عنایت الله یزدانی

عنایت الله یزدانی

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۹۱ مورد.
۴۱.

تبیین منافع و اهداف استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در اتحاد استراتژیک با حزب الله لبنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 43-62

کلید واژه ها: منافع استراتژیک نوواقع گرایی تهاجمی نوواقع گرایی تدافعی حزب الله لبنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۴ تعداد دانلود : ۷۳۳
استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران منجر به ایجاد اتحادی منحصر به فرد با حزب الله لبنان بر اساس منافع و ملاحظات اعتقادی و استراتژیکی گردید. بر این اساس سؤال اصلی این پژوهش مبتنی بر این است که اتحاد استراتژیک جمهوری اسلامی ایران با حزب الله لبنان چه تأثیری بر منافع استراتژیکی جمهوری اسلامی گذاشته است؟ مفروض اصلی پژوهش حاکی از این است که اتحاد جمهوری اسلامی با حزب الله منجر به تأمین منافع استراتژیک ایران در ابعاد سیاسی، نظامی و امنیتی شده است. بررسی مسئله با استفاده از نظریه های اتحاد و ائتلاف از منظر نوواقع گرایی تهاجمی و تدافعی، نشان دهنده ماهیت تؤامان تهاجمی و تدافعی این اتحاد است؛ منافع استراتژیک حاصل از آن نیز عبارتند از: بیشینه سازی قدرت و امنیت، افزایش عمق استراتژیک و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران، مقابله با هژمونی اسرائیل و آمریکا در خاورمیانه، کاهش ضریب امنیت ملی اسرائیل، حفظ محور مقاومت و گسترش شبکه متحدان.
۴۲.

روابط جمهوری اسلامی با اخوان المسلمین؛ از همسویی استراتژیک تا رقابت ایدئولوژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۲ (پیاپی ۶۲) 35 - 66

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی ایران اخوان المسلمین مصر روابط دولت - دولت روابط دولت - جنبش راهبرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۵۲۰
جمهوری اسلامی ایران و اخوان المسلمین سه سطح از روابط در قالب جنبش- جنبش، دولت- جنبش و دولت- دولت را پشت سر گذاشته اند. با اینکه تصور می شد اخوان المسلمین بعد از به قدرت رسیدن، روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کند، اما در پرونده های منطقه ای در مقابل سیاست های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. بسیاری از مجامع سیاسی و آکادمیک ایران با تاکید بر این مرحله و با استناد به تحولات این دوره از روابط، تغییر راهبرد حمایت از اخوان لمسلمین در جهان اهل سنت را توصیه می کنند. این مقاله با روش کتابخانه ای و با رویکردی توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این سوال است که مطلوب ترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوان المسلمین در کدام سطح و در قالب چه راهبردی باید تعریف و ادمه یابد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که به دلیل ایدئولوژیک بودن نظام سیاسی برآمده از جنبش شیعی در ایران و جنبش سنی اخوان المسلمین و رقابت ها و اصطکاک های مترتب بر آن، مطلوبترین سطح روابط جمهوری اسلامی با اخوان المسلمین باید در سطح "دولت- جنبش" و در قالب راهبرد "امتناع دولت، استمرار نهضت" تعریف و پیگیری شود. 
۴۳.

تعامل سیاست خارجی ایران و روسیه در تقابل با محور شرقی- غربی در قفقاز جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: سیاست خارجی واقع گرایی راهبرد قفقاز جنوبی تاکتیک اتحاد و ائتلاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۶۵۸
یکی از بارزترین پیامدهای فروپاشی اتحاد شوروی ایجاد خلأ قدرت در جمهوری های نواستقلال بود. بدین سبب کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای از راه اتحاد و ائتلاف با جمهوری های قفقاز جنوبی درپی افزایش نفوذ خود در این منطقه هستند. ترکیه و اسرائیل از راه همکاری با جمهوری آذربایجان، محور شرقی- غربی را تشکیل داده اند. این همکاری، منافع مشترک روسیه و ایران را تهدید می کند. در مقابل تهران، مسکو و ارمنستان به صورت واکنشی، محور شمالی- جنوبی را به وجود آورده اند؛ اما تعامل تهران و مسکو به عنوان بازیگران اصلی این اتحاد چندان پایدار به نظر نمی رسد. بدین سبب نوشتار پیش رو درپی پاسخ به این پرسش ها است که «ماهیت همکاری ایران و مسکو در قفقاز جنوبی چیست؟ دامنه تعامل سیاست خارجی ایران و روسیه، باهدف مقابله با محور شرقی- غربی در چه سطحی است؟» «با گذشت بیش از دو دهه از فروپاشی اتحاد شوروی، همکاری تهران و مسکو در قفقاز جنوبی به سطح راهبردی نرسیده است. تعاملات منطقه ای این دو کشور ماهیتی تدافعی و کارکردی تاکتیکی دارد». این فرضیه با کاربست موضوع اتحاد و ائتلاف در نظریه واقع گرایی بررسی خواهد شد.
۴۴.

بررسی نقش وجایگاه افغانستان در روابط استراتژیک ایران و هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 147-166
تعداد بازدید : ۸۸۱ تعداد دانلود : ۱۴۳۴
در سال های اخیر روابط دوکشور ایران وهند علی رغم گذشته بسیار مطلوب، دارای فراز ونشیب های زیادی بوده است که یکی از مهمترین دلایل آن، حضور و نفوذ آمریکا در هند و دخالت های مستمراین کشور در مسایل منطقه ای می باشد. با این وجود، هنوز موارد متعددی در سطح منطقه وجود دارد که توجه دو کشور ایران وهند را برای همکاری های همه جانبه به خود جلب کرده است. یکی از مهمترین این موارد کشور افغانستان است که در منطقه استراتژیک قلب آسیا واقع شده وایران و هند منافع مشترک زیادی در این کشور برای همکاری مشاهده می کنند. از جمله مهمترین این موارد می توان به تهدیدات مربوط به فعالیت گروه های تروریستی و تندروی مذهبی مانند داعش و طالبان، پتانسیل های بسیار مساعد اقتصادی بخصوص بازارهای داخلی افغانستان، بحث های مربوط به حمل و نقل و ارتباطات، مساله انرژی بخصوص گاز، منابع غنی معدنی مانند طلا و مس و... اشاره کرد. بنابراین سوال اصلی تحقیق این است که در روابط استراتژیک ایران و هند، افغانستان چه نقشی را می تواند ایفا نماید؟ روش پژوهش با توجه به ماهیت نظری تحقیق کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی بوده که در آن از تکنیک مطالعه موردی استفاده شده است.
۴۵.

تحلیل سازه انگارانه ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۴ (پیاپی ۵۴) 95 - 124

کلید واژه ها: ایران هراسی پسابرجام سازه انگاری سیاست خارجی مک کارتیسم جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۰ تعداد دانلود : ۶۰۴
مجموعه حوادثی چون انقلاب اسلامی، تسخیر سفارت امریکا، بحران گروگان گیری و تز ضدامریکایی ایران بعد از 1979، منجر به پدیده ای به نام ایران هراسی در جهان غرب بویژه امریکا شده است. اگرچه گمان می رفت رویکرد تعامل با غرب و توافق هسته ای در دولت یازدهم مؤلفه ایران هراسی را تضعیف نماید، ولی در عمل تغییر محسوسی در این زمینه صورت نگرفت و رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ و افراد کابینه اش علیه تهران، حکایت از تشدید ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا دارد. در این پژوهش، سؤال اصلی این است که دلایل، اهداف و پیامدهای ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام چیست؟ فرضیه اصلی مقاله بر این است که نقش «مک کارتیسم جدید در بازار ایده ها»، «هویت دولت» و «کنش های گفتاری» از مهم ترین دلایل تداوم ایران هراسی در دوران پسابرجام محسوب می شوند که از جمله مهم ترین اهداف آن نیز «القای هزینه مند بودن رابطه با ایران به منظور جلوگیری از بهبود اوضاع اقتصادی این کشور» و «تغییر رفتار جمهوری اسلامی نسبت به برخی مسائل منطقه ای و داخلی» ارزیابی می گردد. در نهایت مهم ترین پیامدهای آن نیز می تواند «احتمال فروپاشی برجام» و «بازتولید مجدد الگوی تخاصم و دشمنی بین دو کشور» باشد
۴۶.

تأثیر بحران های داخلی عربستان بر وقوع و مدیریت فاجعه منا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال نوزدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۷۳

کلید واژه ها: بحران مدیریت بحران فاجعه منا رژیم آل سعود عربستان و حج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۳ تعداد دانلود : ۵۲۸
اصولاً بحران ها و چالش های هر جامعه بر استراتژی ها، سیاست ها، روندها و جریان های حاکم بر آن کشور و نیز مدیریت آن جامعه تأثیر دارد. عربستان سعودی به عنوان یک جامعه سنتی به دلایل گوناگونی با یکسری از بحران ها روبه روست که به طور قطع بر سیاست های رژیم آل سعود و کارآمدی و مدیریت آن و نیز روندهای حاکم و تعاملات آن با محیط پیرامونی اثرگذار هستند. در حقیقت باید گفت نوع نظام سیاسی و ساخت غیردموکراتیک حاکم بر جامعه عربستان و نیز ساختار قدرت در آن و سازوکارهای سنتی پدرسالارانه در این کشور، سبب ساز مجموعه ای از بحران های گوناگون شده است که با تأثیر منفی بر توان و کارآمدی رژیم آل سعود، سبب بروز حوادث فاجعه انگیزی همچون حادثه منا در سال 1436 و ناتوانی در مدیریت مؤثر آن شده اند. پرسش این مقاله آن است که: بحران های جامعه عربستان چه تأثیری بر بروز فاجعه منا و مدیریت آن داشته است؟ بررسی ها نشان می دهد بحران ها و چالش های موجود در جامعه عربستان، موجب ناکارآمدی دولت این کشور در ممانعت از بروز این فاجعه و به ویژه مدیریت آن شده است.
۴۷.

رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی و آمریکا در قبال بحران یمن (2015-2011)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۸ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 1075 - 1092

کلید واژه ها: تروریسم تحولات یمن جمهوری اسلامی ایران رهیافت همگرایی رئالیسم تهاجمی نئورئالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۷۷
سیاست خارجی قدرت های بزرگ همواره در روند تحولات و مسائل بین المللی و منطقه ای از اهمیت بسزایی برخوردار بوده، به گونه ای که گاه با حضور آنها سرنوشت سیاسی یک کشور دستخوش تغییرات فراوانی شده است. یمن در سال های اخیر شاهد درگیری های خشونت باری بوده که از درگیری های داخلی شروع شده و اکنون عرصه تقابل قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای شده است.آغاز بحران سیاسی در این کشور در سال 1390 بودوپس از خروج صالح و روی کار آمدن منصور هادی خاتمه یافت و در سال 1394 به شکلی دیگر نمود پیدا کرد. یکی از بازیگران اصلی تحولات یمن عربستان سعودی است که همواره سعی دارد با تضعیف یمن، نفوذ خود را در این کشور افزایش دهد. سقوط دولت عبدالله صالح و روی کار آمدن مهره کلیدی عربستان،منصور هادی، و همزمان با آن مخالفت های مردمی، یمن را درگیر تنشی کرده است که تاکنون ادامه دارد. آمریکا هم در قبال این تحولات، همکاری ویژه ای را با عربستان سعودی به اجرا گذاشته است. این مقاله سعی دارد به این سؤال بپردازد که جهت گیری سیاست خارجی آمریکا و عربستان در قبال بحران یمن چگونه بوده است؟ فرضیه مقاله این است که عربستان در قبال تحولات یمن، سیاست حفظ وضع موجود با رویکردی تهاجمی و ایالات متحده آمریکا با حفظ منافع خاص خود که گاه در تعارض با سیاست های عربستان است، در قبال این تحولات، رهیافت همگرایی با عربستان را برگزیده است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای است.   
۴۸.

ارزیابی عملکرد شورای امنیت سازمان ملل در عملیات حفظ صلح در آفریقا بررسی تطبیقی سودان جنوبی، دارفور و اَبیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۹)
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۴۸۱
با تغییر ماهیت درگیری های بین المللی در دوران پسا دوقطبی، مأموریت های حفظ صلح در نقاط بحرانی جهان ازجمله آفریقا افزایش یافته است. بحران سودان را می توان یکی از بزرگ ترین فاجعه های بشردوستانه در جهان نامید. شورای امنیتِ سازمان ملل در مقام حفظ صلح و امنیت بین المللی با صدور قطعنامه های متعدد در کامیابی یا ناکامی این مأموریت ها نقشی اساسی ایفا می کند. مقاله ی پیشِ رو ضمن ارزیابی عملیات های حفظ صلح در آفریقا در پی پاسخ به این سؤال است که چرا شورای امنیت در عملیات های صلح بانی در سه منطقه ی دارفور، سودان جنوبی و ابیه موفق نبوده است؟ «رعایت نکردن مؤلفه های تأثیرگذار در عملیات های صلح بانی عامل شکست شورای امنیت در این مأموریت ها بوده است.» مؤلفه های مذکور شامل موارد زیر است: رضایت و حسن نیت طرفین، عدم جانب داری، همکاری بازیگران مهم خارجی، احساس امنیت طرفین درگیر، شفافیت در اختیارت مأموریت، استقرار به موقع عملیات حفظ صلح، هماهنگی داخلی و خارجی، فرماندهی شایسته ی مأموریت صلح بانی و توجه به دلایل جنگ.
۴۹.

مسئلة کردها و روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2002-2016)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: پ.ک.ک پژاک ایران جنبش کردی ترکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۲۶
امروزه، اهمیت مسئلة کردی در منطقة خاورمیانه بیش از هر زمانی دیگر است. ظهور حکومت اقلیم کردستان در شمال  عراق و منطقة خودمختار شمال سوریه و همچنین  مبارزات مسلحانة پ.ک.ک.باعث تقویت ناسیونالیسم کردی در منطقه شده و نقشة سیاسی خاورمیانه را به چالش کشیده است. منافع مشترک ایران وترکیه در مسئلة جدایی طلبان کرد باعث شده است تا آنکارا و تهران با تأسیس دولت مستقل کرد در شمال عراق به مخالفت پرداخته و به همکاری اطلاعاتی و عملیاتی علیه گروه های تجزیه طلب کُرد یعنی پ.ک.ک. و پژاکاقدام نمایند. تنش بین دوکشور در رابطه با برخی از تحولات منطقه ای از جمله تحولات  سوریه بر میزان همکاری دو کشور در رابطه با مسئلة جدایی طلبی کرد تأثیر منفی داشته است. نوشتة حاضر با هدف بررسی تأثیر مسئلة کردی در روابط ایران و ترکیه در دورة حزب عدالت و توسعه به رشته تحریر در آمده است و در پی پاسخ گویی به این سئوال اصلی است که «مسئله کردی به عنوان متغییر مستقل چه تأثیری در روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در دورة حکومت حزب عدالت و توسعه داشته است؟» مقالة حاضر پس از بررسی پیشینة جنبش کردی و تحولات صورت گرفته در شمال عراق به مطالعة مسئلة پیدایش پ.ک.ک. و پژاک و مبارزات مسلحانة آن ها پرداخته و تأثیرات آن دو بر روابط ایران وترکیه را بررسی نموده است. حمایت نظام بین الملل از جنبش جدایی طلب کرد و تبدیل آن به یک آرزوی دیرینه برای کردها به عنوان بزرگ ترین اقلیت بدون دولت، همکاری مستمر ایران و ترکیه را ضروری ساخته است.
۵۰.

بحران هویت در عراق معاصر: واکاوی علل و زمینه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۳ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 217 - 235

کلید واژه ها: بحران هویت عراق ایالات متحده طائفه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۸۸
بسیاری ازدولت ها خصوصا در جهان سوم با مساله شکل نگرفتن هویت جمعی در قلمرو سیاسی خود مواجه هستند. تکوین یک شعور مشترک بین اعضای این دولت ها که با آن خود را از دولت های دیگر تمییز دهند به تاخیر افتاده است؛ شکل نگرفتن هویت جمعی برای سامان سیاسی دولت ها به حدی مهم است که از آن به عنوان یکی از مهمترین زمینه های ایجاد بحران برای  دولت ها یاد می شود.عراق از زمان شکل گیری در 1921م تا امروزه یکی از کشورهایی است که با این مشکل روبرو بوده است. ساختار سیاسی و واقعیات اجتماعی، این کشور  را به سمتی سوق داده است که از دولت های پادشاهی تا حکومت های دیکتاتوری و حتی در سیستم دموکراتیک امروزی عراق این مشکل یکی از زمینه های بحران زا به شمار می رود. سوال اصلی این پژوهش بررسی عوامل دخیل در شکل گیری بحران هویت در عراق با تاکید بر عراق بعداز 2003م است.
۵۱.

تبیین رابطه خودمختاری قومی و جدایی طلبی در روابط بین الملل (مطالعه موردی: گرجستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 321 - 338

کلید واژه ها: آبخازیا اوستیای جنوبی جدایی طلبی خودمختاری گروه های قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۴۲۷
خودمختاری در ادبیات روابط بین الملل به عنوان شیوه ای برای مدیریت درگیری های میان اقلیت های قومی و دولت مرکزی مطرح بوده است. به باور بسیاری از اندیشمندان روابط بین الملل، این شیوه در بیشتر موارد، گزینه ای مناسب برای پاسخ گویی به مطالبات گروه های قومی در زمینه بهره مندی از آزادی های مربوط به هویت متمایز خویش و ایجاد آرامش در روابط این گروه ها و دولت مرکزی بوده است. در برابر، برخی دیگر با نفی خوش بینی گروه اول معتقدند که دادن خودمختاری سبب تشدید گرایش های جدایی طلبانه گروه های قومی و مخدوش شدن تمامیت ارضی یک کشور می شود. در میان این مجادلات نظری، هدف این نوشتار ارزیابی تأثیر نقش حکومت ها در رویارویی با خودمختاری گروه های قومی و ارتباط آن با جدایی طلبی و نیز بررسی ارتباط میان جدایی طلبی و خودمختاری بوده است. در این زمینه پرسش اصلی این است که ارتباط میان خودمختاری و جدایی طلبی در روابط بین الملل چگونه است؟ و تأثیر دادن یا گرفتن خودمختاری بر جدایی طلبی گروه های قومی به چه صورت است؟ بنابراین در بخش یافته های نوشتار، تلاش شده تا تأثیردادن و یا گرفتن خودمختاری، متغیر مستقل بر جدایی طلبی و متغیر وابسته بررسی شود. در ادامه این فرضیه مطرح شده که دادن خودمختاری به گروه های قومی به ضرورت به جدایی طلبی آن ها منجر نمی شود؛ هرچند امکان آن را افزایش می دهد؛ اما اقدام حکومت مرکزی در گرفتن خودمختاری گروه های قومی، احتمال جدایی طلبی خشونت بار آن ها را به میزان بسیار زیادی افزایش می دهد. در این نوشتار با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی تلاش شده است تا این فرضیه در مورد دو جمهوری خودمختار آبخازیا و منطقه خودمختار اوستیای جنوبی در گرجستان بررسی شود.
۵۲.

تبیین کاربرد قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه آمریکای لاتین؛ روندها و دستاوردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 165 - 198

کلید واژه ها: ایران آمریکای لاتین قدرت نرم ژئواکونومیک ژنوکالچر ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۴۲۰
آمریکای لاتین منطقه ای سرشار از منابع و ذخایر ارزشمند زیر زمینی است که ایالات متحده از دیرباز به آن نظر داشته و این منطقه را طی بیش از یک قرن، حیاط خلوت خود تلقی و در شئونات مختلف آن دخالت کرده است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم تقارن قدرت با آمریکا و به منظور مقابله با سیاست های خصمانه این کشور، گسترش و تعمیق نفوذ معنوی خود در منطقه آمریکای لاتین، با به کاربردن قدرت نرم و بهره گیری از تضادهای ماهوی برخی کشورها و ملت های منطقه با آمریکا توانسته است عمق استراتژیک خود را در حیاط خلوت آمریکا و مرزهای جغرافیایی این کشور گسترش دهد و به تعامل و تبادل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنها بپردازد و از فشار فزاینده این کشور بر خاورمیانه بکاهد. بحث اصلی مقاله حاضر این است که آمریکای لاتین به لحاظ موقعیت های خاص اقتصادی، فرهنگی جمعیت شایان توجه عرب تبار و مسلمان و سیاسی و منابع متعدد و متنوع زیرزمینی و هم سویی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که بین دولت های چپ حاکم در منطقه با ایران وجود دارد، می تواند در رسیدن ایران به اهدافی چون توسعه نفوذ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و گسترش مقصد صادراتی کالا و خدمات فنی مهندسی خود، با افزایش به کاربردن قدرت نرم ایفای نقش کند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که قدرت نرم به عنوان ابزار کاربردی جمهوری اسلامی ایران به منظور افزایش نفوذ در منطقه آمریکای لاتین، در چه حوزه هایی قابل تبیین است و چه دستاوردهایی به همراه خواهد داشت؟ جمهوری اسلامی ایران با پیگیری سیاست تنوع بخشی به شرکا و هم پیمانان خود در حوزه خارجی، به دنبال جلب شرکای دیگر برای افزایش همکاری های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با تقویت دیپلماسی عمومی به منظور بسترسازی روابط دیپلماتیک نوین، به ویژه در آمریکای لاتین است.
۵۳.

تحلیل استراتژی ایالات متحده آمریکا در قبال جنبش مردمی بحرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۵۸)

کلید واژه ها: آمریکا تحولات بحرین منافع ملی استراتژی اتحاد رقابت منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۳۹۳
منطقه خلیج فارس همواره به دلایل ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک از مناطق حساس و پراهمیت جهان به شمار رفته و به قول «گراهام فولر»، این منطقه در بیضی انرژی جهان قرار گرفته است. بحرین از متحدان قدیمی ایالات متحده در منطقه به شمار می آید؛ به گونه ای که ایالات متحده همواره از بحرین به عنوان اصلی ترین متحد غیرناتویی خود یاد می کند. لذا این کشور در محاسبات نظامی و راهبردی کاخ سفید جایگاه ویژه ای دارد. با وقوع تحولات سیاسی در منطقه ی غرب آسیا، بحرین نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. ایالات متحده به عنوان قدرتی جهانی، یکی از بازیگران تأثیرگذار درتحولات این کشور است. سرنگونی رژیم آل خلیفه در بحرین در تضاد با منافع واشنگتن و متحدان منطقه ای آن خواهد بود و به تأمین اهداف و منافع منطقه ای ایران منجر خواهد شد. سؤال اصلی مقاله از این قرار است: «ایالات متحده آمریکا در قبال جنبش مردمی بحرین چه استراتژی ای را اتخاذ کرده است؟» فرضیه مقاله نیز این است که «ایالات متحده، به دلیل داشتن منافع استراتژیک در بحرین و همچنین رقابت منطقه ای با ایران، با هدف گرفتن اهرم نفوذ ایران در منطقه، از شکل گیری تغییرات دموکراتیک و قدرت یابی شیعیان در بحرین ممانعت می ورزد»؛ بنابراین واشنگتن با نگاهی منفعت محور به تحولات منطقه و از جمله بحرین در تلاش است منطقه را با پول های نفتی مرتجعین عرب به انبار سلاح های غربی تبدیل کند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه ی استراتژی اتحاد است.
۵۴.

تاثیر تولید و تجارت مواد مخدر بر امنیت افغانستان (پس از سال 2001)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: امنیت افغانستان مواد مخدر طالبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۴۳۱
افغانستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر جهان، پس از حوادث 11 سپتامبر 2001 و حمله نیروهای بین-المللی پیرو قطعنامه سازمان ملل متحد، اهمیت روز افزونی در عرصه سیاست بین المللی پیدا کرده است. گستره تاثیرگذاری تجارت غیرقانونی مواد مخدر بر افغانستان و همچنین بر کشورهای واقع در مسیر ترانزیت و بازار کشورهای هدف قاچاق، موجب اهمیت و توجه ویژه به جایگاه مواد مخدر افغانستان در مطالعات امنیتی شده است. پژوهش حاضر حول این سوال تدوین یافته است که تاثیر تولید و تجارت مواد مخدر برامنیت افغانستان چیست؟ مقاله حاضر مدعی است که تولید و تجارت مواد مخدر بر امنیت افغانستان تاثیر مستقیم و غیر مستقیم دارد. توضیح آن که با توجه به عوامل ژئوپلیتیکی، اقتصادی، سیاسی – فرهنگی در افغانستان، تولید و تجارت مواد مخدر در عرصه اجتماعی و بهداشتی به شکل مستقیم منجر به کاهش توان نیروی کار مولد و ایجاد موج گسترده اعتیاد و بیماری های ناشی از آن شده است. علاوه بر به صورت غیر مستقیم نیز این تجارت با تقویت گروه های قومی – مذهبی و ایجاد زمینه های استقلال مالی این گروه ها منجر به آسیب در فرآیند شکل گیری ارتباطات پایدار میان اقوام و متعاقب آن ایجاد هویت ملی در این کشور شده است.
۵۵.

تأثیر تقابل فرد و ساختار بر راهبردهای تصمیم گیری پرونده هسته ای ایران؛ مطالعه موردی گفتمان نواصول گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و ششم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۹۸ 337 - 364
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۳۴
عوامل تأثیرگذار و میزان تأثیرشان در رویکرد هسته ای ایران در دوره های مختلف، متعدد و دارای تفاوت های اساسی بوده است. اما با این حال دو متغیر فرد و ساختار همواره و در همه دوره ها تأثیر اجتناب ناپذیری بر رویکردهای ایران داشته اند، چرا که نوع  ارتباط بین این دو می توانست زمینه تشدید و یا تسهیل شرایط برای حل این منازعه را فراهم آورد. در همین راستا نشانه های رفتاری، کلامی و کنشی گفتمان نواصول گرایی حاکی از تقابل این دو متغیر در مناقشه هسته ای بوده است. از این رو بر اساس مفروض تقابل بین دو متغیر فرد و ساختار، این سؤال مطرح می شود که در گفتمان نواصول گرایی چه تأثیری بر راهبردهای تصمیم گیری پرونده هسته ای داشته است؟ یافته های پژوهش با بهره گیری از مدل روزنا و مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی نشان می دهد تقابل بین این دو متغیر؛ باعث به حاشیه رفتن تحلیل هزینه - فایده و در نتیجه اولویت تصمیم گیری براساس راهبردهای روان شناختی - ارزشی شده است.
۵۶.

تبیین بازنمایی و راهبردهای تصمیم گیری پرونده هسته ای در گفتمان نواصول گرای احمدی نژاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۳)

کلید واژه ها: هویت بازنمایی پرونده هسته ای نواصول گرایی راهبردهای تصمیم گیری سیبرنتیک نظریة چشم انداز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۴۷۰
بین فرازوفرود پروندة هسته ای ایران و هویت مبتنی بر نقش در گفتمان های حاکم سیاست خارجی ارتباط وثیقی وجود داشته است. شکل گیری این هویت متأثر از هر دو سطح داخلی- به ویژه ساخت های ذهنی، ویژگی های فردی، ارزشی و روانی کارگزاران سیاست خارجی- و سطح خارجی بوده است. از این منظر، مؤلفه های هویتی گفتمان احمدی نژاد متأثر از هنجارهای داخلی و نسبت آن ها با ساختار نظام بین الملل، پروندة هسته ای را در قالب متناسب با هویت خود بازنمایی و سپس این نوع بازنمایی چراغ راهنمای راهبرد تصمیم گیری پروندة هسته ای قرار گرفت. براین اساس، هدف اصلی این مقاله، پاسخ گویی به این سؤال است که «هویتِ نقشی در گفتمان احمدی نژاد، پرونده هسته ای را به چه طریقی بازنمایی و در این راستا چه راهبردهایی برای تصمیم گیری در خصوص آن تجویز کرد؟» یافته های پژوهش با بهره گیری از نظریه سازه انگاری و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، نشان می دهد که پرونده هسته ای در این دوره متأثر از هویت نقشی در قالب یک موضوع هستی شناسانه- امنیتی بازنمایی شد و در این راستا، مبتنی بر رویکرد روان شناختی و ارزشی راهبرد های سیبرنتیک و چشم انداز برای تصمیم گیری در خصوص آن به کار گرفته شد.
۵۷.

تحلیل مبانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در پرتو مؤلفه قدرت نرم افزاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: امنیت ملی قدرت نرم مردم سالاری دینی فرهنگ گرایی استقلال طلبی ج.ا.ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۵۴۵
امنیت ملی مهم ترین عنصر تداوم حاکمیت و معرف پیشرفت در رابطه دولت و ملت می باشد. جمهوری اسلامی ایران، با ارائه نظریه مردم سالاری دینی به عنوان جایگزین و رقیبی برای گفتمان هژمون لیبرال-دموکراسی غرب، توانسته است علی رغم تمامی تهدیدهای داخلی و فشارهای بین المللی به حیات خود ادامه دهد. پرسش مقاله این است که حفظ امنیت و استمرار حیات نظام جمهوری اسلامی ایران معلول چه عواملی است؟ در مقام پاسخ به این پرسش فرضیه مقاله بر این مبنا قرارگرفته است که «قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران» به عنوان مهم ترین مقوم راهبرد امنیتیِ واقع گرا- عمل گرای نظام جمهوری اسلامی ایران، عامل اصلی پایداری و تداوم این نظام در عرصه بین المللی بوده است. ارتقای قدرت نرم جمهوری اسلامی، امکان اشاعه آرمان های انقلاب اسلامی را در فراتر از مرزهای ملی فراهم نموده است. مبنای این قدرت نرم به معنای توانایی نفوذ عینی در رفتار دیگر بازیگران بدون تهدید آفرینی و یا پرداخت هزینه محسوس در نظریه مردم سالاری دینی با شاخصه هایی چون فرهنگ گرایی و استقلال طلبی تجلی یافته است. نوشتار پیش رو بر مبنای خوانش جوزف نای ازنظریه قدرت نرم به دنبال اثبات فرضیه خویش است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی– تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای می باشد.
۵۸.

انرژی و روابط چین با خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۲ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 315 - 334

کلید واژه ها: انرژی چین خلیج فارس همکاری وابستگی متقابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۳۷۸
این مقاله برآن است تا روند گسترش حضور چین درخلیج فارس را از نظر نیاز به انرژی ارزیابی کند. در این عرصه وجود منابع عظیم انرژی در کشورهای خلیج فارس باعث شده تا جمهوری خلق چین جهت رفع نیازخود به انرژی که همراه با رشد فزاینده اقتصادی که دردهه های اخیر بویژه در بعد صنعتی بوجود آمده، اقدام کند. از این نظر کشور چین هم مانند اغلب قدرت های صنعتی به خلیج فارس به دلیل داشتن منابع عظیم انرژی توجهی ویژه نشان داده است و سعی دارد بتواند جای پایی درجهت دسترسی مطمئن و مداوم به انرژی داشته باشد و امنیت انرژی خود را از طریق منابع خلیج فارس تامین کند.
۵۹.

تحلیل دلیل ها و عامل های مادی و غیرمادی پیوسته سازی شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 253 - 275

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا بحران اوکراین سازه انگاری شبه جزیره کریمه ناتو واقع گرایی تدافعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۲۹۷
بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و پایان منازعات شرق و غرب، به نظر می رسید دوران صلح و امنیت فرا رسیده باشد؛ اما تنها بیش از دو دهه از سقوط دیوار برلین نگذشته بود که شرایط به گونه ای تغییر کرد که دوباره، غرب و روسیه در اوکراین به حمایت از بخشی از جامعه اوکراین روبه روی یکدیگر قرار گرفتند. روسیه پس از گسترش بحران، تصمیم به پیوسته سازی شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه گرفت و پس از اشغال و برگزاری همه پرسی که با موافقت 96 درصدی مردم آن همراه شد، در 21 مارس 2014 به طور رسمی شبه جزیره کریمه را به فدراسیون روسیه پیوسته ساخت. از این رو، هدف اصلی این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بر اساس چارچوب نظری واقع گرایی تدافعی و سازه انگاری، پاسخ گویی به این پرسش ها است که چرا روسیه تصمیم به پیوسته سازی شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه گرفت؟ و علت های گسترش بحران و موفقیت آمیزبودن این پیوسته سازی چیست؟ نتایج به دست آمده از این مقاله، حاکی از آن است که علت های تصمیم روسیه به پیوسته سازی شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه را باید در چارچوب فرایند قدرت و رفع تهدیدی توضیح داد که به وسیله گسترش و توسعه ناتو و اتحادیه اروپا به سوی مرزهای امنیتی روسیه به وجود آمده بود. همچنین اشتراک ها و پیوندهای تاریخی، زبانی، قومی، نژادی و مذهبی میان دو جامعه روسیه و شبه جزیره کریمه از دلیل های مهمی بوده اند که هم در گسترش بحران و هم در موفقیت آمیز بودن پیوسته سازی شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه نقش مهمی داشته اند.
۶۰.

بررسی موانع الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا (EU)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۱ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ 337 - 353

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا (EU) منافع سیاسی منافع ملی موانع ساختاری و سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۳۲۷
مقاله حاضر در پی بررسی و تبیین موانع الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا است. در این رهگذر، موانعی بر سر راه عضویت ترکیه در این اتحادیه مطرح شده و پیوستن این کشور به اتحادیه اروپایی را به تعویق انداخته است. در این بررسی از یک سو فرایند تلاش ترکیه در تحقق این خواست و از دیگر سو، علل و عوامل عدم تحقق آن با تکیه بر موانع موجود، مورد مطالعه و تبیین قرار گرفته است. مطابق یافته های پژوهش ترکیه با ده مانع ساختاری و نیز سیاسی از قبیل: روند حقوق بشر و گسترش دمکراسی واقعی، حقوق اقلیت های قومی- مذهبی و همچنین موارد عمده ی دیگر روبروست که به نظر می رسد هنوز با ایده آل های مورد نظر اتحادیه اروپا بسیار فاصله داشته و راهی دراز فراروی آن قرار دارد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان