محمدرضا مجیدی

محمدرضا مجیدی

مدرک تحصیلی: دانشیار مطالعات منطقه ای، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۸ مورد از کل ۳۸ مورد.
۲۱.

قدرت یابی گروه های راست افراطی در اروپا؛ علل و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۶ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 441 - 455
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۵۹۴
پس از جنگ جهانی دوم، مردم و  دولت های اروپایی از گروههای راست گرای افراطی روی گردان شدند و فعالیت این گروهها نیز غیرقانونی اعلام شد. با این حال، در طول دهه اخیر شاهد تقویت پایگاه اجتماعی این احزاب قدرت یابی سیاسی آن ها در کشورهای مختلف اروپایی هستیم. قدرت یابی این گروهها در کشورهای اروپایی از عوامل گوناگونی ناشی شده است و به نوبه خود می تواند پیامدهای مهمی برای کشورهای اروپایی و به ویژه اتحادیه اروپا درپی داشته باشد. در این مقاله سعی می شود تا به مهمترین علل و پیامدهای قدرت یابی گروههای راست گرای افراطی در کشورهای اروپایی پرداخته شود. بر اساس یافته های تحقیق، در زمینه علل قدرت یابی راست های افراطی به نظر می رسد که موضوعاتی مانند مهاجرت و بحران اقتصادی نقش مهمی را ایفاء کرده اند. در رابطه با پیامدهای قدرت یابی این گروهها، تشدید مهاجرستیزی از یک سو، و تقویت مخالفت ها و بدبینی به روند همگرایی اتحادیه اروپا از سوی دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.
۲۲.

دیدگاه های نظری درباره نقش هویت در سیاست بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 209 - 227

کلید واژه ها: پست مدرنیسم سازه انگاری سیاست بین الملل لیبرالیسم نظریه انتقادی واقع گرایی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۵۹۷
در پژوهش های علمی دو دهه اخیر در رشته روابط بین الملل، توجه نسبتاً کمتری به نقش عوامل فرهنگی (در مقایسه با عوامل مادی) در فرایند سیاست بین الملل شده است. هویت، به خصوص هویت جمعی، یکی از این عوامل فرهنگی است که نقش شایان توجهی در تعریف منافع ملی و شکل دهی به رفتار سیاست خارجی کشورها ایفا می کند. این مقاله به بررسی مفهوم هویت و نقش آن در فرایند سیاست بین الملل از دیدگاه نظریه های مختلف موجود می پردازد.
۲۳.

تحول هویت بنیانِ در سیاست خارجی مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلید واژه ها: سیاست خارجی مصر تحول هویتی هویت و سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۸ تعداد دانلود : ۵۰۱
هدف این مقاله، بررسی مبانیِ تحول در سیاست خارجی مصر است. از جنگ جهانیِ دوم تاکنون، سیاست خارجیِ مصر دست کم چهار دوره با قابلیت مطالعه مجزا را تجربه کرده که هریک زمینه ها، مبانی و اهداف خاص خود را داشته است. غلبه مؤلفه های هویتی متفاوت در دوره های مختلف، سبب بروز تفاوت های آشکاری در سیاست خارجی مصر شده است. پان عربیسم دوره جمال عبدالناصر، میهن پرستی دوره سادات، هویتِ دوگانه دوره مبارک و درنهایت هویت اسلامی دولتِ مرسی، هریک چارچوب مفهومی و جهان بینی متفاوتی به سیاست گذار مصری در عرصه سیاست خارجی داده و سبب تنوع آن شده است. اهمیت این بحث افزون بر ارزش تبیینیِ آن، در اعطای چارچوبی برای بررسی آینده تحولات سیاست خارجی مصر و فراتر از آن، سایر کشورهای عربی است. در این مقاله درصدد پاسخ گویی به این پرسش محوری هستیم که چرا در چهار دوره اصلیِ سیاست خارجی جمهوریِ مصر، تحولات گسترده ای اتفاق افتاده است که این چهار دوره را از منظر اهداف، ابزارها، و رویکردها به جهان پیرامون متفاوت کرده است. فرضیه مقاله آن است که تحولات هویتی، مبنای دگرگونیِ سیاست خارجی بوده و هرگونه تحولِ هویتی در سطح نخبگان حاکم، به تغییر در سیاست خارجی مصر شکل می دهد
۲۴.

موانع و چالش های تحقق سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال دوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷ 61-85

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا سیاست خارجی و امنیتی مشترک حاکمیت ملی منافع ملی و منافع مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۲۲
مقاله حاضر با طرح این پرسش که چرا اتحادیه اروپا باوجود موفقیت در زمینه همگرایی اقتصادی نتوانسته است چندان در زمینه همگرایی سیاسی- امنیتی و دستیابی به صدای واحد در عرصه بین المللی موفق باشد؛ با تقسیم بندی چالش های پیش روی سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا به سه دسته چالش های ساختاری، داخلی و خارجی درصدد پاسخگویی به این پرسش برآمده است. در پاسخی کوتاه می توان گفت بررسی چالش های موجود نشان می دهد که مهم ترین مانع پیش روی تحقق کامل سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا در درجه نخست، به اصرار و تأکید کشورهای عضو به حفظ ساختارهای دولت ملی همچون حاکمیت ملی و منافع ملی بازمی گردد. نتیجه تأکید بر حفظ ساختارهای دولت ملی در عرصه فراملی، وضعیت منحصربه فردی است که اتحادیه اروپا را میان یک ساختار کنفدرال و فدرال معلق گذارده است. این ساختار سیال، کاملاً در جریان تصمیم گیری در حوزه های مختلف سیاست گذاری خود را نشان داده است. باوجود تأثیرگذاری سایر عواملی که در مقاله ذکر شده است، تضاد میان رویکردهای ملی (حاکمیت ملی و منافع ملی) و فراملی (تحدید حاکمیت ملی و تعدیل منافع ملی به منافع مشترک) در سطح اتحادیه اروپا مهم ترین مانع تحقق کامل سیاست خارجی و امنیتی مشترک است.
۲۵.

بررسی نقش عوامل سیاسی و امنیتی در سیاست گذاری سازمان های مردم نهاد ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۳ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 45 - 60

کلید واژه ها: امنیت ملی سازمان مردم نهاد سیاست گذاری عوامل سیاسی و امنیتی منافع امنیت ملی منافع ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۴۴۷
تأسیس و توسعه سازمان های مردم نهاد که از جمله سازوکارهای مشارکت مردم در سطوح محلی، ملی و بین المللی است، بر عرصه های گوناگون زندگی جوامع انسانی تأثیر گذارده و می گذارد. یکی از این حوزه های تأثیر پذیر، منافع امنیت ملی کشورهاست. برای سیاست گذاری در حوزه سازمان های یاد شده، شناخت عوامل متفاوت و از جمله عوامل سیاسی و امنیتی ضروری است. این تحقیق برآن است تا با شناخت این عوامل، میزان و چگونگی تأثیر گذاری آنها بر ابعاد منافع امنیت ملی کشور را در یابد. حاصل این پژوهش که با روش های تحقیق پیمایشی، اسناد و مدارک علمی و مصاحبه عمقی صورت پذیرفته است، نشان می دهد که عوامل یاد شده بر سه بعد منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ یعنی ایده دولت، نهادهای دولت، و پایگاه مادی دولت، تاثیر مستقیم دارند. بر این مبنا بیشترین تأثیر این عوامل بر بعد ایده دولت است.
۲۶.

تأملی انتقادی در مفهوم و ایده «اسلام اروپایی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۰ تعداد دانلود : ۷۴۷
«اسلام اروپایی» مفهومی است که به صورت فزاینده ای در کانون مباحثات اجتماعی و فرهنگی در مورد مسئله مسلمانان اروپای غربی، قرار دارد. معادل های لفظی اسلام اروپایی، اسلام حقوق بشردوست، اسلام اروپادوست، اسلام پذیرفتنی، اسلام سکولار، اسلام مدرن، اسلام های ملی نظیر اسلام فرانسوی و اسلام انگلیسی، اسلام جهانی شده، یورو ـ اسلام و بعضاً اسلام میانه رو است. این مقاله با طرح و بررسی تلقی های مدنظر از «ایده اسلام اروپایی»، ضمن فراهم آوردن امکان شناخت از ادبیات این مباحث شایع در فضای فکری و فرهنگی اروپای غربی، به نقد اجمالی این ایده پرداخته است. اسلام اروپایی که به لحاظ عدم اجماع در مبانی و مقاصد نظری صرفاً در حد یک ایده مطرح است، هم زمان به دلیل برخی سیاست های مدیریت مذهبی در اروپای غربی، برنامه یا پروژه ای محسوب می شود برای سکولارسازی عقاید مسلمانان اروپا به طوری که کمترین واکنش را در مسلمانان اروپایی معتقد ایجاد کند. ازاین رو گرچه تلقی واحدی از ایده اسلام اروپایی وجود ندارد، اما التباس و ابهام مفهومی آن باعث نمی شود اروپایی ها از اهمیت کارکرد درون مرزی و حتی فرامرزی این ایده غافل باشند.
۲۷.

جلوه ها و نمودهای اسلام هراسی در اروپا؛ رویکردهای نئومحافظه کار و لیبرال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هشتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۴

کلید واژه ها: همگرایی فرهنگی اسلام هراسی یورابیا معرفت شناسی سکولار یکسان سازی فرهنگی اسلام لیبرالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸۳ تعداد دانلود : ۱۳۸۷
اسلام هراسی یا منفی نمایی های غیرعقلانی از اسلام و مسلمانان، ریشه در فراز و فرودهای تاریخی، رویکردهای سیاسی هدایت شده و آسیب های ابزارهای معرفت شناسانه غربی دارد. رویکردهای اسلام هراسی معاصر بر دو نحله: نئومحافظه کاری و لیبرالی تفکیک شده است. تئوری برخورد تمدن ها، مبنای نظری رویکردهای افراطی نئومحافظه کار در اروپا شد، به نحوی که مفهوم «یورابیا» در این راستا از سوی برخی از نویسندگان اروپایی ابداع شد و بدون اینکه نتیجه ای از این لفاظی های بی مبنا حاصل شود صرفاً بر احساسات غیرعقلانی اسلام هراسانه در اروپا افزود. اما اسلام هراسی در رویکرد لیبرال، با تمرکز حملات بر اسلام سیاسی و قراردادن برنامه هایی در جهت لیبرال سازی مسلمانان اروپایی انجام شد. در این راستا سیاست چندفرهنگ گرایی به سیاست تک فرهنگ گرایی و انسجام فرهنگی تغییر داده شد. رویکرد معرفت شناسانه سکولار که به عنوان سازه ای اجتماعی ـ تاریخی در فضای معرفتی غرب تکوین یافته است به عنوان مهم ترین سب آسیب گرایشات اسلا م هراسانه در اروپا محسوب می شود و از آنجا که در ذات تعالیم اسلامی و فرهنگ مسلمانان آمیختگی ساحت های اجتماعی و سیاسی با بنیادهای مذهبی و اخلاقی وجود دارد، رویکرد سکولار غربی باید اسلام سیاسی را به عنوان «زبانی غیر غربی» از سیاست تلقی کند.
۲۸.

سیاست گردشگری خارجی در ایران: جستجوی الگوی مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۰ زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ 257 - 272

کلید واژه ها: ایران توسعه پایدار سیاست گردشگری غرب آسیا گردشگری فرهنگی همکاری منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۲
صنعت گردشگری در جهان امروز جایگاهی ویژه دارد و طی نیم قرن به یکی از بازیگران اصلی تجارت بین الملل تبدیل شده و از منابع درآمدی مهم بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه به شمار می آید. هر کشوری سیاست مناسب برای جذب گردشگر خارجی را تعریف می کند. در سیاستگذاری گردشگری کشورمان باید الگوی مطلوب گردشگری از دیدگاه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تعریف شود و بر آن پایه به برنامه ریزی و سرمایه گذاری و اقدام پرداخت. با توجه به اینکه فرهنگ در شکل گیری، رشد و توسعه گردشگری نقش اساسی داشته و سنگ بنای توسعه گردشگری است و با عنایت به آثار و پیامدهای مثبت و منفی گردشگری، در این مقاله گردشگری فرهنگی به عنوان الگوی مطلوب گردشگری برای جامعه ایران بررسی می شود و با توجه به بین بخشی بودن صنعت گردشگری تاکید میکند
۲۹.

جامعه معرفتی و اندیشه دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال چهارم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱۵

کلید واژه ها: اسلام علم غرب اخلاق اندیشه دینی جامعه اطلاعاتی جامعه معرفتی توسعه انسان محور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق عملی (اخلاق دستوری)
تعداد بازدید : ۱۸۵۸ تعداد دانلود : ۱۰۱۷
جامعه معرفتی از مقولات مهمی است که از منظر مختلف می توان به بررسی آن پرداخت. ما در این تحقیق برآنیم به این پدیده در مغرب ِزمین و جهان اسلام اشاره کنیم. ابتدا به اصول و مبانی، شاخص ها و فوائد جامعه معرفتی می پردازیم. سپس این مقولات را در اندیشه اسلامی دنبال خواهیم کرد. در پایان، وجوه اشتراک و تمایز اندیشه اسلامی و غرب درباره جامعه معرفتی را بیان خواهیم کرد. .بنیادهای جامعه معرفتی در مبانی فکری اسلام وجود دارد که هدف آن جهل زدایی، سعادت معنوی و اخروی، توازن بین جنبه های مادی و معنوی انسان و اخلاق گرایی علمی است. ضمناً به خصوصیات جامعه معرفتی غرب نیز اشاره خواهد شد.
۳۰.

همگرایی حوزه و دانشگاه ضرورتی برای تحقق اهداف ملی

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی سال یازدهم پاییز ۱۳۸۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: دانشگاه حوزه اهداف ملی همگرایی حوزه و دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۵ تعداد دانلود : ۸۱۵
با تعریف چشم انداز بیست ساله کشور و ارائه تصویری اجمالی از ایران آغاز سده پانزدهم هجری شمسی در سال 1404، بازخوانی نقش و جایگاه نهادهای مختلف اجتماعی در این مسیر و سهم هر یک در تحقق این مهم ضروری است. در این میان، نهادهای علمی کشور مسئولیت محوری به دوش دارند؛ زیرا محور چشم انداز و توسعه مورد نظر آن، دانش محور و دانایی بنیاد است. دو نهاد ملی و کلیدی تولید دانش در کشورمان، دانشگاه و حوزه هستند که هریک با کار ویژه های خود در صحنه علمی کشور به ایفای نقش می پردازند و به طبیعت امر در جهت جامه عمل پوشاندن به اهداف توسعه ملی گام بر می دارند. این نوشتار به نقش انفرادی این دو نهاد نمی پردازد، بلکه بر آن است درامدی باشد بر بررسی نقش همگرایی این دو نهاد به منظور هم افزایی ظرفیتها در راستای اهداف چشم انداز بیست ساله ایران اسلامی.
۳۱.

بررسی امکان فهم و جواز قرآن در دیدگاه فریقین

نویسنده:
منبع: پژوهش های دینی ۱۳۸۴ شماره ۱

کلید واژه ها: تفسیر قرآن تفسیر تطبیقی امکان فهم و جواز تفسیر قرآن جواز وضعی تفسیر جواز تکلیفی تفسیر تفسیر به رأی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۶ تعداد دانلود : ۹۳۰
»تفسیر«، استنباط از ظواهر الفاظ برای کشف مراد خداست. فریقین )شیعه و اهل سنت( در جواز یا عدم جواز تکلیفی و وضعی تفسیر، نقاط اشتراک متعددی دارند. جمعی در میان فریقین، به عدم جواز تفسیر حکم داده‏اند؛ ولی اکثر آنان فهم قرآن را میسور و تفسیر را روا می‏دانند. با مقارنه ادله عدم جواز تفسیر به دو نقطه مشترک دست می‏یابیم: دلیل بر عدم جواز تفسیر که مستند به روایات نهی از تفسیر به رأی است و عدم دلیل بر جواز تفسیر که مبتنی بر این ادعاست که شیوه قرآن در رساندن پیام‏هایش ویژه و از محاورات عرفی و سیره عقلا در تمسک به ظواهر الفاظ، بیرون است. آنان که تفسیر را روا می‏دانند با استناد به آیات و روایات متعدد اثبات کرده‏اند که روش قرآن در مقام تخاطب همسان با سیره عقلاست و در پرتو همین ادله نیز، معنای واقعی روایات نهی از تفسیر را آشکار ساخته‏اند.
۳۳.

بازخوانی راهبردهای دانشگاه اسلامی از منظر جنبش نرم افزاری

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی تابستان و پاییز ۱۳۸۲ شماره ۱۸ و ۱۹
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی امکانات نرم افزاری و سخت افزاریِ آموزشی و غیره
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی اسلامی سازی علوم انسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی سیاستگذاری های مالی و ساختاری برای نهاد دانشگاهی کشور
تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۵۳
۳۴.

مردم سالاری دینی پاسخی به مطالبات تاریخی ملت مسلمان ایران

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی زمستان ۱۳۸۲ شماره ۲۰
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در دوران جدید
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۲۵۲ تعداد دانلود : ۵۹۵
همان گونه که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مقدمه اش اشاره دارد، علت اساسی و مشخص ناکامی دو نهضت مشروطه و ملی شدن صنعت نفت، دور شدن از مواضع اصیل اسلامی، اتکا به الگوهای وارداتی و تقلیدی، ابهامات مفهومی و در وجه افراطی؛ جدا کردن دین از حیات اجتماعی ایران بود که این امر یک خطای بزرگ تاریخی محسوب می گردد. خطایی که چندین دهه، ملت را از گام نهادن در مسیر سعادت و تامین اهداف و آرمان های خود بازداشت. رنسانس انقلاب اسلامی به تمامی مسلمات اجتماعی و تاریخی جامعه و کشور ایران توجه نمود که نه تنها با نفی عنصر دین از عرصه های حیات اجتماعی، توسعه و آزادی و استقلال است یافتنی نیست، بلکه نفی دین، بدبختی و شقاوت بشر را به همراه خواهد داشت. این مقاله با رویکردی تاریخی تلاش می نماید مروری بر کامیابی ها و ناکامی های نهضت ها و جریان های فکری و سیاسی دو سده ی اخیر برای طراحی و ارائه ی الگویی از سیاست و حکومت داشته باشد که هم پاسخگوی مطالبات ملت مسلمان در این زمینه است و هم ظرف پاسخ گویی به درخواست های مطرح در عرصه ی حاکمیت بر سرنوشت خود، استقلال و آزادی و ... خواهد بود و از این رهگذر، تجربه ی انقلاب اسلامی را در این زمینه (با تاکید بر الگوی مردم سالاری دینی) مورد توجه قرار می هد و توانمندی این الگو را در پاسخ گویی به آن مطالبات تاریخی در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بررسی می کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان