صادق آئینه وند

صادق آئینه وند

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۶۷ مورد.
۲۱.

تحول های دینی عصر صفویه و نقش عالمان عاملی (مطالعهٔ موردی محقق کرکی و شهید ثانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: صفویه نماز جمعه تشیع شهید ثانی جبل عامل محقق کرکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 666 تعداد دانلود : 728
پیش از این، تحول های دینی عصر صفویه و اهمیت مهاجرت فقیهان عاملی از جنبه هایی بررسی شده است، هرچند اختلاف نظرهای جدی دربارهٔ اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی به ایران در عصر صفویه وجود دارد. در این نوشتار اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی از زاویهٔ نقش آنها در تحول در گفتمان های دینی عصر صفویه، با تکیه بر آرای محقق کرکی و شهید ثانی بار دیگر ارزیابی شده است. همچنین ادعا شده که عالمان عاملی نقش مهمی در تحول گفتمان حاکم بر مراکز علمی ایران از نگاه فلسفی به فقهی داشته اند.
۲۲.

دیدگاه طه حسین پیرامون مشروعیت خلافت اموی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام( باقرالعلوم) سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴۳و۴۴

کلید واژه ها: مشروعیت معاویه حضرت علی (ع) طه حسین خلافت اموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 293 تعداد دانلود : 385
طه حسین از اندیشمندان بزرگ مسلمان در قرن حاضر است که در آثار خود با روش های علمی و تحلیل برون دینی به بررسی حوزه-های مختلف تفکر اسلامی می پردازد. وی دارای آثار برجسته ای در حوزه تاریخ اسلام است. از آن جا که در پی تحولات دو قرن اخیر و فروپاشی امپراطوری عثمانی در کشورهای عربی، جریانی با تاکید بر مفاهیم عربی و نژاد عربی پدید آمده است و طرفداران این جریان می کوشند دلایلی برای تحکیم پایه های حکومت امویان و توجیه عمل کرد ایشان ارائه دهند، پژوهش حاضر در درجه اول با نگاهی تاریخی در پی دستیابی به نگرش طه حسین در مورد مبانی مشروعیت یک حکومت و در درجه دوم در پی بررسی دیدگاه وی پیرامون مشروعیت یا عدم مشروعیت خلافت اموی با تاکید بر شخص معاویه است.
۲۳.

کلمة العدد ما هی مقوّمات الحضارة الاسلامیة و هل یمکن احیاؤها وفق متطلبات العصر الراهن

نویسنده:
منبع: آفاق الحضاره السلامیه سال سیزدهم ربیع الثانی ۱۴۳۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 211 تعداد دانلود : 774
من أَجل معرفة بقاء و رسوخ و تأثیر أیّ حضارة یجب معرفة بواعث و اسباب مقوّمات تلک الحضارة التی جعلتها ذات خصائص زاهیة سامیة راسخة. و ممّا یعرفه القاصی و الدانی أنَّ الحضارة الاسلامیة تتحلّی بکافّة الصفات المشار الیها ممّا جعلها کالطود الشامخ بین کافة الحضارات العالمیة المشهورة مُذ غابر الأیام الی عصرنا الراهن. نعم نَحْنُ نعترف أَنَّ أجزاء کیان بعض الحضارات وُجدَ نتیجة العطاء المتبادل، ولکن أهم أسباب بقاء و دوام أی حضارة و بشکل فعّال یتمثل فی الأسس العلمیة والمعنویة الّتی تمدُّ تلک الحضارة بعوامل الدیمومة و البقاء. و بناءاً علی هذا نری الحضارة الإسلامیة قد أُقیمت علی الدعامات و النظم الأثیلة التالیة: 1. الدعم المعنوی ـ الدینی: الدین الاسلامی مُحرّک ذاتی لأیجاد الحضارة الاسلامیة. فالإسلام بمحرّکه الذاتی، دائم الوجود، یزوّد عالمنا الواسع و کائناته التی لا تحصی عطاءً مُتجدّداً علی مدار الساعة.
۲۵.

تأثیر باورهای یهود در بازتولید نگاه جاهلی به حیات اجتماعی زن در جامعه اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال دوم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۵

کلید واژه ها: قرآن زن یهود اموی سیره نبوی عصر جاهلی عباسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 361
قبـل از اسلام در منطقه جزیزﺓ العرب همانند سایر مناطق ، نگرش منفی به زن نگـاه غالب بوده است. اسلام این نگاه را متحول کرد. خلقت یکسان زن ومرد در گفتمان قرآن، تساوی آن ها را در کسب ارزش های معنوی وعدم تفاوت در مشارکت اجتماعی زن ومرد را به دنبـال داشت. این بینش در گفتمان نبوی با حضور زن در اجتماعات دینی و در عرصه ی علم آموزی و مشارکت در امور جنبه ی عینی و عملی به خود گرفت. با رحلت پیامبـر(ص) اراده ی جامعه ی اسلامی بر این اندیشه استوار شد که گفتمان اسلام در باب زن در حاشیه قرار گیرد. نگارنده بر آن است که عناصر ادیان و اقوام دیگر از جمله عناصر فرهنگ یهود در تقویت این جریان و باز تولید نگاه جاهلی به زن تاثیر گذار بودند. فرهنگ یهود که در بر گیرنده ی شاخص های نگاه منفی به زن در بعد اجتماعی بود،بانگاه جاهلی در این زمینه هم سویی یافت . نتیجه مبین آن است که سیاست خلفا در فراهم کردن زمینه برای نفوذ و رواج عناصر فرهنگ یهود به وسیله احبار نو مسلمان و راویان آن ها منجر به ظهور احادیث و روایت های شدکه هر چند به نام احادیث اسلامی به فرهنگ اسلامی راه یافت ،اما در حقیقت چیزی جز بازتولید نگاه جاهلی به زن نبود. از این رو ،آگاهی از آموزه های اصیل اسلامی از آموزه های جاهلی بازتولید شده به نام اسلام از اهداف این پژوهش است.
۲۶.

دراسه اختلاف الخطابات التبلیغیه للأنبیاء السلف ونبی الإسلام (صلى الله علیه وآله)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۷ سال ۱۴۳۱ شماره ۳ 91-102
تعداد بازدید : 206 تعداد دانلود : 571
إن جمیع الأنبیاء مأمورون من قبل الله عز وجل - بالإضافه إلى إبلاغ رسالتهم الخاصه - بدعوه الناس إلى عباده الله واجتناب الطاغوت.تتفاوت نسبه نجاح الأنبیاء (علیهم السلام) من نبی إلى آخر من حیث جذب المخاطبین وسرعه انتشار رسالتهم، فمثلاً: نبی الله نوح (علیه السلام) وخلال تسعمائه وخمسین سنه من الدعوه جذب عدداً قلیلاً من المخاطبین! إذاً توجد عده عوامل مختلفه تساهم فی تفاوت نجاح الدعوه . وأهم تلک العوامل کیفیه الحوار وخطاب الأنبیاء لمخاطبیهم. لقد أکد الأنبیاء السلف على استخدام أسالیب مختلفه فی الدعوه، مثل: التهدید و النصیحه. فی حین أنّ الرسول الأعظم (ص) أکثر ما استخدم أسلوب: البشاره و احترز عن التهدید و اللعن. إن أهم عامل فی نجاح نبیّ الإسلام (ص) فی دعوته وتبلیغه للرساله، هو حسن خلقه الذی هو الأصل الأصیل فی کیفیه محاورته مع قومه.
۲۷.

عصر و نسل از نگاه تاریخ

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: زمان نخبگان نسل تبار شناسی عصر تحقیب نظام تاریخی عصر تاریخی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : 28 تعداد دانلود : 11
این مقاله می خواهد با تعریفی جدید از عصر و نسل رابطه ی آن دو را بر اساس ملاحظه ی جدید تاریخی و مبتنی بر کارکرد جوهری هر یک روشن نماید. اگر عصر را گذشته از قالبی برای تاریخ،به معنی عنصری طبیعی نیز به حساب آوریم؛ سببیّت، علل و معلولات در نگاه مورخ غایب نخواهد ماند. زیرا هر ترکیب تاریخی، متضّمن عناصری از زمان جغرافیایی، زمان اجتماعی و زمان فردی است . حاصل جمع این عناصر سه گانه با لحاظ زمان،تاریخ را در نزد مورخ می سازد.
۲۸.

الرمز الدینی المصطلح بین علم الإجتماع الدینی و الشعر الشیعی شعر الکمیت بن زید الأسدی و السید الحمیری نموذجاً(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۶ سال ۱۴۳۰ شماره ۳ 1-12
تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 386
الشعر هو مرآه المجتمع فی العصور المختلفه. لهذا نرید أن نبحث فی المظاهر الدینیه فی الشعر الشیعی. والتی تتصل بمباحث علم الاجتماع الدینی. المظهر (الصوره)، لغه الدین و أساساً کل ما یحرصُ علیه الإنسان یصبح مظهراً و إیماءاً. لهذا فإن الشعر الشیعی غالباً ماتکون له صبغه دینیه و هذا الشعر متمتع بالإیماء و المظهر کثیراً. هذا المقال یحاول مع اعتماده علی شعر کُمَیْتْ بن زید الأسدی و السید الحمیری (شعراء الشیعه المشهورون فی القرنین 1 و 2 ه .ق) أن یبیّنُ الإیماء الدینی و أقسامه مع ذکر أمثله أدبیه تؤکد علی وجود هذه المظاهر فی الشعر الشیعی.
۲۹.

أئمه أهل البیت (ع)، إعداد الکوادر الإنسانیه و تطورٌ فی هیکلیه الشیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۵ سال ۱۴۲۹ شماره ۳ 143-153
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 61
إن وجود المجتمع غیر المنظم لأبناء الشیعه فی العقد الثان ى من القرن الأول بالمقارنه مع التنظیمات الشیعیه الت ى عاشت فی القرن الثالث إنما یدل علی حصول تطور ملموس وملحوظ فی هیکلیه هذه المدرسه. و یعود ذلک إلی القیاده الحکیمه و الرشیده لأئمه أهل البیت (ع) الت ی تُعد العامل الأساس لتحقیق هذا الأمر و قد تجسّدت فی تربیه و إعداد الکوادر الإنسانیه لتوفیر الأجواء بهدف نشر مدرسه التشیع و ایصالها إلی أتباعها فی العالم و إیجاد العلاقات الوثیقه و المؤثره معهم حتی فی أبعد المناطق الجغرافیه من العالم الإسلامى. إن هذه الدراسه اعتمدت علی نظریه «کیدنز» و هی تحت عنوان «الهیکلیه» و التی تجعل من الفرضیه القائله بأن ما قام به أئمه أهل البیت (ع) فی مجال تربیه و إعداد التلامیذ و اعتبارهم حلقه وصل بین اتباع مدرسه أهل البیت (ع) فی أنحاء العالم الإسلامى هو الذی أنتج هذا التطور ف ی هیکلیه و نظام مدرسه التشیع. و تسعی هذه الدراسه إلی البحث و التدقیق فی أسالیب أئمه أهل البیت (ع) ف ی تربیه خواص شیعتهم.
۳۰.

إستعمال اصطلاح «أمیرالمؤمنین» فی سلام الخلافه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۵ سال ۱۴۲۹ شماره ۴ 1-10
تعداد بازدید : 235
کان استعمال اصطلاح «أمیرالمؤمنین» (1) متداول بکثره و بمعان مختلفه، ومع هذا فقد کان له معنی خاصّ، حاولنا دراسته و تحلیله فی هذا المقاله. وحاولنا إلاجابه علی هذا السؤال: «کیف کان سلام الخلافه، وماهی طریقه استعماله ؟»کان السلام علی الخلفاءطوال التّاریخ بجمله: «السّلام علیک یاأمیرالمؤمنین» متداولاً، وهذا السّلام کان تأییدآّ للخلیفه. أمّا إذا تغیّرت هذه الجمله أو تبدّلت فیکون هذا دلاله علی الاعتراض علی الخلافه والخلیفه.
۳۱.

إشکالیه المنحی الفقهی للمدرسه التفسیریه الاندلسیه حتی القرن السابع الهجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۵ سال ۱۴۲۹ شماره ۳ 89-110
تعداد بازدید : 745 تعداد دانلود : 177
بحثنا سیتناول الجواب علی هذا السؤال: لماذا کثرت التفاسیر الفقهیه او الاجتهأدیه تحت عنوان (أحکام القرآن ) فی الاندلس حتی القرن السابع؟ دراستنا استقرأت المصادر التاریخیه و التفسیریه واعتمدت علی الوصف و الاستنباط النقدی هادفه کشف العوامل المؤدیه الی توجیه المدرسه التفسیریه نحو الفقه، وابرزها مایأتی: الاراده السیاسیه الأمویه – القراءات وأثرها فی ظهور المذاهب – طبیعه الاندلسیین الاجتماعیه و العقائدیه – رد الاعتبار الی المذهب السنی – ظهور حکومات دینیه سلفیه. علی ضوء العوامل المذکوره، فُسح المجال لأن تتصدر القراءات القرآنیه أمور المسلمین فی الاندلس، مما أدی الی استغراقهم فیها وانشغالهم بها، وبالنتیجه ابعادهم عن مدارسه القرآن و الحدیث حتی القرن الثالث. بدیهیا أن اختلاف القراءات القرآنیه یستتلی بیان أحکام آیاته، وظهور مذاهب وتیارات فقهیه، فسر کل منها مایعزز مذهبها ویضعف غیرها، فظهرت التفاسیر الفقهیه او الاجتهأدیه. بدأت الحرکه التفسیریه فی الاندلس متأخره، فبرزت بواکیرها فی القرن الثالث، و کانت الدوله الأمویه قد فرضت المذهب المالکی الحدیثی السلفی علیهم، فنما وترعرع التفسیر فی عهد المرابطین السلفیین، و بلغ أشده علی ید الشیخ ابن عطیه فی عصر الموحدین ثم نضج فی القرن السابع بعد أن فتح القرطبی باب الاجتهاد علی مصراعیه وجمع شمل المذاهب الأربعه بتفسیره (الجامع لأحکام القرآن..) الذی یمکن اعتباره خاتمه هذا المنحی الفقهی لتلک القرون.
۳۳.

نشأَه المرجئه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۵ سال ۱۴۲۹ شماره ۴ 133-160
تعداد بازدید : 378 تعداد دانلود : 576
إنَّ ظهور الفکره و الرغبه الارجائیه فی ظروف بعد تطوّر المجتمعات البشریّه أمر حتمی لکن البواعث المؤثّره فی ظهورها و نموّها لا یزال قابلاّ للبحث و الدّراسه. وقد حدثت تطوّرات اساسیّه و أثیله بعد تألیف الحکومه النّبویه فی المدینه المنوّره بدأتْ من المجتمع العربیّ وامتدّت إلی فصائل هامّه من المجتمعات البشریّه. وکان لهذه التطوّرات صدیً عظیمٌ فی صعید الحیاه الاجتماعیّه للمجتمع و بین مفکری القرون الهجریّه الاولی. إن نشأه التّیار الإرجائی الهامّ و المؤثّر کانت حصیله هذا الصّدی العظیم الذی دعمتهُ المجالات الفکریّه، والإقتصادیّه و الثّقافیّه المختلفه. إن قضیه نشأََه الفرق موضوع یحتاج إلی دراسه و بحث واسع و عمیق. سلکت المرجئه طریق الإنحیاز حقاًّ بعد إنهیار النّظام الأمویّ و اصبحت علی بساط النّقد و الاحتجاج المستمر من قبل المذاهب الاسلامیّه. فمن هذا المنطق تبدّد کثیرٌ من تراثها الفکریّ و حقائقها التّاریخیّه او رُویت أخبارها منْ قبل معارضیها، لذلک نواجه صعوبات جمّه فی الحصول علی حقائقها و نحتاجُ إلی وسائط و معدّات و مناهج کثیره فی البحث. درسنا فی هذا البحثِ نشأَه المرجئه الفکریه و السّیاسیّه بعد جهد جهید و الأخذ بالمناهج و التّقاریر المختلفه و بعض التّقاریر المتناحره الّتی وردتْ فی المصادر التّاریخیّه فتمّ تحلیل البواعث الدّینیه الخارجیّه و الدّاخلیه الّتی ادّت إلی نشأه المرجئه و تطوّرها استناداً علی المصادرالقدیمه.
۳۴.

زن و تاریخ

نویسنده:
منبع: تحقیقات زنان ۱۳۸۶ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584
در این مقاله زن از نگاه عصر جاهلی، صوفیان دنیا گریز، شاعران زورپرست و تقدیس گران قدرت مورد تحقیق قرار می گیرد. آنگاه درباره رسوخ ادبیات کهن ملل غیر مسلمان (در باب زن که به اسلام درآمدند) بحث می شود. سپس به زمینه باز تولید ادبیات جدیدی که در اسلام و تحت لفافه احادیث مجعول و تفسیرهای شاذ از قرآن کریم پدید آمد، پرداخته می شود. در پایان نیز این نتیجه حاصل می شود که ادبیات زن ستیزانه هر سه نگاه اشاره شد، چیزی جز باز تولید مجدد در عصر اسلامی نیست و به هیچ وجه نمی توان آن را به نام اسلام ثبت کرد.
۳۶.

خصائص تدوین التاریخ فی عهد السلاجقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۴ سال ۱۴۲۸ شماره ۴ 1-21
تعداد بازدید : 227 تعداد دانلود : 867
تم تدوین التاریخ فی عهد حکم السلاجقه بأسلوب حدیث فی فترات زمنیه مختلفه وفی ظل الحکومات المتفرقه والعدیده لهذه السلاله. وقد أوجد أسلوب الحکم والنظره المستوحاه من الثقافه القومیه لهذه السلاله إلى جانب أفول سلطه الخلفاء العباسیین، قبول ثقافه الأمه المغلوبه، إحیاء اللغه الفارسیه، تفرق السلاله السلجوقیه فی المناطق المختلفه وحالات أخرى، بعض الخصائص للکتب المؤلفه فی هذا العهد مثل ازدهار الکتابه باللغه الفارسیه، الاهتمام بالتواریخ المحلیه، غلبه الکتب الأدبیه وما إلى ذلک، حیث قمنا فی هذه المقاله بدراسه هذه المواضیع.
۴۰.

دراسه مقارنه فی أساطیر الخصب: سیاوش وأدونیس نموذجاً(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۳ سال ۱۴۲۷ شماره ۲ 1-9
تعداد بازدید : 620 تعداد دانلود : 953
الهدف والغایه من هذه المقاله هو عرض دراسه مقارنه بین اسطوره «سیاوش» و «أُدونیس»، والأسطورتان خصبتان مثمرتان. الارتباط المعنوی ساطع جلّی فی الاسطورتین حیث نشاهد الإئتلاف بین القوی الطبیعیه الخصبه المزهره ومراسیم ومواسم العزاء ظاهره للعیان. وهذا یدلُّ دلالهً واضحه علی أنَّ هناک صلات واقتران وروابط بین فلاحی الهلال الخصیب وایران طالت الآداب والسُنن والعادات واتقالید والثقافات الموروثه. وقد أحرزت هذه المقاله علی سجایا وخصال مشترکه فی الحضارات والثقافات بین ایران وشعوب غربی آسیا تستحق الإلتفات والعنایه وغایه الاهتمام. وعدّت هذا الوقع نتیجه الإنفعال والتأثر بین هاتین المنطقتین، تلک العلاقات العاطفیه الجیاشه التی سیطرت علی المنطقه من جبال زاگرس الی سواحل البحر الأبیض المتوسط وخلّدت الحب والعطف والحنان.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان