محمدرضا بمانیان

محمدرضا بمانیان

مدرک تحصیلی: استاد گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۴۸ مورد.
۶۱.

Landscape Perception Indicators Based on Islamic Aesthetics: Case Study: Qazvin, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۰۸
The importance of aesthetics in perceiving urban landscape seems to be essential. Usually, the subject of aesthetics holds a position in ideas and viewpoints of philosophers. In Islamic perspective all the creatures are beautiful due to their connection to the creator of all the beauties. In this research, the subjects such as landscape perception, landscape aesthetics, perception in viewpoints of Iranian Islamic philosophers, and aesthetics in both Holly Quran and ideas of Iranian Islamic philosophers are surveyed and analyzed. The purpose of this paper is to obtain some answers for these two questions: what are aesthetics indicators in Islamic view? How is landscape perception explained by these indicators? This is descriptive-analytic research. The findings are that Islamic philosophers consider absolute beauty, God, as origin of all the beauties. On the other hand, Islamic philosophers are believed to be holistic, using atomistic approaches. In addition, consideration to both subjective and objective axes in landscape aesthetics is thought to be necessary. Finally, indicators and components of Islamic aesthetics are introduced and landscape perception is provided based on these indicators in two fields of sensory-visual and social perceptions according to three perceptual fields of sensory, imaginary, and rational. How is landscape perception explained by these indicators? This is descriptive-analytic research. The findings are that Islamic philosophers consider absolute beauty, God, as origin of all the beauties. On the other hand, Islamic philosophers are believed to be holistic, using atomistic approaches. In addition, consideration to both subjective and objective axes in landscape aesthetics is thought to be necessary. Finally, indicators and components of Islamic aesthetics are introduced and landscape perception is provided based on these indicators in two fields of sensory-visual and social perceptions according to three perceptual fields of sensory, imaginary, and rational.
۶۲.

بررسی زمینه های مؤثر در شکل گیری با غشهرهای صفوی با تأکید بر آموزه های حکمی مذهب شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعه صفویه مکتب اصفهان با غشهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۰
مکتب اصفهان و آموزه هایش متأثر از حکمت عقلی شیعی شکل م یگیرد و از مهم ترین عواملی بوده که باعث تشخص و پیشرفت هنر و معماری عصر صفوی نسبت به دیگر اعصار شده است. از ای نرو بررسی آموز ههای مذهب شیعه و مکتب اصفهان در شکل گیری ایده باغ شهر از ضروریات انجام این تحقیق می باشد. بخش نخست این مقاله ضمن اشاره به مباحث مربوط به اصالت وجود، حرکت جوهری و سلسله مراتب وجود به موضوع نمادهای مرتبط با بهشت در باغ ایرانی م یپردازد. بخش دیگر مربوط به ارتباط شهرسازی و باغ سازی در عصر صفویه و ظهور ایده با غشهر و عوامل مؤثر در شکلگیری آن می باشد. در ادامه با غشهرهای صفوی با تأکید بر با غشهر اصفهان و عوامل مؤثر در تقویت هویت کالبدی آن مطالعه شده است. نتایج حاصل نمایش دهنده چگونگی ارتباط ایده با غشهر ایرانی در عهد صفوی با الگوی باغ ایرانی و جایگاه باورهای دینی اسلامی و شیعی در شکلگیری آن است.
۶۳.

شناسایی معیارهای ذهنیت اصیل در معماری جدید بافت های باارزش تاریخی در جهت ارتقای هویت کالبدی بافت تاریخی (نمونه موردی بافت تاریخی عودلاجان محله امامزاده یحیی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ذهنیت اصیل هویت کالبدی بافت تاریخی طراحی معماری عودلاجان محله امام زاده یحیی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۲۴
بافت های تاریخی یادآور دوره ای است؛ که شهرها براساس نیازها، اهداف و سلایق ساکنان آنها برپا شده اند. به عبارتی، دنیای ذهنی سازندگان و ساکنان با یکدیگر قرابت داشت. اما مداخلات امروز بدون توجه به یادها و تعلقات شهروندان و نیازهای ذهنی آنها با توسعه های سریع در بافت های تاریخی به خاطره زدایی و نابودی هویت شهرها منتج گردیده است. ازاین رو، معماری به عنوان بخش مهمی از کالبد شهری، گسیختگی را نه تنها در بافت شهری، بلکه با ذهنیت اصیل ساکنان بافت تجربه می کند. این نوشتار علاوه بر روشن ساختن اهمیت ذهنیت اصیل در رویکرد طراحی معماری جدید در بافت های تاریخی، در تحلیل های صورت گرفته، به این پرسش پاسخ داده است؛ که با توجه به رویکردهای مختلف معماری از تضاد تا تشابه در بناهای میان افزا، چگونه می توان با استخراج کیفیت های بافت از ذهنیت های اصیل، رویکرد معماری را در فضاهای میان افزا تبیین کرد؟ روش تحقیق پژوهش کیفی، با رویکرد موردپژوهی است. گردآوری داده ها از طریق بررسی کتابخانه ای و منابع دیجیتال به روند رویکرد معماری در بافت های تاریخی و نیز نحوه هویت بخشی بافت های تاریخی می پردازد. سپس از طریق مصاحبه با اهالی قدیمی محله امامزاده یحیی به عنوان یکی از سه محله عودلاجان، خاطرات مشترک شناسایی گردیده است. نتیجه آن به صورت پرسش نامه بین اهالی امامزاده یحیی توزیع گردید؛ تحلیل نتایج از طریق نرم افزار Spss و در تست Tukey، نشان دهنده تفاوت معنادار پاسخ گروه اهالی با قدمت سکونت بالای 40 سال با سایر گروه ها بود. لذا این گروه، مرجعی جهت رجوع رویکرد طراحی معماری شناسایی شدند. سپس نتیجه این گروه جهت تبیین رویکرد طراحی معماری های جدید در بافت بررسی شد. براساس نتایج این گروه معماری در بافت های تاریخی وابسته به کاربری، مجاورت با دانه های باارزش، رویدادهای ناملموس مشترک و... است؛ که همگی از ذهنیت های اصیل بافت، قابل استخراج است. همچنین، لازم است در طراحی معماری در بافت های تاریخی درراستای ارتقای هویت کالبدی مورداستناد قرار گیرد.
۶۴.

دلایل تغییر کاربری ها در طرح های تفصیلی شهری و تبعات آن در کاربری های عمومی (مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرح تفصیلی اصلاحات اراضی عدم توانایی تغییر کاربری قوانین و مقررات شهرسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۵۷
به دنبال اصلاحات اراضی در دهه 40 شمسی و رشد جمعیت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراوانی در زمینه شهرسازی شدند وبه همین دلیل طرح های جامع شهری تهیه و تصویب شدند. اما از آنجایی که این طرح ها به دلیل عدم پرداختن دقیق و صحیح به مشکلات شهری، توانایی لازم را برای حل این مشکلات نداشتند در نتیجه در دهه 50 طرح های تفصیلی تهیه و تصویب شدند. طرح تفصیلی شهری بیشتر به منظورترویج ضوابط شهرسازی،کنترل توسعه شهرها و هماهنگ سازی بخش های مختلف شهر تهیه می شود. ناکارآمدی طرح های توسعه شهری از جمله طرح های تفصیلی شهرها  با واقعیت های موجود در جامعه در قالب پدیده های اجتماعی در شهرها بروز  می کند. یکی از این معضلات تغییرات کاربری اراضی شهرهاست که برخلاف ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی به صورت قانونی و غیرقانونی در شهرها شکل گرفته است. حاصل این تغییرات به وجود آمدن عدم تعادل در خدمات شهری و نزول مستمر کیفیت محیط شهرهاست. این نشان از عدم توانایی طرح تفصیلی در پیشبرد توسعه بر اساس برنامه ریزی موجود است. در این تحقیق سعی شده است که از طریق بررسی های کتابخانه ای، توزیع پرسشنامه بین جامعه هدف، موارد تغییرات صورت گرفته در کاربری های مصوب شهرهمدان(منطقه یک) در فاصله سال های 1381 تا 1391 و علل آنها با استفاده از نرم افزارهای spss  و ARC GIS , AUTO CAD مشخص گردد. در بررسی علل تغییر کاربری اراضی شهرها بیشترین سهم متعلق به عوامل اقتصادی و قانونی است که به موضوع عدم وجود منابع پایدار درآمدی در شهرداری ها و فقدان عوامل قوی ضمانت اجرایی در قوانین و مقررات شهرسازی مرتبط است.
۶۵.

Investigating the Effect of Changing the Transmitted Light’s Color on Thermal and Visual Comfort(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
Thermal comfort is one of the key factors for achieving energy saving in the buildings. In the survey of thermal comfort, psychological aspects are as important as the physical parameters such as temperature and relative humidity. If thermal comfort could be achieved by using non–physical parameters, a significant energy and cost would be saved. The aim of this study is to investigate the effect of changing the color of inward daylight (into cool/warm), on sensation of thermal and visual comfort. This study was conducted to answer these questions: to what extent can the lights, which are traditionally called cool and warm, cause the real sensation of cold and heat? What is their influence on thermal and visual comfort? And what is the effect of changing the color of transmitted light on the occupant’s sensation of illumination? Research method is descriptive–analytical; in this study, thermal and visual effects of changing the color of inward light from the windows is surveyed, by using questionnaires, in three naturally ventilated high–schools; and the results were compared with the outputs of PMV simulation analysis. The results show that changing the inward light to a cool color (blue) and a warm color (red) resulted in a difference of 0.33°C in the sensation of thermal comfort. Moreover, the AMV in all cases had a neutral temperature below the PMV’s neutral temperature which was simulated by the software. In lower illuminance levels (lower than 300 lux) blue light aroused more visual satisfaction; but in higher illuminance levels (more than 300 lux), simple windows produced the best visual satisfaction. Red light produced the least visual satisfaction amongst these three. While, blue and red glazing generated better distribution of light in the room, than the witness group.
۶۶.

Typology of spatial expansion new sprawl pattern (Case study: Urumia urban region)

کلید واژه ها: spatial expansion Land use change Sprawl Urumia urban region

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۸۵
 Spatial expansion and land use changes in agricultural lands are among important factors contributing to environmental damages and disabilities of productive economy in the region especially in agricultural aspects. This trend is common in developing countries. These changes in land use usually occur by those who target agricultural lands for speculations and other abusing form of economy. In addition this trend also affects environment likewise economy and environment which is attributed as sprawl. Urumia Urban region gains valuable agricultural lands which plays a key role in in both environment and economy. In recent two decades according to excessive construction in the region these areas are turned out to be more of a recreational site for affluent families which has decreased agricultural functions there and also has damaged beautiful landscapes of the villages. Recent occurrence is resulted from not being cost effective agricultural activities and inefficiency of the market supplemented with not supporting agricultural activities. This has leaded that Urumia urban region go through a spatial expansion which differs considerably with urban sprawl. This paper is aimed to analyze effective factors on land se changes and the following sprawl by it. Moreover there are two main questions that should be answered: first is which factors contribute to spatial expansion in agricultural areas? How is attributed the sprawl dominating Urumia urban region? In order to analyze and producing status qua and current relationship between Urumia city and agricultural lands we used a descriptive and analytical method and in order to analyzing development process we went to the documents and finally in order to examine occurred changes we used from satellite photographs and cartographic photos in different periods. After gathering data and statistics and classification in the second stage by observing we tried to perfect the statistics. The results express that the absence cost effectiveness in agricultural activities and speculation in land and of course having nothing in common between users and speculators has resulted a new form of sprawl in Urumia which differs considerably with common forms of it. This new sprawl has features which sustains affluent interests.
۶۷.

Human Functions in Landscape Design Based on human oriented design process(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Landscape Design Human Oriented Design Process Moral Values and Social Applications Ecosystem Concepts

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۴
Functions in landscape design include values in design and management process to satisfy moral and environmental needs that current attitudes see that as open space design by natural and man-made elements, while the basic intellectual layers related to human as the principles of environmental design have been forgotten. Human urban knowledge seeks to meet in health, biological, psychological, social and cultural human needs that landscape design also utilizes each of these cases, according to the plan will be considered. The result is moral landscape design is defined as the given Social and moral values in relationship between human and environment and the psychological functioning along environmental issues and performance are discussed. In this process human and environmental functions according to management priorities must be defined, and then the starting point is determined by the planning, that ethical and environmental values, and the executive would not be affected by technical issues.
۶۸.

محمدکریم پیرنیا و دونالد ویلبر؛ تفاوت مقاصد و عناصر روایت سبکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محمدکریم پیرنیا سبک شناسی معماری تاریخ نگاری معماری دونالد ویلبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۵ تعداد دانلود : ۱۹۸۳
تاریخ معماری ایران رشته ای است که هرچند پیشینه ای در سده اخیر دارد، مبانی و موضوعات آن هنوز محل بحث است. یکی از مهم ترین ابزارهای تاریخ نگاری معماری و هنر، سبک شناسی است. در این مقاله، به مقایسه مقاصد سبک شناسیِ دو تن از مهم ترین مورخان معماری ایرانی، یعنی محمدکریم پیرنیا و دونالد ویلبر می پردازیم. هدف مقاله تأمل در سبک شناسی معماری ایرانی و نشان دادن اثر مقاصد سبک شناختی بر تجربه تاریخ نگاری معماری است. مقاله به روش تحلیل مایگانی، مفاهیم را از تاریخ نامه اصلی هریک از دو نویسنده، یعنی کتاب های سبک شناسی معماری ایرانی و معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان استخراج می کند. سپس با استدلال منطقی، آن مفاهیم را در مقابل یکدیگر قرار می دهد. برای این منظور، ابتدا مقدماتی را مقایسه می کنیم که پیرنیا و ویلبر برای تدوین روایت های سبکی شان از تاریخ معماری فراهم کرده اند؛ سپس عناصر روایی و اهداف سبک شناسی ایشان را تطبیق می دهیم. در مقدمات، تفاوت های ایشان را در طبقه بندی سبکی و تحدید مکانی و زمانی آثار نشان می دهیم و در مقایسه عناصر روایت، تفاوت های ایشان را در پرداختن به منشأ سبک ها، مراحل سبک ها، و تحول سبک ها بررسی کرده ایم. عناصر فرعی تر روایت ازجمله ارتباط های سبک ها را با یکدیگر و همچنین مقاصد و تفاوت های تاریخ نامه های ایشان را برای معماران روشن کرده ایم. یافته های مقاله نشان می دهد رویکرد پیرنیا و ویلبر به سبک شناسی یکسان نیست. به نظر می رسد غایت های متفاوتی در پس تاریخ نویسی پیرنیا و ویلبر وجود داشته که باعث استخدام دو دستگاه متفاوت سبک شناسی شده است. در سبک شناسی پیرنیا، توجه به نقش مناطق در شکل گیری سبک های معماری، مشوق معماران است برای روی کردن به معماری بومی به هدف حرکت در مسیر معماری ایرانی. بااین حال از نظر پیرنیا هریک از سبک ها، قوت و ضعف هایی دارند و در مقام الگو هم ارز نیستند. او تحولات درونی معماری را عامل مهم تغییر سبک ها می داند. ویلبر قائل به نوعی پیوستگی در سبک های ایرانی است؛ چنان که گویی هر سبک از سبک قبلی خود زاده می شود. او قضاوت ارزشی درباره سبک ها نمی کند و تغییر سبک ها را بازتاب تحولاتی در بیرون از معماری می بیند. به این نحو، سبک شناسی پیرنیا را می توان معلمانه و درونی نامید و سبک شناسی ویلبر را مورخانه و بیرونی.
۶۹.

بررسی تطبیقی میزان ادراک پیچیدگی در نمای ساختمان های رایج امروزی و سنتی شهر اردکان

کلید واژه ها: ادراک پیچیدگی الگوه های طراحی اردکان یزد نمای رایج امروزی نمای سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۴۶۰
این پژوهش بر آن است تا میزان ادراک پیچیدگی بین نمای خانه های رایج امروزی و سنتی در شهر اردکان را مورد مقایسه قرار دهد ؛ سوال اصلی تحقیق این است که سطح ارتباط و علاقه مردم با بنا، در کدام یک از دو دسته بندی خانه های سنتی و خانه های رایج امروزی بیشتر می باشد. به منظور پاسخ به سوال تحقیق، از میان بناهای سنتی و رایج امروزی شهر اردکان یزد، 2 نمونه خانه انتخاب گشته است که در 6 سطح متفاوت از پیچیدگی مورد بررسی قرار گرفته اند و این خانه ها از نظر شاخص پیچیدگی، در سه سطح بالایی ، میانی و پایین، تحلیل شده اند. در این پژوهش از روش "تحلیلی توصیفی" استفاده شده است؛ روش گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی از روش میدانی و روش کتابخانه ای بوده و با استفاده از ابزار پرسشنامه از تعداد 44 نفر دانشجوی سال سوم کارشناسی معماری و نیز تعداد 44 نفر دانشجوی غیر معماری (سایر رشته ها) به صورتی که پراکندگی جنسیتی در هر دو گروه (22 نفر زن و 22 نفر مرد) رعایت گشته است و به طور همزمان پرسش صورت گرفت. سوالات طراحی شده بر اساس نمایش تصاویر بناها می باشد که در پرسش نامه در اختیار دانشجویان قرار گرفته است. فرضیات تحقیق بدین گونه در نظر گرفته شده که نمای ساختمان های رایج امروزی شهر اردکان پیچیده تر از خانه های سنتی می باشند، در همین راستا پس از تحلیل های صورت گرفته به عنوان نتیجه مشخص شد که فرض اولیه تحقیق با میزان معناداری از تفاوت به نسبت 9/90 درصد در مقابل 1/9 درصد صحیح نبوده است؛ همچنین مشخص شد این سطح از ادراک پیچیدگی در میان دانشجویان غیر معماری به میزان 01/0 درصد بیشتر از دانشجویان معماری بوده است.
۷۰.

تفکرِ تعقلّیِ شیعی و تأثیر آن در معماری منظر دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساحت عقلانی هنر شیعی تفکر تعقلی هندسه معماری منظر دوره صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۴۳۵
عقل و تعقل، مفاهیمی هستند که همواره، از سوی فلاسفه و متفکران ، در ظرف جهان بین یهای مختلف و به تناسب تعریف از انسان و تمایز وی از سایر موجودات «حیوان»، به صورت غایتمند مورد تأمل قرارگرفته اند. «تفکرِ تعقلیِ شیعی» به عنوان عنصری متمایزک ننده از سایر اندیشه های اسامی، آثار فلاسفه شیعه را تحت تأثیر قرار داده و باعث به وجو دآمدن، تعاریفی از عوالم عقلی و نیز تجلی آن در عالم جسمانی یا محسوسات گشته است. در این میان، هنر و آثار انسان ساخت به واسطه متجلی نمودنِ انوارِعالمِ عقلی در عالم محسوسات، سیر در قوس نزولی «سیر من ا...» ، و نیز فراه مآوردن زمین ههای سیر نف سانسانی در قوس صعودی«سیر الی ا...» همواره مورد توجه بسیاری از متفکران بود هاست. در دوره صفوی ب هزعم زمین هسازی حضور تفکر شیعی، موجبات تجلی کالبدی این اندیشه در معمار ی منظر را شاهد هستیم، که با دار ابودن مفاهیم غنی، بالقوه و نیز متأثر از دیدگاه های فلسفی این دوران، توانسته است، عنصر ماندگاری را در خود تقویت کرده و به بالا بردن ادراک عقلانی منجر شود. مقاله حاضر سع ی دارد تا با اتکا به قرآن، احادیث و اندیش ههای ملاصدرا ، معمار ی منظ ر دور ه صفوی شهراصفهان را در حیطه تفکر تعقل شیعی مورد بررسی قرار داده و شاخص ها و تجلیات کالبدی آ نرا به موجب ادراک تعقلی انسان، آشکار نماید. این پژوهش با بهره گیری از مطالعات کتابخان های ، غور در مباحث فلسفی و دینی ، به دنبال ارائه ی تأویلی ب رگرفته از تفکر تعقلی شیعی در منظر دوره صفوی است. یافت ههای این پژوهش نشان م یدهند که معماری منظ رایرانی، و ب هطور شاخص باغ ایرانی، که دارای الگوی شناخت هشده و ماندگار با پیشینه تاریخی سده های مختلف است ؛ در این دوره با بهره گیری از مفاهیم برخاسته از این تفکر، به مفاهیمی چون عالم مثال، عدالت و قدر بیشتر پرداخته است.
۷۱.

مقایسه تطبیقی دو نمونه دیدگاه کل نگر پیش و پس از دوره مدرن در معماری: نگاه طبایعی (بر مبنای طبیعیات) و نظریه سالینگروس (بر مبنای فیزیک نوین و ریاضی)

کلید واژه ها: کل نگری جزءنگری نگاه طبایعی معماری کل نگر نظریه سالینگروس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۵۳۸
کل نگری جدید رویکردی است که با مشخص شدن ضعف های دیدگاه جزءنگر در تبیین مکانیکی جهان و با هدف برطرف کردن این نقاط ضعف به وجود آمده است. کل نگری جدید و کل نگری قدیم عموماً دارای صفات یکسان شناخته می شوند اما پرسش اصلی این تحقیق آن است که معماری مبتنی بر نگاه های کل نگر جدید و قدیم چه مشابهت ها و چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند و میزان هم نوایی آنها تا چه اندازه است؟ فرضیه پژوهش حاضر بر این استوار است که اگرچه دیدگاه های کل نگر جدید و قدیم مشابهت هایی با یکدیگر دارند اما به نظر می رسد دقیقاً یکی نیستند و به همین سبب معماری مبتنی بر آنها نیز متفاوت خواهد بود. این پژوهش با هدف روشن کردن نسبت کل نگری جدید با کل نگری قدیم انجام یافته است. مقایسه ی تطبیقی دو دیدگاه پس از استخراج محورها به کمک تحلیل مضمونی و روش دلفی، با استدلال منطقی صورت گرفته و مقایسه در سه بخش مبادی، عمل و ارتباط اندیشه و عمل انجام شده است. این سه محور سطح نظری، سطح میانی و سطح کاربردی را در نمونه ای از نگاه های کل نگر جدید و نمونه ای از نگاه های کل نگر پیش از مدرن مقایسه می کند. در سطح عملی (کاربردی) نگاه طبایعی و نتایج آن در معماری (به عنوان نمونه ای از اندیشه های کل نگر پیش از دوره ی مدرن) در کنار نظریه ی سالینگروس (به همراه ریشه های آن در فیزیک نوین) از سهم نظرِ ارتباط درونی اجزای معماری، ارتباط معماری و محیط و ارتباط معماری و انسان با یکدیگر مقایسه شده اند. نتیجه به دست آمده نشانگر این امر است که کل نگری جدید بیش از آنکه هم نوا با کل نگری قدیم باشد، سنتی برآمده از جزءنگری مدرن است. نگاه طبایعی به عنوان یکی از دیدگاه های کل نگر قدیم برای مواردی که در ظاهر ارتباطی باهم ندارند، راهکار یکسانی ارائه می دهد. در حقیقت می توان نگاه طبایعی را شکلی تکمیل شده از «نظریه ای برای همه چیز» دانست که فیلسوفان کل نگر جدید آرزوی دستیابی به آن را دارند.
۷۲.

بررسی ارتباط میان پیکربندی فضایی و حکمت در معماری اسلامی مساجد مکتب اصفهان (نمونه های موردی: مسجد آقانور، مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف الله)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چیدمان فضا پیکربندی فضایی حکمت در معماری اسلامی مساجد مکتب اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹۸ تعداد دانلود : ۵۴۸۸
مساجد در طول تاریخ از شاخص ترین نمونه های معماری اسلامی بوده اند؛ آن ها نشانه هایی شهری هستند که به عنوان مِفصل، نقشی اساسی در ارتباطات میان عناصر شهری بازی می کنند. نگاه به اجزای تشکیل دهنده و فضاسازی مساجد و بررسی عوامل شکل گیری ساختاری، جایگاه هر فضا و نقشی که در ارتباط با دیگر فضاها دارد، رهیافتی برای دستیابی به تأثیر حکمت معماری اسلامی در شکل دهی شاکله بنای مساجد فراهم خواهد آورد. از این جهت در نوشتار پیش رو، به ترکیب فرمی و شکلی فضاهای مساجد در مکتب اصفهان و نیز چگونگی پیکربندی فضایی در عرصه بندی ساختار مساجد پرداخته می شود. در این پژوهش، فرض بر این بوده که پیکربندی فضاییِ بنای یک مسجد با توجه به مختصات قرارگیری هر فضا در ارتباط با دیگر فضاها، با عوامل شکل گیری ساختاری، جایگاه و نقش هر عنصر، برآمده از حکمت اسلامی دارای ارتباطی معنادار است. این تحقیق از نمونه پژوهش با شیوه تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی، تحلیلی و سرانجام نتیجه گیری منطقی است. بدین ترتیب موضوع پژوهش با استفاده از مشاهده و برداشت میدانی، مطالعات کتابخانه ای، شبیه سازی به وسیله نرم افزار تخصصی چیدمان فضا و مقایسه تطبیقی، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد میزان نفوذپذیری، پیکربندی فضایی و همچنین قرارگیری هر فضا در عمق بنای مساجد، ارتباط مستقیمی با مؤلفه های شناخته شده حکمت در معماری اسلامی ازجمله نحوه انتظام فضاها دارد؛ با توجه به نقد زمینه اثبات گراییِ شبیه سازی چیدمان فضا سعی بر آن بوده تا با بهره گیری از مؤلفه های ساختاری حکمت در معماری اسلامی، در این زمینه رفع و رجوع لازم صورت گرفته باشد. در تحلیل نقشه های در دست، فضا، امور کیفی، مؤلفه ها و پیکربندی فضایی با مدل سازی رایانه ای همراه شده تا تحلیل های کیفی از مدل سازی های کمی صورت گرفته باشد. نتایج به دست آمده نشان از تأثیر مستقیم و نقش تعیین کننده حکمت اسلامی در جایگاه تک تک فضاهای مساجد مکتب اصفهان و تعیین ارتباط هر فضا با فضاهای دیگر و همچنین با کلیت بنای مساجد دارد.
۷۳.

بررسی زبان مشترک باغ و نگارگری ایرانی با تأکید بر نقش نمادین درخت سرو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عالم خیال نگارگری ایرانی باغ سازی ایرانی سِرو نقوش نمادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۹
زبان بیان در هنر سنتی و اصیل ایرانی، رمزی است. در این زبان، هر شیء دارای ظاهر و باطنی است؛ یا به بیانی دارای لایه های وجودی متعدد است. به این معنی که هر صورت مادی برای اشاره به معنایی مجرد در عالمی بالاتر به کار می رود. لازمه فهم و بازخوانی این زبان، به عنوان میراث هنر و ادب ایرانی، کسب معرفت درباب دیدگاه و جهان بینی حاکم بر خلق اثر است. در پژوهش حاضر، خوانش ساختار و زبان بیان درختان به سبب سابقه حضور نمادین در جلوه های مختلف هنری به عنوان بخشی از فهم زبان رمزی هنر ایران، موردتأکید قرار گرفته است. در این زمینه، نقش نمادین درخت باستانی سرو در نگاره ها و باغ های ایرانی به عنوان موثق ترین نمونه های خلق فضای مثالی، موضوع تحقیق است. درواقع هدف کلی پژوهش، بررسی نقش نمادین و رمزآمیز درختان در طراحی محیط در ارتباط با زمینه های خیال انگیز فضاست. روش تحقیق، پژوهشی تاریخی و تطبیقی است و گردآوری اطلاعات با مراجعه به اسناد کتابخانه ای و بازدید نمونه های موردی، به صورت ارائه جدول مقایسه خصوصیات سرو در باغ و نگارگری ایرانی، صورت گرفته است. در نتیجه این بررسی متوجه تأثیر فرم ویژه درخت سرو بر مخاطب فضا از طریق ایجاد طرح واره های ذهنی معنادار می شویم. به گونه ای که فرم های مختلف سرو، که به طور مشخص به کشیدگی تاج، ارتفاع بدنه، تراکم بافت و تیرگی رنگ آن مربوط می شوند، هریک باعث برداشت مفهومی خاص در ذهن انسان می شوند و درنتیجه تکرار این همراهی، نقش سرو باعث تداعی معانی ازجمله: جاودانگی، پایداری، بلندبالایی و ... گردیده است. بنابراین با کاربرد هدفمند درخت سرو در طراحی منظر، می توان از طریق تداعی معانی ویژه، شرایط خیالی و فراواقعی برای مکان ایجاد کرد.
۷۴.

بررسی راهکارهای طراحی معماری بر کاهش اثر جزایر حرارتی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جزایر حرارتی شهری اصول طراحی معماری سطوح سبز آسایش فیزیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۸ تعداد دانلود : ۸۶۷
خرد اقلیم ها و کیفیت هوا در فضاهای شهری از منافع بزرگ برای رفاه شهروندان است. کنترل جزایر حرارتی شهری از مهمترین نگرانی ها برای بهبود راحتی و سلامت انسان به خصوص در مناطق با آب و هوای گرم است. به دست آوردن آسایش حرارتی در داخل ساختمان نسبتا آسانتر بوده در صورتی که در فضا های باز بدست آوردن این آسایش بسیار دشوارتر است و به همین دلیل خیلی کمتر روی آن کار شده است. جزایر حرارتی در مقیاس بزرگ بیشتر مربوط به نحوه شهرسازی می باشد ولی در مقیاس کوچکتر یکسری اصول و قواعدی وجود دارد که می توان در جهت کنترل آن موثر باشد. کنترل انرژی تابشی خورشید، استفاده و هدایت مناسب جریان باد و ایجاد رطوبت در فضا اصول اصلی در این راستا هستند که شامل راهکارهایی بر معماری ساختمان و منظره اطراف آن خواهد بود از جمله رعایت فاصله و ارتفاع مناسب ساختمان ها نسبت به هم، استفاده از سطوح سرد با قابلیت کمتر جذب نور، استفاده از آب نماها و آبفشانها و ... که اولویت بندی آنها با توجه به شرایط ویژه می تواند تغییر کند و در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرند.
۷۵.

معرفت شناسی فازی و سازگاری روش شناختی آن با پژوهش های معماری و شهرسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معرفت شناسی دوارزشی معرفت شناسی فازی روش شناسی داوری و نقد تفسیر و تبیین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۹
موضوع این مقاله معرفتشناسی فازی و دلالتهای روششناختی آن در معماری و شهرسازی با تاکید بر ضرورت اتخاذ رویکردهای علمی و روش شناسانه در پژوهش های معماری و شهرسازی، برخلاف برخی عقاید و نظرات است. مدعای تبیینی این مقاله آن است که زیربنای معرفت شناسی علوم معماری و شهرسازی بر پایه های روایت دو ارزشی صفر و یک از حقیقت استوار است، که این نوع روایت از حقیقت علمی، با واقعیت های این علوم ناسازگار است؛ چرا که ماهیت علم و به تبع آن، علوم یادشده نیز حقیقتی چندارزشی، مبهم، درجه-بندی شده،و یا به اصلاح ماهیتی فازی دارند. با توجه به ماهیت معرفت شناختی مدعای مقاله، شواهد ارائه شده نیز معرفت شناشانه است. برای اثبات مدعای تبیینی، دستگاه معرفتی فازی معرفی و مبانی هستی شناختی و روش شناختی آن تبیین می گردد. بر اساس قاعده عملیاتی سازی مفاهیم، عملیاتی سازی تابع عضویت فازی و استدلال تجربی فازی با ذکر مثالی از پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری مطالعه شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که ماهیت پژوهش ها در معماری و شهرسازی با معرفت شناسی فازی و مبانی آن سازگارتر است تا معرفت شناسی دو ارزشی.
۷۶.

گشتالت در طراحی پلان باغ ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باغ ایرانی معماری منظر نظریة گشتالت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری منظر
تعداد بازدید : ۲۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۳۳
نظریة گشتالت از جمله مکاتب تأثیرگذار در قرن بیستم است که به معماری وارد شده است. با توجه به شیوة متفاوت توجه به ادراک در این مکتب، در بسیاری از مقالات به لزوم بررسی این سیستم ادراکی و نحوة عمل آن در طراحی توجه شده است؛ اما بیشتر آن ها درحد بررسی مبانی نظری گشتالت هستند و به حضور این مکتب در طراحی باغ های ایرانی توجه نکرده اند. به این ترتیب، این پرسش مطرح می شودکه آیا می توان با این نظریه باغ های تاریخی را تحلیل نمود. برای یافتن پاسخ این پرسش، ابتدا نظریة گشتالت و رابطة آن با مفاهیم معماری منظر و سپس ظرفیت های آن در تحلیل باغ سازی ایرانی مورد مطالعه قرارگرفت. چیستی نظریة گشتالت، مفاهیم آن و معیارهای حاصل از این مفاهیم در تحلیل باغ های تاریخی پرسش های اصلی این پژوهش هستند. برای پاسخگویی به پرسش ها در حوزة نظری، روش تحقیق استدلال منطقی و بررسی نمونة موردی به کار گرفته شد. درنهایت، مفاهیم مربوط به این نظریه در طراحی پلان چند باغ از دوره های تاریخی متفاوت ایران برای نمایش میزان گستردگی کاربرد این نظریه در باغ های ایرانی بررسی شد. نتایج تحقیقات نشان می دهند با اینکه سال ها از ظهور نظریة گشتالت می گذرد، همواره کاربرد داشته و به خوبی می تواند در حوزة معماری منظر استفاده شود. همچنین به کمک مفاهیم نظریة گشتالت، جنبه های ناپیدای معماری منظر ایرانی بازشناخته خواهد شد.
۷۷.

Study of Environmental Security in the City Case study: Regions 1 and 4 of Arak(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Security Urban Space Arak Women

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۵
Security has always been one of the most basic needs of human and improves social interactions, personal and social peace, prosperity of the people and thus caused the improvement of society. Modern urban spaces admitting to crimes and aberrations resulting in lack of security in the city, Security Survey in urban areas is an important issue. This paper examined the impact of residents' sense of safety in urban areas. It uses applied research and descriptive analysis. Quantitative methods and techniques used for evaluating data from the survey (see questionnaire). It studied two areas of Arak city: Hepco (Zone 1) and Ayatollah Saeedi (zone 4) .Research findings suggest that environmental differences are effective on the level of security in the city. People who live in zone1 feel more security than residents of zone 4 at night. Also the women feel more insecurity than men at night. Also between 4 studied subjects (men and women of both areas) men and women of zone 4 use other places for shop and fun more than men and women of zone 1. Also in both areas women use other places more than men .both groups have same ideas about the safe and unsafe places. The majority of them evaluate silent streets, one-way streets and low traffic areas as insecure places. In addition, people considered the presence of police and security forces, promoting the cultural and pay more attention to city design as an important factor of creating the sense of security.
۷۸.

Introduction of Interactive Architecture and Its Role in the Adaption of Architecture(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۴۱۱
This essay tries to introduce the importance and efficiency of interactive architecture, also tries to clarify, what the meaning of interactive architecture is and how it can affect our lives in the near future. Interactive architecture depicts a viewpoint for the future via composition of emerging technologies with architecture. This viewpoint has been constructed by the convergence of embedded computation and kinetic counterpoint that make adaptability between interaction of human being and environment. The reason of making these systems is for creation of objects and spaces that can afford variable necessities of individual, social and environmental demands. Progress will be accomplished if the interactive systems can be part of wide spreading systems not being individual. Prediction of this matter that how long does it take that interactive architecture would be accepted by the people is very hard to say but it is not hard to say that they will be integrated part of construction in the future. Future of architecture will employ novel methods and unique utilization of smart technologies that can respond properly to the dynamic, adaptable and growing functions. It is up to architects and professionals to conceive the matter appropriately that can depict and predict successful future for the architecture.
۷۹.

محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی سنتی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسایش حرارتی فضای باز مسکونی نظریه های حرارتی تخمین محدوده آسایش معیار آسایش فضای باز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
امروزه بحث توسعه همه جانبه همگام با توجه و توسعه مقوله محیط زیست مطرح می باشد. به عنوان یکی از ملزومات توسعه  محدوده آسایش حرارتی را می بایست برای هر منطقه تعیین کرد. در این مقاله محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به قرارگیری بیشتر مناطق ایران در نواحی گرم و خشک و نقش تعیین کننده حیاط در خرد اقلیم به خصوص در مناطق کویری، خانه های سنتی شهر یزد به عنوان نمونه موردی انتخاب گردیدند. این پژوهش هماهنگ با مدل اشری و به روش توصیفی- تحلیلی محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی یزد را مشخص می نماید. به همین منظور سه خانه سنتی به عنوان نمونه انتخاب گردیده و در نهایت محدوده حرارتی در فضای باز مسکونی تعیین گردید. بر این اساس میزان دمای خشک در محدوده آسایش حرارتی بنا بر نظر پرسش شوندگان میان 42/25 و 23/24 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 58/52 و 16/45 می باشد. 
۸۰.

تحلیلی بر ابعاد پیوستگی توده و فضا در عرصه های عمومی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انسجام کلیت ابعاد پیوستگی معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر عینیت و ذهنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۵
موضوع این مقاله، بررسی ابعاد پیوستگی و انسجام توده و فضا در عرصه های عمومی شهری است. داشتن پیوستگی و انسجام یکی از اصلی ترین معیارهای کیفیت فضاهای شهری محسوب می شود. فضاهای سنتی و بومی عمدتاً واجد چنین کیفیتی بودند. مدعای این مقاله آن است که در حال حاضر، هم از لحاظ عملی و هم از لحاظ نظری فضاهای شهری و علوم مرتبط با طراحی محیطی در این زمینه دچار چالش های اساسی هستند. نتیجه آن که به لحاظ نظری، رویکردهای نظری نسبت به این موضوع فاقد جامعیت لازم بوده و در عمل، اکثر فضاهای شهری فاقد پیوستگی و انسجام لازم می باشند. نوشتار حاضر با رویکردی پدیدارشناختی - روان شناختی، موضوع پیوستگی و انسجام فضاهای عمومی شهری را مورد مطالعه قرار داده و معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری را بررسی نموده است. با رویکرد پدیدارشناختی، مطالعه صرفاً محدود به وضعیت فضاهای عمومی شهری با توجه به شرایط خاص آنها فارغ از عوامل علی گردیده است. با رویکرد روان شناختی، نقش مردم در ادراک و شناخت پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری مطالعه شده است. در این مقاله پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری، تابعی از پیوستگی فضا در ابعاد کالبدی، فضایی، اجتماعی- فعالیتی، و نمادین معرفی شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان