حسین بجانی

دانش، موتور محرکه توسعه دانایی محور بوده، توجه به آن نقش فزاینده ای در رشد سازمانها و جوامع خواهد داشت. برای ارائه تصویری از سازمانها و جوامعی که بیشترین استفاده و بهره را از دانش، در چرخه کامل آن می برند از اصطلاحات سازمان فراگیر (یادگیرنده) و در مقیاس بزرگتر جامعه فراگیر و ملت فراگیر استفاده می شود. سازمان یاد گیرنده یا فراگیر یک الگوی تغییر یافته برای سازمانها و راهی نوین برای اندیشیدن درباره سازمان، در عصر دانش است. یک سازمان یادگیرنده دارای کمترین سلسله مراتب اختیارها، پاداشی برابر در برابر عملکرد یکسان، فرهنگ مشترک و ساختاری انعطاف پذیر و سازشکار است که می توان بدان وسیله از فرصتها استفاده کرد و بحرانها را از بین برد. سازمان یاد گیرنده، الگوی منحصر به فردی ندارد و به واقع نوعی نگرش یا فلسفه جدید درباره سازمانهاست که نقشهای اصلی را به عهده اعضای سازمان می گذارد.

مقدمه: همه ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، عملکرد ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧی ﺳﺎزﻣﺎن را حیاتی ﻗﻠﻤﺪاد کﺮده و ﺑﺮای آن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی میکﻨﻨﺪ و ﻫﺰیﻨﻪﻫﺎی زیﺎدی صرف می کنند. با توجه به ضرورت افزایش عملکرد کارکنان به عنوان عامل اساسی تعالی سازمان، یکی از معضل های اساسی سازمان ها تعیین عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان به ویژه کارکنان متخصص و ارزشمند است. روش : پژوهش حاضر با توجه به هدف آن، از نوع کاربردی است. جامعه مورد مطالعه شامل 80 پژوهش مرتبط با عملکرد کارکنان نیروی انتظامی است. برای نمونه گیری از جامعه یادشده، از طریق نمونه گیری هدفمند، 68 پژوهش که حائز شرایط و ملاک های انتخاب باشد، با رویکرد فراتحلیل انتخاب شد. جمع آوری اطلاعات از طریق سامانه جامع اطلاعات پژوهشی و سامانه نشریات نیروی انتظامی انجام شد.اطلاعات مورد نیاز از هر پژوهش شامل عنوان، سال، جامعه و نمونه، روش نمونه گیری و آزمون های مورد استفاده در قالب جدولی تنظیم و سپس در نرم افزار CMA2 وارد و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد از مجموع متغیرهای بررسی شده به عنوان متغیر مستقل عملکرد، متغیر ویژگی های شخصیتی با فراوانی 8، انگیزش با فراوانی 6، آموزش با فراوانی 5، تعهد سازمانی با فراوانی 5، سبک رهبری با فراوانی 5، تحصیلات با فراوانی 4، رضایت شغلی با فراوانی 4، هوش هیجانی با فراوانی 4، فرسودگی شغلی با فراوانی 3 و کیفیت زندگی کاری با فراوانی 3، بیش از دو بار تکرار شده است که قابلیت آزمون فراتحلیل را دارد. نتایج: براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که متغیرهای کیفیت زندگی کاری، آموزش و تحصیلات، تعهد سازمانی و نگرش شغلی، شدت تأثیر زیاد؛ متغیرهای مدیریت استعداد، هوش هیجانی، انگیزش، فرسودگی شغلی، وظیفه شناسی، هوش معنوی و مدیریت دانش، شدت تأثیر متوسط و متغیرهای فرهنگ سازمانی، سرمایه اجتماعی، رضایت شغلی، سبک رهبری و شخصیت، شدت تأثیر کمی بر عملکرد کارکنان نیروی انتظامی دارند.

برنامه ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، اطلاق می شود. این نوع برنامه ریزی از دیدگاههای متفاوتی می تواند مورد توجه قرار گیرد از جمله، دیدگاه توسعه پایدار یکی از مقبولترین دیدگاههای نگرش به کاربری اراضی می باشد. در این پژوهش سعی بر آن است که کاربری های اراضی شهری تبریز از منظر توسعه پایدار مورد سنجش قرار گرفته و میزان هماهنگی و یا عدم هماهنگی آن با این نوع توسعه در طی پنج سال(1387-1383) مورد مطالعه قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف در این مقاله از روش (توصیفی- تحلیلی) و مطالعات (اسنادی) بهره گرفته شده است. تمامی داده های این پژوهش مستند بوده و شامل مصوبات کمیته ماده پنج در طی دوره مورد مطالعه می باشد. حاصل این مطالعه نشانگر برخی از ناهماهنگیها در برخی معیارهای توسعه پایدار بوده و حرکتی غیر پایدار را در جریان مصوبات مربوط به تغییرات کاربری ها نشان می دهد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت استرس ادراک شده، احساس تنهایی، نگرانی و دل زدگی زناشویی در همسران جانباز با همسران افراد عادی انجام شده است. روش پژوهش با توجه به اهداف و فرضیه های آن، از نوع علّی مقایسه ای (پس رویدادی) بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه همسران جانبازان و افراد عادی است. با تکیه بر روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 100 نفر از همسران جانبازان و نیز تعداد 100 نفر از همسران افراد عادی انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش، از پرسش نامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983)، فرم کوتاه شده مقیاس احساس تنهایی بزرگسالان، پرسش نامه نگرانی پن استیت و مقیاس دل زدگی زناشویی (CBM) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین متغیرهای استرس ادراک شده، احساس تنهایی، نگرانی و دل زدگی زناشویی در همسران جانباز با افراد عادی تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0P<)؛ به طوری که میزان استرس ادراک شده، احساس تنهایی، نگرانی و دل زدگی زناشویی در همسران جانباز بیشتر از افراد عادی است. براساس یافته ها چنین استنباط می شود که برای ارتقای سلامت روان شناختی کلی خانواده های جانبازان، توجه به سلامت روان شناختی همسران جانبازان، اهمیت بسیاری دارد.

مقاله حاضر به منظور شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش انگیزش کارکنان ناجا انجام شده است. این تحقیق بصورت توصیفی پیمایشی انجام و از لحاظ هدف کاربردی است که بر مبنای رویکرد آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. بر مبنای این رویکرد، داده های کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته با مدیران صاحبنظر و خبرگان انجام شد. در بخش کمی برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با 93 سؤال در چهار بعد فردی، سازمانی، مدیریتی و دینی استفاده شد. جامعه آماری در بخش کمی کارکنان ناجا بود که از طریق فرمول کوکران 336 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. روایی پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی تأییدی و با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری (SEM) تأیید شده است. پایایی پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 91/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش استنباطی از آزمونهای کلموگروف-اسمیرنف، تحلیل بار عاملی مرتبه اول و دوم استفاده شده است. نتایج آزمون تی نشان داد که عامل فردی 36/11، عامل محیطی، 69/7، عامل مدیریتی، 02/9، عامل دینی، 14/5 بر ناهنجاریهای رفتاری کارکنان ناجا تأثیر دارد.

جلب رضایت اجتماعی از عوامل کلیدی موفقیت و اثربخشی سازمانها به شمار می آید و این مهم در سازمانی چون نیروی انتظامی با حجم ارتباط گسترده و مستقیم با اقشار مختلف جامعه، از اهمیت مضاعف برخوردار است. این پژوهش در صدد است عوامل مؤثر بر اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایتمندی اجتماعی) را شناسایی کند و سپس به وزن دهی و اولویت بندی آنها بپردازد و در قالب الگویی ارائه کند. این پژوهش با روش پیمایش به لحاظ هدف کاربردی، و از نظر سطح تعمیم به صورت پهنانگر اجرا، و به منظور سنجش روایی پرسشنامه از دو روش اعتبار محتوایی و روایی سازه و برای سنجش پایایی مقیاسها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن برای همه مفاهیم تحقیق از 80/0 بزرگتر است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان ساکن در غرب استان تهران در گروه سنی 15-64 سال هستند و 382 نفر با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی خوشه ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج آزمونهای آماری نشان داد در مدل سنجش اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایت اجتماعی) به ترتیب عوامل "انجام وظایف انتظامی، قضایی و خدماتی، تجهیزات و امکانات فیزیکی، پاسخگویی، رفتار کارکنان و فرایندهای اطلاع رسانی" دارای بیشترین بار عاملی، و این مدل بر اساس شاخصهای موجود از برازش مناسبی برخوردار است. مدیریت حوزه کلانتریها با سنجش و رصد مستمر اثربخشی عملکرد کلانتریها (رضایت اجتماعی) و با برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر مناسب می توانند در رفع نیازها و پاسخگویی به خواسته ها و انتظارات فزاینده شهروندان موفق باشند و طرحها و برنامه های راهبردی و کلان خود را متناسب با شرایط متحول جامعه، روزامد و کارامد کنند.

هدف این مقاله تعیین میزان اثربخشی اجرای دوره های همتاپروری ناجا است. پژوهش به روش توصیفی پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل تمام افراد شرکت کننده در دوره یازدهم همتاپروری ناجا است. حجم نمونه 142 نفر از فراگیران و فرماندهان مستقیم آنان به روش تمام شمار است .ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه محقق ساخته سنجش رضایت، سنجش یادگیری از نگاه خود فراگیران و سنجش اثربخشی رفتار از نگاه فرماندهان است. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی محتوایی و با استفاده از نظر صاحبنظران و خبرگان ناجا به تأیید رسید و پایایی آنها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ عدد 92/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل  دادهها از آزمون کلوموگروف-اسمیرنوف، آزمون های تی زوجی و تی تک نمونه ای استفاده شده است. مطابق یافتههای پژوهش، میزان رضایتمندی فراگیران از آموزش ها، یادگیری و تأثیرگذاری آموزشهای فراگیران بعد از دوره نسبت به قبل از دوره به طور چشمگیری افزایش یافته است .مطابق نتایج، بیشترین تغییرات بعد از اجرای دوره نسبت به قبل از اجرای دوره به ترتیب به عوامل وظایف تربیتی و آموزشی فرماندهان و مدیران، عملیات روانی، اقدامات اجرایی فرمانده و مدیر در شرایط خاص، نقش فرماندهان و مدیران در امور انضباطی، ارتباط و تعامل مؤثر مربوط بود و از نظر رده و مسئول مافوق ،بیشترین تغییرات بعد از اجرای دوره نسبت به قبل از اجرای دوره به ترتیب به عوامل خلاقیت و نوآوری ،و کمترین تغییرات به عامل ارتباط و تعامل مؤثر مربوط بوده است.

زمینه و هدف: ارزیابی و بررسی میزان اثربخشی برنامه های آموزشی، یکی از مهم ترین مراحل برنامه ریزی و اجرای دوره های آموزشی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش های رشته فرماندهی و مدیریت انتظامی دانشگاه علوم انتظامی امین انجام شد.روش: تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و برحسب نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، دانش آموختگان دوره 27 و فرماندهان آن ها هرکدام به تعداد 48 نفر است و از روش نمونه گیری به صورت تمام شمار استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه واکنش، رفتار از منظر دانشجویان و فرماندهان استفاده شد. برای ارزیابی یادگیری دانشجویان، نمرات و کارنامه آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی، آزمون کلوموگروف اسمیرنوف و کای اسکوئر و با دو نرم افزار SPSS و PLS استفاده شد.یافته ها: واکنش دانشجویان نسبت به عناصر برنامه آموزشی نشان داد که بیشترین رضایت از برنامه ریزی با میانگین 23/4، مجریان با میانگین 15/4 و محتوا با میانگین 15/4 است. میزان رضایتمندی دانشجویان به برنامه آموزشی در متغیر کل رضایتمندی (واکنش) بر اساس میانگین 09/4 محاسبه شد، که با اطمینان بیش از 95% می توان گفت دانشجویان نسبت به برنامه آموزشی ارائه شده رضایت برخوردارند. میزان یادگیری دانش آموختگان مطلوب بوده است و در خصوص تغییرات عملکردی (رفتاری) ازنظر دانشجویان و فرماندهان می توان گفت تغییرات عملکردی (رفتاری) در این بُعد در سطح مطلوبی قرار دارد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق، دانش آموختگان در حوزه عملکردی متأثر از سطح یادگیری هستند و در موضوعات و مباحثی که نمره مطلوبی اخذ نموده اند، در عمل و اجرا نیز از منظر خود و حتی به زعم فرماندهانشان دارای عملکرد مناسبی هستند.

در این مقاله تلاش گردیده تا میزان کارایی نسبی عملکرد واحدهای تابعه بازرسی (ارزشیابی و انتصابات) مورد ارزیابی قرار گیرد. روش تحقیق از نوع ترکیبی (کمی و کیفی) بود. در بخش کیفی با استفاده از مطالعات کتابخانهای و بررسی اسنادی و با تشکیل هیئتهای اندیشه ورزی و مصاحبه با خبرگان و کارشناسان به تعداد 18 نفر در موضوع تحقیق نسبت به شناسایی شاخصهای ارزیابی در قالب ورودیها و خروجیهای یگان مورد ارزیابی اقدام شد. در بخش کمی شاخصهای بدست آمده (ورودیها و خروجیها) در غالب پرسشنامه برای تمامی کارشناسان مرتبط ارسال گردید. آلفای بدست آمده برای پرسشنامه برابر 87/0 بود. تحلیل دادههای بدست آمده با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها صورت گرفت، که میزان کارایی نسبی را بین عدد صفر تا یک نشان داد. نتایج حاکی است که از 33 واحد مورد بررسی تعداد 25 واحد دارای کارایی نسبی برابر یک بوده و 8 واحد دیگر نیز بطور متوسط دارای کارایی نسبی 98/0 میباشند که فاصله بسیار کمی تا عدد یک دارند.