سید خدایار مرتضوی

سید خدایار مرتضوی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

کاوشی در روش‌شناسی تاریخ اندیشه‌های سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۱

کلید واژه ها: روش‌شناسی اسطوره قرائت متنی تفسیر و اسکینر هرمونتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴۹ تعداد دانلود : ۳۵۶۵
مطابق روش‌شناسی قرائت ‌متنی، مفسر هر متن صرفاً با تمرکز بر خود متن می‌تواند معنای آن را دریابد. این روش‌شناسی مبتنی بر دو فرض اساسی است: یکی این که متن یک ابژه خودکفا بوده و دارای جهانی مستقل و خودمختار است و مفسر با تأمل در این جهان قادر است معنای متن را بدون توجه به قصد و نیت مؤلف و نیز بدون نیاز به شناخت زمینه اجتماعی_تاریخی پیدایش آن درک کند. دیگر اینکه، متون خصوصاً متون کلاسیک، متضمن سؤالات اساسی و دائمی و ایده‌های عام و فرازمانی است که بشر همواره در طول تاریخ با آنها درگیر بوده و خواهد بود. اسکینر ضمن نقد و نفی این دو فرض به نقد روش‌شناسی قرائت‌متنی می‌پردازد و ناکفایتی آن را در فهم اندیشه‌های سیاسی نمایان می‌سازد.
۲.

تبیین روش شناسی اندیشه سیاسی از منظر کوئنتین اسکینر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش نامه علوم سیاسی ۱۳۸۶ شماره ۹

کلید واژه ها: روش شناسی متن اندیشه سیاسی زمینه نیت مولف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷۱ تعداد دانلود : ۲۳۹۷
روش شناسی اندیشه سیاسی اسکینر دارای دو وجه سلبی و ایجابی است: وجه سلبی آن مشتمل بر نقد دو روش شناسی قرائت متنی و زمینه ای است که حاصل آن تبیین اشکالات و ابهامات هر دو و در نهایت اثبات عدم کفایت آنها در شناخت و فهم اندیشه های سیاسی است. منظور از وجه ایجابی، همانا روش شناسی خاص اسکینر است که بر اساس آن، برای فهم معانی اصطلاحات و مفاهیم و گزاره های سیاسی اندیشمندان هر دوره تاریخی، علاوه بر مطالعه آثار و متون آنها و شناخت زمینه های اجتماعی و سیاسی آن دوره، باید نیات و مقاصد آنها را دریافت. برای نیل بدین مقصود نیز باید جریان ها و گرایش های فکری، مباحث و استدلال های رایج و پرسش ها و پاسخ های مطرح در آن دوره و خلاصه فضای زبانی ـ گفتمانی و فکری ـ اجتماعی حاکم بر آن دوره را دریافت.
۳.

بررسی آثار اسکینر و کاوشی در نقد وی بر متدلوژی قرائت زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات ۱۳۸۵ شماره ۴۲

کلید واژه ها: اسکینر متدلوژی قرائت زمینه‌ای قرائت متنی زمینه اجتماعی- تاریخی متن و مؤلف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۳۴
بر پایه متدلوژی قرائت زمینه‌ای، آرا و اندیشه‌های هر متفکری به منزله پاسخ به شرایط بی‌واسطه زمانه و محیط زندگی وی است بنابراین، نباید صرفا متون و آثار متفکران (اعم از گذشتگان و معاصران) را مطالعه نمود؛ بلکه ترجیحا و ضرورتا باید زمینه اجتماعی- تاریخی پدیده‌ها و اتفاقاتی را مطالعه کرد که آن متون در واکنش به آن‌ها نگارش یافته و درصدد تبیین آن‌ها برآمده‌اند. فرض بنیادین این متدلوژی آن است که هرمتنی نه به‌طور مجرد و غیرتاریخی، بلکه بر حسب زمینه اجتماعی -تاریخی خاصی شکل می‌گیرد و فهم هر متن مستلزم و منوط به فهم زمینه آن است. اسکینر ضمن موافقت با قسمت اول این فرض، قسمت دوم آن را نامناسب و ناکافی می‌داند و براین اساس، متدلوژی قرائت زمینه‌ای را به‌صورت یک متدلوژی ناکافی تلقی نموده و مورد نقد قرار می‌دهد.
۴.

نسبت سنجیِ هرمنوتیک و حقوق بشر در نگرش دینی مجتهد شبستری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش نامه علوم سیاسی ۱۳۸۸ شماره ۱۵

کلید واژه ها: تجربه دینی حقوق بشر هرمنوتیک سیاست قرائت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۲
محمد مجتهد شبستری از جمله نوگرایان دینی ایران معاصر است که بر مبنای معرفت شناسی هرمنوتیکی به ویژه با استفاده از هرمنوتیک دیالوگی گادامر و هرمنوتیک روشی بتی و هیرش به دین و متون دینی می نگرد. کانون نگرش دینی شبستری دو مقوله «پلورالیسم دینی» و «تجربه دینی» است که محصول قرائت وی از دین بر مبنای هرمنوتیک است. از نظر شبستری، اساساً مقوله دین در حوزه خصوصی جای دارد. از طرفی، شبستری در حوزه سیاست نیز نظراتی را ابراز نموده که مرکز ثقل آن مقوله «حقوق بشر» است. این مقاله به بررسی و سنجش نسبت میان این دو پرداخته است. حاصل کار اینکه تضمنات و استلزامات هرمنوتیک و مفاد و اصول حقوق بشر به روایت شبستری با یکدیگر سازگار نبوده و رابطه میان آنها از شفافیت و استحکام منطقی لازم برخوردار نیست زیرا «حقوق بشر» مبتنی بر نگرش سوژه محورِ مدرنیته است که تضمنات این نگرش با مبانی معرفت شناختی هرمنوتیکی خصوصاً با مبانی «هرمنوتیک دیالوگی»، ناهمخوان و متعارض است
۷.

تبیین نگرش زنان نسبت به اقتدارگرایی مردانه با استفاده از مدل پیر بوردیو (مطالعه موردی: طایفه ی دهبالایی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: زنان عادت واره میدان بوردیو اقتدارگرایی مردانه ساختمان ذهنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری نظریه های متاخر در جامعه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۷
هدف این مقاله، یافتن پاسخاین سؤال بود که ارزیابی زنان متعلق به خانواده های مردسالار از زندگی مشترکشان چیست و چه نگاهی به پدیده مردسالاری حاکم برزندگی شان دارند؟ روش تحقیق، کیفی و ابزار، مصاحبه ی عمیق بود. مشارکت کننده ها از طایفه دهبالایی واقع در شهر ایلام، به طور هدفمند انتخاب شدند. تبیین دیدگاه زنان به پدیده مردسالاری با استفاده از مفاهیم میدان، عادت واره و ساختمان ذهنیِ پی یر بوردیو امکان پذیر گشت.تجزیه وتحلیل داده ها نیز با استفاده از روش کدبندی انجام گرفت. دستاورد تحقیق، دستیابی به ویژگی های میدان مردسالاری در طایفه مذکور و تبیین تمکین رضایت مندانه زنان مشارکت کننده با مردان اقتدار طلب بود. ویژگی های میدان مردسالاری عبارت اند از: خوگرفتن تدریجی به اقتدار مردانه، خودسانسوری و پذیرش قوانین میدان مردسالاری، عدم مبارزه آشکار برای بقاء در میدان، اکتساب ساختمان ذهنی سلطه پذیر و تحت سیطره ی میدان و بازتولید فرهنگ مردسالاری از نسلی به نسل دیگر. آنچه این تحقیق را متمایز می سازد، نمایش زندگی رضایت مندانه توأم با مردسالاری گروهی از زنان است که در تعارض با تفکرات برابری طلبانه است.
۸.

سنجش انسجام درونی ارکان رژیم سیاسی در همپرسه قوانین افلاطون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۱ 1 - 28

کلید واژه ها: رژیم سیاسی قوانین انجمن شهر شورای شبانه و پاسداران قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۱۳۶
این مقاله با بهره گیری از نظریۀ «اسپریگنز» و با ملاحظۀ بحران های موجود در جامعه، منطق درونی و ارتباط ارکان رژیم موجود در همپرسه قوانین را بر اساس وظایف و اختیارات آنها بررسی می کند. حاصل کار، ترسیم الگویی از رژیم سیاسی است که براساس ترکیبی از عناصر اصلی دو رژیم پادشاهی و دموکراسی تکوین یافته و مهم ترین اهداف آن، تأمین سعادت و امنیت اعضای جامعه است. در این رژیم، نهاد پادشاهی در رأس است، ولی نهادهای شورایی قدرتمندی همچون شورای شبانه، پاسداران قانون و انجمن شهر متشکل از نخبگان با تجربه پیش بینی شده است که هرچند نقش پادشاه را در ادارۀ امور تعدیل می-کنند، در موارد متعددی دچار تداخل وظایف هستند. در مجموع چینش نهادهای این رژیم به گونه ای است که به دلیل عدم انسجام درونی، امکان پویایی و نوآوری اساسی و یا شکوفایی شهروندان را سلب نموده و حالتی ایستا و متصلب را در ابعاد گوناگون زندگی استمرار می بخشد. همچنین این رژیم را می-توان الگویی حد فاصل میان دو جامعۀ آرمانی و واقعی دانست که هرچند از الگوی همپرسه جمهور فاصله زیادی دارد، بالفعل شدن آن در واقعیت نیز بسیار بعید می نماید.
۹.

تبارشناسی هویت در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی: تبارشناسی پیاده روی اربعین حسینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 2 - 25

کلید واژه ها: پیاده روی اربعین هویت فرهنگی زیارت تبارشناسی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۹۲۵
هویت امری درحال شدن و بستر شکل گیری آن، زندگی جمعی است در همین راستا جامعه ی ما حاوی قرائت های متفاوتی از هویت ایرانی می باشد که مسئله ی زنده ی میان گفتمانها در عرصه های گوناگون زندگی است و قدرت به عنوان عامل اصلی شکل گیری هویت، دانش و حقیقت مورد نیاز آن را برمی سازد. یکی از نشانه های هویت در ایران جایگاه واقعه ی عاشورا است که در ذهن و ضمیر شیعیان، دارای اعتبار و حجیت می باشد در همین راستا پدیده ی «پیاده روی اربعین» به عنوان نشانه ای از هویت فرهنگی، به شکل تازه ای بروز یافته است. بنابراین بازسنجی و واکاوی حضور قدرت در شکل گیری هویت مسئله ی این پژوهش می باشد. این پژوهش با اتخاذ روش «تبارشناسی» و با تکیه برمولفه هایی مثل انقطاع، نظام دانایی، جایگاه قدرت و مقاومت، همنشینی قدرت با دانش و حقیقت، به تحلیل دو گفتمان عمده ی هویتی پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران پرداخته و سپس به صورتبندی جدید هویت فرهنگی و چگونگی گسست و بروز جدید آن همت گماشته است. در انتها با فرارفتن از دوگانه های ایرانی-اسلامی برای فهم هویت ایرانی، ضمن تبیین تبارشناسی پدیده ی فرهنگی و نوظهور پیاده روی اربعین، به این نتیجه رسیده است که هرچند هویت ها برساخته و بازآفریده ی نظام دانایی عصر خود هستند اما امروزه تک ساحتی کردن هویت خطاست.
۱۰.

پیاده روی اربعین به مثابه اسطوره ای برای بازآفرینی هویت فرهنگی (تحلیل اسطوره شناختی پیاده روی اربعین حسینی)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 113-138

کلید واژه ها: پیاده روی اربعین اسطوره هویت فرهنگی کمبل زیارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۵۶۳
بستر شکل گیری هویت فرهنگی، زندگی جمعی است و اسطوره یک مقوله فرهنگی است که می تواند افکار و شیوه زندگی ما را هدایت و جهت دهد. اسطوره ها کارکردهای گوناگونی دارند که ساحت عرفانی و دینی آن در ایجاد و تقویت هویت فرهنگی مؤثر است. در همین راستا آفرینش پیاده روی اربعین به مثابه اسطوره برای جلوگیری از سرگشتگی جامعه توده ای نقش آفرین بوده و امکان عمل و فرصت در حوزه عمومی را فراهم می آورد. این مقاله با تحلیل اسطوره شناختیِ برگرفته از مؤلفه های اسطوره ای جوزف کمبل، درصدد بررسی معناداری تجربه زیسته زائران پیاده روی اربعین با آزمون t تک نمونه ای برآمده است تا ضمن پیکربندی اربعین با مؤلفه های اسطوره، به تبیین هویت فرهنگی بپردازد. از آن جایی که جایگاه واقعه عاشورا در ذهن و ضمیر شیعیان، دارای اعتبار و حجیت بوده و هم مبنای رفتار و کنش سیاسی و اجتماعی است یافته های پژوهش نشان می دهد پیاده روی اربعین در حیات بخشیدن به هویت فرهنگی و اجتماعی مؤثر بوده است.
۱۱.

زبان، زنان و دوگانگی گفتمانی در اندیشه سیاسی روسو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)
تعداد بازدید : ۷۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۳۹
آوازه برابری طلبی و آزادی خواهی ژان ژاک روسو از قرن هجدهم تاکنون عالم گیر شده است. با وجودِاین، قلم توانمندش در معماری اندیشه ها، جایگاه زنان را به قهقرا کشانده است. روسو از شخصیتی دوگانه در رنج بوده است؛ چونان که با یکی از دوگانه های خویش زنان را به ورطه فرمانبرداری محض فرستاده و با دیگری هاله ای از تقدس و برتری به سیمایشان بخشیده است. مقاله پیش رو با تحلیل سه کتاب «امیل»، «قرارداد اجتماعی» و «اعترافات»، این دوگانه ها را به تصویر کشیده است. در امیل، زن موجودی برای مرد و در خدمت وی آفریده شده است. در قرارداد اجتماعی که مهم ترین کتاب روسو و از آغازین کتب مربوط به گفتمان برابری در عصر جدید است، زنان نادیده گرفته شده اند؛ اما در اعترافات، تا سرحد پرستش تحسین شده اند. در این مقاله از روش هرمنوتیک مؤلف محور کوئنتین اسکینر برای موشکافی و تفسیر این سه اثر ماندگار استفاده شده است تا قصد و منظور روسو نمایان شود. همچنین از مقوله بندی مفهومی و نظری لوس ایریگاری، فمینیست پست مدرن و معتقد به شیوه استثمارگرایانه مردان از زبان، برای تبیین قضاوت های ناعادلانه روسو بهره گرفته شده است. در این تحقیقِ میان رشته ای زن، زبان و اندیشه سیاسی روسو درباره نابرابری جنسیتی به هم پیوند خورده اند. حاصل کار اینکه، روسو با استفاده از زبان و تحت تأثیر عقده های روانی، به زنان موقعیتی پست و دور از شأن انسانی آن ها بخشیده است.
۱۲.

Effect of Globalization on National Sovereignty, Including the Role of the Islamic Republic of Iran and the Ethnic Identity: (Turkmen Tribe in Golestan Province)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: International Journal of Political Science, Vol ۸, No ۴ , Winter ۲۰۱۸ 55 - 70

کلید واژه ها: Globalization National sovereignty Ethnic identity Turkmen tribe

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۴۹
Abstract: The main purpose of this research is to explain the role of globalization on the relation-ship between the sovereignty of the country and the identity of the Turkmens. This re-search is a developmental and applied goal and is qualitatively based on the nature of the research. The statistical community in the qualitative section is a social sciences and political scientist. Experts were identified by purposeful sampling and snowflake sam-pling which, according to the adequacy of the data, was interviewed in total with 20 ex-perts. The analysis method was the theme analysis based on Clarke and Bron's approach (2006). The data gathered through an in-depth interviewing. The results indicate that the recognition of the existing gap in the society has been identified in the context of the effect of globalization on the capacities of the Turkmens, the criteria for the formation of the virtual ethnic communities, the collective identification of the Turkmens, the de-velopment of the inside ethnic Turkmen interaction, the recognition of the rights of the Turkmens. In the area of solutions to the emergence of national sovereignty, globaliza-tion problems including cultural and social, and political strategies, economic, and legal solutions were identified.
۱۳.

پیوند پلورالیسم و فدرالیسم با تأکید بر دموکراسی انجمنی (مطالعه موردی: عراق جدید)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 139 - 162

کلید واژه ها: پلورالیسم دموکراسی انجمنی عراق فدرالیسم نظام تک حزبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۳۳۲
دگردیسی یک نظام سیاسی متمرکز و تک حزبی به نظامی فدرال و چندحزبی، فی نفسه چالش برانگیز است. این چالش در جوامع دارای تنوع قومی و فرهنگی دو چندان است. در عراق سالیان متمادی با وجود تنوع فرهنگی و تکثر اقوام و مذاهب، نظام تک حزبی بعث، حاکم بوده و در پرتو تحولات دو دهه اخیر این کشور، تلاش شده تا به طور هم زمان پلورالیسم و فدرالیسم محقق شود. این مقاله با استفاده توأمان از دو روش متن گرایی و زمینه گرایی در پی آن است تا چگونگی تحقق این مهم را ترسیم نماید. حاصل بررسی نشان می دهد که جمع بین نظام فدرالی و کثرت گرایی تا حدی از طریق دموکراسی انجمنی امکان پذیر بوده و می تواند پاسخ گوی نیازها و مشکلات جامعه عراق باشد. هر چند عراق در طی این فرایند گام هایی برداشته و تا حد زیادی زیرساخت های حقوقی و نهادی این مهم را ایجاد کرده است اما شکنندگی این وضعیت و در میانه راه بودن حاکی از آن است که هم امکان بازگشت به حالت قبل منتفی نیست و هم تا تحقق عملی و کامل آن فاصله دارد و طی این مسیر منوط به بسترسازی فرهنگی و اجتماعی در داخل و تعامل منطقی گروه های قومی و مذهبی از یک سو و عدم مداخله قدرت های خارجی از سوی دیگر است.
۱۴.

خوانشی از عزاداری حسینی علیه السلام، به مثابه یک سبک زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 36 - 67

کلید واژه ها: عزادارای حسینی (ع) پدیدارشناسی سبک زندگی مصرف سرگرمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۲۱
ابعاد قدسی و فلسفی عزاداری حسینی×، بعضاً باعث فراموشی وجوه هویت ساز و مؤثر در مناسبات زندگی روزمره بوده است. در سایه این کم توجهی به ابعاد زمینی ذخایری چون عاشورا و عزاداری، مقوله سبک زندگی ایرانی اسلامی هر چه بیشتر نیاز متنوع خود را با منابع به روزشونده وارداتی تأمین کرده است؛ درحالی که سنت ها و آیین ها، دربردارنده وجوه معنایی و قابل الهام برای تغذیه سبک زندگی اند. بر این اساس، سؤال اصلی این خواهد بود که چه ظرفیت های عینی و عملی در عزاداری امام حسین× به عنوان یک فراوری انسانی برای دست مایه قراردادن سبک زندگی ایرانی اسلامی وجود دارد؟ این پژوهش با هدف بهره گیری از منطق مناسبات عینی و عملی درون عزاداری، در پی معرفی برخی مناسبات سازنده یک سبک زندگی فراگیر و خارج از محدودیت های یک مناسک آیینی است. در این مقاله، روش فهم پدیده ها مبتنی برگونه ای پدیدارشناسی خواهد بود که توصیف پدیدارهای عزاداری را بر اساس نیاز، تجارب و تأثیرپذیری های عامل شناسای مسلمان شیعی، در زندگی روزمره دنبال می کند. لذا شکل پدیدارشناسی، امر لنفسی (برای من) خواهد بود و از الگوی استعلایی تبعیت نمی کند. ضمن اینکه تجارب زیسته و مشاهدات عینی نگارندگان از عزاداری های امام حسین× و بازتاب های عزاداری در روایتِ برخی منابع مکتوب نیز مدنظر بوده است. از جمله نتایج این تحقیق، گردآوری فهرستی از گزاره های قوام بخش و ایجابی برای یک سبک زندگی عینی و ساختِ مناسبات جدید در زندگی روزمره خواهد بود.
۱۶.

اولویت بندی مولفه های ژئوپلیتیک اقوام ایرانی موثر بر امنیت ملی در پرتو گفتمان جهانی شدن. مطالعه موردی: اقوام ترکمن استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 231 - 244

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک اقوام ایرانی امنیت ملی گفتمان جهانی شدن عوامل سیاسی - اقتصادی جمعیتی و جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
امروزه تاثیر جغرافیای سیاسی اقوام ایرانی بر امنیت ملی بر کسی پوشیده نیست. به همین خاطر این تحقیق به جهت اهمیتی که اقوام ترکمن در امنیت ملی کشور در پرتو جهانی شدن دارند، تدوین شده و در پایان راهکارهایی برای افزایش امنیت ملی ارائه شده است. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری اطلاعات (روش) از آنجائی که میزان اتفاق آرای گروهی را درباره وزن دهی و اولویت بندی مولفه های ژئوپلیتیک اقوام ایرانی موثر بر امنیت ملی با استفاده از روش  تحلیل سلسله مراتبی ANP بررسی می نماید، یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات تحقیق روش کتابخانه ای و میدانی است. ابزار گردآوری اطلاعات در روش میدانی این تحقیق پرسشنامه ANP خود ساخته محقق و مصاحبه با خبرگان امر می باشد. جامعه آماری انتخاب شده برای پاسخگویی به این پرسشنامه شامل نخبگان و صاحبنظران دانشگاهی درحوزه جغرافیای انسانی و علوم سیاسی بوده اند. در این راستا از فرمول تعیین حجم نمونه جامعه محدود با سطح اطمینان 99% برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است. که باید 20 پرسشنامه جمع آوری و ارزیابی می گردید. برای تایید روائی پرسشنامه از تایید استاد راهنما و دیگر اساتید مجرب در این زمینه استفاده شده است. از سوی دیگر، پایایی پرسشنامه، از طریق آزمون سازگاری و ثبات، مورد بررسی قرار گرفت. متغیر وابسته تحقیق امنیت ملی و متغیر های مستقل آن عوامل سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و جغرافیائی است. نتایج نشان می دهد عامل سیاسی (A) با وزن نسبی 306/0 در رتبه اول و پس از آن عامل اقتصادی (D) با وزن نسبی 279/0 در رتبه دوم و جمعیتی (C) با وزن نسبی 211/0 در رتبه سوم و عامل جغرافیایی (B) با وزن نسبی 204/0 در رتبه چهارم اهمیت قرار دارد.
۱۷.

بررسی پدیدارشناختی تطور مناسبات میان نسل ها در پدیده ورزا جنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 281 - 312

کلید واژه ها: ورزاجنگ گاوبازی نسل پدیدارشناسی قصدمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۵۲۲
بازیِ خونینِ ورزاجنگ، از دیرباز در برخی از مناطق ایران و گیلان معمول بوده و عبارت است از به جنگ انداختن گاوهای نر. این بازی طی چند دهه گذشته با دگرگونیِ ساختارهایِ اجتماعی، دچار تغییراتی شگرف شد؛ هرچند به ظاهر، هسته اصلی آن، یعنی «جنگیدن دو گاونر» هم چنان باقی مانده است. باتوجه به این که کلیتِ جهانِ زندگیِ روزانه بخشی از مردم شمال کشور در نسل های مختلف، چنان سرشار از نگره های طبیعی به این پدیده است که به گسترش آن تحت عنوان «پاسداشت بازی بومی»، ضرورت های دفاع از سنت اصرار دارند، این پژوهش با بهره گیری از روش پدیدارشناختی مدنظر «تیتچن» و «هابسن» (تمرکز بر رهیافت مستقیم) و با الهام از نظریه «مانهایم» درخصوص مناسبات نسلی، سیر تحول شکلی و محتوایی این پدیده در نسل های مختلف را مورد بررسی قرار داده است. برای این کار از شیوه گردآوری داده «گروه کانونی» و از استراتژیِ تحلیلِ پدیدارشناسی «موستاکاس» استفاده نموده است. پرسش اساسی این است که نسل های مختلف مردم در خطه شمال، به خصوص گیلان در برگزاری این مراسم چه چیزی را تجربه می کنند؟ و این مراسم در تطور تاریخی خود چه تحولی را در مناسبات میان نسل ها ایجاد کرده است؟ نتیجه کار این که تفاوت های میان نسل ها، تحولاتی بر محور بزنگاه های تاریخی در مکان و زمان حول ورزاجنگ به وجود آورده و موجب تطور آن در نسبتش با مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی (ازقبیل پدیده هایی چون: جشن، نمایش، شاه، قمارو زمین بازی) شده است.
۱۸.

تأملی جامعه شناختی در مقایسه نظام های سیاسی لبنان و عراق از منظر دموکراسی توافقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال چهارم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 93 - 119

کلید واژه ها: جوامع چندفرهنگی دموکراسی توافقی طایفه گری عراق لبنان نظام سیاسی نهادگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۷
دموکراسی توافقی بیش از نیم قرن در لبنان و نزدیک به دو دهه در عراق اجرایی شده است. با توجه به نارسایی های مربوط به فرایند دولت ملت سازی، این پرسش مطرح است که روند تاریخی اجتماعی شکل گیری نظام های سیاسی لبنان و عراق بر مبنای الگوی دموکراسی توافقی چگونه است و در این روند، این دو نظام چه شباهت ها و تفاوت هایی داشته اند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می شود که دموکراسی توافقی گزینه ای است از نظر نهادی سیاسی با ایجاد بستر مناسب برای مشارکت گروه های متکثر قومی، دینی و زبانی قابلیت تحقق امنیت و ثبات نسبی را دارد، اما بافت قبیله ای و گرایش های سنتی فرقه گرایانه این کشورها و تداوم شکاف های اجتماعی از جمله چالش های مؤثر در شکنندگی این دموکراسی است. در این مقاله با استفاده از رهیافت نهادگرایی و روش مقایسه ای در بررسی موضوع، به این نتیجه رسیدیم که با توجه به چندفرهنگی بودن این دو کشور و تنوع شکاف های اجتماعی در آن ها، دموکراسی توافقی گزینه به نسبت مناسبی برای مشارکت سیاسی گروه های گوناگون در تصمیم گیری های دو کشور است و توانسته در این سال ها به ویژه در لبنان به شیوه شبه پارلمانی و در عراق با تمرکزبخشیدن به پارلمان، ثباتی نسبی، اما شکننده به وجود آورد. فرهنگ سنتی و عشیره ای حاکم بر این دو کشور، مشکل هویت ملی، موانع فرهنگی ایجاد جامعه مدنی و سازمان های مردم نهاد و کاستی های درونی، این نوع دموکراسی را در عمل با مشکل مواجه کرده است و به شکل ظرفی مدرن، اما با مظروفی سنتی و غیردموکراتیک درآمده است.
۱۹.

بررسی تطبیقی رابطه ساخت سیاسی و دولت با توسعه اقتصادی (ایران، ژاپن و کره جنوبی2010- 1860)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۳ (پیاپی ۷۳) 9 - 43
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۲
مرور تاریخ تکاپوی توسعه ایران در بیش از 150 سال گذشته نشان دهنده دوره هایی از همراهی یا پیش و پس بودن از کشورهاست. ژاپن و کره جنوبی در این زمینه جایگاه مشخصی دارند. در این پژوهش تلاش می شود وضعیت توسعه در ایران را در مقایسه با دو کشور مذکور در مقاطع تاریخی (1926-1860 و 2010-1963) در چارچوب مدل نهادی نورث، عجم اوغلو و رابینسون مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و از نظر روش، نهادگرای تطبیقی است. این رهیافت بر قواعد، رویه ها و سازمان های رسمی تمرکز دارد که با استفاده از تکنیک های تاریخ دانان و حقوقدانان به توضیح رابطه میان ساختارهای نهادی و موفقیت یا شکست سیاست ها می پردازد. پرسش اصلی این است که علی رغم ایجاد ساخت سیاسی در ایران در قرن نوزدهم در مقایسه با تجارب ژاپن در نیمه دوم قرن نوزدهم و کره جنوبی در اوایل قرن بیستم، چرا برنامه توسعه در ایران خوب پیش نرفته و ترتیبات نهادی سیاسی و اقتصادی فراگیر حاصل نشده است؟ نتایج بدست آمده نشان می دهد که به دلیل عدم تکامل نهادی زمینه های همسویی دولت و ملت، توسعه در ایران در مقایسه با دو کشور مذکور بصورت موفقیت آمیزی فراهم نشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان