مسعود کریمی فر

«معنویت» به عنوان یک عامل مؤثر، نقش مهمی بر سلامت جسم و روان افراد و به ویژه نوجوانان ایفا می کند. توجه به این متغیر، زمانی که فرد بدون والد و سرپرستی باشد، بیش از گذشته ضرورت می یابد. این پژوهش، با هدف اثربخشی آموزش مؤلفه های معنوی، بر احساس تنهایی و حرمت نفس، در نوجوانان پرورشگاهی انجام شد. نمونه پژوهش، 40 نوجوان ساکن در پرورشگاه های شهر کرمان بودند که به صورت تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند. به دو گروه آزمایشی، مؤلفه های معنوی در 10 جلسه 90 دقیقه ای ارائه شد و دو گروه کنترل، برنامه ای دریافت نکردند. با توجه به روش آماری، فقط از یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل پیش از اجرای برنامه درمانی پیش آزمون گرفته شد، اما پس از اجرای برنامه درمانی، هر 4 گروه به پرسش نامه های احساس تنهایی و حرمت نفس پاسخ دادند. نتایج نشان داد که آموزش مؤلفه های معنوی تأثیر معناداری بر احساس تنهایی نوجوانان داشته است (05/0P<)، اما بر مؤلفه حرمت نفس اثربخش نبوده است. مؤلفه های معنوی، با اصلاح و بازسازی و سپس، نوسازی درونی و برونی افراد، زمینه رشد، شکوفایی و رستگاری او فراهم می کند.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش نظم جویی هیجان مدل گروس بر کیفیت زندگی زنان واجد اضطراب با استفاده ازطرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه اجرا شد. از میان زنان ساکن منطقه 13 تهران 26 نفر که واجد ملاک های ورود به مطالعه بودند با روش نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 75 دقیقه ای تحت آموزش نظم جویی هیجان قرار گرفت و گروه گواه برنامه ای دریافت نکرد. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و پس از سه ماه به فرم 26 مادّه ای پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی پاسخ دادند. یافته ها نشان می داد نمره های کیفیت زندگی گروه آزمایش پس از دریافت برنامه آموزشی، در مقایسه با گروه گواه تغییر معنادار یافته بود. همچنین یافته ها نشان داد که در مرحله پیگیری اثر مداخله بر متغیرها ثبات داشت. هیجان ها نقشی برجسته در افزایش کیفیت زندگی در زمینه های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی دارند و موجب آگاهی فرد از فرایندهای شناختی می شوند. بنابراین، برنامه ای که هیجان ها و مؤلفه های وابسته به آن ها را اصلاح و تعدیل و راهبردهای انطباقی را تقویت کند، می تواند توانایی افراد را در زمینه های گوناگون بهبود بخشد.

میل به بقا یکی از بنیادی ترین انگیزه های انسان و یکی از ابعاد مهم معنویت، نگرش به جهان پس از مرگ (آخرت نگری) است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه آخرت نگری و پنج عامل شخصیت در دانشجویان بود. بدین منظور، تعداد 220 دانشجوی دانشگاه تهران انتخاب شدند و مقیاس های آخرت نگری ابراهیمی - بهرامی (1389) و پنج عامل شخصیتی نئو (NEO-FFI) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آخرت نگری کلی با ابعاد شخصیتی برون گرایی، گشودگی، با وجدان بودن و موافق بودن رابطه مثبت و معنی دار و با روان رنجوری رابطه منفی و معنی دار داشت. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین ویژگی های شخصیتی دو مؤلفه با وجدان بودن و برون گرایی، حدود 31 درصد از واریانس آخرت نگری را تبیین می کنند.