آمنه بختیاری

همه گیری کروناضمن ایجاد چالش های عدیده بر  زندگی زنان  با تغییر سبک زندگی اثراتی را بر وضعیت تعاملات و امور خانواده و و ضعیت  شغلی بانوان برجای گذارد که تا مدت ها بعد از پایان همه گیری نیز این تاثیرات همچنان باقی خواهد بود.  بدین جهت این پژوهش پدیدارشناسانه،درصدد مطالعه تجارب زیسته زنان عضو هیئت علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه هادر خصوصتاثیرات دورکاری در ایام کرونا با استفاده از رویکرد کیفی و بهره گیری از نمونه گیری هدفمند بوده است. در این مطالعه  با 30 نفر از بانوان هیئت علمی،مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. یافته های مطالعه حاکی از آن است که دورکاری بانوان هیئت علمی با تبعات مثبتی نظیر دیجیتالی شدن و فرصت آفرینی های جدید،مدیریت زمان برای امور شغلی و خانوادگی و خانگی شدن زندگی همراه بوده است؛ روایت زنان هیئت علمی از قرنطینه ایام کرونا از نکات مثبت شامل:تجربه مراقبت از خود و دیگران،اخلاق مراقبتی در زندگی فردی و اجتماعی،تغییر شکل سبک تعاملات خانواده،تغییر شکل اوقات فراغت  در خانه و تغییر شکل برنامه های مناسبتی بوده است؛ هرچند برخی از مشارکت کنندگان به چالش های  قرنطینه و  دورکاری هم اشاره داشتند.

در تمام جوامع بشری، ارزش هایی وجود دارد که بنیان اصلی فرهنگ آن جامعه را شکل می دهند. اهمیت و جایگاه این ارزش ها به گونه ای است که هر ملتی هویت و حیات اجتماعی و سیاسی خود را در پایبندی و احترام به آن ها انتقال کامل آن به نسل های آینده می داند. در رهیافت علمی و از منظر تئوری های علوم اجتماعی ایثار و شهادت نه یک امر صرفاً احساسی- عاطفی، بلکه رفتاری عقلانی و جزء کنش های عقلانی معطوف به ارزش تعریف می شود؛ به گونه ای که به مثابه یک نظام رفتاری و الگوی ارزشی عقلانی عملکردی، «همه جایی» و «هرزمانی» مطرح است که می تواند در خرده نظام های یک جامعه (خانواده، آموزشی و پرورشی، اقتصاد، حقوق، سیاست و...) پایه رفتار قرار گیرد و اساس انسجام وجدان جمعی جدید و ساخته ای اجتماعی جامعه جدید را تشکیل دهد؛ هدف از این مقاله تبیین جامعه شناختی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه ایرانی و شناسایی عوامل و مؤلفه های تأثیرگذار بر فرهنگ ایثار و شهادت است. این تحقیق ازنظر هدف، بنیادی و بر مبنای روش توصیفی انجام گرفته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه متأثر از عوامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تمدن است.

جریان ارتباطات و موج عظیم اطلاعاتی، تغییراتی در تعاملات و روابط افراد با یکدیگر به وجود آورده و این امر موجب تفاوت در سبک زندگی و نگرش ها در خانواده شده است. این پژوهش با هدف تحلیل کیفی و کمی سبک زندگی خانواده دیجیتالی در شهر تهران (با رویکرد آینده پژوهی) انجام و از نظریه های گیدنز، پی یر بوردیو و یورگن هابرماس بهره گرفته شده است. روش تحقیق با توجه به ماهیت این مطالعه روش ترکیبی متوالی(کیفی(مصاحبه عمیق)- کمی (توصیفی- پیمایشی) است. مشارکت کنندگان در مرحله اول شامل 29 نفر از متخصصان در زمینه موضوع پژوهش با نمونه گیری غیراحتمالی از نوع هدفمند و ابزار گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بهره گرفته شده است. جامعه آماری در بخش کمی کلیه شهروندان بالای ۱۸ سال مناطق ۲۲ گانه شهرتهران و نمونه آماری ۳۸۴ نفر از شهروندان بالای 18 سال ساکن در مناطق 1و 15 شهر تهران در سال 1398 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس اولویت و اهمیت از دیدگاه صاحبنظران،4 سبکِ خانواده شامل: خانواده شبه رسانه ای، خانواده رسانه ای، خانواده ناپایدار رسانه ای و خانواده آشفته رسانه ای تدوین گردید. بر اساس سناریوهای شکل گرفته پرسشنامه ای تهیه و در دو منطقه ۱و ۱۵ شهر تهران اجرا شد. نتایج نشان داد که ورود فن آوری های نوین ارتباطی در شهر تهران، تغییرات متفاوتی را در ساختار خانواده و سبک زندگی در زمان حال و آینده ایجاد خواهد کرد. که دامنه این تحول از مرحله همسریابی و همسرگزینی، تداوم زندگی خانوادگی، روابط بین اعضای خانواده، نگرش جامعه به نهاد خانواده، کارکردهای آن، انگاره های روابط بین زن و مرد، طلاق، انگاره های جنسیتی، ایجاد مشاغل اقتصادی نوین، اوقات فراغت، مصرف گرایی و بسیاری مسائل را در برگرفته است.

دیجیتالی شدن به سبک ایرانی و در چارچوب بستر فرهنگ معاصر ایران ویژگی های خاص خود را خواهد داشت که ممکن است چالش های فردی، اجتماعی، کارکردی ،ساختاری، احساسی ، عاطفی و زیبایی شناسی را به وجود آورد(فاضلی، 1385).این پژوهش با هدف ارائه مدل مطلوب و چشم انداز آتی تغییرات سبک زندگی خانواده با ورود فناوریهای نوین ارتباطی درشهر تهران(از دیدگاه خبرگان)انجام گرفت. روش تحقیق کیفی(سناریونویسی)،جامعه آماری 29 نفر از اساتید متخصص در زمینه موضوع پژوهش با نمونه گیری غیر احتمالی از نوع هدفمندو ابزار گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه است. روایی ابزار اندازه گیری روش زاویه بندی، تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شده است..نتایج نشان دهنده 6 تم اصلی:دوره های ارتباطی در ایران،برخورد با تکنولوژی ارتباطی در ایران،روابط و مناسبات درون خانواده،پیکره بندی نوین خانواده،تعامل خانواده با رسانه و همسریابی است که بر اساس اهمیت آنهااز نگاه خبرگان،4 سناریوی خانواده التقاطی رسانه ای، خانواده پایدار رسانه ای، خانواده ناپایدار رسانه ای و خانواده آشفته رسانه ای تدوین، سپس ویژگی های مشترک سناریوها استخراج و با سنجش آماری،ویژگی های اصلی هر سناریو تدوین گردید.نتایج مدل ساختاری نشان داد که خبرگان به سناریو2(خانواده پایداررسانه ای) تاکید کرده اند.

دیجیتالی شدن سبک های نوین زندگی را به جزئی اساسی و جدایی ناپذیر از زندگی انسان تبدیل کرده است. ارتقاء سطح سواد رسانه ای در جامعه ایرانی به ویژه برای خانواده هادر جهت آگاه سازی فرزندانشان در استفاده از فضای سایبر، یک نیاز و ضرورت برای فرهنگ، سیاست و امنیت ملی محسوب می شود. به همین دلیل پژوهشگر،سعی داردتامطالب ویافته هایی راجهت ارتقای والدگری رسانه ای در خانواده جهت مدیریت مصرف صحیح رسانه ای فرزندان فراهم آورد.در این تحقیق سوال اصلی پژوهشگر"مقوله های موثر درسبک زندگی رسانه ای خانواده هادراستفاده ازفضای مجازی کدام است؟روش تحقیق از نوع تلفیقی (کیفی- کمی) است. درمدیریت مصرف فضای مجازی از نظریه الیزابت تامن و سه لایه بودن پیام رسانه ای و نظریه هاودیدگاههایی درزمینه شیوه های فرزندپروری از جمله نظریه بامرینداستفاده شده است. نتایج نشان می دهد مولفه ها و ابعاد موثر در سبک زندگی رسانه ای والدین در 3 بعد اصلی آموزش(با 6 مفهوم اصلی و 43 زیر مفهوم) که به «والدگری رسانه ای» و شیوه های تربیتی در آن اشاره داشته، بعد ارتباط موثر(با 3 مفهوم اصلی و 15 زیر مفهوم)که به «تعامل و گفتگو» بعد جامعه پذیری رسانه ای( با 3 مفهوم اصلی و 12 زیر مفهوم) به «هویت والدینی» می پردازد.

زندگی بدون سواد رسانه ای در قرن بیست و یکم، قدم گذاشتن در تاریکی و راه رفتن در مسیر باتلاقی است. به عبارتی سواد رسانه ای، با توانمند کردن انسان بر درک نحوه کار رسانه ها و نحوه معنی سازی آنها، ماهیت و اهداف تولید پیام رسانه ها و تأثیرات و تکنیک های رسانه های گوناگون، او را از حالت انفعال خارج کرده و در برابر تأثیر رسانه ها فعال، هدفمند و مقاوم می سازد (Hobbs, 2003: 20) . با توجه به اینکه عرصه تعلیم و تربیت امروز، عرصه دانش اندوزی نیست، بلکه عرصه مهارت آموزی به ویژه برای دانش آموزان، به عنوان کُنشگران فعال اجتماعی جامعه است؛ به منظور جبران خلأهای آموزشی در حوزه سواد رسانه ای نوجوانان، در برنامه درسی متوسطه دوم، درس دو واحدی “ تفکر و سواد رسانه ای” برای نخستین بار، در سال 1395 از سوی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی (شورای برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی) وزارت آموزش و پرورش ارائه شد. جهت گیری بسته آموزشی تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم، پرورش توانایی نقد و بررسی هوشمندانه، و تولید مؤثر پیام و مدیریت صحیح و هوشمندانه بهره مندی از پیام های رسانه ای است که از شش فصل تشکیل شده است. در این نوشتار نویسندگان قصد خوانش متن مقدس را ندارند، که  قطعاً بی نقص است؛ بلکه هدف ارائه پیشنهادها و ایده های اصلاحی، جهت ارتقای کیفی محتوای کتاب تفکر و سواد رسانه ای برای فرزندان وطن است. با توجه به استانداردهای طراحی آموزشی، سه نوع تفکر حاکم در این کتاب قابل مشاهده است: تفکر فلسفی، تفکر سیستمی و تفکر انتقادی. رویکرد کتاب مسئله محور بوده و از چهار مرحله آموزش سواد رسانه ای که شامل: 1. دسترسی؛ 2. تحلیل؛ 3. تفکر نقادانه؛ 4. تولید و خلق پیام است؛ به دو بخش تحلیل و تفکر نقادانه پرداخته شده است. همچنین مخاطبان هدف در این کتاب که دانش آموزان هستند، به دو گروه کل نگر و جزئی نگر تقسیم شده اند.

پژوهش حاضر با هدف تاثیر آموزه های نرم افزارهای هوشمند موبایلی (تلگرام و اینستاگرام) در ایجاد شکاف نسلی دختران با مادرانشان در ساختار نظام آموزشی ایران انجام شده است. در این پژوهش آنچه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی دختران با مادران آنان و آموزش های لازم در جهت رفع آن است. بنابراین،سعی شده عوامل تاثیرگذار بر ایجاد شکاف نسلی دختران با مادرانشان مورد بررسی و شناخت قرار گیردتا بتوان به راهکارهای اموزشی در این حوزه نائل گردید.. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی است.برای گردآوری داده ها،از ابزار پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. جامعه آماری شامل کلیه دختران عضو در فرهنگسرای گلستان  منطقه 8 شهرتهران در سال 1394 است. برای گردآوری داده ها از روش نمونه گیری طولی از نوع چرخشی(در یک بازده زمانی 6 ماهه) بهره گرفته شد. با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان 202 نفر به عنوان حجم جمعیت نمونه انتخاب گردید.برای بررسی اعتبار ابزار اندازه گیری از اعتبار محتوا استفاده گردید.سپس با بهره گیری از آزمون اس.اچ لاوشه اعتبار محتوا برابر 0.69 بدست آمد. دلیل روشنی بر اعتبار پرسشنامه طراحی شده است.نتایج نشان داد سوال های از همبستگی دورنی قابل قبولی(ضریب آلفای کرونباخ معادل 0.72) برخوردار است.در مجموع می توان بیان کرد، میزان استفاده از نرم افزارهای هوشمند موبایلی (تلگرام و اینستاگرام) در ایجاد شکاف نسلی دختران با مادرانشان تاثیر گذار بوده است.

معیار و محک هر برنامه آموزش سواد رسانه ای، مواجهه انتقادی دانش آموزان در استفاده و فهم شخص خودشان از رسانه است، تا بتوانند اطلاعات دریافتی از رسانه های مختلف را رمزگشایی  کرده و توانایی داوری مستقل خود درباره محتوای رسانه ها را ارتقاء بخشند. با توجه به ساختارهای دانش مطرح شده در سواد رسانه ای، پنج مؤلفه اصلی سوادرسانه ای، با تأکید بر محتوای رسانه ای برگرفته از نظریه های ارتباطی، طرح برنامه درسی تدوین شد. در برنامه درسی 15 جلسه ای، آموزش آموزه های سواد رسانه ای از رسانه های مختلف(روزنامه، مقاله، کتاب، انیمیشن، کاریکاتور، فیلم تبلیغاتی) در کلاس استفاده شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از نظر روش گرد آوری داده ها شبه آزمایشی(نیمه آزمایشی) بوده است. در این روش دو گروه آزمایش و کنترل ا انتخاب و مورد سنجش و اندازه گیری قرار گرفته است. و با روش مبتنی بر گفت وگو و تشکیل حلقه کندوکاو برای60 نفردر پایه ششم ابتدائی دبستان پسرانه شاهد برهان مجرد، در سال 1395به اجرا درآمد. حجم نمونه به صورت گروه های 30 نفری در دو کلاس که به صورت دو گروه کنترل و آزمایش، تقسیم و مشخص شده است. نتایج این پزوهش بیانگر آن است که دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان گروه کنترل، با توجه به آموزش هایی که به آنان ارائه شد؛ با 99درصد اطمینان در مهارت های استفاده از رسانه ها، تجزیه و تحلیل پیام های رسانه ای، توانایی تولید و ارسال پیام های رسانه ای، تفکر انتقادی در استفاده از رسانه ها، در سطح بالاتری از مهارت سواد رسانه ای قرار گرفتند.  

زندگی بدون سواد رسانهای در قرن بیستو یکم؛ قدم گذاشتن در تاریکی و راه رفتن در مسیر باتلاقی است. سواد رسانهای دعوت به اندیشیدن عمیق، دقیق و جدی درباره آنچه میبینیم، میخوانیم و میشنویم است. با توجه به این که عرصه تعلیم و تربیت امروز؛ عرصه دانشاندوزی نیست، بلکه عرصه مهارتآموزی بهویژه برای دانشآموزان به عنوان کنشگران فعال اجتماعی جامعه است. به منظور جبران خلأهای آموزشی در حوزه سواد رسانهای نوجوانان، در برنامه درسی متوسطه دوم، درس دو واحدی تفکر و سواد رسانهای برای اولینبار در سال 1395 از سوی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی (اعضای شورای برنامهریزی و تألیف کتاب-های درسی) وزارت آموزش و پرورش ارائه شد. جهتگیری بسته آموزشی تفکر و سواد رسانهای پایه دهم، پرورش توانایی نقد و بررسی هوشمندانه و تولید مؤثر پیام و مدیریت صحیح و هوشمندانه بهرهمندی از پیامهای رسانهای است که از ۶ فصل تشکیل شدهاست. با توجه به استانداردهای طراحی آموزشی، سه نوع تفکر حاکم در این کتاب قابل مشاهده است: تفکر فلسفی، تفکر سیستمی و تفکر انتقادی. رویکرد کتاب مسألهمحور بوده و از چهار مرحله آموزش سواد رسانهای که شامل: 1. دسترسی2 . تحلیل 3. تفکر نقادانه 4. تولید و خلق پیام است؛ به دو بخش تحلیل و تفکر نقادانه پرداخته شدهاست. همچنین مخاطبان هدف در این کتاب که دانشآموزان هستند به دو گروه کلنگر و جزئینگر تقسیم شدهاند. در این جستار، کوشش شدهاست، به لحاظ ابعاد شکلی و ظاهری و نیز محتوایی، به جنبههای قوت و ضعف این اثر پرداخته شود، بنابراین روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی- تحلیل و ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه با صاحبنظران حوزه سواد رسانهای است.

با توجه به استفاده فراگیر از تلفن همراه و اینکه، این ابزار ارتباطی به عنوان یک نیاز اجتناب ناپذیر در عصر ارتباطات مورد توجه خانواده ها ست و می تواند کارکردهای متفاوت بر ساختار خانواده (روابط زوجین، روابط اعضای خانواده با یکدیگر) به دنبال داشته و باعث افزایش یا کاهش ضریب امنیت در خانواده گردد. بر این اساس دو سوال پژوهشی مطرح می گردد: آیا استفاده از تلفن همراه در تغییر مناسبات و تعاملات اجتماعی و خانوادگی اثر گذار است؟ آیا استفاده از تلفن همراه منجر به مصرف گرایی و اعتیاد در خانواده ها می شود؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر، پیمایشی و جامعه آماری کلیه ی زنان و مردان 20- 60 ساله ساکن در منطقه6 شهرداری شهر تهران در سال 1394 می باشد. همچنین در پایان به ارائه راهکارهای اصلاحی جهت بهره گیری مناسب از تلفن همراه در میان خانواده های ایرانی براساس ارتقای سطح سواد رسانه ای شهروندان در این حوزه و توجه به کسب مهارت های لازم جهت زندگی در شهر الکترونیک پرداخته می شود.

بی تردید پدیده جهانی شدن و توسعه فناوری ارتباطات، مرزهای ملی را در نفوذ فناوری ها به جوامع مختلف در نوردیده و امروزه تمامی جوامع با ارتباطات وسیع و گسترده در معرض رویارویی با شبکه هایی قرار گرفته اند که به همراه خود سبک و منش جدیدی را در روابط اجتماعی و فردی خانواده هابه ارمغان آورده اند. به عبارتی استفاده فراگیر از این شبکه ها به عنوان یک نیاز اجتناب ناپذیر در عصر ارتباطات توانسته کارکردهای متفاوت بر ساختار خانواده (روابط زوجین، روابط اعضای خانواده با یکدیگر) به دنبال داشته و باعث افزایش یا کاهش ضریب امنیت در این نهاد باشند. روش انجام پژوهش به منظور پاسخگویی به سوالات پژوهش توصیفی است و اسناد و مدارک موجود و مرتبط در این حوزه جمع آوری و به شیوه کیفی تحلیل می گردند. اهم حوزه های پژوهشی در این مقاله عبارتند از: 1- وجوه فردی: به لحاظ وقت، هزینه، استهلاک انرژی افراد، هویت مجازی، امکان برقراری ارتباط به طور مداوم، اعتیاد به شبکه های اجتماعی و سایر نرم (واتس آپ، وایبر، وی چت و غیره)، مزاحمتها، بلوغ زودرس در نوجوانان و تاثیرگذاری برشخصیت آنان، سکس مجازی، خودکفایی در پرکردن اوقات فراغت، فردگرایی، تزلزل ارزش ها، وسواس فکری و ذهنی، کاهش پیشرفت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس؛ 2- وجوه خانوادگی: کاهش امکان گفتمان در خانواده، کنترل و نظارت به شکل افراط و تفریط در خانواده، کاهش تعاملات و مناسبات اجتماعی در خانواده، گسست خانواده، مصرف گرایی، تزلزل ارزش های خانواده و تغییر در ساختار خانواده، گسست بین نسلی، بحران هویت در خانواده، تزلزل ارزشها؛ 3- وجوه اجتماعی: در اختیار داشتن محیط چند رسانه ای (مولتی مدیا) و همگرایی رسانه ای، تنوع و تکثر تکنولوژی های نوین ارتباطی، دسترسی سریع، انطباق با دوران پست مدرن، تاخر فرهنگی، پیامدهای امنیتی و اجتماعی، شکل گیری سبک های جدید زندگی، عمومی شدن فضای خصوصی شهروندان، کاهش تعاملات میان فردی به صورت حضوری، تزلزل ارزش ها و غیره؛ بنابراین به منظور جوگیری از غافلگیری در برخورد با مخاطرات شبکه های اجتماعی لازم است ضمن شناسایی شبکه های جدید اثرگذار و روند رشد و توسعه آن ها، اثرات ملموس و غیر ملموس آن بر خانواده هاارزیابی شودو در نهایت به ارائه راهکارهای اصلاحی جهت بهره گیری مناسب از شبکه های اجتماعی در میان خانواده های ایرانی براساس ارتقای سطح سواد رسانه ای شهروندان و توجه به کسب مهارت های لازم جهت زندگی در شهر الکترونیک و غیره پرداخته می شود.

پس از این که وزارت علوم رشتة «زن و خانواده» را برای تدریس در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور تصویب کرد، جامعة علمی شاهد چاپ پژوهش ها و مقالات در این حوزه در مجلات علمی پژوهشی بوده است. از این رو، محققان مقالة حاضر با هدف بررسی روش هایی که مؤلفان مقالات حوزة زن و خانواده استفاده کرده اند به بازبینی روش شناسانة این مقالات پرداخته اند و با روش تحلیل محتوا، بخش مربوط به شیوه، نوع، جامعة آماری، جمعیت نمونه و ... مقالات را بازکاوی کرده اند.

با توجه به استفاده فراگیر از تلفن همراه و با توجه به اینکه، این ابزار ارتباطی به عنوان یک نیاز اجتناب ناپذیر در عصر ارتباطات مورد توجه خانواده ها ست و می تواند کارکردهای متفاوتِ آشکار و نهانی در خانواده به دنبال داشته و باعث افزایش یا کاهش ضریب امنیت در خانواده گردد، این مقاله به معضلات امنیتی و اجتماعی پیامدهای استفاده نادرست از تلفن همراه بر خانواده پرداخته است. بر این اساس سه سوال پژوهشی در مورد ویژگی های رسانه ای تلفن همراه، معضلات امنیتی، پیامدهای نامناسب اجتماعی در خانواده و راهکارهای اصلاح و بازنگری آن طرح و مورد بررسی واقع شده است. روش انجام پژوهش پیمایشی - توصیفی بوده و ابزار پژوهس پرسشنامه محقق ساخته که شامل 19 سوال پژوهشی که با روش نمونه گیری تصادفی انجام گردید. به منظور گردآوری داده ها ی لازم برای پاسخگویی به سوالات پژوهش، اسناد و مدارک موجود و مرتبط با استفاده از فرم گردآوری داده ها، جمع آوری و به شیوه کیفی تحلیل شده اند. با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادات و راهکارهایی در حوزه آسیب شناسی تلفن همراه بر خانواده ارائه گردیده است.

برای توسعه و سامان دهی جریان تحقیقات در حوزة «زن و خانواده» از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب، لازم است معضلات و کمبودهای پژوهشی در این زمینه، به لحاظ کمی، بررسی و ارزیابی شود. از این رو، مجریان پژوهش حاضر ضمن بررسی همه جانبة ۱۳۳ نشریة علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری در گروه علوم انسانی (از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۰)، مبادرت به ایجاد یک بانک اطلاعاتی شامل 1990 مقاله با موضوع زن و خانواده کردند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا و بررسی کلیة متغیرهای موجود در متن مقالات اعم از گرایش و روند موضوعی مقالات، روند رشد مقالات بر اساس سال انتشار، فراوانی آن ها در فصل نامه ها، تعداد نویسندگان و جنس و سطح تحصیلات آن ها، مبانی نظری مقالات، و کلیدواژه ها صورت گرفته است.

جامعة امروز، به یمن صنعت هم زمان ارتباطات، درحال تجربة نوع تازه ای از شبکه ای شدن و شبکه ای بودن است. هم زمانی با بی سیمی فناوری های ارتباطات و اطلاعات، نوع تازه ای از جامعة شبکه ای را به وجود آورده است. در چنین شرایطی، قطعاً وابسته شدن افراد به استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی اینترنتی، منجر به محوریت یافتن دستاوردهای وب2 شده است و به ارتقای جایگاه مصرف اینترنت و شبکه های اجتماعی اینترنتی در سبد مصرفی افراد انجامیده است. با توجه به روند رو به رشد استفاده از اینترنت، پیوسته قابلیت های جدیدی به این پدیده افزوده می شود و بشر کارکردی تازه از آن می طلبد. از این روی، می توان پیش بینی کرد که شبکه های اجتماعی به مثابة تابعی از اینترنت، در آینده، برای زندگی انسان ها بسیار مهم تر خواهند بود؛ زیرا پایگاه ها گسترش بیش تری خواهند یافت؛ به گونه ای که برنامه های کامپیوتری به منظور سهولت زندگی فیزیکی اشخاص، از طریق شبکه های مجازی، قابلیت حمل و حضور و آگاهی از مکان را نیز شامل خواهند شد. ویژگی های کارکردی، تعاملی و ساختی شبکه های اجتماعی باعث می شود کاربران نقشی پویا و فعال در فرآیند ارتباط داشته باشند. امروزه، شبکه های اجتماعی قوی ترین ابزارها برای طرح و رواج اندیشه ها و کارآمدترین وسایل برای نفوذ فرهنگ ها و نگرش ها به قلب جوامع اند.از این روی، نامشان سرفصل بسیاری از مباحث اجتماعی قرار گرفته است و در این میان، مبحث «زن و رسانه ها»از اصلی ترین موضوعاتی است که طی دهة گذشته، اندیشمندان و جامعه شناسان و به ویژه، دست اندرکاران مسائل زنان به آن پرداخته اند. به عبارتی، کارکردهای ارتباطی کاملاً منحصربه فرد شبکه های اجتماعی در قیاس با رسانه های سنتی، موضوع آثار و کارکرد آن را بر زنان و ارزش های اساسی حاکم بر این حوزه به موضوع مهمی در ادبیات و برنامه های پژوهشی پیرامون شبکه های اجتماعی و رسانه های جدید تبدیل کرده است. با توجه به اهمیت و جایگاه زنان در نقش های گوناگون و روند رو به رشد استفاده از شبکه های اجتماعی، بررسی حاضر، به مطالعة «نقش و کارکرد شبکه های اجتماعی با مطالعة موردی شبکة اجتماعی کفه مام (Café mom)، شبکه ای برای مادران و کودکان»، به علت احراز عناوین و جوایز مختلف این سایت به منزلة سایت برتر در سال های 2007، 2008، 2010 و 2011 می پردازد.

برخورداری از سلامت جسمی، روانی، و اجتماعی ازجمله مهم ترین ضرورت های انسان ها در هر جامعه ای است که علاوه بر فواید شخصی و اجتماعی، موجب ارتقا و رشد جامعه می شود. زنان تقریباً نیمی از جمعیت ترکیه را تشکیل می دهند و نقشی کلیدی در وضعیت بهداشت و سلامت خود، خانواده، و جامعه پیرامونشان ایفا می کنند. زنان ازجمله افراد جامعه اند که توجه به سلامت روانی آن ها اهمیت بسیاری دارد. امیدواری، سرزندگی، و شادابی می تواند تأثیر بسزایی در نحوه فعالیت آن ها داشته باشد و به نوبه خود موجبات شادی نسل بعد را فراهم سازد. تأمین سلامت روان زنان نه تنها برای خود آن ها بسیار ضروری است، بلکه در ارتقای سلامت روان کل جامعه نیز می تواند نقشی بسیار کلیدی ایفا کند. با توجه به این که ترکیه درصدد است شاخص های توسعه را در جامعه پیاده سازد و به عضویت اتحادیه اروپا درآید، برای این کشور توجه به این نکته حائز اهمیتی ویژه است. تحقیق حاضر جهت تبیین چگونگی نرخ امید، رضایت از زندگی، و سلامت روان زنان در ترکیه است. این مقاله برگرفته از طرحی تحقیقاتی با عنوان «درآمدی بر وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی زنان در جمهوری ترکیه» است، که گروه بررسی مسائل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آن را به پیشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ارائه داده است. این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. اطلاعات جامعه مورد مطالعه (آمار و ارقام آماری در خصوص وضعیت سلامت روان زنان ترکیه) به شیوه اسنادی ـ کتاب خانه ای گرد آوری شده است و داده های مورد نیاز، از نتایج آخرین سرشماری سازمان آمار و اطلاعات ترکیه، سال نامه های آماری، مراکز آمار و اطلاعات مؤسسات آموزش عالی، و مرکز بهداشت و درمان و انیستیتوی آمار ترکیه در دوره 2009 - 2012 استخراج شده است. یافته ها حاکی از آن است که نرخ امید به زندگی و سطح عمومی شادی زنان در دهه های گذشته در ترکیه افزایش چشم گیری داشته است، لکن میزان رضایت مندی از سلامت طی سال های 2003 - 2010 در بین مردان بسیار بیش تر از زنان است و افرادی که اصلاً از سلامتی خود رضایت ندارند در میان زنان از مردان بیش تر بوده اند.

بلوغ مرحله¬ای بحرانی است که در گذر از این دوره، زیربنای زندگی بزرگسالی فرد پی‌ریزی می‌شود. در همة مناطق جهان، با در نظر گرفتن شرایط طبیعی و اجتماعی، دختران زودتر به بلوغ طبیعی می‌رسند، لذا بین دختران و پسران در آغاز بلوغ تفاوت چشمگیری به چشم می‌خورد. شناخت تغییرات جنسی، روحی و اجتماعی این برهة حساس از زندگی دختران حائز اهمیت است. بدین لحاظ، این نوشتار با روش مطالعه اسنادی به آسیب¬شناسی بلوغ دختران پرداخته و ناهماهنگی سرعت رشد بلوغ جسمی ـ جنسی با بلوغ فرهنگی ـ اجتماعی و مشکلات اجتماعی این دوره را مورد توجه قرار می¬دهند. مطابق نتایج این پژوهش، مناسب¬ترین شیوه¬های مواجهه با بحران این دوره، رویکرد فرهـنگی ـ تربیتی و ارائه آموزش¬های غیررسمی به خانواده¬ها می¬باشد.

این پژوهش به مقایسه رضایتمندی از زندگی زناشویی در چهار نوع ساختار خانواده پرداخته است. سوالها و فرضیه های مطرح شده به مقایسه میزان رضایتمندی از زندگی زناشویی در چهار مرحله ساختار خانواده می پردازد. 1ـ خانواده هایی که تازه ازدواج کرده و فرزند ندارند. 2ـ خانواده هایی که فرزند پیش دبستانی یا دبستانی دارند. 3ـ خانواده هایی که فرزند نوجوان دارند. 4ـ خانواده هایی که فرزندان انها ازدواج کرده و خانواده را ترک کرده اند. نمونه بررسی شده شامل 120 زوج می باشد که هر گروه 30 زوج را در برمی گیرد. ابزار استفاده شده پرسشنامه رضایتمندی از زندگی زناشویی انریچ است. روش تحقیق از نوع علی مقایسه ای است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از واریانس عاملی استفاده شده است. نتایج به دست امده نشان می دهد زوجهایی که فرزندان انها ازدواج کرده و خانواده را ترک کرده اند بالاترین میزان رضایتمندی از زندگی زناشویی را دارند و زوجهایی که فرزند یا فرزندان نوجوان دارند، پایین ترین سطح رضایتمندی از زندگی زناشویی را نشان می دهند.

"امروزه خشونت نسبت به زنان با یک سازماندهی مرموز در رسانه‌های گروهی نمود پیدا کرده است و رسانه‌ها با نشر این مسائل، فرهنگ رفتار خشونت‌آمیز را در جامعه شکل داده‌اند. خشونت انواع برخوردهای شدید فیزیکی، تیراندازی و بی‌حرمتی‌ها را شامل می‌شود. مدارک تحقیقاتی روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد زنان به نحو نامناسبی مانند قربانیان ترسیم می‌شوند بنابراین خشونت نسبت به زنان اغلب ماهیت جنسی دارد و مجازات مهاجم اغلب پنهان است. بررسی CRTC از تحقیق بر روی خشونت رسانه‌ای نشان داده است «روابطی ضعیف اما مثبت بین نمایش خشونت‌آمیز در تلویزیون و رفتار تجاوزگرانه وجود دارد و معمولاً از میان گروه‌های مختلف اجتماع، زنان بیشترین قربانیان این رفتارهای خشونت‌آمیز هستند. این که آیا قوانین در مورد نمایش چهرة زنان در رسانه‌ها و خشونت نسبت به آنان بحث کرده است جای سؤال دارد. با توجه به این که قوانین تنها برای بخش‌های تلویزیونی و رادیویی به کار می‌روند و بینندگان و شنوندگان رادیو و تلویزیون اغلب سرگرمی‌هایشان را از کشورهای دیگر نیز به دست می‌آورند، مباحثات در مورد تنظیم این گونه برنامه‌های خشونت‌آمیز سخت‌تر می‌شود. در این راستا برای تعدیل خشونت نسبت به زنان در رسانه‌های جمعی راهکارهایی پیشنهاد می‌شود از جمله: حمایت از وزارتخانه‌های آموزشی برای بالا بردن سواد جنسی، ایجاد دوره‌های تحصیلی، آگاه کردن والدین، حمایت از طرح‌های پژوهشی، تولیدات مناسب و سازنده و تنظیم قوانین ملی و بین‌المللی و… "