان، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و با پیشرفت مطالعه، نمونه گیری موارد مطلوب مدنظر قرار گرفت که تا رسیدن به اشباع نظری در نهایت 17 زن مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. با کدگذاری باز 153 کد اولیه و با کدگذاری محوری، 25 مقوله عمده به دست آمد و "خشونت؛ ابزاری پنهان و آشکار"، به عنوان مقوله مرکزی استخراج گردید. می توان نتیجه گرفت که خشونت به طرق مختلف در اکثر خانواده ها در یک پیوستار کم تا زیاد، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله ویژگی های شخصیتی تا نوع تربیت خانوادگی و بسته به فرهنگ اجتماعی فرد وجود دارد، به گونه ای که در این شرایط طراحی و اجرای کارگاههای آموزشی در راستای شناخت تفاوت های زن و مرد، تربیت فرزند، غنی سازی ازدواج، ارتقاء مهارتهای همسرداری، شیوه های ارتباطی کارآمد و مناسب و مهارتهای زندگی در راستای پیشگیری از خشونت های خانگی ضروری به نظر می رسد. این پژوهش مفاهیم مهمی را برای مشاوران خانواده دارد و همچنین الهام بخش زوج هایی است که به دنبال کیفیت بخشی به رابطه زوجی خود هستند.
۱۸.

اثربخشی درمان فعّال سازی رفتاری به شیوه گروهی بر کاهش علائم افسردگی، اجتناب شناختی–رفتاری و کیفیت زندگی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 73-84

کلید واژه ها: فعال سازی رفتاری افسردگی اجتناب شناختی-رفتاری کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 70
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان گروهی فعّال سازی رفتاری بر کاهش علائم افسردگی، اجتناب شناختی – رفتاری و افزایش کیفیت زندگی انجام شد. تعداد 40 نفر از دانشجویان مبتلا به افسردگی پس از احراز شرایط پژوهش، انتخاب و در دو گروه درمان فعّال سازی رفتاری (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرارگرفتند. گروه آزمایشی، 8 جلسه درمان فعّال سازی رفتاری را دریافت کرد. شرکت کنندگان، مقیاس افسردگی بک ( BDI-II )، پرسشنامه اجتناب شناختی-رفتاری ( CBAD ) و پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت ( WHOQOL-BREF ) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. یافته های پژوهش نشان داد که درمان فعّال سازی رفتاری بر روی کاهش نشانه های افسردگی و اجتناب شناختی- رفتاری اثربخش است امّا بر روی کیفیت زندگی تأثیر معنی داری ندارد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، درمان فعال سازی رفتاری به شیوه گروهی، بر کاهش نشانه های افسردگی و اجتناب شناختی- رفتاری در دانشجویان مؤثّر است. نتایج این پژوهش می تواند برای متخصصان بالینی و مشاوران در مراکز مشاوره دانشگاهی تلویحات کاربردی داشته باشد.
۱۹.

فرزندپروری پس از طلاق: یک پژوهش کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلید واژه ها: فرزندپروری طلاق پژوهش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 921 تعداد دانلود : 383
زمینه و هدف: فرزندپروری یکی از تکالیف حساس پیش روی والدین و از عوامل مؤثر در سلامت روانی فرزندان به شمار می رود. یکی از موارد تأثیرگذار بر فرایند فرزندپروری، طلاق است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تجارب والدین از فرزندپروری پس از طلاق بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. جامعه هدف شامل زنان و مردانی بود که تجربه فرزندپروری پس از طلاق را داشتند. مشارکت کنندگان پژوهش، 13 نفر (زن و مرد) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع، از میان مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره دعوت به مشارکت شدند و به وسیله مصاحبه عمیق و اکتشافی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با روش هفت مرحله ای Colaizzi تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت کنندگان منجر به شناسایی 10 مضمون اصلی شامل «رابطه والدین، نیازهای فردی والد، شبکه حمایتی والد پس از طلاق، نگرش، هیجانات و چالش های والد، پاسخگویی و نظارت والد، پختگی والد- فرزند و آسیب روانی والد- فرزند در فرایند فرزندپروری» گردید. نتيجه گيري: والدین، فرزندپروری پس از طلاق را تکلیف چالش برانگیزی توصیف می کنند. چگونگی ارتباط والدین، نیازهای فردی و منابع حمایتی آن ها پس از طلاق، می تواند نگرش و هیجانات والدین نسبت به فرزندپروری را تحت تأثیر قرار دهد. آسیب روانی، رشد و پختگی، از تجارب والدین در جریان فرزندپروری پس از طلاق می باشد.
۲۰.

اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر استرس فرزندپروری و انعطاف پذیری روان شناختی مادران کودکان دارای اختلال طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ 21 - 44

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استرس فرزندپروری انعطاف پذیری روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 387
والدین دارای کودک دارای اختلال طیف اتیسم در بزرگ کردن فرزند خود با چالش های زیادی مواجه هستند. طبق پژوهش ها این والدین در مقایسه با والدین کودکانی که معلولیت های دیگر دارند استرس فرزندپروری بیشتری را تجربه می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر استرس فرزندپروری و انعطاف پذیری روان شناختی مادران کودکان دارای اختلال طیف اتیسم انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون –پس آزمون با گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران دارای کودک مبتلا به اتیسم شهر اهواز بودند. تعداد 44 نفر مادر به صورت نمونه گیری در دسترس از بین کسانی که به فراخوان پژوهشگر پاسخ مثبت داده بودند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفتند. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در قالب هشت جلسه ی 90 دقیقه ای برای گروه آزمایشی اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس فرزندپروری و پرسشنامه پذیرش و عمل- ویرایش دوم بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه های تکراری استفاده شد. نتایج بیانگر تأثیر آموزش گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر کاهش استرس فرزندپروری و افزایش انعطاف پذیری روان شناختی مادران کودکان دارای اختلال طیف اتیسم بود. لذا درمان پذیرش و تعهد می تواند در بهبود سلامت روانی این دسته از مادران نتایج مفیدی را به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان