فرهاد کریمی

در این پژوهش به منظور آماده سازی، اجرای مقدماتی و اعتباریابی پرسشنامه مصاحبه ای دانش فراشناختی حل مساله، ابتدا سوال های مقیاس از متن انگلیسی ترجمه و پس از انجام اصلاحات لازم، برای بررسی قابل اجرا بودن، در مورد دو گروه از دانش آموزان دبیرستانی اجرا و با توجه به پاسخ های آنها، نسخه اولیه نمره گذاری آماده شد. آن گاه به منظور توجه به تغییرات رشدی در تدوین معیار نمره گذاری، در مطالعه ای مقطعی، 90 نفر از دانش آموزان پسر پایه های چهارم ابتدایی، دوم راهنمایی و سوم دبیرستان منطقه 16 آموزش و پرورش شهر تهران، به روش تصادفی خوشه ای، انتخاب شدند و با آنها مصاحبه شد. پس از ضبط پاسخ ها روی نوار کاست و رونویسی مجموعه پاسخ ها در دو فرم، معیار نمره گذاری 6 مقوله ای تدوین گردید. سپس پاسخ های آزمودنی های سه گروه مجددا نمره گذاری و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مقیاس دانش فراشناختی حل مساله از روایی صوری، روایی محتوا و روایی سازه (همگرا، تفکیکی) برخوردار است. پایایی مقیاس با توجه به پایایی بین درجه بندی کنندگان بالا (r=0.99) و همسانی درونی مقیاس نیز رضایتبخش است (α = 0.87).

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر سه روش بحث گروهی درباره معماهای اخلاقی، گفتگو در گروه های کوچک به روش مشارکتی درباره معماهای اخلاقی و سخنرانی درباره موضوعات اخلاقی، بر رشد قضاوت اخلاقی دانش آموزان بود. به منظور دست یابی به این هدف، از بین کلیه مدارس متوسطه دخترانه منطقه 18 تهران، یک مدرسه با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد، سپس از میان دانش آموزان پایه دوم آن و از طریق روش انتخاب و واگذاری تصادفی، 77 نفر در قالب دو گروه آزمایشی (بحث گروهی مرکب از 23 نفر، گفتگو در گروه های کوچک، مرکب از 26 نفر) و گروه گواه (روش سخنرانی، مرکب از 28 نفر) قرار گرفتند. جهت اجرای تحقیق از طرح تجربی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. به منظور سنجش قضاوت اخلاقی دانش آموزان در پیش آزمون و پس آزمون، از آزمون تعریف مسایل (DIT) استفاده شد و شاخص پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت (86/0= a). پس از اجرای پیش آزمون، مداخله آموزشی شامل بحث گروهی درباره معماهای اخلاقی، گفتگو در گروه های کوچک درباره معماهای اخلاقی و سخنرانی معلم درباره موضوعات اخلاقی به مدت 12 جلسه به ترتیب به گروه های بحث گروهی، گفتگو در گروه های کوچک و سخنرانی ارائه شد. داده ها با استفاده از آزمون های t، تحلیل واریانس، تحلیل کواریانس، آزمون ویل کاکسون برای رتبه های علامت گذاری شده و مجذور کای (خی دو) تحلیل شد و نشان داده شد که: دو روش گفتگو در گروه های کوچک و بحث گروهی، تأثیر مثبت و معنی داری بر رشد استدلال اخلاقی دانش آموزان داشته اند و روش سخنرانی تأثیری نداشته است، تأثیر روش گفتگو در گروه های کوچک بر رشد استدلال اخلاقی دانش آموزان، از تأثیر روش بحث گروهی بیشتر بوده است، اعضا دو گروه بحث گروهی و گفتگو در گروه های کوچک، از نظر ارتقا به مرحله بالاتر قضاوت اخلاقی، در مقایسه با اعضا گروه سخنرانی، عملکرد بهتری داشته اند که از نظر آماری معنی دار بود. همچنین تحلیل کوواریانس نشان داد که تغییرات مثبت ایجاد شده در قضاوت اخلاقی اعضا دو گروه بحث گروهی و گفتگو در گروه های کوچک، ناشی از اجرای پیش آزمون DIT و آشنایی با مواد آزمون نبوده است، بلکه شرکت در گروه های آزمایشی سبب ارتقای قضاوت اخلاقی آنها شده است.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه متغیرهای شناختی، فراشناختی و عاطفی با عملکرد دانش آموزان در حل مسئله های کلامی ریاضی و تعیین سهم هر یک از این متغیرها در تبیین واریانس آن می باشد. به منظور دستیابی به این هدف، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، نمونه ای با حجم 450 نفر از میان دانش آموزان مدارس راهنمایی مناطق 3 و 18 شهر تهران انتخاب شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات عبارت بودند از: آزمون حل مسئله های کلامی ریاضی، آزمون بازنمایی گزاره ای، پرسشنامه دانش فراشناختی، آزمون نظارت فراشناختی، پرسشنامه باورهای فراشناختی و آزمون هوش کتل. داده های گردآوری شده، با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که همه متغیرهای پیش بین، با عملکرد دانش آموزان در حل مسئله های کلامی ریاضی، رابطه معناداری دارند و 3/41 درصد از واریانس آن را تبیین می کنند. تحلیل دیگری به منظور تعیین سهم اجزای متغیرهای فوق در پیش بینی متغیر ملاک انجام و نشان داده شد که از میان متغیرهای شناختی، خرده آزمون ترجمه آزمون بازنمایی، خرده آزمون زنجیره های هوش کتل؛ خرده آزمون های ارزشیابی، برنامه ریزی و پیش بینی نظارت فراشناختی، طبقه راهبرد دانش فراشناختی و زیرمقیاس ماهیت حل مسئله پرسشنامه باورهای فراشناختی با متغیر ملاک، رابطه معناداری دارند و 7/44 درصد از واریانس آن را تبیین می کنند. این یافته ها نشان می دهد که متغیرهای فراشناختی، شناختی و عاطفی، نقش معناداری در پیش بینی عملکرد حل مسئله های کلامی دارند، ولی سهم متغیرهای فراشناختی بیش از متغیرهای شناختی و عاطفی و سهم متغیرهای شناختی هم بیش از متغیرهای عاطفی است.

یکی از مهم ترین صلاحیت های دیوان بین المللی دادگستری، صدور دستور موقت است که نقش مهمی در راستای تضمین و ارتقای حقوق بشر ایفا می کند. از طرفی، وحدت رویه حقوقی مستقل در این زمینه می تواند بعد پیشگیرانه حقوق بین المللی را تقویت نماید. از مهم ترین پرونده هایی که اخیراً در دیوان منجر به صدور دستور موقت شده است، پرونده شکایت جمهوری اسلامی ایران از ایالات متحده آمریکا در خصوص خروج یک طرفه از توافق برنامه جامع اقدام مشترک و برقراری مجدد تحریم ها علیه مردم ایران بوده که بنابر دادخواست تقدیمی ایران منجر به نقض گسترده حقوق بشر در کشور شده است. پرسش اصلی مقاله حاضر آن است که دستور موقت دیوان بین المللی دادگستری چطور و تا چه اندازه می تواند در ممانعت از نقض حقوق بشر در ایران مؤثر باشد؟ 

هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد.هدف از اجرای این پژوهش آماده سازی، اجرای مقدماتی و بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر دوره متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان دوره متوسطه منطقه 8 شهر تهران است که از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه اول و دوم مدارس متوسطه دوم آموزش و پرورش منطقه 8 تهران ، 368 دانش آموز که در قالب 12 کلاس درس سازماندهی شده بودند، با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و از معلم هرکدام از کلاس های گروه نمونه خواسته شد مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی را برای تک تک دانش آموزان هرکلاس به طور انفرادی، تکمیل کنند. پس از گردآوری اطلاعات، داده های حاصله با استفاده از تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله نشان داد که سوالات مقیاس روی دو عامل عمده که مجموعاً 59/58 درصد واریانس کل را تبیین می کنند، قرار دارند. از طرف دیگر بررسی تفاوت های گروهی به عنوان یکی دیگر از شواهد روایی سازه نشان داد که از نظر معلمان، بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه اول و پایه دوم متوسطه، تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان پایه دوم است ، همینطور از نظر معلمان بین رفتار اخلاقی دانش آموزان پایه دوم متوسطه رشته ریاضی و علوم انسانی تفاوت معنی داری وجود دارد که این تفاوت به نفع دانش آموزان دوم ریاضی است . پایایی مقیاس از طریق روشهای آزمون مجدد، همسانی درونی( آلفای کرونباخ) و همبستگی بین درجه بندی کنندگان معنی دار محاسبه شد.این نتایج حاکی از آن است که مقیاس درجه بندی رفتار اخلاقی، ابزار مناسبی برای درجه بندی رفتار اخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه است و با اطمینان می توان از آن برای درجه بندی رفتاراخلاقی دانش آموزان دوره متوسطه دوم استفاده کرد..

هدف: هدف از اجرای این پژوهش تعیین تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر ارتقاء عملکرد حل مسأله های کلامی ریاضی دانش آموزان کم توان ذهنی پایه ششم دوره ابتدایی شهر تهران بود. روش: برای اجرای پژوهش از شیوه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری استفاده شد. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای با حجم 40 نفر طبق فرمول کوکران انتخاب شد. به منظور سنجش عملکرد دانش آموزان درحل مساله های کلامی ریاضی، در دو مرحله پیش از آموزش و پس از آموزش، از آزمون محقق ساخته حل مسأله های کلامی ریاضی استفاده شد. آموزش راهبردهای یادگیری به گروه آزمایشی، با استفاده از روش آموزش شناختی و به شیوه هدایت گام به گام صورت گرفت و گروه گواه از روش مرسوم آموزش استفاده کرد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون t همبسته) استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد میانگین نمرات عملکرد حل مسأله های کلامی ریاضی دانش آموزانی که آموزش راهبردهای یادگیری را دریافت کرده اند به طور معنی دار بالاتر از میانگین نمرات عملکرد حل مسأله کلامی ریاضی دانش آموزانی است که آموزش راهبردهای یادگیری را دریافت نکرده اند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده بنظر می رسد آموزش راهبردهای یادگیری به دانش آموزان کم توان ذهنی، سبب افزایش عملکرد آنها در حل مسأله های کلامی ریاضی شده است. از سوی دیگر بررسی داده های مرحله پیگیری نشان داد که آموزش راهبردهای یادگیری به دانش آموزان گروه آزمایشی در طول زمان از پایداری و دوام مناسبی برخوردار بوده است.

هدف از اجرای این پژوهش، آماده سازی و اعتباریابی ابزاری برای سنجش دانش فراشناختی دانش آموزان در حل مسأله های کلامی ریاضی بوده است. پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیقات، 24 سؤال در سه طبقه دانش فراشناختی حل مسأله در قالب مصاحبه انفرادی طراحی شد و روایی صوری و محتوایی آنها را استادان روان شناسی و سرگروههای آموزش ریاضی مناطق شهر تهران تأیید کردند. به منظور گردآوری شواهد روایی ملاکی و پایایی این پرسشنامه، از میان دانش آموزان مدارس دولتی پسرانه و دخترانه مناطق 3 و 18 شهر تهران، نمونه ای با حجم 486 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و سؤالات پرسشنامه، طی مصاحبه ای انفرادی به آنها ارائه شد و پاسخهای آنها ضبط شد. پس از رونویسی و رمزگردانی پاسخها، بر اساس مقیاس کدگذاری، داده های حاصله تحلیل شدند. در تحلیل اولیه، دو سؤال به دلیل ضعیف بودن شاخصهای روان سنجی حذف شدند. در مورد روایی پرسشنامه تحلیلهای مربوط به روایی ملاکی به عمل آمد و نشان داده شد که پرسشنامه دانش فراشناختی دارای شاخصهای روایی ملاکی است. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بازآزمایی و پایایی میان درجه بندی کنندگان محاسبه شد. ضریب پایایی برای کل گروه نمونه معادل 0/72=a به دست آمد. همبستگی آزمون- بازآزمون برابر بود با 0/69 =11 r و پایایی میان درجه بندی کنندگان برابر بود با 0/99=11 r. این نتایج نشان می دهد که پرسشنامه، پایاست. به طور کلی یافته های این پژوهش نشان می دهد که پرسشنامه دارای روایی و پایایی است و برای سنجش دانش فراشناختی حل مسأله های کلامی ریاضی دانش آموزان 13 تا 15 ساله، با اطمینان می توان از آن استفاده کرد.

هدف :هدف از این پژوهش، واکاوی نمودهای روانی – اجتماعی احسان فضیلت مدارانه به دیگران در اسناد تحولی آموزش و پرورش است. روش : روش پژوهش کیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش،اسناد تحولی آموزش و پرورش از قبیل، مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(1390) و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(1390) است.که ابتدا بر اساس مطالعه مبانی نظری، و اسناد مورد مطالعه، گزاره های ناظر بر ارتباط انسان با دیگران استخراج، دسته بندی، کدگذاری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله از طریق روش دلفی در اختیار صاحب نظران قرار داده شد که پس از جرح و تعدیل با پیشنهاداصلاحاتی مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته های حاصله در اسناد تحولی آموزش و پرورش، نمودهای روان شناختی احسان در بعد ایجابی با مولفه های اصلی (بعد جسمی با یک مولفه فرعی و بعد روانی با 8 مولفه فرعی مورد توجه قرار گرفته است). مولفه های ابعاد مختلف جسمی متمرکز بر تلاش جهت ارتقاء سلامت جسمی دیگران و در بعد روانی متمرکز بر ارتقاء ابعاد ارتباطی ، شناختی، اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دیگران می باشد . در بعد سلبی نیز احسان فضیلت مدارانه در رابطه با دیگران با بک مولفه اصلی در حوزه روانی و 5 مولفه فرعی در حوزه شخصیتی - اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در اسناد تحولی مورد توجه قرار گرفته است. نتیجه گیری :بر اساس یافته های حاصله لازم است نظام آموزش و پرورش در راستای عملیاتی کردن مولفه های روان شناختی ایجابی فضیلت مدارانه و فاصله گرفتن از مولفه های سلبی در بخش های اساسی آموزش و پرورش گام های جدی اتخاذ نماید وازگان کلیدی: ا

هدف این تحقیق بررسی اثربخشی یادگیری مبتنی برکندوکاو (IBL) به عنوان الگویی جهانی در آموزش مجازی، بر افزایش یادگیری دانش آموزان پایه هشتم از مفاهیم مربوط به نور است. شیوه این مطالعه به صورت کمی و از نوع شبه آزمایشی تک گروهی است. جامعه آماری تحقیق تمام دانش آموزان پایه هشتم شهرستان رباط کریم در سال تحصیلی 1400-1399 است. انتخاب نمونه به صورت تصادفی و خوشه ای، یک کلاس 30 نفری از دانش آموزان پایه هشتم از یک مدرسه دولتی است. عملکرد دانش آموزان به کمک آزمون محقق ساخته با روایی و پایایی مناسب در طرح پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری شده است. نتایج از لحاظ شاخص های آماری توصیفی مانند جدول میانگین نمرات و همچنین آزمون پارامتریک t برای گروه های همبسته نشان می دهند که الگوی یادگیری مبتنی برکندوکاو (IBL) یادگیری دانش آموزان را به صورت چشمگیری افزایش می دهد و از طرفی وابستگی صرف به حضور فیزیکی معلم و حتی جزوه معلم را کاهش می دهد. در این الگو گاهی تدریس فقط با یک سؤال آغاز می گردد و ذهن دانش آموزان برای پاسخ به آن سؤال فعال می گردد و یادگیری از همین نقطه شروع می شود. در ایام بیماری ناشی از ویروس کرونا که دانش آموزان در منزل هستند، ذهنی فعال و کنجکاو خواهند داشت به طوری که دانش آموزان می توانند در مورد مفاهیم مربوط به نور با اعتماد به نفس صحبت کنند، توضیح دهند و حتی مفاهیم مربوط به نور را به مفاهیم دیگر بسط و تعمیم دهند.

دیوان بین المللی دادگستری، نهاد حل وفصل اختلافات میان دولت ها، در راستای وظیفه خود در شرایطی خاص بنا به درخواست هر طرف اقدام به صدور دستور موقت می نماید. دیوان نیز به تبع اهمیت حقوق بشر در نزد افکار عمومی و جامعه جهانی، در راستای ایفای وظیفه خود به تأسی از منشور ملل متحد، در جهت اعمال حقوق بین الملل و نیل به اهداف منشور، در موارد ضروری دستوراتی را صادر می کند. صدور دستور و تعیین اقدامات موقت بر اساس معیارهای فوریت، ضرورت، خسارت غیرقابل جبران و صلاحیت اجمالی دیوان صورت می گیرد. پرسش اصلی مقامه حاضر آن است که دیوان در صدور دستور موقت در قضیه اعمال کنوانسیون منع و مجازات نسل زدایی (گامبیا علیه میانمار) در تاریخ 23 ژانویه 2020 با چه نوآوری هایی صلاحیت خود را احراز کرده و چه تحولی در نوع تعهدات ناشی از دستورات موقت ناظر بر حقوق بشر ایجاد کرده است؟ دیوان با توسعه صلاحیت خود اهتمام بیشتری به موضوعات حقوق بشری ورزیده و به توسعه انسان محور شدن حقوق بین الملل کمک کرده است. با بررسی دستور موقت دیوان در این پرونده ملاحظه می شود که رویکرد دیوان در صدور دستور موقت در قلمرو حقوق بشر از جنبه احتیاطی به جنبه حمایتی تغییریافته است.

قرآن کتابی است که مخاطب آن تمامی مردمان در همه دوره ها هستند و یکی از رموز این جاودانگی، قاعده «جری و تطبیق» است. احیاء این روش و بهره گیرى درست و روشمند از آن، یکى از کارآمدترین شیوه هایى است که حضور فعال، مؤثر و همیشگى قرآن را در سراسر تاریخ گذشته، حال و آینده نمایان مى سازد؛ از این رو این روش از دیرباز در تفاسیر روایی اهل سنت و امامیه دیده می شود؛ اما گاهی ذیل یک آیه چند روایت دیده می شود؛ همچنین راه یافتن احادیث ساختگی به مجموعه روایات، موجب شده است که محقق نداند به کدام یک باید اعتماد کرد. یکی از این آیات، آیه 58 سوره نساء است که در منابع اهل سنت، چهار و در منابع شیعی، یک دسته روایت در تفسیر آن دیده می شود. این پژوهش با تحلیل محتوا و اسناد احادیث مذکور، معلوم می کند آیه در شأن افرادی نازل شده، که عهده دار نظام مسلمانان، عزت ایشان و صلاح آنها در دنیا و آخرت می باشند و مصداق اتم آن امامان اند که هر امامی باید لوازم امامت را به امام بعدی واگذار کند. سایر روایات وارد در این حوزه، از نظر متن و سند دارای اشکالاتی هستند که اعتبار آنها را زیرسؤال می برد؛ البته این بدان معنا نیست که باید آنها را کنار گذاشت.